I. Tổng Quan Cách Phân Tích Đóng Góp Ngành Công Nghiệp QN 55
Nền kinh tế Việt Nam đã đạt được nhiều thành tựu đáng kể, với tốc độ tăng trưởng cao trong khu vực. Trong đó, ngành công nghiệp nổi lên như một động lực quan trọng, góp phần vào quá trình hiện đại hóa. Số lượng doanh nghiệp mới thành lập trong giai đoạn 2016-2020 tăng đáng kể, với khu vực công nghiệp và xây dựng chiếm tỷ lệ lớn. Quảng Nam cũng ngày càng khẳng định vị thế của mình trong vùng kinh tế trọng điểm miền Trung. Kinh tế Quảng Nam đã đạt được những kết quả khả quan, với ngành công nghiệp đóng vai trò động lực chính. Tuy nhiên, trước cuộc cách mạng công nghiệp 4.0, ngành công nghiệp Quảng Nam cần xác định hướng đi phù hợp, đặc biệt là chuyển dịch cơ cấu nội bộ theo hướng công nghiệp công nghệ cao. Việc nghiên cứu đóng góp của các nhóm ngành vào tổng thể kinh tế tỉnh là rất cần thiết để tìm ra các biện pháp thúc đẩy sự phát triển.
1.1. Tầm quan trọng của ngành công nghiệp đối với GRDP
Ngành công nghiệp ngày càng chiếm tỷ trọng lớn trong cơ cấu kinh tế của Quảng Nam, năm 2020 chiếm 26.63% GRDP của tỉnh, thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu lao động, tạo việc làm, tăng thu nhập và đóng góp vào an sinh xã hội. Theo số liệu thống kê, đóng góp của ngành công nghiệp luôn nằm trong top đầu các ngành kinh tế của tỉnh. Dẫn chứng từ tài liệu: 'năm 2020 ngành công nghiệp chiếm 26.63% GRDP của tỉnh'.
1.2. Thách thức và cơ hội trong bối cảnh cách mạng 4.0
Cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 đặt ra nhiều thách thức cho ngành công nghiệp Quảng Nam. Nếu không chuyển dịch cơ cấu nội bộ theo hướng công nghiệp công nghệ cao, tỉnh sẽ khó bắt kịp xu hướng phát triển chung. Việc sắp xếp các nhóm ngành theo mức độ ưu tiên và phân bổ nguồn lực hợp lý là rất quan trọng. Dẫn chứng từ tài liệu: 'cần chuyển dịch cơ cấu nội bộ các ngành công nghiệp của tỉnh theo hướng tăng dần cơ cấu công nghiệp công nghệ cao'.
II. Vấn Đề Các Hạn Chế Tăng Trưởng Ngành Công Nghiệp QN 58
Nghiên cứu hiện nay còn thiếu chuyên sâu về vai trò của nhóm ngành đối với tổng thể nên kinh tế tỉnh. Mục tiêu chính của nghiên cứu là đánh giá đóng góp của các nhóm ngành công nghiệp vào tăng trưởng kinh tế tỉnh Quảng Nam trong thời gian qua. Từ đó xây dựng một số khuyến nghị và đề xuất các nhóm ngành công nghiệp ưu tiên đầu tư nhằm thúc đẩy tăng trưởng kinh tế trên địa bàn tỉnh. Cần hệ thống hoá các vấn đề lý luận về tăng trưởng kinh tế và mối quan hệ giữa phát triển công nghiệp và tăng trưởng kinh tế. Đồng thời phân tích và đánh giá về thực trạng đóng góp của các nhóm ngành công nghiệp vào tăng trưởng kinh tế Quảng Nam trong giai đoạn 2010-2020.
2.1. Thiếu nghiên cứu chuyên sâu về đóng góp cụ thể
Hiện tại, các nghiên cứu chưa đi sâu vào phân tích đóng góp của từng nhóm ngành công nghiệp cụ thể vào tăng trưởng kinh tế của tỉnh. Điều này gây khó khăn cho việc hoạch định chính sách và phân bổ nguồn lực hiệu quả. Cần có các nghiên cứu chi tiết hơn về vai trò của từng nhóm ngành.
2.2. Mục tiêu nghiên cứu và phạm vi giới hạn của luận văn
Luận văn tập trung vào đánh giá đóng góp của nhóm ngành công nghiệp đến tăng trưởng kinh tế ở tỉnh Quảng Nam. Phạm vi nghiên cứu về không gian giới hạn ở tỉnh Quảng Nam, về thời gian là giai đoạn 2010-2020. Luận văn sử dụng số liệu thứ cấp từ các cơ quan thống kê và các công trình nghiên cứu khoa học.
2.3. Đối tượng nghiên cứu của luận văn
Đối tượng nghiên cứu của luận văn là đóng góp của nhóm ngành công nghiệp đến tăng trưởng kinh tế ở tỉnh Quảng Nam. Luận văn tập trung chủ yếu vào các chỉ tiêu tăng trưởng thực tế của Tỉnh để phân tích và đánh giá, từ đó có những cái nhìn tổng quan, sâu sắc nhất về vấn đề.
III. Cơ Sở Lý Luận Vai Trò Ngành Công Nghiệp Đến Tăng Trưởng 59
Luận văn sử dụng các lý thuyết về tăng trưởng kinh tế, về ngành công nghiệp và đóng góp của các nhóm ngành kinh tế để làm căn cứ nghiên cứu. GDP được sử dụng để phân tích tăng trưởng kinh tế của quốc gia, còn GRDP để phân tích tăng trưởng kinh tế của tỉnh/thành phố. Hollis Chenery kết luận rằng tỷ trọng của ngành nông nghiệp trong GDP giảm dần, trong khi tỷ trọng của ngành công nghiệp, dịch vụ tăng dần. Theo Rostow (1960), quá trình tăng trưởng kinh tế trải qua năm giai đoạn, từ xã hội truyền thống đến tiêu dùng cao. Kuznets (1960) cho rằng đóng góp của nhóm ngành nông nghiệp giảm dần trong dài hạn để chuyển sang lĩnh vực công nghiệp, dịch vụ.
3.1. Lý thuyết Chenery về chuyển dịch cơ cấu kinh tế
Chenery cho rằng tỷ trọng của ngành nông nghiệp giảm dần và tỷ trọng của ngành công nghiệp và dịch vụ tăng dần trong quá trình phát triển kinh tế. Nền kinh tế phát triển theo trình tự từ kém phát triển đến phát triển phụ thuộc vào tỷ trọng GDP nông nghiệp và GDP công nghiệp.
3.2. Mô hình tăng trưởng năm giai đoạn của Rostow
Rostow chỉ ra xu hướng vận động của quá trình tăng trưởng, phát triển kinh tế của một quốc gia trải qua năm giai đoạn, từ xã hội truyền thống đến tiêu dùng cao. Để đạt được giai đoạn cất cánh, vai trò của giai đoạn tiền cất cánh là rất quan trọng. Quá trình chuyển đổi từ nông nghiệp truyền thống sang kinh tế công nghiệp hiện đại.
3.3. Quan điểm của Kuznets về vai trò của ngành nông nghiệp và công nghiệp
Kuznets cho rằng đóng góp của nhóm ngành nông nghiệp giảm dần trong dài hạn để chuyển dần sang lĩnh vực công nghiệp, dịch vụ. Đóng góp của nhóm ngành nông nghiệp trong tốc độ tăng trưởng GDP giữ vai trò quyết định trong giai đoạn đầu của quá trình công nghiệp hóa.
IV. Thực Trạng Đánh Giá Đóng Góp Ngành Công Nghiệp QN 2010 2020 60
Các nghiên cứu trong nước cũng chỉ ra rằng cơ cấu các nhóm ngành kinh tế đã có sự chuyển dịch rõ nét theo hướng giảm tỷ trọng của khu vực nông nghiệp và tăng tỷ trọng của khu vực công nghiệp, dịch vụ. Trên địa bàn tỉnh Quảng Nam, các nghiên cứu đều chỉ ra rằng công nghiệp là ngành có đóng góp lớn vào tăng trưởng kinh tế chung. Tuy nhiên, hiện nay còn thiếu các nghiên cứu phân tích đóng góp của từng nhóm ngành công nghiệp vào tăng trưởng kinh tế của tỉnh Quảng Nam.
4.1. Chuyển dịch cơ cấu kinh tế trong nước
Các nghiên cứu trong nước cho thấy cơ cấu các nhóm ngành kinh tế đã chuyển dịch theo hướng giảm tỷ trọng nông nghiệp và tăng tỷ trọng công nghiệp, dịch vụ. Điều này phản ánh xu hướng phát triển chung của nền kinh tế Việt Nam.
4.2. Nghiên cứu về đóng góp của công nghiệp Quảng Nam
Các nghiên cứu trên địa bàn tỉnh Quảng Nam đều chỉ ra rằng công nghiệp là ngành có đóng góp lớn vào tăng trưởng kinh tế. Tuy nhiên, vẫn còn thiếu các nghiên cứu phân tích chi tiết đóng góp của từng nhóm ngành công nghiệp.
4.3. Vai trò của công nghiệp chế biến chế tạo
Theo nghiên cứu của PGS.TS Bùi Quang Bình và cộng sự, công nghiệp chế biến chế tạo đang thể hiện vai trò chủ đạo trong công nghiệp và tạo ra động lực cho tăng trưởng của ngành công nghiệp.
V. Giải Pháp Nâng Cao Đóng Góp Ngành Công Nghiệp QN 57
Luận văn sử dụng kết hợp phương pháp tiếp cận nghiên cứu định tính và định lượng. Phương pháp định tính được sử dụng để hệ thống hóa cơ sở lý luận về ngành công nghiệp, tăng trưởng kinh tế và mối quan hệ giữa đóng góp của nhóm ngành công nghiệp vào tăng trưởng kinh tế. Phương pháp định lượng được sử dụng để phân tích biến động thời gian các chỉ tiêu tốc độ phát triển và lượng tăng tuyệt đối. Dữ liệu sử dụng là dữ liệu thứ cấp từ cơ quan Thống kê và các công trình nghiên cứu.
5.1. Phương pháp tiếp cận nghiên cứu định tính
Phương pháp nghiên cứu định tính được sử dụng để hệ thống hóa cơ sở lý luận về ngành công nghiệp, tăng trưởng kinh tế và mối quan hệ giữa đóng góp của nhóm ngành công nghiệp vào tăng trưởng kinh tế. Ngoài ra, phương pháp này còn được dùng để đưa ra một số kiến nghị.
5.2. Phương pháp tiếp cận nghiên cứu định lượng
Phương pháp nghiên cứu định lượng được sử dụng để phân tích biến động thời gian các chỉ tiêu tốc độ phát triển và lượng tăng tuyệt đối. Dữ liệu sử dụng là dữ liệu thứ cấp từ cơ quan Thống kê và các công trình nghiên cứu.
5.3. Các chỉ tiêu phân tích trong nghiên cứu định lượng
Các chỉ tiêu phân tích bao gồm tốc độ phát triển liên hoàn qua từng năm, tốc độ phát triển bình quân cả giai đoạn, tốc độ tăng liên hoàn hàng năm, tốc độ tăng bình quân, lượng tăng tuyệt đối liên hoàn và lượng tăng tuyệt đối bình quân.
VI. Định Hướng Phát Triển Ngành Công Nghiệp Tỉnh Quảng Nam 56
Quảng Nam cần chủ động tận dụng những cơ hội từ cuộc cách mạng công nghiệp 4.0, tập trung phát triển các ngành công nghiệp có hàm lượng công nghệ cao và giá trị gia tăng lớn. Đồng thời, cần chú trọng đến việc đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao, đáp ứng yêu cầu của thị trường lao động. Việc tăng cường liên kết giữa doanh nghiệp, trường đại học và viện nghiên cứu sẽ góp phần thúc đẩy đổi mới sáng tạo và nâng cao năng lực cạnh tranh của ngành công nghiệp.
6.1. Tận dụng cơ hội từ cuộc cách mạng công nghiệp 4.0
Quảng Nam cần chủ động nắm bắt cơ hội từ cuộc cách mạng công nghiệp 4.0, tập trung phát triển các ngành công nghiệp có hàm lượng công nghệ cao, trí tuệ nhân tạo, Internet of Things (IoT) và các công nghệ mới khác.
6.2. Đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao
Đầu tư vào giáo dục và đào tạo để nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của các doanh nghiệp công nghiệp. Chú trọng đào tạo các kỹ năng mềm, kỹ năng số và khả năng sáng tạo.
6.3. Tăng cường liên kết giữa doanh nghiệp trường đại học và viện nghiên cứu
Thiết lập mối quan hệ hợp tác chặt chẽ giữa doanh nghiệp, trường đại học và viện nghiên cứu để thúc đẩy hoạt động nghiên cứu và phát triển (R&D), chuyển giao công nghệ và ứng dụng các kết quả nghiên cứu vào sản xuất.
