Nghiên Cứu Ứng Dụng Xúc Tác Ni/Than Sinh Học Từ Sinh Khối Vi Tảo

• Tác giả: Bùi Nhất Linh
• Người hướng dẫn: GS. Nguyễn Văn A
• Trường học: Trường Đại Học Bách Khoa Hà Nội
• Chuyên ngành: Kỹ Thuật Hóa Học
• Đề tài: Nghiên Cứu Ứng Dụng Xúc Tác Ni/Than Sinh Học Từ Sinh Khối Vi Tảo
• Loại tài liệu: luận văn
• Năm xuất bản: 2015
• Địa điểm: Hà Nội

• LỜI CAM ĐOAN
• LỜI CẢM ƠN
• MỤC LỤC
• 1. DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT
• 2. DANH MỤC BẢNG BIỂU
• 3. DANH MỤC HÌNH VẼ, ĐỒ THỊ
• 4. MỞ ĐẦU
• 5. TỔNG QUAN LÝ THUYẾT
• 5.1. TỔNG QUAN CHUNG VỀ XÚC TÁC LƯỠNG CHỨC KIM LOẠI/CHẤT MANG CHO CÁC QUÁ TRÌNH HYDROTREATING
• 5.2. GIỚI THIỆU VỀ QUÁ TRÌNH NHIỆT PHÂN SINH KHỐI THU BIO-OIL VÀ BIOCHAR
• 5.2.1. Phân loại các quá trình nhiệt phân sinh khối
• 5.2.2. Các nghiên cứu về quá trình nhiệt phân sinh khối thu bio-oil và bio-char trên thế giới
• 6. TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Tổng Quan Nghiên Cứu Xúc Tác Ni Than Sinh Học Vi Tảo

Các sản phẩm nhiên liệu thân thiện với môi trường có khả năng thay thế một phần nhiên liệu hóa thạch luôn là một chủ đề thu hút lượng lớn nghiên cứu và ứng dụng triển khai sản xuất. Bên cạnh những thế hệ nhiên liệu sinh học được quan tâm nhất từ trước tới nay như biodiesel, bioethanol…, nhiên liệu sinh học trên cơ sở hydrocacbon có nguồn gốc sinh khối đang dần được chú trọng hơn, không những vì tính “xanh” của chúng, mà còn vì tính tương hợp với những phương tiện sử dụng nhiên liệu hiện tại. Nguồn sinh khối càng rẻ, càng dồi dào, càng dễ phát triển và chuyển hóa sẽ càng có tiềm năng là loại nguyên liệu chủ đạo cho tương lai phát triển nhiên liệu thế giới. Sinh khối vi tảo vì thế hứa hẹn sẽ là nguồn nguyên liệu lý tưởng để sản xuất nhiên liệu sinh học vì đáp ứng hoàn toàn các tiêu chí hiện thời. Tuy nhiên, cũng tương tự tất cả các nguồn sinh khối khác, vi tảo tạo ra các nhiên liệu có hàm lượng dị nguyên tố cao, đặc biệt là dầu sinh học hay bio-oil – loại nhiên liệu trung gian thu được từ quá trình nhiệt phân vi tảo. Nhược điểm lớn nhất của chúng là nhiệt trị thấp hơn nhiều so với các nhiên liệu khoáng. Do vậy, các quá trình loại bỏ dị nguyên tố đóng vai trò quyết định trong việc sản xuất nhiên liệu từ sinh khối. Khi áp dụng chúng cho bio-oil, các quá trình này được gọi là các quá trình nâng cấp bio-oil.

1.1. Vai Trò Của Xúc Tác Trong Nâng Cấp Bio oil

Việc sử dụng xúc tác đóng vai trò then chốt trong quá trình nâng cấp bio-oil. Các chất xúc tác giúp tăng tốc độ phản ứng, giảm nhiệt độ cần thiết và cải thiện hiệu suất chuyển đổi. Theo nghiên cứu của Bùi Nhất Linh, việc lựa chọn chất xúc tác Ni phù hợp có thể ảnh hưởng đáng kể đến chất lượng sản phẩm cuối cùng. Các chất xúc tác khác nhau sẽ có các tính chất và hiệu quả khác nhau trong việc loại bỏ các dị nguyên tố như oxy, nitơ và lưu huỳnh.

1.2. Tiềm Năng Của Than Sinh Học Từ Vi Tảo Microalgae Biochar

Than sinh học từ vi tảo là một vật liệu tiềm năng để làm chất mang xúc tác do có diện tích bề mặt lớn, độ xốp cao và khả năng tái tạo. Việc sử dụng than sinh học không chỉ giúp giảm chi phí sản xuất chất xúc tác mà còn góp phần vào việc tái chế và sử dụng hiệu quả sinh khối vi tảo.

1.3. Tính Ứng Dụng Thực Tế Của Xúc Tác Ni C

Xúc tác Ni/C hứa hẹn nhiều tiềm năng ứng dụng trong các lĩnh vực như xử lý môi trường và sản xuất năng lượng. Theo tài liệu gốc, việc sử dụng xúc tác này có thể giúp loại bỏ các chất ô nhiễm từ nước thải và khí thải, đồng thời tạo ra các sản phẩm có giá trị gia tăng. Tính ứng dụng rộng rãi này thúc đẩy các nghiên cứu sâu hơn về xúc tác Ni/C.

II. Thách Thức Chất Lượng Bio oil Và Ứng Dụng Than Sinh Học

Sản phẩm phụ của quá trình nhiệt phân sinh khối vi tảo là biochar, chiếm một lượng lớn trong quá trình nhiệt phân, tuy nhiên ứng dụng chính của nó hiện nay chủ yếu là làm phân bón sinh học trong nông nghiệp giúp cải thiện các tính chất của đất. Trong khi nó hoàn toàn có thể được ứng dụng như một loại xúc tác hoặc tiền chất chế tạo xúc tác trong nhiều quá trình chuyển hóa. Dựa trên những hiểu biết về nhiều loại xúc tác kim loại mang/chất mang đang được ứng dụng rộng rãi hiện nay trong nhiều quá trình nâng cấp nhiên liệu, chúng tôi dự đoán biochar hoàn toàn có thể làm chất mang cho những loại xúc tác này. Với ý tưởng đó luận văn lựa chọn nghiên cứu chế tạo xúc tác Ni/biochar cho quá trình nâng cấp bio-oil từ sinh khối vi tảo. Có thể dễ dàng nhận ra đây là một quy trình kín khi tận dụng chất thải từ giai đoạn nhiệt phân vi tảo làm xúc tác cho quá trình nâng cấp bio-oil. Hơn nữa kim loại Ni cũng có giá thành thấp hơn nhiều so với các kim loại quý như Pt, Ru, Pd, nên giảm được giá thành chế tạo xúc tác.

2.1. Vấn Đề Hàm Lượng Dị Nguyên Tố Trong Bio oil

Hàm lượng dị nguyên tố cao trong bio-oil gây ra nhiều vấn đề, bao gồm tính ăn mòn, độ ổn định kém và nhiệt trị thấp. Việc loại bỏ các dị nguyên tố này là cần thiết để bio-oil có thể được sử dụng làm nhiên liệu hoặc nguyên liệu hóa học.

2.2. Hạn Chế Trong Ứng Dụng Than Sinh Học Truyền Thống

Ứng dụng truyền thống của than sinh học chủ yếu giới hạn trong lĩnh vực nông nghiệp. Việc mở rộng các ứng dụng của than sinh học, đặc biệt trong lĩnh vực xúc tác, có thể tăng giá trị gia tăng và đóng góp vào nền kinh tế tuần hoàn.

2.3. Yêu Cầu Cải Thiện Hoạt Tính Xúc Tác Ni Than

Cần cải thiện hoạt tính xúc tác của Ni/than để đạt được hiệu quả xúc tác tối ưu. Điều này đòi hỏi các nghiên cứu về phương pháp điều chế, biến tính và tối ưu hóa các thông số phản ứng.

III. Phương Pháp Tổng Hợp Xúc Tác Ni Than Sinh Học Từ Vi Tảo

Luận văn lựa chọn nghiên cứu chế tạo xúc tác Ni/biochar cho quá trình nâng cấp bio-oil từ sinh khối vi tảo. Có thể dễ dàng nhận ra đây là một quy trình kín khi tận dụng chất thải từ giai đoạn nhiệt phân vi tảo làm xúc tác cho quá trình nâng cấp bio-oil. Hơn nữa kim loại Ni cũng có giá thành thấp hơn nhiều so với các kim loại quý như Pt, Ru, Pd, nên giảm được giá thành chế tạo xúc tác. TỔNG QUAN LÝ THUYẾT 1. TỔNG QUAN CHUNG VỀ XÚC TÁC LƯỠNG CHỨC KIM LOẠI/CHẤT MANG CHO CÁC QUÁ TRÌNH HYDROTREATING Xúc tác cho các quá trình hydrotreating nói chung đã được nghiên cứu từ rất lâu. Xuất phát từ nhu cầu chế biến than đá thành nhiên liệu ở Đức từ cuối thế kỷ 19, rồi đến quá trình chế biến dầu mỏ từ đầu thế kỷ 20.

3.1. Quy Trình Nhiệt Phân Vi Tảo Tạo Than Sinh Học

Quá trình nhiệt phân vi tảo được thực hiện trong điều kiện kiểm soát để thu được than sinh học với các tính chất mong muốn. Các thông số quan trọng bao gồm nhiệt độ, thời gian và tốc độ gia nhiệt. Nhiệt độ nhiệt phân ảnh hưởng lớn đến cấu trúc và tính chất của than sinh học. Quá trình này có thể được thực hiện với nhiều thiết bị khác nhau, tùy theo quy mô và mục đích.

3.2. Phương Pháp Tẩm Muối Kim Loại Nickel Lên Than Sinh Học

Phương pháp tẩm muối kim loại Nickel được sử dụng để phân tán Nickel lên bề mặt than sinh học. Các bước bao gồm chuẩn bị dung dịch muối Nickel, tẩm than sinh học vào dung dịch, sấy khô và nung. Nồng độ muối Nickel và điều kiện nung ảnh hưởng đến sự phân tán và kích thước hạt Nickel trên than sinh học. Đây là một phương pháp phổ biến để chế tạo chất xúc tác dị thể.

3.3. Biến Tính Than Sinh Học Tăng Hoạt Tính Xúc Tác

Biến tính than sinh học có thể cải thiện diện tích bề mặt, độ xốp và tính axit/bazơ của vật liệu. Các phương pháp biến tính bao gồm xử lý bằng axit, bazơ, hoặc các tác nhân oxy hóa. Việc lựa chọn phương pháp biến tính phù hợp phụ thuộc vào tính chất mong muốn của chất xúc tác cuối cùng. Biến tính than sinh học đóng vai trò quan trọng trong việc tăng cường hoạt tính xúc tác Ni/biochar.

IV. Kết Quả Đánh Giá Hoạt Tính Xúc Tác Ni Than Trong HDO

Các kim loại chuyển tiếp dãy 3d, 4d, 5d sử dụng làm xúc tác khử dị nguyên tố đã được nghiên cứu [4, 5].1 cho thấy hoạt tính của các kim loại chuyển tiếp này đối với phản ứng hydrodesulfua hóa [5].1 có thể thấy các kim loại quý như: Ru, Os, Pt, Pd, Rh, Re, Ir có hoạt tính cao hơn so với các kim loại như: Mo, W, Cr, Co, Ni, Fe… Tuy nhiên, như đã biết lưu huỳnh là một chất gây ngộ độc xúc tác rất mạnh, các tâm kim loại rất nhanh mất hoạt tính. Qua nhiều nghiên cứu [4, 11, 66], người ta kết luận rằng xúc tác CoMo/chất mang và NiMo/chất mang sau khi được biến tính (sunfua hóa) thì có khả năng chống ngộ độc tốt nhất trong khi vẫn có hoạt tính HDS cao.

4.1. Phân Tích Cấu Trúc Và Tính Chất Của Xúc Tác Ni Than

Các phương pháp phân tích như XRD, SEM, TEM và BET được sử dụng để xác định cấu trúc, hình thái và diện tích bề mặt của xúc tác Ni/than. Kết quả phân tích giúp hiểu rõ sự phân tán của Nickel trên than sinh học và ảnh hưởng của nó đến hoạt tính xúc tác. Đặc biệt, XRD cho thấy sự tồn tại của pha Nickel trên bề mặt than.

4.2. Đánh Giá Hoạt Tính Xúc Tác Trong Phản Ứng HDO Bio oil

Hoạt tính xúc tác của Ni/than được đánh giá trong phản ứng hydrodeoxygenation (HDO) bio-oil. Các thông số phản ứng như nhiệt độ, áp suất và thời gian phản ứng được tối ưu hóa để đạt được hiệu suất chuyển đổi cao nhất. Sản phẩm phản ứng được phân tích bằng GC-MS để xác định thành phần và hàm lượng.

4.3. So Sánh Với Các Loại Xúc Tác Truyền Thống

Hiệu quả của xúc tác Ni/than được so sánh với các loại xúc tác truyền thống, chẳng hạn như xúc tác kim loại quý hoặc xúc tác sulfide. So sánh này giúp đánh giá tiềm năng của Ni/than trong việc thay thế các loại xúc tác đắt tiền và kém thân thiện với môi trường. Khả năng tái sử dụng và độ bền cũng được xem xét.

V. Ứng Dụng Tiềm Năng Ứng Dụng Xúc Tác Ni Than Sinh Học

Với ý tưởng đó luận văn lựa chọn nghiên cứu chế tạo xúc tác Ni/biochar cho quá trình nâng cấp bio-oil từ sinh khối vi tảo. Có thể dễ dàng nhận ra đây là một quy trình kín khi tận dụng chất thải từ giai đoạn nhiệt phân vi tảo làm xúc tác cho quá trình nâng cấp bio-oil. Hơn nữa kim loại Ni cũng có giá thành thấp hơn nhiều so với các kim loại quý như Pt, Ru, Pd, nên giảm được giá thành chế tạo xúc tác.

5.1. Ứng Dụng Trong Nâng Cấp Bio oil Thu Nhiên Liệu Xanh

Xúc tác Ni/than có thể được ứng dụng trong quá trình nâng cấp bio-oil để sản xuất nhiên liệu xanh có chất lượng cao. Quá trình này bao gồm loại bỏ oxy, tăng hàm lượng hydrocacbon và cải thiện các tính chất vật lý của nhiên liệu. Kết quả là nhiên liệu có thể thay thế các nhiên liệu hóa thạch truyền thống và giảm thiểu tác động môi trường. Đây là một hướng đi quan trọng trong việc phát triển nguồn năng lượng bền vững.

5.2. Ứng Dụng Trong Xử Lý Môi Trường Ô Nhiễm

Ngoài ứng dụng trong sản xuất nhiên liệu, xúc tác Ni/than còn có tiềm năng trong xử lý môi trường. Vật liệu này có thể được sử dụng để loại bỏ các chất ô nhiễm hữu cơ và kim loại nặng từ nước thải và khí thải. Khả năng hấp phụ và xúc tác của Ni/than giúp chuyển đổi các chất ô nhiễm thành các sản phẩm ít độc hại hơn. Điều này góp phần vào việc bảo vệ môi trường và sức khỏe con người.

5.3. Tái Chế Sinh Khối Vi Tảo Tạo Sản Phẩm Giá Trị

Việc sử dụng sinh khối vi tảo để sản xuất than sinh học và xúc tác Ni/than giúp tái chế các nguồn tài nguyên sinh học một cách hiệu quả. Quy trình khép kín này không chỉ giảm thiểu chất thải mà còn tạo ra các sản phẩm có giá trị gia tăng. Tái chế sinh khối vi tảo đóng vai trò quan trọng trong việc xây dựng nền kinh tế tuần hoàn và bảo vệ môi trường. Nó cũng tạo điều kiện để phát triển các công nghệ xanh và thân thiện với môi trường.

VI. Kết Luận Triển Vọng Nghiên Cứu Xúc Tác Ni Than Sinh Học

Qua các phân tích và đánh giá, có thể thấy xúc tác Ni/than sinh học từ sinh khối vi tảo có nhiều tiềm năng trong việc nâng cấp bio-oil và các ứng dụng môi trường. Việc tiếp tục nghiên cứu và tối ưu hóa các phương pháp điều chế, biến tính và ứng dụng của xúc tác này sẽ mở ra những hướng đi mới trong lĩnh vực năng lượng tái tạo và bảo vệ môi trường.

6.1. Hướng Nghiên Cứu Tối Ưu Hóa Hoạt Tính Xúc Tác

Các nghiên cứu trong tương lai nên tập trung vào việc tối ưu hóa hoạt tính xúc tác Ni/than bằng cách điều chỉnh các thông số điều chế, biến tính và phản ứng. Các phương pháp tiên tiến như đồng tẩm, tạo cấu trúc nano và sử dụng các tác nhân hoạt hóa bề mặt có thể giúp tăng cường sự phân tán của Nickel và cải thiện hoạt tính xúc tác.

6.2. Nghiên Cứu Ứng Dụng Xúc Tác Trong Điều Kiện Thực Tế

Để đánh giá tiềm năng thực tế của xúc tác Ni/than, cần thực hiện các nghiên cứu ứng dụng trong điều kiện thực tế. Các thử nghiệm trên quy mô lớn và sử dụng các loại bio-oil khác nhau sẽ giúp xác định tính khả thi và hiệu quả kinh tế của công nghệ. Điều này cần sự hợp tác giữa các nhà khoa học, kỹ sư và doanh nghiệp.

6.3. Phát Triển Xúc Tác Ni Than Bền Vững Và Thân Thiện Môi Trường

Trong quá trình phát triển xúc tác Ni/than, cần chú trọng đến tính bền vững và thân thiện với môi trường. Việc sử dụng các nguyên liệu tái tạo và các phương pháp điều chế xanh sẽ giúp giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường. Hơn nữa, cần nghiên cứu các phương pháp tái chế và xử lý xúc tác thải để đảm bảo vòng đời sản phẩm bền vững. Điều này phù hợp với các mục tiêu phát triển bền vững toàn cầu.

Tổng quan nghiên cứu

Nhiên liệu sinh học ngày càng được quan tâm như một giải pháp thay thế nhiên liệu hóa thạch truyền thống nhằm giảm thiểu ô nhiễm môi trường và đảm bảo an ninh năng lượng. Theo ước tính, sản lượng phụ phẩm nông nghiệp tại Việt Nam đạt trên 500 triệu tấn mỗi năm, trong đó sinh khối vi tảo là nguồn nguyên liệu tiềm năng cho sản xuất nhiên liệu sinh học. Quá trình nhiệt phân sinh khối vi tảo thu bio-oil và biochar được xem là công nghệ hiệu quả để chuyển hóa sinh khối thành nhiên liệu lỏng và vật liệu có giá trị. Tuy nhiên, bio-oil thu được có hàm lượng oxy cao, tính axit và độ ổn định thấp, cần được nâng cấp để sử dụng làm nhiên liệu thay thế.

Mục tiêu nghiên cứu là tổng hợp và ứng dụng xúc tác lưỡng chức Ni/than sinh học từ sinh khối vi tảo nhằm nâng cao hiệu quả quá trình nâng cấp bio-oil thu từ nhiệt phân vi tảo. Nghiên cứu tập trung vào điều chế xúc tác Ni/biochar, khảo sát đặc trưng vật lý hóa và đánh giá hoạt tính xúc tác trong phản ứng hydrodeoxygenation (HDO) và hydronitrogenation (HDN) nâng cấp bio-oil. Thời gian nghiên cứu tập trung vào giai đoạn 2015-2020 tại Việt Nam, với ý nghĩa góp phần phát triển công nghệ nhiên liệu sinh học thân thiện môi trường, giảm phát thải khí nhà kính và tận dụng nguồn nguyên liệu tái tạo.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên các lý thuyết và mô hình sau:

• Lý thuyết xúc tác kim loại chuyển tiếp: Các kim loại như Ni, Co, Mo được sử dụng làm pha hoạt tính trong xúc tác hydrotreating, có khả năng tách oxy, lưu huỳnh và nitơ khỏi các hợp chất hữu cơ trong bio-oil.
• Mô hình xúc tác lưỡng chức: Kết hợp tính axit của chất mang (biochar) và tính hoạt động của kim loại Ni để tăng hiệu quả phản ứng HDO, HDN.
• Khái niệm nhiệt phân sinh khối: Quá trình nhiệt phân sinh khối vi tảo tạo ra bio-oil (dầu sinh học) và biochar (than sinh học), trong đó biochar có thể được sử dụng làm chất mang xúc tác.
• Phản ứng hydrodeoxygenation (HDO) và hydronitrogenation (HDN): Các phản ứng loại bỏ oxy và nitơ khỏi bio-oil, cải thiện tính chất nhiên liệu.

Phương pháp nghiên cứu

• Nguồn dữ liệu: Sinh khối vi tảo Botryococcus khô được thu thập và sử dụng làm nguyên liệu nhiệt phân. Hóa chất Ni(NO3)2 được dùng để điều chế xúc tác Ni/biochar.
• Phương pháp phân tích: Xác định đặc trưng xúc tác bằng XRD, SEM, TEM, FT-IR, TPR-H2, TPD-NH3, BET; phân tích thành phần hóa học bio-oil và sản phẩm nâng cấp bằng GC-MS.
• Quy trình nghiên cứu:
  • Nhiệt phân vi tảo thu bio-oil và biochar ở 500°C.
  • Điều chế xúc tác Ni/biochar bằng phương pháp ngâm tẩm muối nitrat Ni, sau đó khử bằng NaBH4 và nung ở 400°C.
  • Thử nghiệm nâng cấp bio-oil trong thiết bị phản ứng áp suất cao với hydro, khảo sát hoạt tính xúc tác trong phản ứng HDO, HDN.
• Cỡ mẫu và chọn mẫu: Sử dụng 200 g vi tảo khô cho nhiệt phân; 5 g biochar cho điều chế xúc tác; các mẫu xúc tác được phân tích và thử nghiệm lặp lại để đảm bảo độ tin cậy.
• Timeline nghiên cứu: Thực hiện trong vòng 24 tháng, bao gồm giai đoạn điều chế xúc tác, phân tích đặc trưng, thử nghiệm nâng cấp bio-oil và đánh giá kết quả.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Đặc trưng vật lý hóa của xúc tác Ni/biochar:

   • XRD cho thấy các pha NiO và Ni kim loại phân tán tốt trên bề mặt biochar.
   • BET xác định diện tích bề mặt xúc tác đạt khoảng 180 m²/g, thể tích mao quản trung bình 0,4 cm³/g, phù hợp cho phản ứng HDO, HDN.
   • TPD-NH3 cho thấy xúc tác có mật độ acid trung bình khoảng 0,3 mmol H+/g, hỗ trợ phản ứng tách oxy hiệu quả.

2. Hiệu quả nâng cấp bio-oil:

   • Phản ứng HDO, HDN với xúc tác Ni/biochar đạt tỷ lệ loại bỏ oxy và nitơ trên 85% sau 2 giờ phản ứng ở 300°C, áp suất 15 atm.
   • Hàm lượng hydrocarbon trong sản phẩm nâng cấp tăng lên 60% so với bio-oil ban đầu, nhiệt trị cao hơn 25%.
   • So sánh với xúc tác Ni/Al2O3 truyền thống, xúc tác Ni/biochar cho hiệu suất phản ứng tương đương nhưng chi phí thấp hơn khoảng 30%.

3. Tính ổn định và tái sử dụng xúc tác:

   • Sau 5 chu kỳ sử dụng, hoạt tính xúc tác Ni/biochar giảm dưới 10%, cho thấy tính bền vững cao.
   • Phân tích SEM và FT-IR sau phản ứng không phát hiện sự biến đổi cấu trúc đáng kể của xúc tác.

4. Ứng dụng biochar làm chất mang xúc tác:

   • Biochar từ vi tảo có cấu trúc mao quản 3D, chứa nhiều nhóm chức năng oxy hóa giúp phân tán kim loại Ni hiệu quả.
   • Biochar góp phần giảm chi phí sản xuất xúc tác và tăng khả năng hấp phụ các hợp chất oxy hóa trong bio-oil.

Thảo luận kết quả

Kết quả nghiên cứu cho thấy xúc tác Ni/biochar là lựa chọn tiềm năng cho quá trình nâng cấp bio-oil sinh học. Cấu trúc đặc biệt của biochar giúp phân tán kim loại Ni đồng đều, tăng diện tích bề mặt xúc tác và mật độ acid, từ đó nâng cao hiệu quả phản ứng HDO, HDN. So với các xúc tác truyền thống như Ni/Al2O3, xúc tác Ni/biochar không chỉ có hiệu suất tương đương mà còn giảm đáng kể chi phí nguyên liệu và xử lý chất thải.

Các số liệu về tỷ lệ loại bỏ oxy và nitơ trên 85% phù hợp với các nghiên cứu quốc tế về xúc tác Ni/MoS2 và CoMoS trên chất mang oxit nhôm, cho thấy tính khả thi của việc sử dụng biochar làm chất mang xúc tác. Tính ổn định của xúc tác qua nhiều chu kỳ sử dụng cũng chứng minh khả năng ứng dụng thực tế trong công nghiệp.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ so sánh hiệu suất loại bỏ oxy và nitơ giữa xúc tác Ni/biochar và Ni/Al2O3, bảng đặc trưng vật lý hóa xúc tác, cùng biểu đồ thể hiện sự giảm hoạt tính xúc tác qua các chu kỳ sử dụng.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Phát triển quy trình điều chế xúc tác Ni/biochar quy mô lớn

   • Tối ưu hóa điều kiện ngâm tẩm, khử và nung xúc tác để nâng cao hiệu suất phân tán Ni.
   • Mục tiêu: tăng diện tích bề mặt xúc tác lên trên 200 m²/g trong vòng 12 tháng.
   • Chủ thể thực hiện: các viện nghiên cứu và doanh nghiệp công nghệ sinh học.

2. Ứng dụng xúc tác Ni/biochar trong dây chuyền nâng cấp bio-oil công nghiệp

   • Thử nghiệm quy mô pilot để đánh giá hiệu quả và tính ổn định xúc tác trong điều kiện thực tế.
   • Mục tiêu: đạt hiệu suất loại bỏ oxy, nitơ trên 85% và nhiệt trị sản phẩm trên 30 MJ/kg trong 18 tháng.
   • Chủ thể thực hiện: doanh nghiệp sản xuất nhiên liệu sinh học phối hợp với viện nghiên cứu.

3. Nghiên cứu cải tiến biochar làm chất mang xúc tác

   • Tăng cường xử lý biochar để tăng mật độ nhóm chức năng oxy hóa, cải thiện khả năng hấp phụ kim loại.
   • Mục tiêu: tăng mật độ acid lên 0,5 mmol H+/g trong 12 tháng.
   • Chủ thể thực hiện: các phòng thí nghiệm hóa học vật liệu.

4. Đào tạo và chuyển giao công nghệ xúc tác Ni/biochar

   • Tổ chức các khóa đào tạo kỹ thuật điều chế và ứng dụng xúc tác cho cán bộ kỹ thuật và doanh nghiệp.
   • Mục tiêu: hoàn thành đào tạo cho ít nhất 50 kỹ thuật viên trong 6 tháng.
   • Chủ thể thực hiện: trường đại học, viện nghiên cứu và các tổ chức đào tạo.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Nhà nghiên cứu và sinh viên ngành Hóa học và Công nghệ sinh học

   • Lợi ích: hiểu rõ về công nghệ điều chế xúc tác lưỡng chức và ứng dụng trong nâng cấp nhiên liệu sinh học.
   • Use case: phát triển đề tài nghiên cứu mới về xúc tác sinh học.

2. Doanh nghiệp sản xuất nhiên liệu sinh học

   • Lợi ích: áp dụng công nghệ xúc tác Ni/biochar để nâng cao hiệu quả sản xuất và giảm chi phí.
   • Use case: thiết kế dây chuyền nâng cấp bio-oil quy mô công nghiệp.

3. Cơ quan quản lý và hoạch định chính sách năng lượng xanh

   • Lợi ích: tham khảo cơ sở khoa học để xây dựng chính sách phát triển nhiên liệu tái tạo.
   • Use case: đề xuất các chương trình hỗ trợ nghiên cứu và ứng dụng nhiên liệu sinh học.

4. Các tổ chức môi trường và phát triển bền vững

   • Lợi ích: đánh giá tác động môi trường và tiềm năng giảm phát thải khí nhà kính từ nhiên liệu sinh học.
   • Use case: xây dựng báo cáo và chiến lược phát triển năng lượng sạch.

Câu hỏi thường gặp

1. Bio-oil là gì và tại sao cần nâng cấp?
   Bio-oil là sản phẩm lỏng thu được từ quá trình nhiệt phân sinh khối, chứa nhiều oxy và có tính axit cao, làm giảm hiệu suất và độ bền nhiên liệu. Nâng cấp bio-oil giúp loại bỏ oxy, nitơ, cải thiện tính chất nhiên liệu, tăng nhiệt trị và ổn định khi sử dụng.

2. Xúc tác Ni/biochar có ưu điểm gì so với xúc tác truyền thống?
   Xúc tác Ni/biochar tận dụng nguồn nguyên liệu tái tạo, chi phí thấp, có diện tích bề mặt lớn và mật độ acid phù hợp, giúp tăng hiệu quả phản ứng HDO, HDN tương đương hoặc cao hơn xúc tác Ni/Al2O3, đồng thời thân thiện môi trường hơn.

3. Quá trình điều chế xúc tác Ni/biochar được thực hiện như thế nào?
   Quá trình bao gồm ngâm tẩm biochar với dung dịch Ni(NO3)2, khử bằng NaBH4, nung ở 400°C và khử trong dòng hydro để tạo pha kim loại Ni phân tán trên bề mặt biochar, tạo xúc tác lưỡng chức có hoạt tính cao.

4. Biochar có vai trò gì trong xúc tác?
   Biochar làm chất mang xúc tác, cung cấp diện tích bề mặt lớn, nhóm chức năng oxy hóa giúp phân tán kim loại Ni đồng đều, đồng thời góp phần tăng tính axit và khả năng hấp phụ, nâng cao hiệu quả phản ứng.

5. Hiệu quả nâng cấp bio-oil bằng xúc tác Ni/biochar được đánh giá như thế nào?
   Hiệu quả được đánh giá qua tỷ lệ loại bỏ oxy và nitơ trên 85%, tăng hàm lượng hydrocarbon lên 60%, nhiệt trị sản phẩm tăng 25%, đồng thời xúc tác có tính ổn định cao qua nhiều chu kỳ sử dụng.

Kết luận

• Đã tổng hợp và điều chế thành công xúc tác Ni/biochar từ sinh khối vi tảo, có đặc trưng vật lý hóa phù hợp cho phản ứng HDO, HDN.
• Xúc tác Ni/biochar nâng cao hiệu quả loại bỏ oxy, nitơ trong bio-oil, cải thiện tính chất nhiên liệu với chi phí thấp và tính bền vững cao.
• Biochar đóng vai trò quan trọng làm chất mang xúc tác, góp phần tăng diện tích bề mặt và mật độ acid.
• Nghiên cứu mở ra hướng phát triển công nghệ nhiên liệu sinh học thân thiện môi trường, tận dụng nguồn nguyên liệu tái tạo tại Việt Nam.
• Đề xuất triển khai quy trình điều chế xúc tác quy mô lớn và ứng dụng trong công nghiệp trong vòng 1-2 năm tới.

Call-to-action: Các nhà nghiên cứu và doanh nghiệp được khuyến khích hợp tác phát triển xúc tác Ni/biochar để thúc đẩy sản xuất nhiên liệu sinh học xanh, bền vững và hiệu quả kinh tế.