Luận văn thạc sĩ về tiểu văn hóa ngõ phố trong đời sống đô thị tại thành phố Vinh, Nghệ An

• Tác giả: Phạm Thị Quỳnh Trang
• Người hướng dẫn: GS.TS Trịnh Duy Luân
• Trường học: Đại học Quốc gia Hà Nội
• Chuyên ngành: Xã hội học
• Đề tài: Nghiên Cứu Tiểu Văn Hóa Ngõ Phố Tại Thành Phố Vinh, Nghệ An
• Loại tài liệu: Luận văn thạc sĩ
• Năm xuất bản: 2009
• Địa điểm: Vinh

• MỞ ĐẦU
• 0.1. Tính cấp thiết của đề tài nghiên cứu
• 0.2. Tổng quan tình hình nghiên cứu
• 0.3. Mục đích nghiên cứu
• 0.4. Nhiệm vụ nghiên cứu
• 0.5. Đối tượng nghiên cứu
• 0.6. Phạm vi nghiên cứu
• 0.7. Giả thuyết nghiên cứu
• 0.8. Định nghĩa, thao tác hoá khái niệm và khung phân tích
• 0.9. Phương pháp nghiên cứu
• 0.10. Kết cấu của đề tài
• 1. CHƯƠNG I: CƠ SỞ LÝ LUẬN NGHIÊN CỨU VỀ VĂN HÓA NGÕ PHỐ TRONG ĐÔ THỊ TỈNH LỊ Ở VIỆT NAM
• 1.1. Đô thị và đô thị hoá
• 1.2. Đô thị hoá tại Việt Nam
• 1.3. Phân loại đô thị
• 1.4. Văn hoá đô thị và vai trò của văn hoá trong phát triển đô thị
• 1.5. Những cơ sở hình thành văn hoá đô thị
• 1.6. Ngõ phố trong đô thị Việt Nam
• 1.7. Tiểu văn hoá và tiểu văn hoá ngõ phố
• 2. CHƯƠNG II: THỰC TRẠNG TIỂU VĂN HÓA NGÕ PHỐ Ở THÀNH PHỐ VINH
• 2.1. Quá trình hình thành và phát triển của thành phố Vinh
• 2.2. Nguồn gốc hình thành các ngõ phố ở Vinh
• 2.3. Đặc điểm của văn hoá ngõ phố
• 2.3.1. Đặc điểm về địa lý, dân cư và cơ sở hạ tầng
• 2.3.2. Đặc điểm kinh tế
• 2.3.3. Quan hệ của cư dân trong ngõ
• 2.3.4. Nhóm xã hội, hoạt động cộng đồng và không gian công cộng trong ngõ
• 2.3.5. Ngõ phố trong các hình thức cư trú của người dân
• 2.3.6. Những bất cập còn tồn tại trong văn hoá ngõ phố
• 3. CHƯƠNG III: VAI TRÒ CỦA TIỂU VĂN HÓA NGÕ PHỐ, CÁC YẾU TỐ TÁC ĐỘNG ĐẾN VÀ CÁC GIẢI PHÁP ĐỐI VỚI TIỂU VĂN HÓA NGÕ PHỐ
• 3.1. Vai trò của tiểu văn hoá ngõ phố
• 3.2. Các yếu tố tác động đến tiểu văn hoá ngõ phố
• 3.2.1. Quy hoạch đô thị
• 3.2.2. Yếu tố tăng trưởng kinh tế
• 3.2.3. Yếu tố di cư và quá trình cơ động về cư trú trong đô thị
• 3.3. Kiến nghị giải pháp gìn giữ phát huy tính tích cực của tiểu văn hóa ngõ phố trong môi trường đô thị hiện đại
• 3.3.1. Nhóm giải pháp về nhận thức và quan điểm
• 3.3.2. Nhóm giải pháp đối với xây dựng và quản lý văn hóa đô thị
• 3.3.2.1. Xây dựng thiết chế văn hoá ngõ phố
• 3.3.2.2. Duy trì, phát huy các sinh hoạt cộng đồng và các nhóm xã hội
• 3.3.2.3. Hoàn thiện và nhân rộng mô hình ngõ phố văn minh
• 3.3.3. Nhóm giải pháp đối với quy hoạch đô thị
• 3.3.3.1. Đối với các ngõ phố đang tồn tại hiện nay
• 3.3.3.2. Đối với các khu vực đang chuẩn bị trở thành ngõ phố
• 3.3.4. Nuôi dưỡng và phát huy các giá trị văn hóa ngõ phố trong các không gian cư trú khác
• TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Cơ sở lý luận nghiên cứu về văn hóa ngõ phố trong đô thị tỉnh lị ở Việt Nam

Nghiên cứu về tiểu văn hóa ngõ phố trong đô thị tỉnh lị ở Việt Nam là một lĩnh vực quan trọng, phản ánh sự phát triển của đô thị hóa và những biến đổi trong lối sống của cư dân. Đô thị và đô thị hóa đã tạo ra những thay đổi sâu sắc trong cấu trúc xã hội và văn hóa. Văn hóa đô thị không chỉ là sự kết hợp của các yếu tố vật chất mà còn là sự giao thoa của các giá trị tinh thần, phong tục tập quán của cư dân. Ngõ phố là một đơn vị cư trú đặc trưng, nơi lưu giữ những giá trị văn hóa truyền thống của người Việt. Nghiên cứu này sẽ chỉ ra rằng tiểu văn hóa ngõ phố không chỉ là một phần của văn hóa đô thị mà còn là một yếu tố quan trọng trong việc xây dựng và phát triển thành phố Vinh.

1.1 Đô thị và đô thị hóa

Đô thị hóa tại Việt Nam diễn ra mạnh mẽ trong những thập kỷ qua, dẫn đến sự hình thành và phát triển của nhiều ngõ phố. Sự gia tăng dân số và di cư từ nông thôn ra thành phố đã tạo ra áp lực lớn lên cơ sở hạ tầng và dịch vụ đô thị. Đô thị hóa không chỉ đơn thuần là sự gia tăng về số lượng cư dân mà còn là sự thay đổi trong lối sống, thói quen sinh hoạt và các mối quan hệ xã hội. Tiểu văn hóa ngõ phố, với những đặc trưng riêng biệt, đã hình thành từ sự tương tác giữa các cư dân trong không gian sống chung, tạo nên một bức tranh đa dạng về văn hóa và xã hội.

1.2 Văn hóa đô thị và vai trò của văn hóa trong phát triển đô thị

Văn hóa đô thị đóng vai trò quan trọng trong việc định hình bản sắc của một thành phố. Văn hóa đô thị không chỉ phản ánh lối sống của cư dân mà còn ảnh hưởng đến sự phát triển kinh tế và xã hội. Tiểu văn hóa ngõ phố là một phần không thể thiếu trong bức tranh văn hóa đô thị, thể hiện sự kết nối giữa các cá nhân và cộng đồng. Các hoạt động văn hóa, lễ hội, và sinh hoạt cộng đồng trong ngõ phố góp phần tạo nên sự gắn kết và đồng thuận trong xã hội. Việc bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa này là cần thiết để duy trì sự phát triển bền vững của đô thị.

II. Thực trạng tiểu văn hóa ngõ phố ở thành phố Vinh

Thành phố Vinh, với lịch sử hơn 200 năm, đã trải qua nhiều giai đoạn phát triển và biến đổi. Tiểu văn hóa ngõ phố ở đây mang những đặc điểm riêng biệt, phản ánh sự đa dạng trong lối sống và văn hóa của cư dân. Nguồn gốc hình thành các ngõ phố ở Vinh chủ yếu từ các nhóm cư dân có nghề nghiệp và điều kiện kinh tế tương đồng. Đặc điểm địa lý, dân cư và cơ sở hạ tầng cũng ảnh hưởng lớn đến sự hình thành và phát triển của tiểu văn hóa này. Các mối quan hệ xã hội trong ngõ phố thường rất chặt chẽ, tạo ra một không gian sống thân thiện và gần gũi.

2.1 Quá trình hình thành và phát triển của thành phố Vinh

Thành phố Vinh đã trải qua nhiều giai đoạn lịch sử, từ thời kỳ phong kiến đến hiện đại. Sự phát triển của thành phố gắn liền với các sự kiện lịch sử quan trọng, ảnh hưởng đến cấu trúc xã hội và văn hóa. Ngõ phố ở Vinh không chỉ là nơi cư trú mà còn là nơi lưu giữ những giá trị văn hóa truyền thống. Sự phát triển của tiểu văn hóa ngõ phố phản ánh sự thay đổi trong lối sống và thói quen sinh hoạt của cư dân, đồng thời cũng đặt ra nhiều thách thức trong việc bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa.

2.2 Đặc điểm của văn hóa ngõ phố

Văn hóa ngõ phố ở thành phố Vinh có những đặc điểm riêng biệt, bao gồm sự đa dạng trong các hoạt động cộng đồng và mối quan hệ giữa các cư dân. Đặc điểm địa lý và cơ sở hạ tầng ảnh hưởng đến cách thức tổ chức đời sống và sinh hoạt của cư dân. Các hoạt động văn hóa, lễ hội và sinh hoạt cộng đồng diễn ra thường xuyên, tạo nên một không gian sống phong phú và đa dạng. Tuy nhiên, bên cạnh những giá trị tích cực, tiểu văn hóa ngõ phố cũng đối mặt với nhiều vấn đề như ô nhiễm môi trường và sự thiếu hụt cơ sở hạ tầng.

III. Vai trò của tiểu văn hóa ngõ phố và các giải pháp

Tiểu văn hóa ngõ phố đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì bản sắc văn hóa và sự gắn kết cộng đồng. Các yếu tố tác động đến tiểu văn hóa ngõ phố bao gồm quy hoạch đô thị, tăng trưởng kinh tế và di cư. Để bảo tồn và phát huy các giá trị tích cực của tiểu văn hóa ngõ phố, cần có những giải pháp cụ thể từ nhận thức đến hành động. Việc xây dựng các thiết chế văn hóa, duy trì các hoạt động cộng đồng và hoàn thiện quy hoạch đô thị là những giải pháp cần thiết.

3.1 Vai trò của tiểu văn hóa ngõ phố

Tiểu văn hóa ngõ phố không chỉ là nơi cư trú mà còn là không gian sống động, nơi cư dân tương tác và xây dựng mối quan hệ xã hội. Tiểu văn hóa này giúp duy trì các giá trị văn hóa truyền thống, đồng thời tạo ra một môi trường sống thân thiện và gần gũi. Sự gắn kết giữa các cư dân trong ngõ phố góp phần tạo nên sự ổn định và phát triển bền vững cho cộng đồng.

3.2 Các yếu tố tác động đến tiểu văn hóa ngõ phố

Quy hoạch đô thị, tăng trưởng kinh tế và di cư là những yếu tố chính tác động đến tiểu văn hóa ngõ phố. Sự thay đổi trong quy hoạch đô thị có thể dẫn đến sự biến đổi trong cấu trúc xã hội và văn hóa của cư dân. Tăng trưởng kinh tế cũng ảnh hưởng đến lối sống và thói quen sinh hoạt của cư dân, trong khi di cư có thể làm thay đổi cơ cấu dân số và mối quan hệ xã hội trong ngõ phố.

Tổng quan nghiên cứu

Văn hóa ngõ phố là một hiện tượng đặc trưng của đô thị Việt Nam, thể hiện nét văn hóa truyền thống trong môi trường đô thị hiện đại. Tại Việt Nam, quá trình đô thị hóa diễn ra nhanh chóng, đặc biệt ở các đô thị tỉnh lị như thành phố Vinh, Nghệ An, nơi có dân số khoảng 282.000 người và diện tích hơn 10.000 ha. Ngõ phố không chỉ là không gian cư trú mà còn là nơi lưu giữ các giá trị văn hóa, lối sống cộng đồng đặc trưng của người Việt. Tuy nhiên, sự phát triển đô thị nhanh chóng cũng đặt ra nhiều thách thức như quy hoạch chưa hợp lý, cơ sở hạ tầng kém, ô nhiễm môi trường và các mâu thuẫn xã hội phát sinh trong ngõ phố.

Mục tiêu nghiên cứu là khảo sát và nhận diện tiểu văn hóa ngõ phố tại thành phố Vinh, phân tích các đặc trưng về kinh tế - xã hội, phong cách sinh hoạt, các hoạt động cộng đồng và mối quan hệ cư dân trong ngõ. Nghiên cứu cũng chỉ ra các giá trị tích cực cần bảo tồn và những bất cập cần khắc phục, từ đó đề xuất các giải pháp duy trì và phát huy văn hóa ngõ phố trong bối cảnh đô thị hiện đại. Phạm vi nghiên cứu tập trung vào các phường lâu đời và đặc thù của thành phố Vinh, với dữ liệu thu thập từ 175 hộ gia đình trong 12 ngõ phố thuộc 3 phường chính.

Ý nghĩa nghiên cứu thể hiện qua việc cung cấp cơ sở khoa học cho công tác quy hoạch đô thị, xây dựng và quản lý văn hóa đô thị, góp phần bảo tồn các giá trị truyền thống trong quá trình phát triển bền vững của các đô thị tỉnh lị Việt Nam.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên các lý thuyết về đô thị và đô thị hóa, văn hóa đô thị, cũng như khái niệm tiểu văn hóa trong xã hội học. Đô thị được định nghĩa là không gian cư trú tập trung dân cư phi nông nghiệp với mật độ cao, có các thành tố vật chất (kiến trúc, quy hoạch, hạ tầng) và tổ chức xã hội (cộng đồng dân cư, thể chế). Đô thị hóa là quá trình biến đổi về phân bố dân cư và phương thức cư trú, đồng thời thay đổi các kiểu mẫu đời sống xã hội.

Văn hóa đô thị được xem là tổng thể các tri thức, giá trị vật chất và tinh thần, các hoạt động văn hóa nhằm làm giàu tính người trong đời sống đô thị. Văn hóa ngõ phố được hiểu là một tiểu văn hóa đặc thù, hình thành từ lối cư trú theo ngõ phố với các đặc trưng về địa lý, kinh tế, sinh hoạt cộng đồng và mạng lưới xã hội. Tiểu văn hóa này mang tính cộng đồng cao, lưu giữ nhiều giá trị truyền thống của văn hóa làng xã trong môi trường đô thị hiện đại.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp kết hợp định tính và định lượng. Phương pháp định tính gồm nghiên cứu tài liệu lịch sử, phỏng vấn sâu 5 người dân và cán bộ cơ sở, quan sát thực tế các hoạt động và mối quan hệ trong ngõ phố. Phương pháp định lượng sử dụng bảng hỏi khảo sát 175 hộ gia đình được chọn theo phương pháp phân tầng ngẫu nhiên từ 12 ngõ phố thuộc 3 phường: Hồng Sơn, Lê Lợi và Hưng Phúc.

Mẫu nghiên cứu được chọn nhằm đại diện cho các đặc thù văn hóa đô thị Vinh, với cỡ mẫu đủ lớn để phân tích các đặc điểm kinh tế - xã hội, lối sống, quan hệ cộng đồng và thái độ cư dân đối với văn hóa ngõ phố. Thời gian nghiên cứu tập trung vào giai đoạn từ năm 2008 đến 2009, phản ánh thực trạng và xu hướng biến đổi của văn hóa ngõ phố trong bối cảnh đô thị hóa nhanh.

Phân tích dữ liệu được thực hiện bằng các phương pháp thống kê mô tả, so sánh tỷ lệ phần trăm và phân tích mối quan hệ giữa các biến số như thời gian cư trú, độ tuổi, nghề nghiệp với các đặc điểm văn hóa và quan hệ xã hội trong ngõ phố.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Đặc điểm địa lý và dân cư: Ngõ phố ở Vinh có quy mô đa dạng, từ 3 đến 40 hộ gia đình, với lộ giới trung bình 4-5m, được bê tông hóa gần 100%, có hệ thống thoát nước và chiếu sáng. Khoảng 68% cư dân chuyển từ các phường khác trong thành phố, 31% nhập cư từ các huyện trong tỉnh, phần lớn cư dân có thời gian định cư dưới 20 năm. Tỷ lệ hộ gia đình sống theo mô hình hạt nhân chiếm 60%, thấp hơn mức trung bình cả nước (63,4%), trong khi 30% hộ có từ 3 thế hệ trở lên chung sống.

2. Kiến trúc nhà ở: Nhà trong ngõ phố chủ yếu là nhà gạch kiên cố (66,3%), nhà mái bằng một tầng chiếm 21,8%, nhà ống chiếm 24,7%, nhà tập thể cũ chiếm 25%. Hầu hết các hộ có sân vườn (84%), tạo không gian mở, gần gũi thiên nhiên. Các khu tập thể cũ đang được cải tạo, dự kiến thay thế bằng chung cư hiện đại.

3. Đặc điểm kinh tế: Cư dân trong ngõ phố có nghề nghiệp đa dạng, nhiều ngõ có nguồn gốc từ khu tập thể cơ quan với sự đồng nhất nghề nghiệp cao. Không có các làng nghề truyền thống hay cơ sở sản xuất tiểu thủ công nghiệp trong ngõ phố như ở các đô thị lớn. Kinh tế gia đình chủ yếu ổn định, thu nhập bình quân đầu người trên 20 triệu VNĐ/năm.

4. Quan hệ cư dân và cộng đồng: 77,1% cư dân biết tất cả các hộ trong ngõ, 84,6% có ý định định cư lâu dài. Mức độ giao tiếp hàng xóm cao, 40,6% thường xuyên qua nhà chơi, 51,4% thỉnh thoảng. Tình làng nghĩa xóm được duy trì mạnh mẽ, 76,6% hộ gia đình trong ngõ đều đến chia sẻ khi có việc quan trọng. 93,1% nhận được sự giúp đỡ từ hàng xóm khi gặp khó khăn.

Thảo luận kết quả

Kết quả cho thấy văn hóa ngõ phố ở Vinh vẫn giữ được nhiều giá trị truyền thống của văn hóa làng xã, thể hiện qua mối quan hệ cộng đồng gắn bó, lối sống mở và sự ổn định dân cư. So với các đô thị lớn như Hà Nội hay Thành phố Hồ Chí Minh, ngõ phố Vinh có quy mô nhỏ hơn, cơ sở hạ tầng tốt hơn và ít hiện tượng lấn chiếm đất công. Mức độ hài lòng về môi trường sống và cơ sở hạ tầng trong ngõ phố đạt trên 70%, phản ánh sự cải thiện đáng kể nhờ chính sách “nhà nước và nhân dân cùng làm”.

Tuy nhiên, sự phát triển đô thị nhanh cũng đặt ra thách thức về quy hoạch, kiến trúc và bảo tồn giá trị văn hóa. Nhà ống mọc lên trong ngõ phố thể hiện sự hạn chế về diện tích và tư duy kiến trúc chưa phù hợp, có thể làm giảm tính mở và thân thiện của không gian sống. So với các khu đô thị mới hiện đại, ngõ phố có sự gắn kết cộng đồng tự nhiên hơn, không thể thay thế bằng các hoạt động quản lý hay thiết kế đô thị.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ phân bố loại hình nhà ở, bảng tỷ lệ cư dân biết hàng xóm theo thời gian cư trú, biểu đồ mức độ giao tiếp hàng xóm theo độ tuổi và nghề nghiệp, giúp minh họa rõ nét các đặc điểm văn hóa và xã hội trong ngõ phố.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Tăng cường quy hoạch và quản lý không gian ngõ phố: Xây dựng các tiêu chuẩn quy hoạch phù hợp với đặc thù ngõ phố, bảo đảm không gian mở, cây xanh và hạ tầng kỹ thuật đồng bộ. Chủ thể thực hiện: chính quyền thành phố Vinh, trong vòng 3 năm tới.

2. Bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa cộng đồng: Tổ chức các hoạt động văn hóa, thể thao, lễ hội truyền thống trong ngõ phố nhằm tăng cường sự gắn kết cư dân, duy trì tình làng nghĩa xóm. Chủ thể thực hiện: các tổ dân phố, ban quản lý phường, trong 1-2 năm.

3. Cải tạo và nâng cấp nhà ở trong ngõ phố: Khuyến khích cải tạo nhà tập thể cũ, hạn chế xây dựng nhà ống không phù hợp, hỗ trợ thiết kế kiến trúc thân thiện với môi trường và cộng đồng. Chủ thể thực hiện: Sở Xây dựng, các tổ chức xã hội, trong 5 năm.

4. Nâng cao nhận thức và vai trò của cư dân: Tuyên truyền, giáo dục về giá trị văn hóa ngõ phố, khuyến khích cư dân tham gia quản lý, bảo vệ môi trường và phát triển cộng đồng. Chủ thể thực hiện: UBND phường, các tổ chức đoàn thể, liên tục trong các năm tới.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Nhà quản lý đô thị và quy hoạch: Nghiên cứu cung cấp cơ sở khoa học để xây dựng chính sách quy hoạch, quản lý không gian ngõ phố phù hợp với đặc thù văn hóa và xã hội địa phương.

2. Các nhà nghiên cứu xã hội học và văn hóa: Luận văn là tài liệu tham khảo quý giá về tiểu văn hóa ngõ phố, giúp hiểu sâu sắc các mối quan hệ cộng đồng và biến đổi văn hóa trong đô thị tỉnh lị.

3. Cán bộ địa phương và tổ dân phố: Giúp nâng cao nhận thức về vai trò của văn hóa ngõ phố trong phát triển cộng đồng, từ đó tổ chức các hoạt động bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa.

4. Sinh viên và học giả ngành kiến trúc, quy hoạch đô thị: Cung cấp dữ liệu thực tiễn và phân tích chuyên sâu về kiến trúc, quy hoạch và văn hóa cư trú trong ngõ phố, hỗ trợ nghiên cứu và giảng dạy.

Câu hỏi thường gặp

1. Văn hóa ngõ phố là gì và tại sao nó quan trọng?
   Văn hóa ngõ phố là tiểu văn hóa đặc trưng hình thành từ lối cư trú theo ngõ phố, thể hiện qua các mối quan hệ cộng đồng, phong cách sinh hoạt và giá trị truyền thống. Nó quan trọng vì giữ gìn bản sắc văn hóa làng xã trong môi trường đô thị hiện đại, góp phần tạo nên sự gắn kết xã hội và ổn định cộng đồng.

2. Ngõ phố ở thành phố Vinh có đặc điểm gì nổi bật?
   Ngõ phố Vinh có quy mô nhỏ, cơ sở hạ tầng tốt với gần 100% ngõ được bê tông hóa, có hệ thống thoát nước và chiếu sáng. Cư dân chủ yếu là dân địa phương, có mối quan hệ thân thiết, ổn định và duy trì lối sống cộng đồng truyền thống.

3. Các mối quan hệ xã hội trong ngõ phố diễn ra như thế nào?
   Cư dân trong ngõ phố thường xuyên giao tiếp, biết rõ về nhau, chia sẻ vui buồn và giúp đỡ khi khó khăn. Tình làng nghĩa xóm được duy trì mạnh mẽ, khác biệt rõ rệt so với lối sống lạnh lùng, ẩn danh trong các khu chung cư hiện đại.

4. Những thách thức nào đang đặt ra cho văn hóa ngõ phố?
   Thách thức gồm quy hoạch đô thị chưa phù hợp, hiện tượng xây dựng nhà ống không đồng bộ, áp lực đô thị hóa nhanh làm thay đổi cơ cấu dân cư và lối sống, cũng như nguy cơ mất đi các giá trị truyền thống nếu không có biện pháp bảo tồn.

5. Giải pháp nào được đề xuất để phát huy văn hóa ngõ phố?
   Các giải pháp bao gồm tăng cường quy hoạch và quản lý không gian ngõ phố, tổ chức các hoạt động văn hóa cộng đồng, cải tạo nhà ở phù hợp, nâng cao nhận thức cư dân và sự tham gia của cộng đồng trong bảo tồn và phát triển văn hóa ngõ phố.

Kết luận

• Văn hóa ngõ phố ở thành phố Vinh là một tiểu văn hóa đặc thù, lưu giữ nhiều giá trị truyền thống của văn hóa làng xã trong môi trường đô thị hiện đại.
• Ngõ phố có quy mô nhỏ, cơ sở hạ tầng được cải thiện đáng kể, cư dân có mối quan hệ cộng đồng gắn bó, ổn định và hài lòng với môi trường sống.
• Kiến trúc nhà ở đa dạng, chủ yếu là nhà gạch kiên cố với sân vườn, tạo không gian mở và gần gũi thiên nhiên.
• Quá trình đô thị hóa nhanh đặt ra nhiều thách thức về quy hoạch, kiến trúc và bảo tồn giá trị văn hóa ngõ phố.
• Cần triển khai các giải pháp đồng bộ về quy hoạch, quản lý, bảo tồn văn hóa và nâng cao nhận thức cư dân để phát huy tiềm năng văn hóa ngõ phố trong phát triển đô thị bền vững.

Next steps: Tăng cường nghiên cứu sâu hơn về các yếu tố tác động đến văn hóa ngõ phố, mở rộng khảo sát sang các đô thị tỉnh lị khác, và triển khai các đề xuất giải pháp thực tiễn.

Call to action: Các nhà quản lý, nghiên cứu và cộng đồng dân cư cần phối hợp chặt chẽ để bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa ngõ phố, góp phần xây dựng đô thị Việt Nam phát triển hài hòa, bền vững.