Nghiên cứu tác dụng kháng u thực nghiệm của rễ củ tam thất Panax Notoginseng trồng ở Việt Nam trước và sau chế biến

• Tác giả: Bùi Thị Thu Hà
• Người hướng dẫn: PGS. Vũ Mạnh Hùng
• Trường học: Viện Dược liệu
• Chuyên ngành: Dược lý – Dược lâm sàng
• Đề tài: Nghiên cứu tác dụng kháng u thực nghiệm của rễ củ Tam thất (Panax notoginseng (Burk. Chen, Araliaceae) trồng ở Việt Nam trước và sau chế biến
• Loại tài liệu: Luận án tiến sĩ
• Năm xuất bản: 2022
• Địa điểm: Hà Nội

• LỜI CAM ĐOAN
• LỜI CẢM ƠN
• 1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN
• 1.1. TỔNG QUAN VỀ BỆNH UNG THƯ
• 1.2. TỔNG QUAN VỀ TAM THẤT
• 1.3. TỔNG QUAN VỀ CÁC MÔ HÌNH THỰC NGHIỆM ĐÁNH GIÁ TÁC DỤNG KHÁNG U
• 2. CHƯƠNG 2: CHẤT LIỆU, ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 2.1. CHẤT LIỆU VÀ ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU
• 2.2. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 3. CHƯƠNG 3: XỬ LÝ SỐ LIỆU
• 3.1. ĐỊA ĐIỂM, THỜI GIAN NGHIÊN CỨU
• 3.2. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
• TÀI LIỆU THAM KHẢO
• PHỤ LỤC

I. Tổng quan về bệnh ung thư

Ung thư là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây tử vong trên toàn cầu. Theo thống kê của Cơ quan Nghiên cứu Ung thư Quốc tế, năm 2020, thế giới ghi nhận khoảng 19,3 triệu ca ung thư mới và gần 10 triệu ca tử vong. Tại Việt Nam, số ca ung thư mới ước tính là 182.563, với 122.690 ca tử vong. Gánh nặng ung thư tại Việt Nam đã tăng gấp ba lần trong 30 năm qua. Điều này cho thấy sự cần thiết phải nghiên cứu và phát triển các phương pháp điều trị hiệu quả hơn. Việc tìm kiếm các liệu pháp từ thiên nhiên, như rễ củ tam thất (Panax Notoginseng), có thể là một giải pháp tiềm năng trong điều trị ung thư.

1.1 Tình hình ung thư tại Việt Nam

Tình hình ung thư tại Việt Nam đang trở nên nghiêm trọng. Theo báo cáo, ung thư vú và ung thư phổi là hai loại ung thư phổ biến nhất. Sự gia tăng này không chỉ do yếu tố di truyền mà còn liên quan đến lối sống và môi trường. Việc nghiên cứu các loại dược liệu như tam thất Việt Nam có thể giúp cải thiện tình hình này. Các nghiên cứu gần đây đã chỉ ra rằng tác dụng kháng u của tam thất có thể mang lại hy vọng cho bệnh nhân ung thư.

II. Tổng quan về tam thất

Tam thất, hay còn gọi là Panax Notoginseng, là một loại dược liệu quý hiếm có nhiều tác dụng dược lý. Nghiên cứu cho thấy tác dụng kháng u của tam thất rất đáng chú ý. Các hoạt chất trong rễ củ tam thất đã được chứng minh có khả năng ức chế sự phát triển của tế bào ung thư. Việc chế biến tam thất cũng ảnh hưởng đến hàm lượng saponin, một trong những thành phần chính có tác dụng kháng u. Nghiên cứu này sẽ tập trung vào việc phân tích sự biến đổi của các hoạt chất này trước và sau khi chế biến.

2.1 Các tác dụng dược lý của tam thất

Tam thất không chỉ có tác dụng kháng u mà còn có nhiều tác dụng khác như tăng cường miễn dịch, chống oxy hóa và bảo vệ tế bào gan. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng tác dụng của tam thất có thể giúp cải thiện sức khỏe tổng thể và hỗ trợ điều trị nhiều bệnh lý khác nhau. Việc nghiên cứu sâu hơn về công dụng của Panax Notoginseng sẽ mở ra nhiều cơ hội trong việc phát triển các sản phẩm từ thiên nhiên cho y học hiện đại.

III. Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu này sử dụng các mô hình thực nghiệm để đánh giá tác dụng kháng u của rễ củ tam thất. Các phương pháp chiết xuất và phân lập sẽ được áp dụng để xác định hàm lượng saponin trong các mẫu tam thất trước và sau khi chế biến. Việc sử dụng phương pháp sắc ký lỏng hiệu năng cao (HPLC) sẽ giúp định lượng chính xác các hoạt chất có trong tam thất. Kết quả từ nghiên cứu này sẽ cung cấp thông tin quan trọng về tác dụng kháng u tự nhiên của tam thất.

3.1 Nghiên cứu ảnh hưởng của phương pháp chế biến

Phương pháp chế biến có thể ảnh hưởng lớn đến hàm lượng hoạt chất trong rễ củ tam thất. Nghiên cứu sẽ tập trung vào việc hấp nhiệt và các điều kiện khác nhau để xác định ảnh hưởng của chúng đến tác dụng kháng u. Kết quả sẽ giúp xác định phương pháp chế biến tối ưu để bảo toàn và phát huy hiệu quả của các hoạt chất trong tam thất.

IV. Kết quả nghiên cứu

Kết quả nghiên cứu cho thấy tác dụng kháng u của các mẫu tam thất đã được chế biến có sự khác biệt rõ rệt so với mẫu chưa chế biến. Các saponin phân lập từ rễ củ tam thất sau khi hấp nhiệt cho thấy hoạt tính kháng u cao hơn. Điều này chứng tỏ rằng phương pháp chế biến có thể làm tăng hiệu quả của tam thất trong điều trị ung thư. Các kết quả này sẽ được công bố trong các bài báo khoa học để chia sẻ với cộng đồng nghiên cứu.

4.1 Đánh giá tác dụng kháng u

Đánh giá tác dụng kháng u của các mẫu tam thất cho thấy sự cải thiện đáng kể trong khả năng ức chế sự phát triển của tế bào ung thư. Các mẫu cao định lượng NP(O) và NP(H) đã cho thấy hiệu quả rõ rệt trong việc giảm kích thước khối u trên mô hình chuột mang khối u rắn. Kết quả này khẳng định giá trị của tam thất như một liệu pháp hỗ trợ trong điều trị ung thư.