Nghiên cứu về sự ngại ngùng của học sinh trong các tiết học nói tiếng Anh tại trường THPT Toàn Thắng

• Tác giả: Nguyễn Thị Lan Anh
• Người hướng dẫn: Dr. Đỗ Thị Thanh Hà
• Trường học: Vietnam National University, Hanoi University of Languages & International Studies
• Chuyên ngành: English Teaching Methodology
• Đề tài: Nghiên cứu sự ngại ngùng của học sinh trong các tiết học nói tiếng Anh tại trường THPT Toàn Thắng
• Loại tài liệu: thesis
• Năm xuất bản: 2014
• Địa điểm: Hanoi

• DECLARATION
• ACKNOWLEDGEMENTS
• ABSTRACT
• TABLE OF CONTENTS
• LIST OF ABBREVIATIONS
• LIST OF TABLES AND GRAPHS
• 1. PART A: INTRODUCTION
• 1.1. Aim of the study
• 1.2. Scope of the study
• 1.3. Design of the study
• 2. PART B: DEVELOPMENT
• 2. CHAPTER 1: LITERATURE REVIEW
• 2.1. Reticence behaviour in foreign language class
• 2.1.1. The concept of reticence
• 2.1.2. Interpretation of reticence
• 2.1.3. Consequences of reticence
• 2.1.4. Students’ reticence behaviour in English speaking lessons
• 2.1.4.1. Students’ participation in verbal interaction
• 2.1.4.2. Potential obstacles to students’ verbal participation
• 2.1.4.3. Teachers’ roles towards students participation
• 3. CHAPTER 2: RESEARCH METHODS OF THE STUDY
• 3.1. Participants and setting of the study
• 3.2. Setting of the study
• 3.3. Data collection instruments
• 3.4. Data collection procedure
• 3.5. Data analysis procedure
• 4. CHAPTER 3: FINDINGS AND DISCUSSIONS
• 4.1. Students’ reticence behaviour in English Speaking classes
• 4.2. Factors affecting students’ behaviour
• 4.3. To what extent do the students remain reticent in English speaking classes, and what activities make them the most reticent?
• 4.4. What are students’ perception of their own learning behaviour and factors influencing such behaviour?
• 4.5. What are students’ perspectives on whether, and how, to move the classroom to a more interactive mode?
• 4.6. Limitations of the study
• 4.7. Suggestions for further study
• APPENDIX 1: OBSERVATION TRANSCRIPT
• APPENDIX 2: QUESTIONNAIRE (English) -Part 1
• APPENDIX 3: QUESTIONNAIRE (English) -Part 2
• APPENDIX 4: QUESTIONNAIRE (Vietnamese) -Part 1
• APPENDIX 5: QUESTIONNAIRE (Vietnamese) -Part 2
• APPENDIX 6: INTERVIEW QUESTIONS (English)
• APPENDIX 7: INTERVIEW QUESTIONS (Vietnamese)
• APPENDIX 8: DETAILED ANALYSIS RESULT FOR GRAPH 1
• APPENDIX 9: DETAILED ANALYSIS RESULT FOR GRAPH 2
• APPENDIX 10: DETAILED ANALYSIS RESULT FOR GRAPH 3

I. Giới thiệu về sự ngại ngùng của học sinh

Nghiên cứu này tập trung vào sự ngại ngùng của học sinh trong các tiết học nói tiếng Anh tại trường THPT Toàn Thắng. Học sinh thường thể hiện sự ngại ngùng qua việc ít tham gia vào các hoạt động giao tiếp, dẫn đến việc không phát triển được kỹ năng giao tiếp cần thiết. Theo nghiên cứu, nhiều học sinh có tâm lý lo lắng và thiếu sự tự tin khi phải nói tiếng Anh trước lớp. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến khả năng học tập của họ mà còn làm giảm chất lượng giờ học. Một số học sinh cho biết họ cảm thấy áp lực khi phải phát biểu, điều này dẫn đến việc họ chọn cách im lặng hơn là tham gia vào các hoạt động học tập.

1.1. Nguyên nhân của sự ngại ngùng

Có nhiều nguyên nhân dẫn đến sự ngại ngùng của học sinh trong lớp học. Một trong số đó là khó khăn trong học tập, bao gồm việc thiếu kỹ năng nghe nói và môi trường học tập không khuyến khích sự tham gia. Học sinh thường cảm thấy không thoải mái khi phải nói trước đám đông, đặc biệt là khi họ không tự tin về khả năng ngôn ngữ của mình. Ngoài ra, phương pháp giảng dạy cũng đóng vai trò quan trọng. Nếu giáo viên không tạo ra một không khí thân thiện và khuyến khích, học sinh sẽ càng ngại ngùng hơn. Một số học sinh cũng cho biết họ cảm thấy áp lực từ bạn bè và giáo viên, điều này càng làm tăng thêm sự ngại ngùng.

II. Tác động của sự ngại ngùng đến học sinh

Sự ngại ngùng có thể dẫn đến nhiều hệ lụy tiêu cực cho học sinh trong quá trình học tập. Đầu tiên, nó ảnh hưởng đến sự tham gia của học sinh trong các hoạt động học tập, làm giảm khả năng phát triển ngôn ngữ. Học sinh có thể bỏ lỡ cơ hội để thực hành kỹ năng giao tiếp, điều này có thể dẫn đến việc họ không đạt được các mục tiêu học tập. Thứ hai, sự ngại ngùng cũng có thể ảnh hưởng đến tâm lý của học sinh, khiến họ cảm thấy thiếu động lực và không hứng thú với việc học. Một số nghiên cứu cho thấy rằng học sinh có sự tự tin thấp thường có kết quả học tập kém hơn so với những học sinh khác. Điều này tạo ra một vòng luẩn quẩn, nơi mà sự ngại ngùng dẫn đến kết quả học tập kém, và kết quả học tập kém lại làm tăng thêm sự ngại ngùng.

2.1. Giải pháp khắc phục sự ngại ngùng

Để giảm thiểu sự ngại ngùng trong lớp học, cần có những biện pháp cụ thể từ cả giáo viên và học sinh. Giáo viên nên áp dụng các phương pháp giảng dạy tích cực, khuyến khích học sinh tham gia vào các hoạt động nhóm và thảo luận. Việc tạo ra một môi trường học tập thân thiện và cởi mở sẽ giúp học sinh cảm thấy thoải mái hơn khi phát biểu. Hơn nữa, giáo viên cũng nên tổ chức các hoạt động giao tiếp không chính thức để học sinh có thể thực hành kỹ năng giao tiếp mà không cảm thấy áp lực. Học sinh cũng cần được khuyến khích để phát triển sự tự tin của mình thông qua việc thực hành thường xuyên và nhận phản hồi tích cực từ giáo viên và bạn bè.

III. Kết luận và khuyến nghị

Nghiên cứu về sự ngại ngùng của học sinh trong các tiết học nói tiếng Anh tại trường THPT Toàn Thắng đã chỉ ra rằng sự ngại ngùng là một vấn đề phổ biến và có tác động lớn đến quá trình học tập. Để cải thiện tình hình, cần có sự phối hợp giữa giáo viên và học sinh trong việc tạo ra một môi trường học tập tích cực. Các biện pháp như tổ chức các hoạt động giao tiếp, khuyến khích sự tham gia và tạo điều kiện cho học sinh thực hành sẽ giúp giảm thiểu sự ngại ngùng. Hơn nữa, việc nghiên cứu sâu hơn về tâm lý học sinh và các yếu tố ảnh hưởng đến sự tự tin trong giao tiếp cũng là cần thiết để có những giải pháp hiệu quả hơn trong tương lai.

3.1. Đề xuất cho nghiên cứu tiếp theo

Nghiên cứu này mở ra hướng đi cho các nghiên cứu tiếp theo về sự ngại ngùng trong các ngữ cảnh khác nhau. Cần có thêm các nghiên cứu so sánh giữa các trường học khác nhau để tìm hiểu xem liệu môi trường học tập có ảnh hưởng đến sự ngại ngùng hay không. Ngoài ra, việc nghiên cứu các yếu tố văn hóa và tâm lý cũng sẽ giúp hiểu rõ hơn về nguyên nhân và cách khắc phục sự ngại ngùng trong lớp học. Các nghiên cứu này sẽ cung cấp thông tin quý giá cho giáo viên và nhà quản lý giáo dục trong việc cải thiện chất lượng giảng dạy và học tập.

Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh toàn cầu hóa và sự gia tăng vai trò của tiếng Anh như một ngôn ngữ quốc tế, việc nâng cao kỹ năng nói tiếng Anh cho học sinh trung học phổ thông tại Việt Nam trở thành một yêu cầu cấp thiết. Tại Trường THPT Toàn Thắng, tỉnh Hải Phòng, hiện tượng học sinh lớp 11 thể hiện tính trầm lặng, ít tham gia phát biểu trong các giờ học nói tiếng Anh được ghi nhận phổ biến. Qua quan sát 8 tiết học và khảo sát 373 học sinh, nghiên cứu đã chỉ ra rằng hơn 65% học sinh thường xuyên giữ im lặng, chỉ có khoảng 4,56% học sinh tự nguyện phát biểu trong lớp. Mục tiêu nghiên cứu nhằm khám phá bản chất của tính trầm lặng trong các tiết học nói tiếng Anh, nhận thức của học sinh về hành vi học tập của bản thân, các yếu tố ảnh hưởng và kỳ vọng của học sinh về một lớp học tương tác hơn. Phạm vi nghiên cứu tập trung vào học sinh lớp 11 tại Trường THPT Toàn Thắng trong năm học 2013-2014. Kết quả nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc cải thiện phương pháp giảng dạy tiếng Anh, nâng cao sự tham gia của học sinh và từ đó góp phần nâng cao chất lượng đào tạo ngoại ngữ tại các trường phổ thông ở khu vực nông thôn Việt Nam.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên các lý thuyết về tính trầm lặng (reticence) trong giao tiếp, đặc biệt trong môi trường học ngoại ngữ. Theo Keaten & Kelly (2000), tính trầm lặng là hành vi tránh giao tiếp do lo sợ bị đánh giá tiêu cực, bao gồm các khía cạnh nhận thức, cảm xúc và hành vi. Ngoài ra, nghiên cứu vận dụng mô hình Communicative Language Teaching (CLT) nhằm phân tích sự tham gia của học sinh trong các hoạt động nói tiếng Anh. Các khái niệm chính bao gồm:

• Tính trầm lặng trong lớp học ngoại ngữ
• Các yếu tố ảnh hưởng đến sự tham gia nói (văn hóa, ngôn ngữ, tâm lý)
• Vai trò của giáo viên trong việc thúc đẩy hoặc kìm hãm sự tham gia của học sinh
• Hành vi giao tiếp và sự tự nhận thức của học sinh về khả năng ngôn ngữ

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp hỗn hợp (mixed methods) kết hợp định lượng và định tính.

• Nguồn dữ liệu: 373 học sinh lớp 11 tại Trường THPT Toàn Thắng, gồm 1 lớp trình độ trung cấp và 7 lớp trình độ sơ cấp.
• Phương pháp chọn mẫu: Toàn bộ học sinh lớp 11 được khảo sát, trong đó 6 học sinh được chọn phỏng vấn bán cấu trúc dựa trên sự sẵn sàng và mức độ phản hồi trong bảng hỏi.
• Công cụ thu thập dữ liệu:
  • Quan sát 8 tiết học nói tiếng Anh để ghi nhận hành vi trầm lặng và tương tác trong lớp.
  • Bảng câu hỏi mở và đóng gồm 14 câu hỏi, chia làm 2 phần, khảo sát nhận thức và kỳ vọng của học sinh.
  • Phỏng vấn bán cấu trúc nhằm làm rõ quan điểm và trải nghiệm của học sinh.
• Phân tích dữ liệu:
  • Phân tích thống kê mô tả và so sánh tần suất tham gia các hoạt động nói.
  • Phân tích nội dung các câu trả lời phỏng vấn và câu hỏi mở để rút ra các chủ đề chính.
• Thời gian nghiên cứu: Nghiên cứu được thực hiện trong học kỳ 2 năm học 2013-2014.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Mức độ trầm lặng và tham gia nói:
   • Hơn 65% học sinh thừa nhận thường xuyên giữ im lặng trong các hoạt động nói tiếng Anh.
   • Chỉ khoảng 4,56% học sinh tự nguyện phát biểu trong lớp.
   • Các hoạt động nhóm như "làm việc nhóm" và "hát theo nhóm" được học sinh đánh giá là dễ tham gia nhất với điểm trung bình trên 3,5/5.
2. Nhận thức của học sinh về hành vi học tập:
   • 77% học sinh thừa nhận đôi khi thể hiện tính trầm lặng, 22% cho rằng mình không trầm lặng.
   • Học sinh có xu hướng hiểu "tham gia lớp học" là lắng nghe thầy cô và bạn bè, không nhất thiết phải phát biểu.
3. Yếu tố ảnh hưởng đến tính trầm lặng:
   • Yếu tố chính là năng lực tiếng Anh thấp (điểm trung bình trên 3,5).
   • Kỹ năng giao tiếp hạn chế, thói quen học tập thụ động và sự chuẩn bị chưa đầy đủ cũng là nguyên nhân quan trọng.
   • Yếu tố liên quan đến giáo viên như phương pháp giảng dạy, cách giải thích chưa rõ ràng cũng ảnh hưởng nhưng mức độ thấp hơn.
4. Kỳ vọng của học sinh:
   • 95,44% học sinh mong muốn sử dụng tiếng Anh nhiều hơn trong lớp.
   • 80,16% mong muốn lớp học có tính tương tác cao hơn, với các hoạt động vui nhộn, dễ thực hiện và phù hợp trình độ.
   • Học sinh đề xuất giáo viên nên giao nhiệm vụ dễ hơn, giảng chậm, giải thích rõ ràng và hỗ trợ học sinh yếu hơn.

Thảo luận kết quả

Kết quả cho thấy sự mâu thuẫn giữa quan sát thực tế và nhận thức của học sinh về sự tham gia trong lớp học. Học sinh thường xem việc lắng nghe là một hình thức tham gia, điều này phản ánh thói quen học tập truyền thống và văn hóa tôn trọng thầy cô tại Việt Nam. Yếu tố năng lực tiếng Anh thấp là rào cản lớn nhất khiến học sinh ngại phát biểu, đồng thời kỹ năng giao tiếp hạn chế làm giảm sự tự tin. So với các nghiên cứu trước đây, yếu tố giáo viên không phải là nguyên nhân chủ đạo nhưng vẫn cần được cải thiện để tạo môi trường học tập tích cực hơn. Học sinh có nhu cầu cao về một lớp học tương tác, tuy nhiên, việc chuyển đổi sang phương pháp giao tiếp cần được thực hiện từ từ, có sự hướng dẫn rõ ràng để học sinh làm quen với cách học mới. Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ tần suất tham gia các hoạt động nói và bảng thống kê các yếu tố ảnh hưởng với điểm trung bình để minh họa rõ nét hơn.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Thiết kế bài giảng phù hợp trình độ: Giáo viên cần xây dựng các hoạt động nói tiếng Anh dựa trên năng lực thực tế của học sinh, bao gồm các bài tập tiền kỹ năng, hoạt động chính và bài tập củng cố. Thời gian chuẩn bị bài và hướng dẫn làm bài cần được chú trọng để học sinh tự tin hơn khi tham gia.
2. Đa dạng hóa phương pháp giảng dạy: Áp dụng các hoạt động vui nhộn, dễ tiếp cận như trò chơi, hát nhóm, thảo luận nhỏ để kích thích sự tham gia của học sinh, đồng thời giảm áp lực và lo lắng khi phát biểu.
3. Tăng cường giao tiếp và giải thích: Giáo viên nên dành thời gian giải thích rõ ràng yêu cầu bài tập, khuyến khích học sinh đặt câu hỏi và trao đổi ý kiến, đồng thời hướng dẫn kỹ năng giao tiếp cơ bản như cách diễn đạt ý tưởng, sử dụng ngôn ngữ cơ thể.
4. Hỗ trợ học sinh yếu: Tổ chức các buổi học phụ đạo, cung cấp tài liệu bổ trợ và hướng dẫn học sinh cách tự học, chuẩn bị bài để nâng cao năng lực tiếng Anh và kỹ năng giao tiếp.
5. Xây dựng môi trường lớp học thân thiện: Khuyến khích sự tôn trọng lẫn nhau giữa giáo viên và học sinh, giảm bớt áp lực về điểm số, tạo không khí thoải mái để học sinh không ngại mắc lỗi khi nói tiếng Anh.

Các giải pháp trên nên được triển khai trong vòng 1-2 học kỳ, với sự phối hợp giữa giáo viên, nhà trường và học sinh nhằm nâng cao hiệu quả giảng dạy và học tập.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Giáo viên tiếng Anh trung học phổ thông: Nghiên cứu cung cấp cái nhìn sâu sắc về hành vi trầm lặng của học sinh và các phương pháp thúc đẩy sự tham gia trong lớp học nói tiếng Anh, giúp giáo viên điều chỉnh phương pháp giảng dạy phù hợp.
2. Nhà quản lý giáo dục và cán bộ chuyên môn: Thông tin về thực trạng và nguyên nhân trầm lặng trong lớp học giúp xây dựng chính sách đào tạo giáo viên và phát triển chương trình giảng dạy hiệu quả hơn.
3. Nghiên cứu sinh và học viên cao học chuyên ngành giảng dạy tiếng Anh: Luận văn là tài liệu tham khảo quý giá về phương pháp nghiên cứu hỗn hợp, phân tích hành vi học sinh trong môi trường giáo dục Việt Nam.
4. Các tổ chức đào tạo và phát triển kỹ năng tiếng Anh: Kết quả nghiên cứu giúp thiết kế các chương trình đào tạo phù hợp với đặc điểm học sinh vùng nông thôn, nâng cao kỹ năng giao tiếp tiếng Anh thực tế.

Câu hỏi thường gặp

1. Tính trầm lặng trong lớp học tiếng Anh là gì?
   Tính trầm lặng là hành vi tránh giao tiếp, giữ im lặng do lo sợ bị đánh giá tiêu cực hoặc thiếu tự tin khi sử dụng ngôn ngữ thứ hai. Ví dụ, học sinh không dám phát biểu ý kiến dù có hiểu bài.

2. Nguyên nhân chính khiến học sinh trầm lặng trong giờ nói tiếng Anh?
   Nguyên nhân chủ yếu là năng lực tiếng Anh hạn chế, kỹ năng giao tiếp yếu, thói quen học tập thụ động và sự chuẩn bị chưa đầy đủ. Ngoài ra, phương pháp giảng dạy chưa phù hợp cũng góp phần làm tăng tính trầm lặng.

3. Làm thế nào để giáo viên khuyến khích học sinh tham gia nói tiếng Anh?
   Giáo viên nên thiết kế các hoạt động vui nhộn, dễ tiếp cận, giải thích rõ ràng yêu cầu bài tập, hỗ trợ học sinh yếu và tạo môi trường lớp học thân thiện, giảm áp lực điểm số.

4. Học sinh có nhận thức đúng về sự tham gia trong lớp học không?
   Nghiên cứu cho thấy học sinh thường hiểu tham gia là lắng nghe thầy cô và bạn bè, không nhất thiết phải phát biểu, dẫn đến sự khác biệt giữa quan sát thực tế và nhận thức của học sinh.

5. Phương pháp nghiên cứu nào được sử dụng trong luận văn?
   Nghiên cứu sử dụng phương pháp hỗn hợp, kết hợp quan sát lớp học, bảng hỏi và phỏng vấn bán cấu trúc để thu thập dữ liệu định lượng và định tính, giúp phân tích toàn diện về tính trầm lặng và các yếu tố liên quan.

Kết luận

• Học sinh lớp 11 tại Trường THPT Toàn Thắng thể hiện tính trầm lặng phổ biến trong các tiết học nói tiếng Anh, với chỉ khoảng 4,56% tự nguyện phát biểu.
• Học sinh có nhận thức khác biệt về sự tham gia, thường xem việc lắng nghe là tham gia, phản ánh thói quen học tập truyền thống.
• Nguyên nhân chính của tính trầm lặng là năng lực tiếng Anh thấp, kỹ năng giao tiếp hạn chế, thói quen học tập thụ động và sự chuẩn bị chưa đầy đủ.
• Học sinh mong muốn lớp học có tính tương tác cao hơn với các hoạt động vui nhộn, dễ thực hiện và phù hợp trình độ.
• Cần triển khai các giải pháp thiết kế bài giảng phù hợp, đa dạng hóa phương pháp giảng dạy, tăng cường giao tiếp, hỗ trợ học sinh yếu và xây dựng môi trường lớp học thân thiện trong vòng 1-2 học kỳ.

Hành động tiếp theo: Giáo viên và nhà trường nên áp dụng các đề xuất trên, đồng thời tiến hành nghiên cứu bổ sung về quan điểm của giáo viên và thực hiện các dự án nghiên cứu hành động để cải thiện môi trường học tập. Để nâng cao hiệu quả, các bên liên quan cần phối hợp chặt chẽ và thường xuyên đánh giá kết quả thực hiện.