Luận án tiến sĩ: Xung đột giữa cư dân và các bên liên quan tại điểm đến du lịch cộng đồng miền núi Thanh Hóa

• Tác giả: Dương Thị Hiền
• Người hướng dẫn: PGS. Trần Đức Thanh
• Trường học: Đại học Quốc gia Hà Nội
• Chuyên ngành: Du lịch
• Đề tài: Nghiên Cứu Xung Đột Giữa Cư Dân Và Bên Liên Quan Tại Du Lịch Cộng Đồng Miền Núi Thanh Hóa
• Loại tài liệu: luận án tiến sĩ
• Năm xuất bản: 2023
• Địa điểm: Hà Nội

• LỜI CAM ĐOAN
• LỜI CẢM ƠN
• 1. MỞ ĐẦU
• 1.1. Lý do chọn đề tài
• 1.2. Mục tiêu nghiên cứu
• 1.3. Câu hỏi nghiên cứu
• 1.4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
• 1.5. Khách thể nghiên cứu
• 1.6. Cơ sở dữ liệu sử dụng trong luận án
• 1.7. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của nghiên cứu
• 1.8. Cấu trúc của luận án
• 2. TỔNG QUAN NGHIÊN CỨU VỀ XUNG ĐỘT GIỮA CÁC BÊN LIÊN QUAN TRONG PHÁT TRIỂN DU LỊCH CỘNG ĐỒNG
• 2.1. Thông tin chung về các nghiên cứu
• 2.2. Nội dung của các nghiên cứu. Khoảng trống nghiên cứu
• 3. CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ MÔ HÌNH NGHIÊN CỨU
• 3.1. Các khái niệm cơ bản
• 3.1.1. Du lịch cộng đồng
• 3.1.2. Điểm đến du lịch cộng đồng
• 3.2. Các bên liên quan
• 3.2.1. Xung đột giữa cư dân địa phương và các bên liên quan
• 3.2.2. Xung đột về văn hoá - xã hội
• 3.2.3. Xung đột về kinh tế
• 3.2.4. Xung đột về việc khai thác và sử dụng tài nguyên môi trường
• 3.3. Thuyết Trao đổi xã hội
• 3.4. Mô hình và giả thuyết nghiên cứu về yếu tố ảnh hưởng đến xung đột
• 3.4.1. Cảm nhận lợi ích và cảm nhận tổn hại
• 3.4.2. Sự tham gia của cộng đồng
• 3.5. Tiểu kết Chương 2
• 4. ĐỊA BÀN VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 4.1. Khái quát về khu vực miền núi Thanh Hoá
• 4.2. Thực trạng phát triển du lịch cộng đồng tại khu vực miền núi Thanh Hoá
• 4.3. Lựa chọn địa bàn khảo sát
• 4.4. Các tiếp cận và quy trình nghiên cứu
• 4.5. Phương pháp nghiên cứu
• 4.6. Tiểu kết Chương 3
• 5. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN
• 5.1. Mô tả mẫu nghiên cứu
• 5.2. Hiện trạng xung đột giữa cư dân và các bên liên quan
• 5.2.1. Xung đột giữa cư dân và khách du lịch
• 5.2.2. Xung đột giữa cư dân và doanh nghiệp du lịch
• 5.2.3. Xung đột giữa cư dân và chính quyền địa phương
• 5.3. Yếu tố ảnh hưởng tới xung đột giữa cư dân và các bên liên quan
• 5.3.1. Đánh giá mô hình
• 5.3.2. Đánh giá mô hình cấu trúc tuyến tính SEM (Structural Equation Modeling)
• 5.4. Thảo luận kết quả nghiên cứu
• 5.4.1. Thảo luận kết quả phát triển thang đo
• 5.4.2. Bàn về vấn đề xung đột giữa cư dân và các bên liên quan tại điểm đến du lịch cộng đồng
• 5.4.3. Các yếu tố tác động đến xung đột giữa cư dân và các bên liên quan
• 5.4.4. Một số kiến nghị
• 5.5. Tiểu kết Chương 4
• 6. KẾT LUẬN
• DANH SÁCH CÔNG TRÌNH KHOA HỌC CỦA TÁC GIẢ LIÊN QUAN ĐẾN LUẬN ÁN
• TÀI LIỆU THAM KHẢO
• PHỤ LỤC

I. Tổng quan về xung đột giữa cư dân và các bên liên quan trong du lịch cộng đồng

Nghiên cứu về xung đột cư dân và các bên liên quan trong du lịch cộng đồng tại miền núi Thanh Hóa đã chỉ ra rằng sự phát triển du lịch không chỉ mang lại lợi ích mà còn tiềm ẩn nhiều vấn đề phức tạp. Các bên liên quan như doanh nghiệp du lịch, chính quyền địa phương và cư dân thường có những lợi ích khác nhau, dẫn đến xung đột. Theo Tosun (2006), các nhóm này tham gia vào quá trình phát triển du lịch với những phương thức khác nhau, từ đó tạo ra những mâu thuẫn. Nghiên cứu cũng chỉ ra rằng quản lý xung đột là yếu tố quan trọng để đảm bảo sự phát triển bền vững của du lịch cộng đồng. Việc nhận diện và phân tích nguyên nhân của xung đột sẽ giúp đề xuất các giải pháp hiệu quả nhằm giảm thiểu tác động tiêu cực của chúng.

1.1. Các bên liên quan trong du lịch cộng đồng

Trong bối cảnh du lịch cộng đồng, các bên liên quan bao gồm cư dân địa phương, doanh nghiệp du lịch và chính quyền địa phương. Mỗi bên có những lợi ích và mục tiêu riêng, dẫn đến sự xung đột trong quá trình phát triển. Cư dân thường cảm thấy bị bỏ rơi trong việc phân chia lợi ích từ du lịch, trong khi doanh nghiệp lại tìm kiếm lợi nhuận tối đa. Chính quyền địa phương có trách nhiệm quản lý và điều phối các hoạt động du lịch, nhưng thường gặp khó khăn trong việc cân bằng lợi ích giữa các bên. Sự tham gia của cư dân vào quá trình ra quyết định là rất quan trọng để giảm thiểu xung đột và đảm bảo rằng lợi ích từ du lịch được phân chia công bằng.

II. Tác động của du lịch cộng đồng đến cư dân địa phương

Du lịch cộng đồng mang lại nhiều lợi ích cho cư dân địa phương, như tạo ra việc làm và tăng thu nhập. Tuy nhiên, bên cạnh đó, nó cũng gây ra nhiều thách thức. Nghiên cứu cho thấy rằng sự gia tăng lượng khách du lịch có thể dẫn đến xung đột về văn hóa và kinh tế. Cư dân có thể cảm thấy bị áp lực khi phải thay đổi lối sống để phục vụ nhu cầu của du khách. Hơn nữa, sự gia tăng chi phí sinh hoạt và ô nhiễm môi trường cũng là những vấn đề mà cư dân phải đối mặt. Để giảm thiểu những tác động tiêu cực này, cần có các chính sách hỗ trợ và quản lý hiệu quả từ chính quyền địa phương.

2.1. Lợi ích và thách thức từ du lịch

Lợi ích từ du lịch cộng đồng bao gồm việc tạo ra cơ hội việc làm và tăng thu nhập cho cư dân. Tuy nhiên, những thách thức như xung đột văn hóa và xung đột kinh tế cũng không thể bỏ qua. Cư dân có thể cảm thấy bị áp lực khi phải thay đổi lối sống để phù hợp với nhu cầu của du khách. Sự gia tăng chi phí sinh hoạt và ô nhiễm môi trường cũng là những vấn đề nghiêm trọng. Để đảm bảo sự phát triển bền vững, cần có sự tham gia tích cực của cư dân trong việc quản lý và phát triển du lịch.

III. Giải pháp quản lý xung đột giữa cư dân và các bên liên quan

Để quản lý xung đột giữa cư dân và các bên liên quan, cần thiết phải có các giải pháp đồng bộ. Một trong những giải pháp quan trọng là tăng cường hợp tác cộng đồng. Cư dân cần được tham gia vào quá trình ra quyết định liên quan đến phát triển du lịch. Việc tổ chức các cuộc họp, hội thảo để lắng nghe ý kiến của cư dân sẽ giúp giảm thiểu mâu thuẫn. Bên cạnh đó, chính quyền địa phương cần có các chính sách hỗ trợ để đảm bảo rằng lợi ích từ du lịch được phân chia công bằng. Các chương trình đào tạo về quản lý du lịch cũng cần được triển khai để nâng cao nhận thức và năng lực cho cư dân.

3.1. Tăng cường hợp tác cộng đồng

Tăng cường hợp tác cộng đồng là một trong những giải pháp quan trọng để quản lý xung đột. Cư dân cần được tham gia vào quá trình ra quyết định liên quan đến phát triển du lịch. Việc tổ chức các cuộc họp, hội thảo để lắng nghe ý kiến của cư dân sẽ giúp giảm thiểu mâu thuẫn. Chính quyền địa phương cũng cần có các chính sách hỗ trợ để đảm bảo rằng lợi ích từ du lịch được phân chia công bằng. Các chương trình đào tạo về quản lý du lịch cũng cần được triển khai để nâng cao nhận thức và năng lực cho cư dân.