Nghiên Cứu Về Chiến Tranh Việt Nam Trong Văn Học

• Tác giả: Phạm Thị Cam Vân
• Người hướng dẫn: TS. Trần Đăng Trung
• Trường học: Đại học Quốc gia Hà Nội
• Chuyên ngành: Lí luận văn học
• Đề tài: Nghiên Cứu Về Chiến Tranh Việt Nam Trong Văn Học: Những Khía Cạnh Được Khám Phá
• Loại tài liệu: luận văn thạc sĩ
• Năm xuất bản: 2022
• Địa điểm: Hà Nội

• LỜI CAM ĐOAN
• LỜI CẢM ƠN
• MỞ ĐẦU
• 0.1. Lý do chọn đề tài
• 0.2. Lịch sử vấn đề
• 0.3. Đối tượng, mục đích, phạm vi nghiên cứu
• 0.4. Phương pháp nghiên cứu
• 0.5. Cấu trúc của luận văn
• 1. CHƯƠNG 1: KÝ ỨC VỀ CHIẾN TRANH VIỆT NAM GIỮA LỊCH SỬ VÀ TIỂU THUYẾT
• 1.1. Lịch sử quan phương và ký ức chính thống
• 1.1.1. Diễn giải độc quyền về cuộc chiến
• 1.2. Khoảng trống ký ức và hư cấu nghệ thuật
• 1.2.1. Khoảng trống trong ký ức về chiến tranh Việt Nam
• 1.2.2. Tiểu thuyết như một sự bổ khuyết cho lịch sử
• 1.2.3. Huỳnh Trọng Khang, “Mộ phần tuổi trẻ”, và ký ức về Việt Nam Cộng hòa
• 1.2.3.1. Giới thiệu về tác giả và tác phẩm
• 1.2.3.2. Ký ức về Việt Nam Cộng hòa
• 2. CHƯƠNG 2: QUAN NIỆM VỀ CHIẾN TRANH VÀ CHIẾN LƯỢC TỰ SỰ TRONG TIỂU THUYẾT MỘ PHẦN TUỔI TRẺ
• 2.1. Những nguồn ảnh hưởng tới quan niệm về chiến tranh trong tác phẩm
• 2.2. Dòng văn học cảm thương viết về chiến tranh
• 2.3. Chủ nghĩa hiện sinh và văn học phương Tây
• 2.4. Chiến tranh như một hoàn cảnh phi lý tàn bạo
• 2.5. Sự tàn bạo của chiến tranh
• 2.6. Chiến lược tự sự
• 2.7. Từ vi-lịch sử tới lịch sử
• 2.8. Dòng ý thức và các điểm ký ức
• 3. CHƯƠNG 3: GHI NHỚ VÀ TÁI HIỆN CHIẾN TRANH TRONG TIỂU THUYẾT MỘ PHẦN TUỔI TRẺ
• 3.1. Gọng kìm lịch sử
• 3.2. Âm mưu chính trị tàn độc
• 3.3. Mâu thuẫn và xung đột văn học
• 3.4. Những gương mặt thời đại
• 3.5. Các chính sách văn học
• 3.6. Những thân phận đề nghị học
• 3.7. Tương tác giữa sự thật, hư cấu, và ký ức
• 3.7.1. Sự thỏa hiệp giữa hư cấu nghệ thuật và ký ức chính thống
• 3.7.2. Sự hòa quyện giữa ký ức thông tục và trí tưởng tượng
• 3.7.3. Những sai lệch về sự thật lịch sử và giới hạn của cuốn tiểu thuyết
• KẾT LUẬN
• TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Tổng Quan Về Nghiên Cứu Chiến Tranh Việt Nam Trong Văn Học

Nghiên cứu về chiến tranh Việt Nam trong văn học là một lĩnh vực phong phú và đa dạng. Các tác phẩm văn học không chỉ phản ánh hiện thực khốc liệt của chiến tranh mà còn khám phá những khía cạnh tâm lý, xã hội và văn hóa của con người trong bối cảnh đó. Từ những tác phẩm nổi tiếng như 'Nổi buồn chiến tranh' của Bảo Ninh đến 'Mộ phần tuổi trẻ' của Huỳnh Trọng Khang, văn học đã ghi lại những ký ức đau thương và hào hùng của dân tộc. Việc nghiên cứu này không chỉ giúp hiểu rõ hơn về lịch sử mà còn tạo ra những giá trị văn hóa sâu sắc cho thế hệ sau.

1.1. Khái Niệm Về Chiến Tranh Trong Văn Học

Khái niệm về chiến tranh Việt Nam trong văn học thường được thể hiện qua các hình ảnh, nhân vật và tình huống cụ thể. Các tác phẩm thường phản ánh sự tàn khốc của chiến tranh và những hệ lụy mà nó để lại cho con người. Những nhân vật trong tác phẩm không chỉ là những người lính mà còn là những người dân thường, những người phải gánh chịu hậu quả của chiến tranh.

1.2. Tầm Quan Trọng Của Văn Học Trong Việc Ghi Nhớ Chiến Tranh

Văn học đóng vai trò quan trọng trong việc ghi nhớ và tái hiện ký ức về chiến tranh. Nó không chỉ là phương tiện để truyền tải thông điệp mà còn là cầu nối giữa các thế hệ. Những tác phẩm văn học giúp người đọc cảm nhận sâu sắc hơn về nỗi đau và sự mất mát, từ đó tạo ra sự đồng cảm và hiểu biết về lịch sử.

II. Những Thách Thức Trong Việc Nghiên Cứu Chiến Tranh Việt Nam

Việc nghiên cứu về chiến tranh Việt Nam trong văn học gặp phải nhiều thách thức. Một trong những thách thức lớn nhất là sự khác biệt trong cách nhìn nhận và diễn giải lịch sử. Các tác giả có thể có những quan điểm khác nhau về sự kiện lịch sử, dẫn đến những tranh cãi trong việc đánh giá giá trị của tác phẩm. Hơn nữa, việc tiếp cận các tài liệu lịch sử cũng gặp khó khăn do sự thiếu hụt thông tin hoặc thông tin không chính xác.

2.1. Sự Khác Biệt Trong Quan Điểm Lịch Sử

Mỗi tác giả có thể có cách nhìn nhận khác nhau về chiến tranh Việt Nam, điều này dẫn đến sự đa dạng trong các tác phẩm văn học. Sự khác biệt này có thể tạo ra những tranh cãi về tính chính xác và giá trị của các tác phẩm, làm cho việc nghiên cứu trở nên phức tạp.

2.2. Khó Khăn Trong Việc Tiếp Cận Tài Liệu

Nhiều tài liệu về chiến tranh Việt Nam có thể không còn tồn tại hoặc bị hạn chế trong việc tiếp cận. Điều này gây khó khăn cho các nhà nghiên cứu trong việc thu thập thông tin và xây dựng luận cứ cho các tác phẩm văn học.

III. Phương Pháp Nghiên Cứu Chiến Tranh Trong Văn Học

Để nghiên cứu về chiến tranh Việt Nam trong văn học, các nhà nghiên cứu thường áp dụng nhiều phương pháp khác nhau. Phương pháp so sánh, phân tích văn bản và nghiên cứu lịch sử là những phương pháp phổ biến. Những phương pháp này giúp làm rõ hơn mối quan hệ giữa văn học và lịch sử, đồng thời khám phá những khía cạnh tâm lý và xã hội của nhân vật trong tác phẩm.

3.1. Phương Pháp So Sánh Giữa Các Tác Phẩm

Phương pháp so sánh giúp các nhà nghiên cứu nhận diện những điểm tương đồng và khác biệt giữa các tác phẩm viết về chiến tranh Việt Nam. Qua đó, có thể thấy được sự phát triển trong cách thể hiện và tư tưởng của các tác giả.

3.2. Phân Tích Văn Bản Để Hiểu Sâu Hơn

Phân tích văn bản là một phương pháp quan trọng trong nghiên cứu văn học. Nó giúp làm rõ các yếu tố nghệ thuật, ngôn ngữ và cấu trúc của tác phẩm, từ đó hiểu rõ hơn về thông điệp mà tác giả muốn truyền tải về chiến tranh.

IV. Ứng Dụng Thực Tiễn Của Nghiên Cứu Chiến Tranh Trong Văn Học

Nghiên cứu về chiến tranh Việt Nam trong văn học không chỉ có giá trị lý thuyết mà còn có ứng dụng thực tiễn. Những hiểu biết từ nghiên cứu này có thể được áp dụng trong giáo dục, giúp thế hệ trẻ hiểu rõ hơn về lịch sử và văn hóa dân tộc. Hơn nữa, nó cũng có thể góp phần vào việc xây dựng các chương trình giảng dạy về văn học và lịch sử.

4.1. Giáo Dục Về Lịch Sử Qua Văn Học

Việc đưa các tác phẩm văn học vào chương trình giảng dạy giúp học sinh tiếp cận lịch sử một cách sinh động và cảm xúc hơn. Điều này giúp hình thành lòng yêu nước và ý thức trách nhiệm với quê hương.

4.2. Góp Phần Vào Việc Bảo Tồn Văn Hóa

Nghiên cứu về di sản văn hóa chiến tranh giúp bảo tồn những giá trị văn hóa và lịch sử của dân tộc. Những tác phẩm văn học không chỉ là tài liệu tham khảo mà còn là những chứng nhân sống động về quá khứ.

V. Kết Luận Về Nghiên Cứu Chiến Tranh Việt Nam Trong Văn Học

Nghiên cứu về chiến tranh Việt Nam trong văn học là một lĩnh vực quan trọng, giúp hiểu rõ hơn về lịch sử và văn hóa dân tộc. Những tác phẩm văn học không chỉ ghi lại ký ức đau thương mà còn phản ánh những giá trị nhân văn sâu sắc. Tương lai của nghiên cứu này cần tiếp tục được mở rộng, nhằm khám phá thêm nhiều khía cạnh mới mẻ và đa dạng hơn.

5.1. Tương Lai Của Nghiên Cứu Văn Học Chiến Tranh

Tương lai của nghiên cứu về chiến tranh Việt Nam trong văn học sẽ tiếp tục phát triển, với nhiều tác phẩm mới và cách tiếp cận mới. Điều này sẽ giúp làm phong phú thêm bức tranh văn học về chiến tranh.

5.2. Đề Xuất Hướng Nghiên Cứu Mới

Các nhà nghiên cứu nên xem xét các khía cạnh chưa được khai thác trong văn học về chiến tranh Việt Nam, như tâm lý nhân vật, ảnh hưởng của chiến tranh đến văn hóa và xã hội, từ đó tạo ra những góc nhìn mới mẻ và sâu sắc hơn.

Tổng quan nghiên cứu

Chiến tranh Việt Nam là một chủ đề trọng yếu trong lịch sử và văn học Việt Nam, với hơn 20 năm kháng chiến chống đế quốc Mỹ (1954-1975) để giành độc lập, tự do cho dân tộc. Theo thống kê, trong giai đoạn này, có khoảng 115 tập truyện ký và 74 tập tiểu thuyết viết về đề tài chiến tranh, phản ánh sự quan tâm sâu sắc của văn học đối với cuộc kháng chiến. Tuy nhiên, các tác phẩm trước năm 1986 chủ yếu mang cảm hứng sử thi, tập trung ca ngợi chiến thắng và hình tượng anh hùng, chưa khai thác sâu sắc đời sống nội tâm và những bi kịch cá nhân trong chiến tranh.

Luận văn tập trung nghiên cứu tiểu thuyết Mộ phần tuổi trẻ của Huỳnh Trọng Khang, một tác phẩm tiêu biểu của văn học chiến tranh đương đại, được hoàn thành khi tác giả mới 20 tuổi. Tác phẩm tái hiện ký ức chiến tranh Việt Nam từ góc nhìn của một người miền Nam dưới chế độ Việt Nam Cộng hòa, một quan điểm ít được khai thác trong văn học chính thống. Mục tiêu nghiên cứu là làm rõ mối quan hệ giữa ký ức lịch sử chính thống và cách thể hiện trong tiểu thuyết, đồng thời đánh giá những đóng góp nghệ thuật và tư tưởng của tác phẩm trong dòng chảy văn học Việt Nam hiện đại.

Phạm vi nghiên cứu tập trung vào miền Nam Việt Nam giai đoạn 1954-1975, so sánh Mộ phần tuổi trẻ với các tác phẩm cùng đề tài như Nổi buồn chiến tranh của Bảo Ninh và Dấu chân người lính của Nguyễn Minh Châu. Ý nghĩa nghiên cứu thể hiện qua việc bổ sung góc nhìn đa chiều về chiến tranh, góp phần làm phong phú thêm nhận thức về lịch sử và văn học chiến tranh Việt Nam.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn vận dụng các lý thuyết và mô hình nghiên cứu sau:

• Lý thuyết ký ức lịch sử và ký ức cá nhân: Phân biệt giữa ký ức chính thống (được xây dựng từ lịch sử chính thức, mang tính tập thể) và ký ức cá nhân (được thể hiện qua trải nghiệm, cảm nhận riêng của từng cá nhân). Tiểu thuyết được xem như một phương tiện bổ khuyết cho ký ức chính thống, khai thác những khoảng trống, mảng tối trong lịch sử.

• Chủ nghĩa hiện sinh: Tập trung vào các khái niệm như phi lý, cô đơn, nổi loạn, tự do và sự tha hóa trong bối cảnh chiến tranh. Chủ nghĩa hiện sinh giúp phân tích sâu sắc tâm lý nhân vật và hiện thực phi lý, tàn bạo của chiến tranh trong tác phẩm.

• Lý thuyết thể loại tiểu thuyết: Phân tích đặc trưng thể loại tiểu thuyết chiến tranh, sự đổi mới trong cách kể chuyện, cấu trúc phi tuyến tính, thủ pháp dòng ý thức, và sự kết hợp giữa hư cấu nghệ thuật với ký ức lịch sử.

Các khái niệm chính bao gồm: ký ức chiến tranh, ký ức chính thống, ký ức cá nhân, chủ nghĩa hiện sinh, chiến tranh phi lý, tự sự tiểu thuyết, và hư cấu nghệ thuật.

Phương pháp nghiên cứu

• Nguồn dữ liệu: Luận văn sử dụng dữ liệu thứ cấp từ các tác phẩm văn học (đặc biệt là Mộ phần tuổi trẻ), các công trình nghiên cứu văn học và lịch sử, bài viết phê bình, báo cáo ngành và các tài liệu pháp luật liên quan đến lịch sử chiến tranh Việt Nam.

• Phương pháp phân tích: Áp dụng phương pháp so sánh để đối chiếu Mộ phần tuổi trẻ với các tác phẩm cùng đề tài nhằm nhận diện điểm kế thừa và đổi mới. Phương pháp hệ thống được dùng để thống kê, phân tích các sự kiện, nhân vật, chi tiết trong tác phẩm nhằm làm rõ luận điểm. Phương pháp loại hình giúp nhận diện đặc trưng thể loại tiểu thuyết chiến tranh và sự đổi mới nghệ thuật. Phương pháp liên ngành kết hợp giữa lý luận văn học và lịch sử để đảm bảo tính toàn diện và sâu sắc.

• Timeline nghiên cứu: Nghiên cứu tập trung vào giai đoạn lịch sử 1954-1975 tại miền Nam Việt Nam, đồng thời khảo sát sự phát triển của văn học chiến tranh từ 1945 đến hiện đại, đặc biệt chú trọng đến tác phẩm Mộ phần tuổi trẻ xuất bản năm 2016.

• Cỡ mẫu và chọn mẫu: Lựa chọn tác phẩm tiêu biểu Mộ phần tuổi trẻ làm đối tượng chính, so sánh với một số tiểu thuyết chiến tranh tiêu biểu khác để làm rõ đặc điểm và đóng góp của tác phẩm.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Góc nhìn mới về ký ức chiến tranh: Mộ phần tuổi trẻ tái hiện ký ức chiến tranh từ phía Việt Nam Cộng hòa, một góc nhìn ít được khai thác trong văn học chính thống. Tác phẩm thể hiện sự đa chiều của lịch sử, không chỉ là chiến thắng hào hùng mà còn là những bi kịch, mâu thuẫn nội bộ và đời sống phức tạp của con người trong chiến tranh. Ví dụ, các nhân vật như Ngô Đình Diệm, Nguyễn Văn Thiệu được khắc họa với những thủ đoạn chính trị và sự tàn bạo, phản ánh thực tế lịch sử.

2. Sự đổi mới trong chiến lược tự sự: Tác phẩm sử dụng thủ pháp dòng ý thức, cấu trúc phi tuyến tính, kết hợp ký ức vụn vỡ và hư cấu nghệ thuật để thể hiện tâm trạng nhân vật. Điều này giúp làm nổi bật sự phức tạp tâm lý, những mâu thuẫn nội tâm và cảm giác phi lý của chiến tranh. So sánh với Nổi buồn chiến tranh của Bảo Ninh, Mộ phần tuổi trẻ có cách tiếp cận tương tự nhưng tập trung vào trải nghiệm của thế hệ trẻ miền Nam.

3. Phản ánh chủ nghĩa hiện sinh trong nội dung và nghệ thuật: Các nhân vật trong tác phẩm thể hiện sự cô đơn, nổi loạn, và khát vọng tự do trong bối cảnh chiến tranh phi lý và tàn bạo. Ví dụ, nhân vật anh tư trở về từ chiến trường với tâm trạng hỗn loạn, tha hóa, không thể hòa nhập với đời sống bình thường. Tác phẩm cũng thể hiện sự thất bại của tự do cá nhân trong hoàn cảnh chiến tranh.

4. Tác động của chiến tranh lên đời sống xã hội và con người: Chiến tranh được mô tả không chỉ là cuộc đấu tranh chính trị mà còn là sự hủy diệt văn hóa, xã hội và con người. Tác phẩm phản ánh những mặt tối của xã hội miền Nam thời chiến, như sự sa đọa, ma túy, bạo lực và sự mất mát của những giá trị truyền thống.

Thảo luận kết quả

Những phát hiện trên cho thấy Mộ phần tuổi trẻ đã góp phần làm phong phú thêm dòng văn học chiến tranh Việt Nam bằng cách mở rộng góc nhìn và đổi mới nghệ thuật tự sự. Việc khai thác ký ức từ phía Việt Nam Cộng hòa giúp bổ sung những khoảng trống trong ký ức chính thống, tạo nên một bức tranh lịch sử đa chiều và nhân văn hơn. So với các tác phẩm trước đây, tác phẩm thể hiện sự chuyển đổi từ cảm hứng sử thi sang tư duy hiện sinh, tập trung vào thân phận con người và những mâu thuẫn nội tâm.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ so sánh tỷ lệ các chủ đề trong tiểu thuyết chiến tranh Việt Nam trước và sau năm 1986, hoặc bảng phân tích các thủ pháp nghệ thuật được sử dụng trong Mộ phần tuổi trẻ và các tác phẩm cùng đề tài. Điều này giúp minh họa rõ nét sự đổi mới trong cách tiếp cận và thể hiện chiến tranh.

Kết quả cũng phù hợp với các nghiên cứu trước đây về sự chuyển đổi tư duy văn học chiến tranh sau đổi mới, đồng thời khẳng định vai trò của thế hệ nhà văn trẻ trong việc tiếp nối và phát triển đề tài chiến tranh với những góc nhìn mới mẻ, sáng tạo.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Khuyến khích nghiên cứu đa chiều về ký ức chiến tranh: Các nhà nghiên cứu và giảng viên nên thúc đẩy các công trình khai thác ký ức chiến tranh từ nhiều góc nhìn khác nhau, đặc biệt là những góc nhìn ít được biết đến như phía Việt Nam Cộng hòa, nhằm làm phong phú thêm nhận thức lịch sử và văn học. Thời gian thực hiện: 1-2 năm; Chủ thể: các viện nghiên cứu, trường đại học.

2. Phát triển phương pháp phân tích liên ngành: Kết hợp lý luận văn học với lịch sử, xã hội học và tâm lý học để phân tích sâu sắc hơn các tác phẩm văn học chiến tranh, giúp hiểu rõ hơn về tác động của chiến tranh lên con người và xã hội. Thời gian: liên tục; Chủ thể: các nhóm nghiên cứu đa ngành.

3. Tăng cường đào tạo và hỗ trợ nhà văn trẻ: Tạo điều kiện cho các nhà văn trẻ tiếp cận tài liệu lịch sử, trải nghiệm thực tế và phát triển kỹ năng sáng tác nhằm nâng cao chất lượng tác phẩm về đề tài chiến tranh. Thời gian: 3-5 năm; Chủ thể: các trường đại học, hội nhà văn.

4. Xây dựng các chương trình giáo dục và phổ biến văn học chiến tranh: Đưa các tác phẩm như Mộ phần tuổi trẻ vào chương trình giảng dạy và các hoạt động văn hóa để nâng cao nhận thức của công chúng về lịch sử và giá trị nhân văn của văn học chiến tranh. Thời gian: 1-3 năm; Chủ thể: Bộ Giáo dục, các trường học, trung tâm văn hóa.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Sinh viên và nghiên cứu sinh ngành Văn học và Lịch sử: Luận văn cung cấp cái nhìn toàn diện về mối quan hệ giữa ký ức lịch sử và văn học, giúp nâng cao hiểu biết về phương pháp nghiên cứu liên ngành và phân tích tác phẩm văn học chiến tranh.

2. Nhà văn và biên kịch: Tham khảo để hiểu rõ hơn về cách tiếp cận mới trong thể loại tiểu thuyết chiến tranh, đặc biệt là cách khai thác ký ức cá nhân và sử dụng thủ pháp hiện sinh trong sáng tác.

3. Giảng viên và nhà nghiên cứu văn học: Cung cấp cơ sở lý luận và dữ liệu thực tiễn để phát triển các bài giảng, nghiên cứu sâu về văn học chiến tranh Việt Nam đương đại, đồng thời mở rộng hướng nghiên cứu về ký ức lịch sử.

4. Cơ quan quản lý văn hóa và giáo dục: Hỗ trợ xây dựng chính sách, chương trình giáo dục và phổ biến văn học chiến tranh nhằm nâng cao nhận thức lịch sử và giá trị nhân văn trong cộng đồng.

Câu hỏi thường gặp

1. Tại sao chọn Mộ phần tuổi trẻ làm đối tượng nghiên cứu?
   Trả lời: Tác phẩm là một hiện tượng văn học đương đại với góc nhìn mới mẻ về chiến tranh Việt Nam từ phía Việt Nam Cộng hòa, được viết bởi nhà văn trẻ mới 20 tuổi, góp phần làm phong phú thêm dòng văn học chiến tranh. Ví dụ, tác phẩm nhận giải thưởng Sách hay 2017 hạng mục “Phát hiện mới”.

2. Phương pháp nghiên cứu nào được sử dụng trong luận văn?
   Trả lời: Luận văn sử dụng phương pháp so sánh, hệ thống, loại hình và liên ngành để phân tích tác phẩm trong bối cảnh lịch sử và văn học, đảm bảo tính toàn diện và sâu sắc.

3. Luận văn có đề cập đến những hạn chế của Mộ phần tuổi trẻ không?
   Trả lời: Có, luận văn thừa nhận tác phẩm còn tồn tại một số sai sót về lịch sử và trải nghiệm thực tế, nhưng đánh giá cao sự nỗ lực đổi mới tư duy và nghệ thuật của tác giả trẻ.

4. Ý nghĩa của chủ nghĩa hiện sinh trong tác phẩm là gì?
   Trả lời: Chủ nghĩa hiện sinh giúp thể hiện sự phi lý, cô đơn, nổi loạn và khát vọng tự do của con người trong bối cảnh chiến tranh tàn khốc, làm nổi bật tâm trạng và mâu thuẫn nội tâm của nhân vật.

5. Luận văn có đề xuất gì cho việc phát triển văn học chiến tranh hiện đại?
   Trả lời: Luận văn đề xuất khuyến khích nghiên cứu đa chiều, phát triển phương pháp liên ngành, hỗ trợ nhà văn trẻ và xây dựng chương trình giáo dục phổ biến văn học chiến tranh nhằm nâng cao chất lượng và giá trị của thể loại này.

Kết luận

• Mộ phần tuổi trẻ mở ra góc nhìn mới về ký ức chiến tranh Việt Nam từ phía Việt Nam Cộng hòa, bổ sung những khoảng trống trong ký ức chính thống.
• Tác phẩm thể hiện sự đổi mới trong chiến lược tự sự với thủ pháp dòng ý thức và cấu trúc phi tuyến tính, phản ánh tâm lý phức tạp của con người trong chiến tranh.
• Chủ nghĩa hiện sinh được vận dụng sâu sắc, làm nổi bật sự phi lý, cô đơn và khát vọng tự do của nhân vật trong bối cảnh chiến tranh tàn bạo.
• Luận văn góp phần làm phong phú thêm nghiên cứu văn học chiến tranh Việt Nam đương đại, đồng thời đề xuất các giải pháp phát triển nghiên cứu và sáng tác trong lĩnh vực này.
• Các bước tiếp theo bao gồm mở rộng nghiên cứu đa ngành, hỗ trợ nhà văn trẻ và phổ biến văn học chiến tranh trong giáo dục và cộng đồng.

Call-to-action: Các nhà nghiên cứu, giảng viên và sinh viên được khuyến khích tiếp tục khai thác và phát triển đề tài ký ức chiến tranh trong văn học, đồng thời áp dụng các phương pháp nghiên cứu liên ngành để nâng cao chất lượng công trình khoa học và sáng tác nghệ thuật.