Vấn Đề Phụ Nữ Trong Quan Niệm Của Phan Bội Châu Sau 1925

Sự kiện Phan Bội Châu bị bắt năm 1925 đánh dấu bước ngoặt lớn. Ông bị quản thúc ở Bến Ngự, Huế, chấm dứt giai đoạn bôn ba cách mạng. Dưới sự kiểm soát của thực dân Pháp, con đường đấu tranh của ông chuyển từ bạo động sang ôn hòa. Ông trở lại với tư tưởng Nho giáo, tìm thấy sức mạnh trong đạo đức, tinh thần trách nhiệm. Hoàn cảnh này không cắt đứt hoàn toàn Phan Bội Châu với sự nghiệp giải phóng dân tộc, mà đặt ông vào một thời kỳ đấu tranh mới với tư cách một nhà hoạt động ngôn luận, tuyên truyền yêu nước. Quá trình “lại giống” thể hiện sự giao thoa giữa cũ - mới, truyền thống - hiện đại trong tư tưởng của cụ Phan.

Trong suốt 15 năm cuối đời bị giam lỏng ở Bến Ngự - Huế (1925 - 1940), Phan Bội Châu tuy bị thực dân Pháp quản thúc và bị li khai khỏi phong trào cách mạng sục sôi của dân tộc nhưng ông vẫn tiếp tục viết văn, làm thơ để giáo dục quốc dân, đề cao đạo đức cổ truyền của dân tộc, kín đáo nuôi dưỡng tinh thần yêu nước cho thế hệ thanh niên, đề cao trách nhiệm của người dân với đất nước, thể hiện nỗi đau mất nước…Tác phẩm tiêu biểu như: Nam quốc dân tu tri, Nữ quốc dân tu tri, Cao đẳng quốc dân, Bài thuốc chữa bệnh dân nghèo, Lời hỏi thanh niên, Phan Bội Châu niên biểu, Xã hội chủ nghĩa, Khổng học đăng…, cùng với trên 800 bài thơ Nôm và mấy chục bài văn tế, phú, tạp văn. Sáng tác của Phan Bội Châu ở giai đoạn này chiếm gần 2 một nửa trong sự nghiệp sáng tác của ông. Đây là giai đoạn Phan Bội Châu mất mùa cách mạng nhưng lại được mùa thơ văn.

Trong xã hội phong kiến ở nước ta, người phụ nữ lại không được tham dự vào các công việc chính trị của đất nước. Nho giáo xây dựng mẫu người quân tử để cai trị xã hội nên không bàn đến người phụ nữ trong các công việc của đất nước. Đến đầu thế kỷ XX, xã hội nước ta chuyển từ xã hội phong kiến sang xã hội thực dân nửa phong kiến. Chính sự chuyển biến Âu hóa lại trở thành tiền đề cho sự chuyển biến về số phận và vị thế của người phụ nữ.

Trong xã hội phong kiến ở nước ta, người phụ nữ lại không được tham dự vào các công việc chính trị của đất nước. Nho giáo xây dựng mẫu người quân tử để cai trị xã hội nên không bàn đến người phụ nữ trong các công việc của đất nước. Đến đầu thế kỷ XX, xã hội nước ta chuyển từ xã hội phong kiến sang xã hội thực dân nửa phong kiến. Chính sự chuyển biến Âu hóa lại trở thành tiền đề cho sự chuyển biến về số phận và vị thế của người phụ nữ.

Đất nước là của chung của cả giới nam, nữ. Điều đó có nghĩa là nam - nữ có vị thế bình đẳng trong mối quan hệ với quốc gia - dân tộc: “Phụ nữ chủ nghĩa khi mới phát sinh thì chỉ yêu cầu cho đàn bà được có quyền công dân như đàn ông, nghĩa là yêu cầu bình đẳng trên chính trị” [64,tr. Thế nhưng, trong xã hội phong kiến ở nước ta, người phụ nữ lại không được tham dự vào các công việc chính trị của đất nước.

Đất nước là của chung của cả giới nam, nữ. Điều đó có nghĩa là nam - nữ có vị thế bình đẳng trong mối quan hệ với quốc gia - dân tộc: “Phụ nữ chủ nghĩa khi mới phát sinh thì chỉ yêu cầu cho đàn bà được có quyền công dân như đàn ông, nghĩa là yêu cầu bình đẳng trên chính trị” [64,tr. Thế nhưng, trong xã hội phong kiến ở nước ta, người phụ nữ lại không được tham dự vào các công việc chính trị của đất nước.

Đất nước là của chung của cả giới nam, nữ. Điều đó có nghĩa là nam - nữ có vị thế bình đẳng trong mối quan hệ với quốc gia - dân tộc: “Phụ nữ chủ nghĩa khi mới phát sinh thì chỉ yêu cầu cho đàn bà được có quyền công dân như đàn ông, nghĩa là yêu cầu bình đẳng trên chính trị” [64,tr. Thế nhưng, trong xã hội phong kiến ở nước ta, người phụ nữ lại không được tham dự vào các công việc chính trị của đất nước.

Đất nước là của chung của cả giới nam, nữ. Điều đó có nghĩa là nam - nữ có vị thế bình đẳng trong mối quan hệ với quốc gia - dân tộc: “Phụ nữ chủ nghĩa khi mới phát sinh thì chỉ yêu cầu cho đàn bà được có quyền công dân như đàn ông, nghĩa là yêu cầu bình đẳng trên chính trị” [64,tr. Thế nhưng, trong xã hội phong kiến ở nước ta, người phụ nữ lại không được tham dự vào các công việc chính trị của đất nước.

Đất nước là của chung của cả giới nam, nữ. Điều đó có nghĩa là nam - nữ có vị thế bình đẳng trong mối quan hệ với quốc gia - dân tộc: “Phụ nữ chủ nghĩa khi mới phát sinh thì chỉ yêu cầu cho đàn bà được có quyền công dân như đàn ông, nghĩa là yêu cầu bình đẳng trên chính trị” [64,tr. Thế nhưng, trong xã hội phong kiến ở nước ta, người phụ nữ lại không được tham dự vào các công việc chính trị của đất nước.

Đất nước là của chung của cả giới nam, nữ. Điều đó có nghĩa là nam - nữ có vị thế bình đẳng trong mối quan hệ với quốc gia - dân tộc: “Phụ nữ chủ nghĩa khi mới phát sinh thì chỉ yêu cầu cho đàn bà được có quyền công dân như đàn ông, nghĩa là yêu cầu bình đẳng trên chính trị” [64,tr. Thế nhưng, trong xã hội phong kiến ở nước ta, người phụ nữ lại không được tham dự vào các công việc chính trị của đất nước.

Đất nước là của chung của cả giới nam, nữ. Điều đó có nghĩa là nam - nữ có vị thế bình đẳng trong mối quan hệ với quốc gia - dân tộc: “Phụ nữ chủ nghĩa khi mới phát sinh thì chỉ yêu cầu cho đàn bà được có quyền công dân như đàn ông, nghĩa là yêu cầu bình đẳng trên chính trị” [64,tr. Thế nhưng, trong xã hội phong kiến ở nước ta, người phụ nữ lại không được tham dự vào các công việc chính trị của đất nước.

Đất nước là của chung của cả giới nam, nữ. Điều đó có nghĩa là nam - nữ có vị thế bình đẳng trong mối quan hệ với quốc gia - dân tộc: “Phụ nữ chủ nghĩa khi mới phát sinh thì chỉ yêu cầu cho đàn bà được có quyền công dân như đàn ông, nghĩa là yêu cầu bình đẳng trên chính trị” [64,tr. Thế nhưng, trong xã hội phong kiến ở nước ta, người phụ nữ lại không được tham dự vào các công việc chính trị của đất nước.