Luận văn về đặc điểm sinh học và kỹ thuật sản xuất giống cá ngạnh Cranoglanis bouderius tại Nghệ An

Cá Ngạnh - Cranoglanis bouderius (Richardson, 1846) là loài cá thuộc bộ cá nheo (Siluriformes), họ cá Ngạnh (Cranoglanididae). Loài cá này phân bố rộng rãi từ miền Bắc đến miền Nam Trung Bộ Việt Nam, đặc biệt là ở các hệ thống sông lớn như sông Hồng, sông Mã và sông Lam. Cá Ngạnh sống ở tầng đáy, thích nghi với môi trường nước chảy vừa hoặc chậm, và thường sống thành đàn. Thịt cá Ngạnh có giá trị dinh dưỡng cao, chứa nhiều axit béo thiết yếu. Tuy nhiên, nguồn lợi cá này đang bị suy giảm nghiêm trọng do khai thác quá mức và tác động của con người. Theo danh lục Đỏ của IUCN, loài này được xếp vào nhóm nguy cấp (VU), cần được bảo vệ và phát triển. Do đó, việc nghiên cứu đặc điểm sinh học và kỹ thuật sản xuất giống cá Ngạnh là rất cần thiết để bảo tồn và phát triển nguồn lợi loài cá này.

Mục tiêu tổng quát của đề tài là cung cấp dẫn liệu khoa học về đặc điểm sinh học, kỹ thuật sinh sản và ương nuôi cá Ngạnh trong điều kiện nuôi tại tỉnh Nghệ An. Mục tiêu cụ thể bao gồm xác định các đặc điểm sinh học cơ bản như phân loại, hình thái, sinh trưởng, dinh dưỡng và sinh sản của cá Ngạnh. Những thông tin này sẽ là cơ sở cho việc xây dựng quy trình kỹ thuật sản xuất giống nhân tạo cá Ngạnh, nhằm cung cấp nguồn cá giống cho nuôi thương phẩm và bảo tồn nguồn gen quý này. Đề tài cũng sẽ đề xuất các giải pháp kỹ thuật sinh sản cá Ngạnh trong điều kiện nuôi tại Nghệ An.

Nội dung luận án cung cấp cơ sở dữ liệu khoa học quan trọng cho các nghiên cứu tiếp theo về cá Ngạnh và các loài trong họ Cranoglanididae. Đề tài đưa ra các dẫn liệu đầy đủ về đặc điểm hình thái, giải phẫu, dinh dưỡng, sinh trưởng và sinh học sinh sản của cá Ngạnh - Cranoglanis bouderius. Đặc biệt, đây là lần đầu tiên cung cấp các dẫn liệu về kỹ thuật sinh sản cá Ngạnh trong điều kiện nuôi tại Nghệ An. Kết quả nghiên cứu sẽ hỗ trợ việc thuần hóa, sản xuất giống nhân tạo và nuôi thương phẩm loài cá này, từ đó góp phần đa dạng hóa đối tượng nuôi nước ngọt có giá trị kinh tế và bảo tồn loài cá quý hiếm này.

Luận án này là công trình nghiên cứu có hệ thống và toàn diện về đặc điểm sinh học, kỹ thuật sinh sản của cá Ngạnh - Cranoglanis bouderius lần đầu tiên được công bố ở Việt Nam. Các điểm mới bao gồm xác định một số đặc điểm sinh học quan trọng như phân loại cá Ngạnh bằng phương pháp phân tử, đặc điểm hình thái, sinh trưởng, dinh dưỡng và sinh học sinh sản. Luận án cũng đã xác định các biện pháp kỹ thuật về sinh sản cá Ngạnh trong điều kiện nhân tạo, bao gồm thuần dưỡng, nuôi vỗ thành thục, kích thích sinh sản, thu tinh và ấp trứng. Ngoài ra, luận án còn cung cấp những dẫn liệu khoa học về tác nhân gây bệnh và đề xuất biện pháp phòng trị bệnh ở cá Ngạnh.