I. Lý do chọn đề tài
Nghiên cứu tính thời vụ trong hoạt động du lịch biển Đồ Sơn được chọn làm đề tài do sự phát triển mạnh mẽ của du lịch biển tại khu vực này. Đồ Sơn là một khu du lịch nổi tiếng với cảnh sắc thiên nhiên tuyệt đẹp, được thiên nhiên ưu đãi với bãi biển dài 22,5km, núi non hùng vĩ và hệ thống cây xanh đa dạng. Tuy nhiên, hoạt động du lịch tại đây mang tính thời vụ rõ rệt, tập trung chủ yếu vào mùa hè, gây ra nhiều tác động bất lợi như quá tải cơ sở hạ tầng, giảm hiệu quả kinh tế vào mùa thấp điểm. Đề tài này nhằm phân tích và đề xuất giải pháp giảm thiểu ảnh hưởng tiêu cực của tính thời vụ, thúc đẩy sự phát triển bền vững của du lịch Đồ Sơn.
1.1. Bối cảnh du lịch Đồ Sơn
Đồ Sơn không chỉ là điểm đến du lịch biển hấp dẫn mà còn là vùng đất giàu truyền thống văn hóa với nhiều lễ hội và truyền thuyết. Từ thời Pháp thuộc, khu vực này đã được nghiên cứu và phát triển phục vụ mục đích nghỉ dưỡng. Sự kết hợp giữa núi non và biển cả tạo nên phong cảnh "non nước hữu tình", thu hút du khách. Tuy nhiên, sự phát triển du lịch không đồng đều theo mùa đã gây ra nhiều thách thức, đặc biệt là sự quá tải vào mùa cao điểm và sự đình trệ vào mùa thấp điểm.
1.2. Vấn đề thời vụ trong du lịch
Tính thời vụ trong du lịch Đồ Sơn thể hiện rõ qua sự chênh lệch lớn về lượng khách giữa mùa cao điểm và mùa thấp điểm. Vào mùa hè, lượng khách đổ về Đồ Sơn vượt quá sức chứa, gây áp lực lên cơ sở hạ tầng và tài nguyên du lịch. Ngược lại, vào mùa thấp điểm, các cơ sở kinh doanh du lịch thường đóng cửa, dẫn đến lãng phí tài nguyên và giảm hiệu quả kinh tế. Điều này đặt ra yêu cầu cấp thiết phải nghiên cứu và đề xuất các giải pháp nhằm cân bằng hoạt động du lịch trong năm.
II. Mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu
Mục tiêu chính của khoá luận tốt nghiệp là hạn chế ảnh hưởng tiêu cực của tính thời vụ đến hoạt động du lịch tại Đồ Sơn. Để đạt được mục tiêu này, nghiên cứu tập trung vào các nhiệm vụ cụ thể như tổng quan lý luận về tính thời vụ, khảo sát thực tế, xác định các nhân tố gây ra tính thời vụ và đề xuất các biện pháp giảm thiểu tác động bất lợi. Nghiên cứu cũng nhằm cung cấp cơ sở khoa học và thực tiễn để phát triển du lịch Đồ Sơn một cách bền vững.
2.1. Tổng quan lý luận
Nghiên cứu bắt đầu bằng việc tổng quan lý luận về tính thời vụ trong du lịch, bao gồm các khái niệm, đặc điểm và nhân tố ảnh hưởng. Theo TS Trần Văn Thông, thời vụ du lịch là sự biến động lặp đi lặp lại hàng năm của cung và cầu dịch vụ du lịch dưới tác động của các nhân tố xác định. Điều này giúp hiểu rõ hơn về bản chất và cơ chế hình thành tính thời vụ tại Đồ Sơn.
2.2. Khảo sát thực tế
Nghiên cứu tiến hành khảo sát thực tế để xác định thời vụ du lịch tại Đồ Sơn, thu thập và phân tích dữ liệu về hoạt động kinh doanh du lịch. Kết quả khảo sát cho thấy sự chênh lệch lớn về lượng khách giữa mùa cao điểm và mùa thấp điểm, đồng thời chỉ ra các nhân tố chính gây ra tính thời vụ như khí hậu, thời gian rỗi và phong tục tập quán.
III. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu của đề tài là tính thời vụ và ảnh hưởng của nó đến hoạt động kinh doanh du lịch tại bãi biển Đồ Sơn. Phạm vi nghiên cứu tập trung vào giai đoạn từ năm 2006 đến nay, nhằm đưa ra các giải pháp giảm thiểu tác động bất lợi của tính thời vụ. Nghiên cứu sử dụng các phương pháp như tổng hợp lý luận, thu thập dữ liệu thứ cấp, điều tra thực địa và phỏng vấn để đảm bảo tính toàn diện và chính xác.
3.1. Phương pháp nghiên cứu
Nghiên cứu áp dụng các phương pháp khoa học như tổng hợp lý luận, thu thập dữ liệu thứ cấp, điều tra thực địa và phỏng vấn. Phương pháp tổng hợp lý luận giúp xây dựng cơ sở lý thuyết về tính thời vụ, trong khi điều tra thực địa và phỏng vấn cung cấp dữ liệu thực tế để phân tích và đánh giá. Các phương pháp này đảm bảo tính khách quan và toàn diện của nghiên cứu.
3.2. Phạm vi không gian và thời gian
Phạm vi nghiên cứu tập trung vào khu vực bãi biển Đồ Sơn, với thời gian từ năm 2006 đến nay. Đây là giai đoạn du lịch Đồ Sơn phát triển mạnh mẽ, đồng thời cũng bộc lộ rõ các vấn đề liên quan đến tính thời vụ. Nghiên cứu nhằm cung cấp cái nhìn tổng quan về tình hình du lịch tại đây và đề xuất các giải pháp phù hợp.
IV. Các nhân tố ảnh hưởng đến tính thời vụ
Tính thời vụ trong du lịch Đồ Sơn chịu ảnh hưởng bởi nhiều nhân tố, bao gồm khí hậu, thời gian rỗi, phong tục tập quán và điều kiện tài nguyên du lịch. Khí hậu là nhân tố quan trọng nhất, quyết định thời điểm thích hợp cho các hoạt động du lịch biển. Thời gian rỗi và phong tục tập quán cũng góp phần làm tăng sự tập trung nhu cầu vào mùa cao điểm. Nghiên cứu phân tích các nhân tố này để hiểu rõ cơ chế hình thành tính thời vụ và đề xuất các giải pháp phù hợp.
4.1. Khí hậu
Khí hậu là nhân tố chính ảnh hưởng đến tính thời vụ trong du lịch biển. Tại Đồ Sơn, thời tiết thuận lợi vào mùa hè thu hút lượng lớn du khách đến tắm biển và nghỉ dưỡng. Ngược lại, thời tiết lạnh và mưa vào mùa đông khiến lượng khách giảm mạnh. Nghiên cứu chỉ ra rằng khí hậu không chỉ ảnh hưởng đến cầu du lịch mà còn tác động đến cung cấp dịch vụ du lịch.
4.2. Thời gian rỗi và phong tục
Thời gian rỗi và phong tục tập quán cũng là những nhân tố quan trọng. Thời gian nghỉ phép và kỳ nghỉ hè của học sinh thường trùng với mùa cao điểm du lịch, làm tăng sự tập trung nhu cầu. Ngoài ra, các lễ hội truyền thống vào mùa xuân cũng thu hút lượng lớn du khách. Nghiên cứu đề xuất các biện pháp phân bố hợp lý thời gian nghỉ và quảng bá du lịch vào mùa thấp điểm để giảm bớt tính thời vụ.
V. Giải pháp giảm thiểu tác động bất lợi
Nghiên cứu đề xuất một số giải pháp nhằm giảm thiểu tác động bất lợi của tính thời vụ đến hoạt động du lịch tại Đồ Sơn. Các giải pháp bao gồm phát triển đa dạng loại hình du lịch, quảng bá du lịch vào mùa thấp điểm, cải thiện cơ sở hạ tầng và nâng cao chất lượng dịch vụ. Những giải pháp này nhằm cân bằng hoạt động du lịch trong năm, tăng cường hiệu quả kinh tế và bảo vệ tài nguyên du lịch.
5.1. Phát triển đa dạng loại hình du lịch
Một trong những giải pháp chính là phát triển đa dạng loại hình du lịch tại Đồ Sơn. Ngoài du lịch biển, khu vực này có thể phát triển du lịch văn hóa, du lịch nghỉ dưỡng và du lịch thể thao. Điều này giúp thu hút du khách quanh năm, giảm bớt sự phụ thuộc vào mùa cao điểm. Nghiên cứu cũng đề xuất tổ chức các sự kiện và lễ hội vào mùa thấp điểm để kích thích nhu cầu du lịch.
5.2. Cải thiện cơ sở hạ tầng
Cải thiện cơ sở hạ tầng là yếu tố quan trọng để nâng cao chất lượng dịch vụ du lịch. Nghiên cứu đề xuất đầu tư vào hệ thống giao thông, cơ sở lưu trú và các dịch vụ hỗ trợ để đáp ứng nhu cầu của du khách. Đồng thời, việc nâng cao chất lượng dịch vụ và đào tạo nhân lực cũng góp phần tạo ấn tượng tốt với du khách, khuyến khích họ quay lại vào mùa thấp điểm.