I. Nghiên cứu
Nghiên cứu là phương pháp chính được áp dụng trong luận văn này. Tác giả sử dụng các phương pháp như mô tả, thống kê, phân tích-tổng hợp, loại hình, so sánh, và liên ngành. Phương pháp so sánh loại hình được nhấn mạnh, giúp phân loại và so sánh các thể loại truyện cổ Mạ-K’Ho. Qua đó, tác giả đã xác định được đặc điểm của từng thể loại và mối quan hệ giữa chúng trong bối cảnh văn hóa Tây Nguyên và Đông Nam Á.
1.1. Phương pháp so sánh loại hình
Phương pháp so sánh loại hình là công cụ chính để phân tích truyện cổ Mạ-K’Ho. Tác giả phân loại truyện cổ thành ba loại hình chính: huyền thoại, cổ tích, và truyện hài - ngụ ngôn. Qua việc so sánh, tác giả đã chỉ ra sự tương đồng và khác biệt giữa các thể loại này, đồng thời làm rõ vai trò của chúng trong văn hóa dân gian Tây Nguyên.
II. Truyện cổ Mạ K Ho
Truyện cổ Mạ-K’Ho là đối tượng chính của nghiên cứu. Tác giả đã sưu tầm được 384 truyện cổ, bao gồm 237 truyện của người Mạ và 147 truyện của người K’Ho. Các truyện này được phân loại và phân tích dựa trên các motif chính, giúp làm rõ đặc điểm văn hóa và tín ngưỡng của hai dân tộc này.
2.1. Huyền thoại Mạ K Ho
Huyền thoại Mạ-K’Ho tập trung vào các câu chuyện về nguồn gốc vũ trụ, các vị thần, và mối quan hệ giữa con người với tự nhiên. Các motif như 'rèn mặt trời', 'hóa thân', và 'cấm kị' được sử dụng để giải thích các hiện tượng tự nhiên và tín ngưỡng dân gian.
2.2. Cổ tích Mạ K Ho
Cổ tích Mạ-K’Ho phản ánh đời sống xã hội và các giá trị đạo đức của người Mạ và K’Ho. Các truyện cổ tích thường xoay quanh các nhân vật anh hùng, những bài học về lòng dũng cảm, sự công bằng, và tình yêu thương.
III. Phương pháp so sánh
Phương pháp so sánh được sử dụng để đối chiếu truyện cổ Mạ-K’Ho với truyện cổ của người Việt và các dân tộc Đông Nam Á. Qua đó, tác giả đã chỉ ra những điểm tương đồng và khác biệt trong cấu trúc, motif, và ý nghĩa văn hóa của các truyện cổ.
3.1. So sánh với truyện cổ người Việt
So sánh với truyện cổ người Việt cho thấy sự giao thoa văn hóa giữa các dân tộc. Mặc dù có nhiều điểm chung, truyện cổ Mạ-K’Ho vẫn giữ được nét độc đáo riêng, phản ánh đặc trưng văn hóa và tín ngưỡng của người Tây Nguyên.
IV. Loại hình
Loại hình là khái niệm trung tâm trong nghiên cứu này. Tác giả phân loại truyện cổ Mạ-K’Ho thành ba loại hình chính: huyền thoại, cổ tích, và truyện hài - ngụ ngôn. Mỗi loại hình có đặc điểm riêng về cấu trúc, motif, và ý nghĩa văn hóa.
4.1. Đặc điểm loại hình
Đặc điểm loại hình của truyện cổ Mạ-K’Ho được phân tích dựa trên các motif chính và tần suất xuất hiện của chúng. Qua đó, tác giả đã làm rõ vai trò của từng loại hình trong việc phản ánh đời sống và tín ngưỡng của người Mạ và K’Ho.
V. Luận văn cấp bộ
Luận văn cấp bộ này không chỉ có giá trị học thuật mà còn góp phần bảo tồn và phát huy văn hóa dân gian của các dân tộc thiểu số Việt Nam. Nghiên cứu này cũng là nguồn tư liệu quý giá cho việc giảng dạy và nghiên cứu văn hóa dân gian tại các trường đại học.
5.1. Giá trị thực tiễn
Giá trị thực tiễn của luận văn nằm ở việc cung cấp nguồn tư liệu phong phú về truyện cổ Mạ-K’Ho, góp phần vào việc bảo tồn và phát huy văn hóa dân gian của các dân tộc thiểu số. Nghiên cứu này cũng có thể được sử dụng trong các chương trình đào tạo về văn hóa và văn học dân gian.
