Luận văn thạc sĩ về xử lý vi phạm trong khai thác và bảo vệ rừng tại tỉnh Quảng Trị

Luận văn thạc sĩ "Pháp luật về xử lý các vi phạm trong khai thác, bảo vệ rừng và thực tiễn tại tỉnh Quảng Trị" của Nguyễn Tùng Lâm, Trường Đại học Luật Hà Nội (2022) tập trung nghiên cứu về vấn đề vi phạm pháp luật trong khai thác và bảo vệ rừng. Mặc dù các hành vi vi phạm đã được đề cập nhiều trên các phương tiện truyền thông, nhưng vẫn chưa có một định nghĩa cụ thể và bao quát trong các tài liệu học thuật hay văn bản pháp luật. Luận văn đã phân tích và làm rõ các khái niệm liên quan như "rừng" và "khai thác rừng" để làm nền tảng cho việc nghiên cứu. Theo đó, luận văn đã dẫn lại các định nghĩa về rừng từ nhiều nguồn khác nhau, từ những định nghĩa mang tính chất lâm học truyền thống cho đến định nghĩa trong Luật Lâm nghiệp 2017, nhấn mạnh rừng là một hệ sinh thái phức tạp chứ không đơn thuần chỉ là cây gỗ. Việc làm rõ khái niệm này rất quan trọng để xác định chính xác hành vi vi phạm liên quan. Luận văn cũng phân tích khái niệm "khai thác rừng" bao gồm cả khai thác gỗ và lâm sản ngoài gỗ, hợp pháp và trái phép, để làm rõ phạm vi nghiên cứu. Từ đó, luận văn đưa ra khái niệm "vi phạm pháp luật trong khai thác, bảo vệ rừng" là hành vi vi phạm các quy định của pháp luật về quản lý, bảo vệ và phát triển rừng, khai thác và sử dụng tài nguyên rừng. Các hành vi này có thể là hành vi hành chính hoặc hình sự. Cuối cùng, luận văn đề cập đến khái niệm và vai trò của xử lý vi phạm nhằm răn đe, phòng ngừa và khắc phục hậu quả do vi phạm gây ra.

Chương 2 của luận văn tập trung phân tích thực trạng pháp luật về xử lý vi phạm trong khai thác, bảo vệ rừng và thực tiễn áp dụng tại tỉnh Quảng Trị. Tác giả đã đánh giá hệ thống pháp luật hiện hành, bao gồm Luật Lâm nghiệp, Nghị định, Thông tư hướng dẫn, cũng như các văn bản pháp luật địa phương của tỉnh Quảng Trị. Luận văn chỉ ra những điểm mạnh của pháp luật hiện hành như việc quy định rõ các hành vi vi phạm và hình thức xử lý tương ứng. Tuy nhiên, luận văn cũng thẳng thắn chỉ ra những hạn chế, bất cập như việc chồng chéo, mâu thuẫn giữa các quy định, thiếu tính đồng bộ, chế tài xử phạt chưa đủ sức răn đe, cũng như khó khăn trong việc áp dụng thực tiễn. Đối với thực tiễn tại Quảng Trị, luận văn đã sử dụng số liệu thống kê về tình hình vi phạm và xử lý vi phạm trong giai đoạn nghiên cứu. Kết quả cho thấy tình trạng vi phạm vẫn diễn biến phức tạp, số vụ vi phạm còn cao, đặc biệt là vi phạm liên quan đến khai thác gỗ trái phép, lấn chiếm đất rừng. Tác giả phân tích nguyên nhân của tình trạng này, bao gồm cả nguyên nhân khách quan như khó khăn về kinh tế, nhận thức của người dân, cũng như nguyên nhân chủ quan từ phía cơ quan chức năng. Từ đó, luận văn nhấn mạnh sự cần thiết phải hoàn thiện pháp luật và tăng cường công tác quản lý, bảo vệ rừng tại địa phương.

Dựa trên những phân tích về thực trạng pháp luật và thực tiễn tại Quảng Trị, chương 3 của luận văn đề xuất các định hướng và giải pháp nhằm hoàn thiện pháp luật và nâng cao hiệu quả xử lý vi phạm trong khai thác, bảo vệ rừng. Luận văn đề xuất hoàn thiện pháp luật theo hướng tăng cường tính đồng bộ, thống nhất giữa các quy định, khắc phục tình trạng chồng chéo, mâu thuẫn. Bên cạnh đó, cần sửa đổi, bổ sung các chế tài xử phạt cho phù hợp với tính chất, mức độ vi phạm, đảm bảo tính răn đe, phòng ngừa. Luận văn cũng nhấn mạnh việc cần phải tăng cường công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật đến người dân, nâng cao nhận thức về tầm quan trọng của việc bảo vệ rừng. Đồng thời, cần tăng cường năng lực cho các cơ quan chức năng trong việc thực thi pháp luật, đặc biệt là lực lượng kiểm lâm. Đối với tỉnh Quảng Trị, luận văn đề xuất các giải pháp cụ thể như tăng cường tuần tra, kiểm soát, xử lý nghiêm các hành vi vi phạm, đẩy mạnh công tác trồng rừng, khoanh nuôi, bảo vệ rừng. Tác giả cũng đề xuất áp dụng công nghệ vào công tác quản lý, bảo vệ rừng như sử dụng hệ thống định vị GPS, ảnh vệ tinh để giám sát, phát hiện kịp thời các hành vi vi phạm.

Luận văn thạc sĩ của Nguyễn Tùng Lâm đã hệ thống hóa các quy định pháp luật về xử lý vi phạm trong khai thác, bảo vệ rừng, đồng thời phân tích sâu sắc thực trạng tại tỉnh Quảng Trị. Luận văn đã chỉ ra những ưu điểm, hạn chế của pháp luật hiện hành và thực tiễn áp dụng, từ đó đề xuất các giải pháp cụ thể, thiết thực. Những đóng góp của luận văn không chỉ có giá trị về mặt lý luận mà còn mang tính ứng dụng cao, giúp các cơ quan chức năng có thêm cơ sở khoa học để hoàn thiện pháp luật và nâng cao hiệu quả công tác quản lý, bảo vệ rừng. Đặc biệt, việc tập trung nghiên cứu thực tiễn tại tỉnh Quảng Trị giúp cho các đề xuất của luận văn phù hợp với điều kiện cụ thể của địa phương. Luận văn đã làm rõ khái niệm vi phạm pháp luật trong lĩnh vực khai thác và bảo vệ rừng, góp phần vào việc hoàn thiện khung pháp lý. Việc phân tích thực trạng tại Quảng Trị cung cấp bức tranh toàn cảnh về tình hình vi phạm và những khó khăn, thách thức trong công tác quản lý, bảo vệ rừng. Từ đó, các giải pháp đề xuất mang tính khả thi, hướng đến việc nâng cao hiệu quả thực thi pháp luật, góp phần bảo vệ nguồn tài nguyên rừng quý giá.