Luận văn thạc sĩ: Nghiên cứu ứng dụng enzyme trong sản xuất chondroitin sulfate từ sụn chân gà

• Tác giả: Nguyễn Thị Hồi
• Người hướng dẫn: TS. Trương Hương Lan
• Trường học: Trường Đại Học Kinh Tế - Kỹ Thuật Công Nghiệp
• Chuyên ngành: Công Nghệ Thực Phẩm
• Đề tài: Nghiên Cứu Ứng Dụng Enzyme Trong Sản Xuất Chế Phẩm Chondroitin Sulfate Từ Sụn Chân Gà
• Loại tài liệu: luận văn
• Năm xuất bản: 2021
• Địa điểm: Hà Nội

• LỜI CAM ĐOAN
• LỜI CẢM ƠN
• DANH MỤC CÁC BẢNG, BIỂU
• DANH MỤC CÁC HÌNH, ĐỒ THỊ
• MỞ ĐẦU
• 1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN TÀI LIỆU
• 1.1. Giới thiệu về Chondroitin Sulfate (CS)
• 1.2. Phân loại Chondroitin Sulfate (CS)
• 1.3. Cấu trúc của Chondroitin Sulfate (CS)
• 1.4. Tầm quan trọng của Chondroitin Sunfate đối với con người
• 1.5. Các phương pháp hỗ trợ quá trình trích ly từ sụn chân gà
• 1.6. Phương pháp hóa học và phương pháp vật lý
• 1.7. Phương pháp sử dụng enzyme
• 1.8. Giới thiệu chung về hệ enzyme protease
• 1.9. Khái quát về protease
• 1.10. Phân loại protease. Cơ chế xúc tác của enzyme protease
• 1.11. Các ứng dụng phổ biến của hệ enzyme protease
• 1.12. Ứng dụng của hệ enzyme protease trong sản xuất Chondroitin Sulfate
• 1.13. Các phương pháp tinh chế Chondroitin Sulfate
• 1.14. Cô đặc dịch chiết CS bằng các thiết bị cô chân không
• 1.15. Khái niệm về cô đặc
• 1.16. Các phương pháp cô đặc. Phương pháp sấy chân không
• 1.17. Cấu tạo và nguyên lý hoạt động
• 1.18. Các thiết bị sấy chân không
• 1.19. Tình hình nghiên cứu và sử dụng Chondroitin Sulfate trên thế giới và Việt Nam
• 2. CHƯƠNG 2: ĐỐI TƯỢNG, NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 2.1. Đối tượng nghiên cứu
• 2.2. Hóa chất và dụng cụ máy móc, thiết bị
• 2.3. Nội dung nghiên cứu
• 2.4. Phương pháp nghiên cứu và bố trí thí nghiệm
• 2.5. Nghiên cứu ứng dụng enzym trong thủy phân sụn chân
• 2.6. Nghiên cứu xác định phương pháp lọc dịch Chondroitin Sulfate sụn chân gà
• 2.7. Nghiên cứu xác định phương pháp sấy thu hồi chế phẩm Chondroitin Sulfate32
• 2.8. Phương pháp phân tích
• 2.9. Xác định hàm lượng Chondroitin Sulfate
• 2.10. Phương pháp phân tích hóa lý khác
• 2.11. Phương pháp phương pháp vi sinh vật
• 2.12. Phương pháp phân tích kim loại nặng
• 2.13. Phương pháp tính toán và xử lý số liệu.1 Phương pháp toán học
• 2.14. Phương pháp xử lý số liệu
• 3. KẾT QUẢ VÀ THẢO LUẬN
• 3.1. Nghiên cứu lựa chọn các điều kiện thích hợp cho quá trình thủy phân sụn chân gà bằng enzyme để tạo dịch chiết giàu Chondroitin Sulfate
• 3.2. Xác định loại chế phẩm enzyme protease thương mại thích hợp cho quá trình trích ly Chondroitin Sulfate từ sụn chân gà
• 3.3. Nghiên cứu lựa chọn phương pháp lọc thích hợp
• 3.4. Xác định các điều kiện thích hợp của quá trình cô đặc chân không dịch chiết giầu Chondroitin Sulfate
• 3.5. Xác định phương pháp và điều kiện sấy thích hợp để thu hồi chế phẩm Chondroitin Sulfate
• 3.6. Xác định phương pháp sấy thích hợp để thu hồi chế phẩm Chondroitin Sulfate
• 3.7. Nghiên cứu xác định nhiệt độ sấy chân không thích hợp để thu nhận chế phẩm Chondroitin Sulfate
• 3.8. Nghiên cứu xác định áp suất sấy chân không thích hợp để thu hồi chế phẩm Chondroitin Sulfate
• 3.9. Nghiên cứu xác định thời gian sấy chân không thích hợp để thu hồi chế phẩm Chondroitin Sulfate
• 3.10. Xác định chất lượng chế phẩm Chondroitin Sulfate
• 3.11. Xác định các chỉ tiêu hóa lý của các chế phẩm Chondroitin Sulfate
• 4. KẾT LUẬN VÀ ĐỀ NGHỊ
• DANH MỤC TỪ CHỮ VIẾT TẮT

I. Tổng quan về Chondroitin Sulfate

Chondroitin Sulfate (CS) là một glycosaminoglycan quan trọng, được hình thành từ các đơn vị disaccharide của galactosamine và axit glucuronic. CS có khối lượng phân tử khoảng 10.000 Dalton, tồn tại chủ yếu trong mô liên kết và có vai trò quan trọng trong việc duy trì cấu trúc và chức năng của sụn khớp. CS được phân loại thành nhiều loại khác nhau như CS A, B, C, D và E, tùy thuộc vào vị trí và số lượng của nhóm sulfate. CS có khả năng hỗ trợ điều trị các bệnh lý về xương khớp, giúp tái tạo mô sụn và tăng cường khả năng bôi trơn của dịch khớp. Điều này đặc biệt quan trọng trong bối cảnh tỷ lệ người mắc các bệnh xương khớp ngày càng gia tăng, đặc biệt là ở người cao tuổi. Việc nghiên cứu và ứng dụng enzyme trong sản xuất CS từ sụn chân gà không chỉ tận dụng nguồn nguyên liệu phong phú mà còn mang lại giá trị kinh tế cao.

1.1. Cấu trúc và phân loại Chondroitin Sulfate

CS có cấu trúc phức tạp với nhiều loại đồng phân khác nhau. Các phân tử CS thường được hình thành từ các disaccharide sunfate, có khả năng gắn kết với các protein tạo thành proteoglycan. Sự đa dạng này làm cho CS có nhiều ứng dụng trong y học, đặc biệt là trong điều trị các bệnh liên quan đến khớp. Các loại CS khác nhau có thể có tác dụng sinh học khác nhau, do đó việc xác định loại CS phù hợp cho từng ứng dụng là rất cần thiết.

1.2. Tầm quan trọng của Chondroitin Sulfate đối với sức khỏe con người

CS đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì sức khỏe xương khớp. Nó giúp tăng cường khả năng bôi trơn của dịch khớp, ngăn ngừa quá trình thoái hóa khớp và hỗ trợ điều trị các bệnh lý liên quan. Nghiên cứu cho thấy CS có thể làm giảm triệu chứng đau khớp và cải thiện chức năng vận động ở người cao tuổi. CS cũng có tác dụng bảo vệ tế bào giác mạc, góp phần vào quá trình tái tạo và duy trì sức khỏe của mắt.

II. Nghiên cứu ứng dụng enzyme trong sản xuất Chondroitin Sulfate

Nghiên cứu ứng dụng enzyme trong sản xuất Chondroitin Sulfate từ sụn chân gà đã cho thấy nhiều triển vọng. Enzyme protease được sử dụng để thủy phân sụn, giúp giải phóng CS một cách hiệu quả. Phương pháp này không chỉ nâng cao hiệu suất thu hồi CS mà còn giảm thiểu các tác động tiêu cực từ hóa chất, đồng thời bảo toàn các đặc tính sinh học của sản phẩm. Việc sử dụng enzyme trong quy trình sản xuất cũng góp phần vào việc phát triển các sản phẩm dinh dưỡng an toàn và hiệu quả cho sức khỏe.

2.1. Các phương pháp thu hồi Chondroitin Sulfate

Có nhiều phương pháp để thu hồi CS từ sụn chân gà, bao gồm phương pháp hóa học, vật lý và enzyme. Mỗi phương pháp có những ưu điểm và nhược điểm riêng. Trong đó, phương pháp enzyme được đánh giá cao nhờ khả năng hoạt động ở điều kiện nhẹ nhàng, bảo toàn cấu trúc và chức năng của CS. Nghiên cứu đã chỉ ra rằng việc tối ưu hóa các điều kiện thủy phân như nhiệt độ, thời gian và tỷ lệ enzyme/nguyên liệu có thể nâng cao hiệu suất thu hồi CS.

2.2. Đánh giá hiệu quả của enzyme trong quy trình sản xuất

Việc áp dụng enzyme trong sản xuất CS không chỉ giúp tăng hiệu suất thu hồi mà còn cải thiện chất lượng sản phẩm. Nghiên cứu đã chỉ ra rằng enzyme protease thương mại có thể được sử dụng hiệu quả trong quá trình thủy phân sụn chân gà, giúp thu hồi được lượng CS cao hơn so với các phương pháp truyền thống. Điều này không chỉ mang lại lợi ích kinh tế mà còn góp phần bảo vệ môi trường bằng cách giảm thiểu việc sử dụng hóa chất độc hại.

Tổng quan nghiên cứu

Theo thống kê ngành xương khớp Việt Nam, khoảng 35% dân số mắc các bệnh về xương khớp, trong đó nhóm tuổi 50-70 chiếm tới 70%. Đặc biệt, trong độ tuổi 25-45, cứ 100 người thì có 27 người bị đau lưng, 20 người đau vai, 8 người đau khớp và 3 người viêm khớp. Việt Nam đang trải qua quá trình già hóa dân số nhanh với 10,1 triệu người cao tuổi, chiếm 11% dân số. Tỷ lệ mắc bệnh cơ-xương-khớp tăng theo tuổi thọ, tạo nhu cầu lớn về các sản phẩm hỗ trợ điều trị và phòng ngừa.

Chondroitin Sulfate (CS) là một glycosaminoglycan quan trọng, có khối lượng phân tử khoảng 10.000 Dalton, tồn tại trong mô liên kết và có vai trò tái tạo mô sụn, xương, hỗ trợ điều trị các bệnh xương khớp. CS được sản xuất chủ yếu từ sụn cá mập, cá đuối, sụn gia súc và gia cầm. Tại Việt Nam, nguồn nguyên liệu CS chủ yếu nhập khẩu, trong khi phụ phẩm sụn chân gà từ ngành gia cầm rất phong phú, với đàn gia cầm đạt khoảng 397,9 triệu con năm 2020, tạo tiềm năng lớn cho sản xuất CS nội địa.

Mục tiêu nghiên cứu là ứng dụng enzyme protease trong sản xuất chế phẩm CS từ sụn chân gà nhằm tận dụng nguồn nguyên liệu phụ phẩm, nâng cao hiệu quả kinh tế và giảm ô nhiễm môi trường. Nghiên cứu tập trung vào lựa chọn enzyme phù hợp, tối ưu hóa điều kiện thủy phân, phương pháp lọc, cô đặc và sấy để thu hồi chế phẩm CS chất lượng cao. Thời gian nghiên cứu thực hiện tại Hà Nội trong giai đoạn 2019-2021, với ý nghĩa góp phần phát triển ngành công nghệ thực phẩm và y dược, đáp ứng nhu cầu thị trường trong nước và quốc tế.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên các lý thuyết và mô hình sau:

• Cấu trúc và tính chất của Chondroitin Sulfate (CS): CS là glycosaminoglycan gồm các đơn vị disaccharide lặp lại của N-acetyl-D-galactosamine (GalNAc) và D-glucuronic acid (GlcA), có các vị trí sulfate hóa khác nhau tạo thành các loại CS A, B, C, D, E. CS có vai trò quan trọng trong cấu trúc mô sụn, duy trì tính đàn hồi và chức năng khớp.

• Lý thuyết enzyme protease: Protease xúc tác thủy phân liên kết peptide trong protein, gồm các nhóm serine, cysteine, aspartic và metalloprotease. Enzyme protease có tính đặc hiệu cao, hoạt động trong điều kiện pH và nhiệt độ nhất định, được ứng dụng để phân giải protein lõi trong proteoglycan, giải phóng CS.

• Mô hình thủy phân enzyme: Quá trình thủy phân sụn bằng enzyme protease nhằm phá vỡ protein, giải phóng CS mà không làm biến đổi cấu trúc phân tử CS, giữ được hoạt tính sinh học và giảm ô nhiễm môi trường so với phương pháp hóa học.

• Phương pháp tinh chế và thu hồi CS: Bao gồm kết tủa chọn lọc bằng dung môi ethanol, lọc màng siêu lọc (ultrafiltration), cô đặc chân không và sấy chân không để thu hồi chế phẩm CS tinh khiết, đảm bảo chất lượng và hiệu suất cao.

Phương pháp nghiên cứu

• Nguồn dữ liệu: Nguyên liệu chính là sụn chân gà công nghiệp thu mua tại Hà Nội. Enzyme protease thương mại gồm Papain (SCIYU, Mỹ), Alcalase, Trypsin, Neutrase, Flavourzyme (Novozymes, Đan Mạch). Hóa chất phân tích từ các hãng uy tín như Merck, Sigma.

• Phương pháp phân tích: Xác định hàm lượng CS bằng phản ứng với methylene blue đo quang phổ UV-VIS tại bước sóng 664 nm. Phân tích hóa lý khác gồm xác định độ ẩm, vi sinh vật theo tiêu chuẩn TCVN, kim loại nặng theo AOAC. Sử dụng thiết bị cô quay chân không, tủ sấy chân không, máy ly tâm, máy khuấy, sắc ký lỏng HPLC.

• Phương pháp nghiên cứu: Thí nghiệm lựa chọn enzyme protease phù hợp dựa trên hiệu suất trích ly CS sau 8 và 16 giờ thủy phân. Tối ưu hóa các điều kiện thủy phân gồm tỷ lệ nguyên liệu:nước, tỷ lệ enzyme:nguyên liệu, nhiệt độ và thời gian thủy phân. Nghiên cứu phương pháp lọc dịch chiết CS bằng giấy lọc và xử lý than hoạt tính. Thí nghiệm cô đặc chân không dịch chiết CS với các điều kiện áp suất và nhiệt độ khác nhau. Thí nghiệm sấy chế phẩm CS bằng các thiết bị sấy đối lưu, sấy chân không và sấy phun, xác định điều kiện nhiệt độ, áp suất và thời gian sấy tối ưu.

• Timeline nghiên cứu: Quá trình nghiên cứu thực hiện trong 2 năm (2019-2021), gồm các giai đoạn chuẩn bị nguyên liệu, thí nghiệm thủy phân enzyme, tinh chế, phân tích và đánh giá chất lượng sản phẩm.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Lựa chọn enzyme protease: Enzyme Papain SCIYU cho hiệu suất trích ly CS cao nhất, đạt 72,5% sau 8 giờ và 80,5% sau 16 giờ, vượt trội so với Flavourzyme (70,9% và 75,8%) và các enzyme Alcalase, Trypsin, Neutrase (58,8%-62,6% sau 8 giờ). Mẫu đối chứng không sử dụng enzyme chỉ đạt 18,5%-25%.

2. Tỷ lệ nguyên liệu:nước: Tỷ lệ 1:10 (w/v) cho hiệu suất trích ly CS cao nhất 81,9%, tuy nhiên tỷ lệ 1:6 được chọn làm tối ưu với hiệu suất 79,8% do tiết kiệm nước và năng lượng, giảm thể tích dịch cần cô đặc.

3. Tỷ lệ enzyme:nguyên liệu: Tăng tỷ lệ enzyme từ 0,2% đến 1,0% làm tăng hiệu suất trích ly CS, đạt tối đa 90,1% ở 1,0%, nhưng tỷ lệ 0,8% được chọn do hiệu suất 88,8% gần tương đương và tiết kiệm chi phí.

4. Nhiệt độ thủy phân: Nhiệt độ 60°C là tối ưu, đạt hiệu suất trích ly CS 90,6%. Nhiệt độ thấp hơn (50°C) hoặc cao hơn (65-70°C) làm giảm hiệu suất do ảnh hưởng đến hoạt tính enzyme.

5. Thời gian thủy phân: Hiệu suất trích ly CS tăng từ 74,6% lên 91,8% khi kéo dài thời gian từ 4 đến 20 giờ, cho thấy thời gian thủy phân ảnh hưởng tích cực đến quá trình giải phóng CS.

6. Phương pháp lọc: Sử dụng than hoạt tính kết hợp giấy lọc tăng hiệu suất thu hồi CS và cải thiện chất lượng dịch chiết so với chỉ dùng giấy lọc.

7. Cô đặc chân không: Áp suất 200 mBar và nhiệt độ 55°C là điều kiện tối ưu cho hiệu suất thu hồi dịch CS sau cô đặc, giúp giữ nguyên hàm lượng CS và giảm tổn thất.

8. Sấy chế phẩm CS: Sấy chân không ở 60°C trong 24 giờ cho hiệu suất thu hồi CS cao nhất, giữ được chất lượng sản phẩm tốt hơn so với sấy đối lưu và sấy phun.

Thảo luận kết quả

Kết quả cho thấy enzyme protease, đặc biệt Papain, có hiệu quả vượt trội trong thủy phân sụn chân gà để thu hồi CS so với các enzyme khác và phương pháp không sử dụng enzyme. Điều này phù hợp với các nghiên cứu quốc tế cho thấy Papain có khả năng phân giải protein lõi proteoglycan hiệu quả, giải phóng CS-peptide có phân tử lượng thấp dễ hấp thu.

Tỷ lệ nguyên liệu:nước và enzyme:nguyên liệu ảnh hưởng trực tiếp đến động lực chuyển khối và hoạt tính enzyme, từ đó quyết định hiệu suất trích ly CS. Nhiệt độ và thời gian thủy phân cần được kiểm soát chặt chẽ để tối ưu hóa hoạt động enzyme mà không làm biến đổi cấu trúc CS.

Phương pháp lọc kết hợp than hoạt tính giúp loại bỏ tạp chất hiệu quả, nâng cao độ tinh khiết dịch chiết. Cô đặc chân không và sấy chân không giữ được hoạt tính sinh học của CS, giảm tổn thất do nhiệt và oxy hóa, phù hợp với yêu cầu công nghiệp sản xuất chế phẩm CS chất lượng cao.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ hiệu suất trích ly CS theo từng enzyme, tỷ lệ nguyên liệu:nước, tỷ lệ enzyme, nhiệt độ và thời gian thủy phân; bảng so sánh hiệu suất thu hồi CS sau các bước lọc, cô đặc và sấy; biểu đồ ảnh hưởng điều kiện cô đặc và sấy đến hàm lượng CS và độ ẩm sản phẩm.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Áp dụng enzyme Papain SCIYU trong sản xuất CS từ sụn chân gà: Động từ hành động: triển khai; Target metric: hiệu suất trích ly CS ≥ 80%; Timeline: 6-12 tháng; Chủ thể: các doanh nghiệp công nghệ thực phẩm và dược phẩm.

2. Tối ưu tỷ lệ nguyên liệu:nước là 1:6 và enzyme:nguyên liệu 0,8%: Động từ hành động: chuẩn hóa quy trình; Target metric: tiết kiệm nước và enzyme, duy trì hiệu suất trích ly ≥ 88%; Timeline: 3-6 tháng; Chủ thể: phòng thí nghiệm và nhà máy sản xuất.

3. Ứng dụng công nghệ lọc than hoạt tính kết hợp giấy lọc để nâng cao chất lượng dịch chiết: Động từ hành động: cải tiến công đoạn lọc; Target metric: giảm tạp chất, tăng độ tinh khiết CS; Timeline: 3 tháng; Chủ thể: bộ phận kỹ thuật sản xuất.

4. Sử dụng thiết bị cô đặc chân không ở áp suất 200 mBar, nhiệt độ 55°C và sấy chân không ở 60°C: Động từ hành động: đầu tư và vận hành thiết bị; Target metric: hiệu suất thu hồi CS sau cô đặc và sấy ≥ 90%; Timeline: 6 tháng; Chủ thể: nhà máy sản xuất và quản lý kỹ thuật.

5. Đào tạo nhân sự và xây dựng quy trình kiểm soát chất lượng: Động từ hành động: tổ chức đào tạo; Target metric: đảm bảo sản phẩm đạt tiêu chuẩn hóa lý, vi sinh và kim loại nặng; Timeline: 3 tháng; Chủ thể: phòng quản lý chất lượng và nhân sự.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Doanh nghiệp sản xuất thực phẩm chức năng và dược phẩm: Nghiên cứu cung cấp quy trình ứng dụng enzyme trong sản xuất CS từ nguyên liệu phụ phẩm sụn chân gà, giúp giảm chi phí nguyên liệu nhập khẩu, nâng cao giá trị sản phẩm.

2. Các viện nghiên cứu và trường đại học chuyên ngành công nghệ thực phẩm, sinh học: Tài liệu tham khảo về ứng dụng enzyme protease, kỹ thuật thủy phân, tinh chế và thu hồi hợp chất sinh học từ nguyên liệu tự nhiên.

3. Cơ quan quản lý chất lượng và an toàn thực phẩm: Thông tin về quy trình sản xuất, kiểm soát chất lượng, phân tích vi sinh và kim loại nặng trong chế phẩm CS, phục vụ công tác giám sát và cấp phép sản phẩm.

4. Nhà đầu tư và phát triển công nghệ sinh học: Cơ sở khoa học và dữ liệu thực nghiệm để đánh giá tiềm năng đầu tư vào công nghệ enzyme trong ngành công nghiệp thực phẩm và dược phẩm, hướng tới sản xuất bền vững.

Câu hỏi thường gặp

1. Tại sao enzyme Papain được lựa chọn ưu tiên trong sản xuất CS từ sụn chân gà?
   Papain có hiệu suất trích ly CS cao nhất (80,5% sau 16h), hoạt động hiệu quả trong điều kiện pH và nhiệt độ phù hợp, giúp phân giải protein lõi proteoglycan nhanh chóng, giữ nguyên cấu trúc và hoạt tính CS.

2. Tỷ lệ nguyên liệu:nước ảnh hưởng thế nào đến hiệu suất trích ly CS?
   Tỷ lệ nước cao hơn (1:10) tăng động lực chuyển khối, nâng cao hiệu suất trích ly CS lên 81,9%. Tuy nhiên, tỷ lệ 1:6 được chọn tối ưu vì cân bằng giữa hiệu suất (79,8%) và tiết kiệm nước, giảm chi phí cô đặc.

3. Phương pháp lọc nào giúp nâng cao chất lượng dịch chiết CS?
   Kết hợp xử lý than hoạt tính với giấy lọc giúp loại bỏ tạp chất hiệu quả, tăng độ tinh khiết dịch chiết CS, cải thiện chất lượng sản phẩm cuối cùng.

4. Làm thế nào để giữ hoạt tính sinh học của CS trong quá trình cô đặc và sấy?
   Sử dụng cô đặc chân không ở áp suất thấp (200 mBar) và nhiệt độ vừa phải (55°C), kết hợp sấy chân không ở 60°C giúp giảm tổn thất do nhiệt và oxy hóa, bảo toàn hoạt tính sinh học của CS.

5. Thời gian thủy phân enzyme tối ưu là bao lâu?
   Thời gian thủy phân từ 16 đến 20 giờ cho hiệu suất trích ly CS cao nhất (91,8%), đảm bảo enzyme có đủ thời gian phân giải protein và giải phóng CS hiệu quả.

Kết luận

• Enzyme Papain SCIYU là lựa chọn tối ưu cho thủy phân sụn chân gà, đạt hiệu suất trích ly CS lên đến 80,5% sau 16 giờ.
• Tỷ lệ nguyên liệu:nước 1:6 và enzyme:nguyên liệu 0,8% được xác định là điều kiện tối ưu cân bằng hiệu suất và chi phí.
• Phương pháp lọc kết hợp than hoạt tính và giấy lọc nâng cao độ tinh khiết dịch chiết CS.
• Cô đặc chân không và sấy chân không giữ được hàm lượng và hoạt tính CS, phù hợp với sản xuất công nghiệp.
• Nghiên cứu mở hướng phát triển sản xuất CS từ nguồn nguyên liệu phụ phẩm sụn chân gà tại Việt Nam, góp phần nâng cao giá trị kinh tế và bảo vệ môi trường.

Next steps: Triển khai quy trình sản xuất pilot, đánh giá quy mô công nghiệp và xây dựng tiêu chuẩn chất lượng sản phẩm.

Call-to-action: Các doanh nghiệp và viện nghiên cứu nên hợp tác để ứng dụng công nghệ enzyme trong sản xuất CS, tận dụng nguồn nguyên liệu sẵn có, đáp ứng nhu cầu thị trường trong nước và quốc tế.