Phân tích các yếu tố ảnh hưởng đến hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp tại Việt Nam - Luận án tiến sĩ tài chính ngân hàng

• Tác giả: Lý Phương Thùy
• Người hướng dẫn: Vương Quốc Duy
• Trường học: Đại học Cần Thơ
• Chuyên ngành: Tài chính ngân hàng
• Đề tài: Phân tích các yếu tố ảnh hưởng đến hiệu quả hoạt động của các doanh nghiệp tại Việt Nam
• Loại tài liệu: luận án tiến sĩ
• Năm xuất bản: 2021
• Địa điểm: Cần Thơ

• LỜI CẢM ƠN
• TÓM TẮT
• ABSTRACT
• LỜI CAM ĐOAN
• 1. CHƯƠNG 1: GIỚI THIỆU
• 1.1. Sự cần thiết nghiên cứu đề tài
• 1.2. Mục tiêu nghiên cứu
• 1.2.1. Mục tiêu chung
• 1.2.2. Mục tiêu cụ thể
• 1.3. Câu hỏi nghiên cứu
• 1.4. Giả thuyết nghiên cứu
• 1.5. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
• 1.5.1. Đối tượng nghiên cứu
• 1.5.2. Phạm vi nghiên cứu
• 1.6. Đối tượng thụ hưởng
• 1.7. Kết cấu luận án
• 2. CHƯƠNG 2: CƠ SỞ LÝ THUYẾT VÀ TỔNG QUAN TÀI LIỆU
• 2.1. Lý thuyết về hàm sản xuất
• 2.2. Lý thuyết về hiệu quả hoạt động
• 2.3. Đo lường hiệu quả hoạt động
• 2.4. Lý thuyết về cấu trúc vốn
• 2.5. Tổng quan các nghiên cứu thực nghiệm về hiệu quả hoạt động
• 2.5.1. Chỉ số đo lường hiệu quả hoạt động
• 2.5.2. Các yếu tố ảnh hưởng đến hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp
• 2.6. Tổng quan nghiên cứu các yếu tố ảnh hưởng đến cấu trúc vốn
• 2.6.1. Hiệu quả hoạt động
• 2.6.2. Quy mô doanh nghiệp
• 2.6.3. Sự tăng trưởng của doanh nghiệp
• 2.6.4. Hình thức sở hữu của doanh nghiệp
• 2.6.5. Cấu trúc tài sản
• 2.6.6. Lợi ích thuế phi nợ vay
• 2.6.7. Đặc điểm riêng của tài sản
• 2.6.8. Thời gian hoạt động
• 2.7. Mối quan hệ tương tác qua lại giữa cấu trúc vốn và hiệu quả hoạt động
• 2.8. Những vấn đề kế thừa và tính mới của đề tài
• 3. CHƯƠNG 3: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 3.1. Tiến trình nghiên cứu của luận án
• 3.2. Phương pháp thu thập số liệu
• 3.3. Phương pháp xử lý số liệu
• 3.4. Phương pháp phân tích số liệu
• 4. CHƯƠNG 4: CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN HIỆU QUẢ HOẠT ĐỘNG CỦA CÁC DOANH NGHIỆP VIỆT NAM
• 4.1. Tổng quan tình hình hoạt động của các doanh nghiệp Việt Nam giai đoạn 2009 – 2016
• 4.1.1. Số doanh nghiệp và quy mô của các doanh nghiệp
• 4.1.2. Một số chỉ tiêu cơ bản của doanh nghiệp
• 4.1.3. Tình hình hoạt động sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp
• 4.1.4. Phân tích hiệu quả hoạt động của các doanh nghiệp Việt Nam thông qua một số chỉ tiêu tài chính
• 4.2. Mô tả số liệu nghiên cứu
• 4.3. Kết quả ước lượng mô hình
• 4.3.1. Hàm sản xuất biên ngẫu nhiên và hiệu quả hoạt động của các doanh nghiệp
• 4.3.2. Phân tích hiệu quả hoạt động theo hình thức sở hữu
• 4.4. Mối quan hệ tương tác đồng thời giữa cấu trúc vốn và hiệu quả hoạt động
• 4.4.1. Kiểm định giả thuyết chi phí đại diện
• 4.4.2. Kiểm định giả thuyết về mối quan hệ tương tác đồng thời giữa cấu trúc vốn và hiệu quả hoạt động
• 4.5. Mối quan hệ tương tác đồng thời giữa cấu trúc vốn và hiệu quả hoạt động của ngành nông lâm thủy sản; công nghiệp chế biến, chế tạo; xây dựng và bất động sản
• 5. CHƯƠNG 5: KẾT LUẬN, GIẢI PHÁP VÀ KIẾN NGHỊ
• 5.1. Đối với Ngân hàng Nhà nước
• 5.2. Đối với Ủy ban chứng khoán Nhà nước
• 5.3. Đối với Bộ Kế hoạch và Đầu tư
• 5.4. Đối với Ủy ban Nhân dân các cấp
• 5.5. Hạn chế của đề tài và gợi ý hướng nghiên cứu tiếp theo
• 5.5.1. Hạn chế của đề tài
• 5.5.2. Gợi ý hướng nghiên cứu tiếp theo
• TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Yếu tố ảnh hưởng đến hiệu quả hoạt động doanh nghiệp

Yếu tố ảnh hưởng là trọng tâm của luận án, tập trung vào việc xác định các yếu tố tác động đến hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp Việt Nam. Nghiên cứu sử dụng dữ liệu từ 19.451 doanh nghiệp thuộc các ngành nông, lâm, thủy sản; công nghiệp chế biến, chế tạo; xây dựng; và bất động sản. Kết quả cho thấy, cấu trúc vốn có mối quan hệ phi tuyến tính dạng ∩ với hiệu quả hoạt động, với ngưỡng tối ưu là 57,28%. Các yếu tố khác như tỷ lệ tài sản hữu hình, tốc độ tăng trưởng tài sản, và hình thức sở hữu cũng ảnh hưởng đáng kể.

1.1. Cấu trúc vốn và hiệu quả hoạt động

Cấu trúc vốn là yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến hiệu quả hoạt động. Nghiên cứu chỉ ra rằng, khi tỷ lệ nợ vay trên tổng tài sản nhỏ hơn 57,28%, việc tăng nợ vay sẽ cải thiện hiệu quả. Ngược lại, vượt quá ngưỡng này sẽ làm giảm hiệu quả. Điều này phù hợp với lý thuyết chi phí đại diện, cho thấy sự cân bằng giữa lợi ích và rủi ro của việc sử dụng nợ.

1.2. Yếu tố kinh tế và quản lý

Các yếu tố kinh tế như tỷ lệ tài sản hữu hình và tốc độ tăng trưởng tài sản có tác động tích cực đến hiệu quả hoạt động. Đồng thời, quản lý doanh nghiệp hiệu quả, đặc biệt là việc tối ưu hóa cấu trúc tài sản và chiến lược kinh doanh, cũng góp phần nâng cao hiệu quả. Nghiên cứu cũng chỉ ra rằng, doanh nghiệp nhà nước và doanh nghiệp nước ngoài thường đạt hiệu quả cao hơn so với doanh nghiệp tư nhân.

II. Phân tích hiệu quả hoạt động doanh nghiệp

Phân tích doanh nghiệp được thực hiện thông qua hàm sản xuất biên ngẫu nhiên Cobb-Douglas và chỉ số ROA. Kết quả cho thấy, hiệu quả hoạt động trung bình của các doanh nghiệp giai đoạn 2009–2016 là 74,09%, nhưng có xu hướng giảm dần. Doanh nghiệp nhỏ đạt hiệu quả cao hơn doanh nghiệp lớn, và doanh nghiệp nước ngoài hoạt động hiệu quả hơn doanh nghiệp trong nước.

2.1. Phương pháp phân tích

Nghiên cứu sử dụng phương pháp phân tích tài chính thông qua hàm sản xuất biên ngẫu nhiên và chỉ số ROA. Phương pháp này cho phép đánh giá chính xác hiệu quả hoạt động dựa trên các yếu tố đầu vào như vốn, lao động, và chi phí. Kết quả ước lượng cho thấy sự chênh lệch lớn về hiệu quả giữa các doanh nghiệp.

2.2. Kết quả và đánh giá

Kết quả nghiên cứu chỉ ra rằng, hiệu quả kinh doanh của các doanh nghiệp có sự khác biệt đáng kể theo quy mô và hình thức sở hữu. Doanh nghiệp nhỏ và doanh nghiệp nhà nước thường đạt hiệu quả cao hơn. Điều này phản ánh sự cần thiết của việc tối ưu hóa cấu trúc vốn và quản lý hiệu quả để nâng cao hiệu quả hoạt động.

III. Giải pháp nâng cao hiệu quả hoạt động

Luận án đề xuất các giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp Việt Nam, bao gồm tối ưu hóa cấu trúc vốn, cải thiện quản lý doanh nghiệp, và áp dụng các chiến lược kinh doanh hiệu quả. Các giải pháp này dựa trên kết quả phân tích và đánh giá thực tiễn, nhằm giúp doanh nghiệp tăng cường khả năng cạnh tranh và phát triển bền vững.

3.1. Tối ưu hóa cấu trúc vốn

Một trong những giải pháp chính là tối ưu hóa cấu trúc vốn bằng cách duy trì tỷ lệ nợ vay ở mức tối ưu (57,28%). Điều này giúp doanh nghiệp cân bằng giữa lợi ích và rủi ro, từ đó nâng cao hiệu quả hoạt động. Nghiên cứu cũng khuyến nghị các doanh nghiệp nên xem xét ngưỡng cấu trúc vốn tối ưu theo từng ngành cụ thể.

3.2. Cải thiện quản lý doanh nghiệp

Cải thiện quản lý doanh nghiệp thông qua việc tăng cường hiệu quả sử dụng tài sản và lao động là yếu tố then chốt. Nghiên cứu đề xuất các doanh nghiệp nên áp dụng các công cụ phân tích tài chính hiện đại để đánh giá và cải thiện hiệu quả kinh doanh. Đồng thời, việc nâng cao năng lực quản lý cũng góp phần tăng cường khả năng cạnh tranh của doanh nghiệp.