Nghiên Cứu Quy Trình Phân Tích Hàm Lượng 10 HDA Trong Sản Phẩm Sữa Ong Chúa

• Tác giả: Văn Thị Thanh Huyền
• Người hướng dẫn: PGS. Dương Hồng Anh
• Trường học: Đại học Quốc gia Hà Nội - Trường Đại học Khoa học Tự nhiên
• Chuyên ngành: Hóa phân tích
• Đề tài: Nghiên cứu xây dựng quy trình phân tích hàm lượng 10-HDA trong sản phẩm sữa ong chúa bằng phương pháp điện di mao quản
• Loại tài liệu: luận văn thạc sĩ khoa học
• Năm xuất bản: 2019
• Địa điểm: Hà Nội

• LỜI CẢM ƠN
• 1. PHẦN 1: TỔNG QUAN
• 1.1. SỮA ONG CHÚA
• 1.1.1. Nguồn gốc và đặc điểm của sữa ong chúa
• 1.1.2. Thành phần hóa học của sữa ong chúa
• 1.1.3. Thu hoạch sữa ong chúa
• 1.1.4. Quy trình bắt cóc ong chúa
• 1.1.5. Quy trình giả làm tổ ong chúa
• 1.1.6. Tác dụng của sữa ong chúa
• 1.1.7. Axit trans-10-hydroxy-2-decanoic (10-HDA)
• 1.1.8. Một số nghiên cứu về 10-HDA
• 1.1.9. Hoạt tính sinh học
• 1.1.10. Phương pháp phân tích 10-HDA trong sữa ong chúa
• 1.1.11. So sánh phương pháp và đề xuất phương pháp thích hợp
• 1.1.12. Giới thiệu về phương pháp điện di mao quản
• 1.1.13. Dòng điện di thẩm thấu (EOF)
• 1.1.14. Detector đo độ dẫn không tiếp xúc kết nối kiểu tụ điện (C4D)
• 1.1.15. Kỹ thuật bơm mẫu trong điện di mao quản
• 1.1.16. Các thông số đánh giá trong phương pháp điện di mao quản
• 1.1.17. Một số yếu tố ảnh hưởng tới quá trình tách chất trong điện di mao quản
• 2. PHẦN 2: THỰC NGHIỆM
• 2.1. Mục tiêu nghiên cứu
• 2.2. Nội dung nghiên cứu
• 2.3. Khảo sát điều kiện phân tích trên CE
• 2.4. Khảo sát quy trình xử lí mẫu
• 2.5. Đánh giá phương pháp
• 2.6. Dụng cụ, thiết bị và hóa chất
• 2.6.1. Dụng cụ và thiết bị
• 2.6.2. Thông tin mẫu thực
• 3. PHẦN 3: KẾT QUẢ VÀ THẢO LUẬN
• 3.1. Khảo sát điều kiện tối ưu nhằm phân tích hàm lượng 10-HDA trong sữa ong chúa bằng phương pháp CE-C4D
• 3.1.1. Khảo sát thành phần và pH của dung dịch đệm điện li
• 3.1.2. Khảo sát nồng độ và pH của dung dịch đệm điện li
• 3.1.3. Khảo sát ảnh hưởng của thời gian bơm mẫu
• 3.1.4. Khảo sát điện thế tách
• 3.1.5. Khảo sát và tối ưu quy trình xử lí mẫu
• 3.1.6. Khảo sát ảnh hưởng của giấy lọc và quy trình ly tâm đến diện tích píc của 10-HDA
• 3.1.7. Khảo sát dung môi hòa tan
• 3.1.8. Khảo sát tỉ lệ thành phần dung môi hòa tan
• 3.1.9. Đánh giá phương pháp phân tích
• 3.1.9.1. Xây dựng đường chuẩn, xác định hệ số tương quan
• 3.1.9.2. Đánh giá độ chụm
• 3.1.9.3. So sánh với phương pháp tiêu chuẩn HPLC
• 3.1.10. Phân tích mẫu thực tế
• PHỤ LỤC
• appendix.1. DANH MỤC BẢNG
• appendix.2. DANH MỤC HÌNH
• appendix.3. DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT

I. Hàm lượng HDA trong sữa ong chúa

Hàm lượng HDA là một chỉ số quan trọng để đánh giá chất lượng của sữa ong chúa. Axit 10-Hydroxy-2-decenoic (10-HDA) là thành phần đặc trưng chỉ có trong sữa ong chúa, được sử dụng làm dấu chuẩn để phân biệt với các sản phẩm khác từ ong. Theo quy định của Bộ Nông nghiệp Trung Quốc, hàm lượng 10-HDA không được thấp hơn 1,4% đối với sữa ong chúa nguyên chất dạng kem và 4,2% đối với dạng đông khô. Nghiên cứu này tập trung vào việc xác định hàm lượng HDA bằng phương pháp điện di mao quản, một phương pháp hiệu quả và tiết kiệm chi phí so với các phương pháp truyền thống như HPLC hay GC-MS.

1.1. Tầm quan trọng của 10 HDA

10-HDA không chỉ là dấu chuẩn để xác định tính nguyên chất của sữa ong chúa mà còn có nhiều hoạt tính sinh học quan trọng. Nghiên cứu đã chỉ ra rằng 10-HDA có khả năng chống ung thư, kháng viêm và chống oxy hóa. Việc phân tích hàm lượng HDA giúp đảm bảo chất lượng sản phẩm, đặc biệt trong bối cảnh thị trường xuất hiện nhiều sản phẩm giả, kém chất lượng.

1.2. Phương pháp phân tích 10 HDA

Phương pháp điện di mao quản sử dụng detector độ dẫn không tiếp xúc (CE-C4D) được đề xuất như một giải pháp hiệu quả để phân tích hàm lượng HDA. Phương pháp này có ưu điểm là thiết bị nhỏ gọn, chi phí thấp, lượng mẫu và dung môi sử dụng ít, phù hợp với điều kiện nghiên cứu tại Việt Nam.

II. Sữa ong chúa và thành phần hóa học

Sữa ong chúa là sản phẩm tự nhiên được tiết ra từ tuyến tiết niệu và tuyến sau của ong thợ, dùng để nuôi ong chúa và ấu trùng ong. Thành phần hóa học của sữa ong chúa rất đa dạng, bao gồm nước, protein, lipid, carbohydrate, vitamin và khoáng chất. Trong đó, 10-HDA là thành phần đặc trưng và quan trọng nhất, chiếm khoảng 1,4-4,2% tùy thuộc vào dạng sản phẩm.

2.1. Thành phần dinh dưỡng

Sữa ong chúa chứa nhiều chất dinh dưỡng thiết yếu như protein, axit amin, vitamin B-complex và các axit béo. Các thành phần này có tác dụng tăng cường sức khỏe, cải thiện hệ miễn dịch và chống lão hóa. Đặc biệt, 10-HDA được coi là thành phần quyết định chất lượng và hiệu quả của sữa ong chúa.

2.2. Tác dụng của sữa ong chúa

Sữa ong chúa có nhiều tác dụng đối với sức khỏe con người, bao gồm khả năng chống oxy hóa, kháng viêm, chống ung thư và cải thiện chức năng miễn dịch. Ngoài ra, sữa ong chúa còn được sử dụng trong các sản phẩm làm đẹp nhờ khả năng dưỡng da và chống lão hóa.

III. Phương pháp điện di mao quản

Phương pháp điện di mao quản (CE) là một kỹ thuật phân tích hiện đại, được sử dụng để tách và định lượng các chất trong mẫu. Phương pháp này có nhiều ưu điểm như độ nhạy cao, lượng mẫu sử dụng ít và chi phí thấp. Trong nghiên cứu này, điện di mao quản được áp dụng để phân tích hàm lượng 10-HDA trong sữa ong chúa, mang lại kết quả chính xác và đáng tin cậy.

3.1. Nguyên lý hoạt động

Điện di mao quản dựa trên nguyên lý tách các chất dựa trên sự khác biệt về điện tích và kích thước phân tử. Các chất trong mẫu sẽ di chuyển với tốc độ khác nhau trong mao quản dưới tác dụng của điện trường, từ đó được tách và định lượng bằng detector C4D.

3.2. Ưu điểm của phương pháp

Phương pháp điện di mao quản có nhiều ưu điểm vượt trội so với các phương pháp truyền thống như HPLC hay GC-MS. Thiết bị nhỏ gọn, chi phí đầu tư thấp, lượng mẫu và dung môi sử dụng ít, phù hợp với điều kiện nghiên cứu tại Việt Nam.

IV. Ứng dụng thực tiễn

Nghiên cứu này không chỉ mang lại giá trị khoa học mà còn có nhiều ứng dụng thực tiễn trong việc kiểm soát chất lượng sữa ong chúa. Việc xây dựng quy trình phân tích hàm lượng 10-HDA bằng phương pháp điện di mao quản giúp các nhà sản xuất và người tiêu dùng đảm bảo chất lượng sản phẩm, đồng thời góp phần phát triển ngành công nghiệp thực phẩm chức năng tại Việt Nam.

4.1. Kiểm soát chất lượng

Phương pháp phân tích hàm lượng 10-HDA giúp kiểm soát chất lượng sữa ong chúa, đảm bảo sản phẩm đạt tiêu chuẩn quốc tế. Điều này đặc biệt quan trọng trong bối cảnh thị trường xuất hiện nhiều sản phẩm giả, kém chất lượng.

4.2. Phát triển ngành công nghiệp

Nghiên cứu này góp phần thúc đẩy sự phát triển của ngành công nghiệp sữa ong chúa tại Việt Nam, tạo ra các sản phẩm chất lượng cao, đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng của người tiêu dùng.