Nghiên Cứu Vai Trò Của Người Có Uy Tín Trên Báo Dân Tộc Và Phát Triển

• Tác giả: Phương Nghĩa Hiệp
• Người hướng dẫn: TS. Dương Thị Thanh Xuân
• Trường học: Trường Đại Học Công Đoàn
• Chuyên ngành: Xã Hội Học
• Đề tài: Người Có Uy Tín Trên Báo Dân Tộc Và Phát Triển
• Loại tài liệu: Luận Văn Thạc Sĩ
• Năm xuất bản: 2021
• Địa điểm: Hà Nội

• LỜI CAM ĐOAN
• LỜI CẢM ƠN
• MỤC LỤC
• DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT
• DANH MỤC BẢNG, HỘP
• MỞ ĐẦU. MỞ ĐẦU
• 1.1. Lý do chọn đề tài
• 1.2. Tổng quan đề tài nghiên cứu
• 1.3. Ý nghĩa khoa học và ý nghĩa thực tiễn
• 1.4. Đối tượng, khách thể, phạm vi nghiên cứu
• 1.5. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu
• 1.6. Phương pháp nghiên cứu
• 1.7. Câu hỏi và giả thuyết nghiên cứu
• 1.8. Khung lý thuyết
• 1. CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ NGƯỜI CÓ UY TÍN
• 1.1. Một số vấn đề cơ bản liên quan đến người có uy tín
• 1.1.1. Khái niệm người có uy tín
• 1.1.2. Tiêu chí lựa chọn, đối tượng lựa chọn và điều kiện bình chọn người có uy tín
• 1.1.3. Chính sách của Đảng và Nhà nước đối với người có uy tín. Căn cứ pháp lý liên quan đến người có uy tín
• 1.1.4. Các lý thuyết vận dụng trong đề tài
• 1.1.4.1. Lý thuyết vai trò
• 1.1.4.2. Lý thuyết truyền thông
• 1.1.5. Khái quát về báo Dân tộc và phát triển. Vị trí, chức năng
• 1.1.5.1. Nhiệm vụ và quyền hạn
• 1.1.5.2. Cơ cấu tổ chức
• 1.1.6. Tiểu kết chương 1
• 2. CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG VAI TRÒ NGƯỜI CÓ UY TÍN TRÊN BÁO DÂN TỘC VÀ PHÁT TRIỂN ONLINE
• 2.1. Khái quát chung về vùng dân tộc thiểu số
• 2.2. Đặc điểm các bài viết về người có uy tín trên báo Dân tộc và Phát triển online
• 2.3. Số lượng, nội dung bài viết
• 2.4. Cơ cấu nhân khẩu học của người có uy tín trong các bài viết
• 2.5. Vai trò của người có uy tín trên báo Dân tộc và Phát triển online
• 2.5.1. Vai trò dân vận – dân nguyện
• 2.5.2. Vai trò phát triển kinh tế
• 2.5.3. Vai trò bảo tồn, phát huy văn hóa – giáo dục
• 2.5.4. Vai trò xây dựng kết cấu hạ tầng địa phương
• 2.5.5. Vai trò đảm bảo trật tự xã hội – an ninh quốc phòng
• 2.6. Hiệu quả vai trò của người có uy tín đối với cộng đồng
• 2.7. Hạn chế và những nguyên nhân
• 2.8. Tiểu kết chương 2
• 3. CHƯƠNG 3: GIẢI PHÁP PHÁT HUY VAI TRÒ CỦA NGƯỜI CÓ UY TÍN TRONG CỘNG ĐÔNG DÂN TỘC THIỂU SỐ
• 3.1. Giải pháp về nâng cao nhận thức của cộng đồng về vai trò của người có uy tín thông qua công tác tuyên truyền vận động
• 3.2. Phân cấp quản lý và phối hợp giữa chính quyền và Người có uy tín
• 3.3. Tổ chức bồi dưỡng kiến thức và nâng cao năng lực cho người có uy tín
• 3.4. Thực hiện chế độ chính sách đối với người có uy tín
• 3.5. Tiểu kết chương 3
• KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ
• DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
• DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT
• DANH MỤC BẢNG, HỘP

I. Tổng Quan Về Vai Trò Của Người Có Uy Tín Trong Phát Triển

Người có uy tín đóng vai trò quan trọng trong việc phát triển cộng đồng, đặc biệt là trong các vùng dân tộc thiểu số. Họ không chỉ là cầu nối giữa chính quyền và người dân mà còn là những người dẫn dắt, truyền cảm hứng cho sự thay đổi tích cực. Theo nghiên cứu, vai trò của họ được thể hiện rõ qua các hoạt động dân vận, phát triển kinh tế và bảo tồn văn hóa. Việc nhận diện và phát huy vai trò của những người này là cần thiết để nâng cao hiệu quả phát triển xã hội.

1.1. Khái Niệm Về Người Có Uy Tín Trong Xã Hội

Người có uy tín được định nghĩa là những cá nhân có ảnh hưởng lớn trong cộng đồng, thường được người dân tín nhiệm và tìm đến khi cần tư vấn hoặc hỗ trợ. Họ có khả năng tập hợp và dẫn dắt ý kiến của cộng đồng, từ đó góp phần vào sự phát triển bền vững.

1.2. Tầm Quan Trọng Của Người Có Uy Tín Trong Phát Triển Cộng Đồng

Người có uy tín không chỉ giúp truyền tải thông tin từ chính quyền đến người dân mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc xây dựng lòng tin và sự đồng thuận trong cộng đồng. Họ là những người tiên phong trong các hoạt động phát triển kinh tế và xã hội.

II. Thách Thức Đối Với Vai Trò Của Người Có Uy Tín

Mặc dù người có uy tín có vai trò quan trọng, nhưng họ cũng phải đối mặt với nhiều thách thức. Những thách thức này bao gồm sự thiếu hụt thông tin, áp lực từ chính quyền và sự hoài nghi từ cộng đồng. Để phát huy vai trò của họ, cần có những giải pháp cụ thể nhằm hỗ trợ và tạo điều kiện cho họ hoạt động hiệu quả hơn.

2.1. Thiếu Thông Tin Và Kiến Thức

Nhiều người có uy tín không được trang bị đầy đủ thông tin và kiến thức cần thiết để thực hiện vai trò của mình. Điều này dẫn đến việc họ không thể truyền tải thông điệp một cách hiệu quả đến cộng đồng.

2.2. Áp Lực Từ Chính Quyền

Người có uy tín thường phải đối mặt với áp lực từ chính quyền trong việc thực hiện các chính sách. Điều này có thể làm giảm khả năng của họ trong việc đại diện cho nguyện vọng của cộng đồng.

III. Phương Pháp Nâng Cao Vai Trò Của Người Có Uy Tín

Để phát huy vai trò của người có uy tín, cần áp dụng các phương pháp hiệu quả. Việc tổ chức các khóa đào tạo, cung cấp thông tin và tạo điều kiện cho họ tham gia vào các hoạt động cộng đồng là rất cần thiết. Những giải pháp này sẽ giúp họ tự tin hơn trong việc thực hiện vai trò của mình.

3.1. Tổ Chức Đào Tạo Và Bồi Dưỡng

Các khóa đào tạo về kỹ năng lãnh đạo, truyền thông và quản lý cộng đồng sẽ giúp người có uy tín nâng cao năng lực và tự tin hơn trong việc thực hiện vai trò của mình.

3.2. Tăng Cường Hỗ Trợ Từ Chính Quyền

Chính quyền cần tạo điều kiện thuận lợi cho người có uy tín tham gia vào các hoạt động phát triển cộng đồng, từ đó giúp họ có thêm nguồn lực và sự hỗ trợ cần thiết.

IV. Ứng Dụng Thực Tiễn Của Người Có Uy Tín Trong Phát Triển

Người có uy tín đã chứng minh được vai trò của mình trong nhiều lĩnh vực, từ phát triển kinh tế đến bảo tồn văn hóa. Họ là những người tiên phong trong việc thực hiện các chương trình phát triển, góp phần nâng cao đời sống của cộng đồng. Các nghiên cứu cho thấy, sự tham gia của họ đã mang lại nhiều kết quả tích cực.

4.1. Vai Trò Trong Phát Triển Kinh Tế

Người có uy tín thường tham gia vào các dự án phát triển kinh tế, giúp người dân tiếp cận các nguồn lực và cơ hội việc làm. Họ cũng đóng vai trò quan trọng trong việc khuyến khích người dân tham gia vào các hoạt động sản xuất.

4.2. Vai Trò Trong Bảo Tồn Văn Hóa

Họ cũng là những người bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống của cộng đồng, giúp gìn giữ bản sắc văn hóa dân tộc trong bối cảnh hiện đại.

V. Kết Luận Về Vai Trò Của Người Có Uy Tín Trong Phát Triển

Người có uy tín đóng vai trò không thể thiếu trong việc phát triển cộng đồng, đặc biệt là trong các vùng dân tộc thiểu số. Họ không chỉ là cầu nối giữa chính quyền và người dân mà còn là những người dẫn dắt sự thay đổi tích cực. Để phát huy vai trò của họ, cần có những chính sách hỗ trợ và tạo điều kiện thuận lợi cho họ hoạt động.

5.1. Tương Lai Của Người Có Uy Tín

Trong tương lai, vai trò của người có uy tín sẽ ngày càng được khẳng định. Họ sẽ tiếp tục là những nhân tố quan trọng trong việc phát triển kinh tế - xã hội của cộng đồng.

5.2. Đề Xuất Chính Sách Hỗ Trợ

Cần có các chính sách hỗ trợ cụ thể nhằm nâng cao vai trò của người có uy tín, từ đó giúp họ thực hiện tốt hơn nhiệm vụ của mình trong cộng đồng.

Tổng quan nghiên cứu

Theo ước tính, Việt Nam có trên 13 triệu người thuộc 53 dân tộc thiểu số, sinh sống ổn định tại 51 tỉnh, thành phố trên cả nước. Trong bối cảnh phát triển kinh tế - xã hội, báo chí đóng vai trò quan trọng trong việc truyền tải chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước đến đồng bào dân tộc thiểu số. Báo Dân tộc và Phát triển online đã thành lập chuyên trang về “Người có uy tín” nhằm biểu dương và phát huy vai trò của những cá nhân có ảnh hưởng trong cộng đồng dân tộc thiểu số. Luận văn tập trung nghiên cứu chân dung và vai trò của người có uy tín trên báo này trong giai đoạn từ tháng 6 đến tháng 9 năm 2019, với mục tiêu làm rõ các vai trò dân vận, phát triển kinh tế, bảo tồn văn hóa, xây dựng kết cấu hạ tầng và đảm bảo an ninh trật tự. Nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc đánh giá hiệu quả truyền thông và chính sách hỗ trợ người có uy tín, góp phần nâng cao nhận thức cộng đồng và thúc đẩy phát triển bền vững vùng dân tộc thiểu số.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn vận dụng hai lý thuyết chính: lý thuyết vai trò và lý thuyết truyền thông. Lý thuyết vai trò, dựa trên các công trình của Ralph Linton, Robert Merton và Talcott Parsons, giải thích vị thế xã hội và các kỳ vọng xã hội gắn với người có uy tín trong cộng đồng dân tộc thiểu số. Người có uy tín thực hiện nhiều vai trò đa dạng như nêu gương, vận động chính sách, hòa giải mâu thuẫn và phát triển kinh tế. Lý thuyết truyền thông, đặc biệt mô hình truyền thông một chiều của Harold Lasswell, giúp phân tích cách các bài viết trên báo Dân tộc và Phát triển online truyền tải thông điệp, ảnh hưởng đến nhận thức và hành vi của cộng đồng dân tộc thiểu số. Mô hình này nhấn mạnh vai trò của nguồn phát, thông điệp, kênh truyền thông, người nhận và phản hồi trong quá trình truyền thông.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp phân tích tài liệu và thống kê định lượng từ 62 bài viết về người có uy tín trên báo Dân tộc và Phát triển online trong 6 tháng cuối năm 2019. Cỡ mẫu gồm các bài báo phản ánh chân dung, vai trò và hoạt động của người có uy tín. Phương pháp chọn mẫu là chọn lọc các bài viết tiêu biểu, đa dạng về địa bàn, giới tính và độ tuổi. Ngoài ra, tác giả thực hiện phỏng vấn sâu 3 tác giả bài viết để thu thập quan điểm về định hướng dư luận và trách nhiệm truyền thông. Phân tích dữ liệu được thực hiện bằng thống kê mô tả, so sánh tỷ lệ phần trăm và phân tích nội dung nhằm làm rõ các vai trò và ảnh hưởng của người có uy tín trong cộng đồng dân tộc thiểu số.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Chân dung người có uy tín: Trong 62 bài viết, 64.5% tập trung vào cá nhân, 35.5% về tập thể người có uy tín. Về địa bàn, miền Trung chiếm tỷ lệ cao nhất với 43.5%, miền Bắc 37.2%, miền Nam 16.1% và nước ngoài 3.2%. Về giới tính, nam giới chiếm ưu thế với 86.7%, nữ giới chỉ chiếm 13.3%. Độ tuổi người có uy tín chủ yếu từ 30-40 tuổi chiếm khoảng 10.3%, trên 60 tuổi chiếm 43%.

2. Vai trò dân vận – dân nguyện: Người có uy tín tích cực tuyên truyền, vận động đồng bào thực hiện chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước, góp phần giảm tỷ lệ hộ nghèo từ 35% năm 2011 xuống còn 16.8%. Họ là cầu nối giữa chính quyền và cộng đồng, giúp giải quyết mâu thuẫn, giữ gìn an ninh trật tự.

3. Vai trò phát triển kinh tế: Người có uy tín vận động nhân dân hiến đất, góp ngày công xây dựng kết cấu hạ tầng nông thôn, phát triển sản xuất nông nghiệp và kinh tế địa phương. Ví dụ, nhiều bài viết ghi nhận các già làng, trưởng bản đi đầu trong chuyển đổi cây trồng, phát triển cà phê, giúp người dân thoát nghèo.

4. Vai trò bảo tồn và phát huy văn hóa – giáo dục: Người có uy tín giữ gìn bản sắc văn hóa, xóa bỏ phong tục lạc hậu, vận động học sinh đến trường, nâng cao nhận thức về vệ sinh môi trường. Họ cũng là người truyền đạt kiến thức pháp luật, quốc phòng, an ninh cho cộng đồng.

Thảo luận kết quả

Kết quả cho thấy người có uy tín giữ vai trò đa dạng và quan trọng trong cộng đồng dân tộc thiểu số, phù hợp với lý thuyết vai trò xã hội. Sự phân bố địa bàn và giới tính phản ánh thực trạng xã hội và văn hóa vùng dân tộc thiểu số, trong đó nam giới chiếm ưu thế do truyền thống và vai trò lãnh đạo. So với các nghiên cứu trước đây, luận văn mở rộng phạm vi nghiên cứu trên toàn quốc và qua kênh truyền thông báo chí, giúp nhận diện chân dung người có uy tín một cách toàn diện hơn. Việc báo chí phản ánh tích cực về người có uy tín góp phần nâng cao hiệu quả truyền thông, tạo hiệu ứng lan tỏa trong cộng đồng, khuyến khích sự tham gia tích cực của người dân. Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ phân bố địa bàn, giới tính và vai trò của người có uy tín, cũng như bảng thống kê số lượng bài viết theo chủ đề.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Tăng cường tuyên truyền, nâng cao nhận thức cộng đồng: Đẩy mạnh công tác truyền thông về vai trò người có uy tín qua các phương tiện báo chí, truyền hình và mạng xã hội nhằm nâng cao nhận thức của đồng bào dân tộc thiểu số về chính sách và quyền lợi của họ. Thời gian thực hiện: 1-2 năm; chủ thể: Ủy ban Dân tộc, Báo Dân tộc và Phát triển.

2. Phân cấp quản lý và phối hợp chặt chẽ: Xây dựng cơ chế phối hợp hiệu quả giữa chính quyền địa phương và người có uy tín trong việc triển khai các chương trình phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo vai trò người có uy tín được phát huy tối đa. Thời gian: 2 năm; chủ thể: chính quyền các cấp, MTTQ.

3. Bồi dưỡng kiến thức và nâng cao năng lực: Tổ chức các lớp tập huấn, bồi dưỡng kiến thức pháp luật, kỹ năng vận động, hòa giải cho người có uy tín nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động của họ trong cộng đồng. Thời gian: liên tục hàng năm; chủ thể: Ủy ban Dân tộc, các sở ban ngành địa phương.

4. Thực hiện chính sách hỗ trợ, khen thưởng: Đảm bảo chế độ chính sách phù hợp, kịp thời thăm hỏi, động viên người có uy tín, đặc biệt trong các dịp lễ, tết và khi gặp khó khăn, nhằm tạo động lực cho họ tiếp tục cống hiến. Thời gian: thường xuyên; chủ thể: chính quyền địa phương, các tổ chức đoàn thể.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Cán bộ quản lý công tác dân tộc: Giúp hiểu rõ vai trò người có uy tín, từ đó xây dựng chính sách phù hợp và tổ chức các hoạt động hỗ trợ hiệu quả.

2. Nhà báo, phóng viên chuyên về dân tộc thiểu số: Cung cấp góc nhìn sâu sắc về chân dung và vai trò người có uy tín, nâng cao chất lượng bài viết, định hướng dư luận xã hội.

3. Nhà nghiên cứu xã hội học và truyền thông: Là tài liệu tham khảo quý giá về ứng dụng lý thuyết vai trò và truyền thông trong nghiên cứu cộng đồng dân tộc thiểu số.

4. Các tổ chức phi chính phủ và phát triển cộng đồng: Hỗ trợ xây dựng chương trình phát triển dựa trên vai trò người có uy tín, tăng cường sự tham gia của cộng đồng trong các dự án phát triển bền vững.

Câu hỏi thường gặp

1. Người có uy tín là ai trong cộng đồng dân tộc thiểu số?
   Người có uy tín là cá nhân hoặc tập thể được cộng đồng tín nhiệm, có ảnh hưởng lớn trong việc vận động, tuyên truyền thực hiện chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước, đồng thời giữ gìn an ninh trật tự và phát triển kinh tế - xã hội địa phương.

2. Vai trò chính của người có uy tín được thể hiện như thế nào trên báo Dân tộc và Phát triển?
   Người có uy tín được phản ánh qua các vai trò dân vận – dân nguyện, phát triển kinh tế, bảo tồn văn hóa – giáo dục, xây dựng kết cấu hạ tầng và đảm bảo an ninh quốc phòng, với nhiều bài viết nêu gương và mô hình điển hình.

3. Tỷ lệ nam và nữ trong nhóm người có uy tín ra sao?
   Nam giới chiếm ưu thế với khoảng 86.7%, trong khi nữ giới chiếm khoảng 13.3%, phản ánh thực trạng xã hội và truyền thống vùng dân tộc thiểu số.

4. Phương pháp nghiên cứu chính của luận văn là gì?
   Luận văn sử dụng phân tích tài liệu từ 62 bài viết trên báo Dân tộc và Phát triển online, kết hợp phỏng vấn sâu và thống kê mô tả để làm rõ chân dung và vai trò người có uy tín.

5. Làm thế nào để phát huy vai trò người có uy tín trong cộng đồng?
   Cần tăng cường tuyên truyền, phối hợp quản lý, bồi dưỡng kiến thức, nâng cao năng lực và thực hiện chính sách hỗ trợ, khen thưởng kịp thời nhằm tạo động lực cho người có uy tín phát huy hiệu quả vai trò của mình.

Kết luận

• Người có uy tín trong đồng bào dân tộc thiểu số giữ vai trò đa dạng, là cầu nối quan trọng giữa chính quyền và cộng đồng.
• Báo Dân tộc và Phát triển online đã góp phần nâng cao nhận thức và lan tỏa các mô hình hành vi tích cực của người có uy tín.
• Phân bố người có uy tín tập trung nhiều ở miền Trung và miền Bắc, nam giới chiếm ưu thế rõ rệt.
• Các chính sách hỗ trợ và bồi dưỡng năng lực người có uy tín cần được tiếp tục hoàn thiện và thực hiện hiệu quả.
• Nghiên cứu mở ra hướng đi cho các bước tiếp theo trong việc phát huy vai trò người có uy tín, góp phần phát triển bền vững vùng dân tộc thiểu số.

Hành động tiếp theo: Các cơ quan quản lý và truyền thông cần phối hợp triển khai các giải pháp đề xuất, đồng thời tiếp tục nghiên cứu mở rộng phạm vi và đối tượng để nâng cao hiệu quả công tác dân tộc.