I. Tổng quan về vi khuẩn lactic và khoang miệng
Vi khuẩn lactic là nhóm vi sinh vật quan trọng trong khoang miệng, đóng vai trò trong việc duy trì cân bằng hệ vi sinh vật. Chúng thuộc chi Lactobacillus spp., được biết đến với khả năng sản xuất acid lactic và các chất kháng khuẩn. Vi khuẩn lactic có thể ức chế sự phát triển của các vi khuẩn gây bệnh thông qua cạnh tranh dinh dưỡng và tiết các chất ức chế. Nghiên cứu này tập trung vào việc phân lập và đánh giá khả năng ức chế màng sinh học của Lactobacillus spp. trong khoang miệng.
1.1. Vai trò của vi khuẩn lactic trong khoang miệng
Vi khuẩn lactic trong khoang miệng không chỉ giúp duy trì cân bằng vi sinh mà còn có khả năng ức chế sự hình thành màng sinh học của các vi khuẩn gây bệnh. Các nghiên cứu trước đây đã chỉ ra rằng Lactobacillus spp. có thể giảm tỷ lệ sâu răng bằng cách ức chế Streptococcus mutans, một trong những tác nhân chính gây sâu răng. Khả năng này được thực hiện thông qua việc tiết bacteriocin và cạnh tranh vị trí bám dính trên bề mặt răng.
1.2. Mối liên hệ giữa vi khuẩn lactic và màng sinh học
Màng sinh học là cấu trúc phức tạp được hình thành bởi các vi khuẩn gây bệnh trong khoang miệng, đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển của bệnh sâu răng. Vi khuẩn lactic có khả năng ức chế sự hình thành màng sinh học thông qua việc tiết các chất ức chế và cạnh tranh dinh dưỡng. Nghiên cứu này nhằm tìm hiểu cơ chế ức chế màng sinh học của Lactobacillus spp. và ứng dụng chúng trong phòng ngừa sâu răng.
II. Phương pháp nghiên cứu và phân lập vi khuẩn lactic
Nghiên cứu này sử dụng phương pháp phân lập vi khuẩn lactic từ khoang miệng của các đối tượng có tình trạng sâu răng khác nhau. Các mẫu được thu thập và nuôi cấy trên môi trường chọn lọc để phân lập các chủng Lactobacillus spp.. Sau đó, khả năng ức chế màng sinh học của các chủng này được đánh giá thông qua các thí nghiệm in vitro.
2.1. Thu thập và phân lập vi khuẩn lactic
Các mẫu vi khuẩn lactic được thu thập từ khoang miệng của 30 đối tượng có tình trạng sâu răng. Mẫu được nuôi cấy trên môi trường LBS để phân lập các chủng Lactobacillus spp.. Các chủng được chọn lọc dựa trên hình thái khuẩn lạc và khả năng sinh acid lactic. Kết quả phân lập được 30 chủng vi khuẩn lactic, trong đó có 3 chủng có khả năng tạo màng sinh học mạnh.
2.2. Đánh giá khả năng ức chế màng sinh học
Khả năng ức chế màng sinh học của các chủng Lactobacillus spp. được đánh giá thông qua phương pháp đồng nuôi cấy với các vi khuẩn gây bệnh như Streptococcus mutans và Candida albicans. Kết quả cho thấy 11 chủng có khả năng ức chế ít nhất một loại vi khuẩn gây bệnh, trong đó 3 chủng Lactobacillus fermentum có hiệu quả cao nhất.
III. Kết quả và ứng dụng thực tiễn
Nghiên cứu đã phân lập được 30 chủng vi khuẩn lactic từ khoang miệng, trong đó 3 chủng có khả năng tạo màng sinh học mạnh. Các chủng này được định danh là Lactobacillus fermentum. Kết quả thí nghiệm cho thấy các chủng này có khả năng ức chế màng sinh học của các vi khuẩn gây bệnh, mở ra tiềm năng ứng dụng trong phòng ngừa sâu răng.
3.1. Định danh và đặc điểm của các chủng vi khuẩn lactic
Các chủng vi khuẩn lactic được định danh bằng phương pháp PCR và so sánh với ngân hàng gen NCBI. Kết quả cho thấy 3 chủng 1B, 12R2 và 30B2 đều thuộc loài Lactobacillus fermentum. Các chủng này có khả năng tạo màng sinh học mạnh và tiết các chất ức chế vi khuẩn gây bệnh.
3.2. Ứng dụng trong phòng ngừa sâu răng
Các chủng Lactobacillus fermentum phân lập được có tiềm năng ứng dụng trong phòng ngừa sâu răng thông qua việc ức chế màng sinh học của các vi khuẩn gây bệnh. Nghiên cứu này góp phần phát triển các sản phẩm probiotic dành cho sức khỏe răng miệng, giúp giảm tỷ lệ sâu răng và cải thiện chất lượng cuộc sống.
