Nghiên cứu sản xuất nông lâm nghiệp bền vững tại Sơn La

LỜI CAM ĐOAN

LỜI CẢM ƠN

DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT

MỤC LỤC

DANH MỤC BẢNG

DANH MỤC HÌNH

DANH MỤC BẢN ĐỒ

1. MỞ ĐẦU

1.1. Tính cấp thiết của đề tài

1.2. Mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu

1.3. Phạm vi nghiên cứu

1.4. Quan điểm và phương pháp nghiên cứu

2. CƠ SỞ KHOA HỌC VỀ SẢN XUẤT NÔNG, LÂM NGHIỆP VỚI VIỆC SỬ DỤNG BỀN VỮNG TÀI NGUYÊN THIÊN NHIÊN Ở MIỀN NÚI

2.1. Tổng quan những nghiên cứu về sản xuất nông, lâm nghiệp với việc sử dụng bền vững tài nguyên thiên nhiên ở miền núi

2.1.1. Trên thế giới

2.1.2. Một số khái niệm

2.1.3. Các nhân tố ảnh hưởng tới sản xuất nông, lâm nghiệp miền núi

2.1.4. Một số hình thức tổ chức lãnh thổ sản xuất nông nghiệp

2.1.5. Các chỉ tiêu đánh giá sản xuất nông, lâm nghiệp vận dụng cho dân tộc Thái ở tỉnh Sơn La

2.1.6. Các chỉ tiêu cụ thể vận dụng cho điều tra các mô hình sản xuất của các hộ dân tộc Thái

2.2. Tiểu kết chương 1

3. CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN SẢN XUẤT NÔNG, LÂM NGHIỆP VỚI VIỆC SỬ DỤNG BỀN VỮNG TÀI NGUYÊN THIÊN NHIÊN CỦA DÂN TỘC THÁI Ở TỈNH SƠN LA

3.1. Vị trí địa lý, phạm vi lãnh thổ

3.2. Nhóm nhân tố tự nhiên, tài nguyên thiên nhiên

3.2.1. Tài nguyên đất

3.2.2. Tài nguyên nước

3.2.3. Tài nguyên rừng

3.3. Nhóm nhân tố kinh tế - xã hội

3.3.1. Dân cư, thành phần dân tộc

3.3.2. Cơ sở hạ tầng và cơ sở vật chất kỹ thuật

3.3.3. Khoa học và công nghệ

3.3.4. Thị trường tiêu thụ

3.3.5. Nguồn vốn đầu tư

3.3.6. Chính sách phát triển nông, lâm nghiệp

3.4. Dân tộc Thái ở Sơn La

3.4.1. Nguồn gốc, phân bố

3.4.2. Tri thức bản địa trong hoạt động sản xuất nông, lâm nghiệp

3.5. Tiểu kết chương 2

4. THỰC TRẠNG SẢN XUẤT NÔNG, LÂM NGHIỆP VỚI VIỆC SỬ DỤNG BỀN VỮNG TÀI NGUYÊN THIÊN NHIÊN CỦA DÂN TỘC THÁI Ở TỈNH SƠN LA

4.1. Khái quát chung

4.2. Vai trò của ngành nông nghiệp trong cơ cấu kinh tế của tỉnh Sơn La

4.3. Quy mô, tốc độ tăng trưởng và cơ cấu giá trị sản xuất nông, lâm, thủy sản

4.4. Hiện trạng sử dụng đất ở nơi phân bố tập trung dân tộc Thái

4.5. Thực trạng sản xuất nông, lâm nghiệp tại địa bàn phân bố tập trung dân tộc Thái ở Sơn La

4.5.1. Sản xuất nông nghiệp

4.5.2. Sản xuất lâm nghiệp

4.5.3. Các mô hình sản xuất nông nghiệp và điều tra nghiên cứu điểm ở khu vực tập trung dân tộc Thái

4.5.3.1. Các mô hình sản xuất nông nghiệp

4.5.3.2. Đánh giá hiệu quả sản xuất nông nghiệp của các hộ dân tộc Thái (tại địa bàn nghiên cứu điểm)

4.5.4. Một số hình thức tổ chức lãnh thổ sản xuất nông nghiệp của dân tộc Thái ở Sơn La

4.5.4.1. Hộ gia đình (nông hộ)

4.5.4.2. Hợp tác xã nông nghiệp

4.6. Tiểu kết chương 3

5. ĐỊNH HƯỚNG VÀ GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN SẢN XUẤT NÔNG, LÂM NGHIỆP THEO HƯỚNG SỬ DỤNG BỀN VỮNG TÀI NGUYÊN THIÊN NHIÊN CỦA DÂN TỘC THÁI Ở TỈNH SƠN LA

5.1. Căn cứ đề xuất định hướng và giải pháp

5.2. Quan điểm, mục tiêu, định hướng phát triển sản xuất nông, lâm nghiệp của tỉnh Sơn La

5.3. Thực trạng sản xuất nông, lâm nghiệp tại địa bàn tập trung dân tộc Thái ở tỉnh Sơn La

5.4. Định hướng xây dựng mô hình và giải pháp phát triển sản xuất nông, lâm nghiệp theo hướng sử dụng bền vững tài nguyên thiên nhiên

5.5. Định hướng xây dựng một số mô hình sản xuất nông, lâm nghiệp theo hướng sử dụng bền vững tài nguyên thiên nhiên

5.6. Một số giải pháp phát triển sản xuất nông, lâm nghiệp với sử dụng bền vững nguồn TNTN

5.7. Tiểu kết chương 4

DANH MỤC CÔNG TRÌNH KHOA HỌC ĐÃ CÔNG BỐ LIÊN QUAN ĐẾN ĐỀ TÀI LUẬN ÁN

TÀI LIỆU THAM KHẢO

PHỤ LỤC

I. Nông nghiệp bền vững tại Sơn La

Nghiên cứu tập trung vào nông nghiệp bền vững tại tỉnh Sơn La, đặc biệt là các phương pháp canh tác truyền thống và hiện đại của người Thái. Các yếu tố như quản lý tài nguyên, canh tác bền vững, và khí hậu nông nghiệp được phân tích kỹ lưỡng. Nghiên cứu chỉ ra rằng việc áp dụng nông nghiệp hữu cơ và nông nghiệp thông minh có thể giúp cải thiện năng suất và bảo vệ môi trường. Các mô hình sản xuất nông nghiệp hiệu quả được đề xuất, bao gồm việc kết hợp giữa tri thức bản địa và công nghệ hiện đại.

1.1. Canh tác bền vững

Canh tác bền vững là một trong những trọng tâm của nghiên cứu. Các phương pháp canh tác truyền thống của người Thái, như luân canh và xen canh, được đánh giá cao về khả năng duy trì độ phì nhiêu của đất. Nghiên cứu cũng đề xuất việc áp dụng các kỹ thuật hiện đại như nông nghiệp thông minh để tối ưu hóa sản xuất. Các giải pháp này không chỉ giúp tăng năng suất mà còn giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường.

1.2. Quản lý tài nguyên

Quản lý tài nguyên là yếu tố then chốt trong nông nghiệp bền vững. Nghiên cứu nhấn mạnh tầm quan trọng của việc bảo vệ và sử dụng hợp lý các nguồn tài nguyên như đất, nước và rừng. Các biện pháp như bảo vệ rừng đầu nguồn, quản lý nước tưới tiêu hiệu quả, và phục hồi đất bị thoái hóa được đề xuất. Những giải pháp này không chỉ hỗ trợ sản xuất nông nghiệp mà còn góp phần vào phát triển bền vững của khu vực.

II. Lâm nghiệp bền vững tại Sơn La

Lâm nghiệp bền vững là một phần quan trọng trong nghiên cứu, đặc biệt là việc quản lý và khai thác rừng một cách hợp lý. Nghiên cứu chỉ ra rằng quản lý rừng hiệu quả không chỉ giúp bảo vệ đa dạng sinh học mà còn mang lại lợi ích kinh tế cho người dân địa phương. Các mô hình lâm sản bền vững được đề xuất, bao gồm việc kết hợp giữa trồng rừng và khai thác gỗ một cách có kế hoạch.

2.1. Quản lý rừng

Quản lý rừng là yếu tố then chốt trong lâm nghiệp bền vững. Nghiên cứu đề xuất các biện pháp như trồng rừng phục hồi, bảo vệ rừng đầu nguồn, và quản lý khai thác gỗ một cách bền vững. Những biện pháp này không chỉ giúp duy trì đa dạng sinh học mà còn đảm bảo nguồn lợi kinh tế lâu dài cho người dân địa phương.

2.2. Lâm sản bền vững

Nghiên cứu đề xuất các mô hình lâm sản bền vững, bao gồm việc kết hợp giữa trồng rừng và khai thác gỗ một cách có kế hoạch. Các giải pháp này giúp tối ưu hóa lợi ích kinh tế từ rừng mà không gây tổn hại đến môi trường. Nghiên cứu cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc áp dụng các công nghệ hiện đại trong quản lý và khai thác rừng.

III. Phát triển bền vững nông thôn tại Sơn La

Nghiên cứu tập trung vào phát triển bền vững nông thôn tại Sơn La, đặc biệt là việc nâng cao đời sống kinh tế và xã hội của người dân. Các yếu tố như kinh tế nông thôn, chính sách nông nghiệp, và công nghệ nông nghiệp được phân tích kỹ lưỡng. Nghiên cứu đề xuất các giải pháp như đa dạng hóa sinh kế, phát triển các mô hình kinh tế hỗn hợp, và tăng cường ứng dụng công nghệ trong sản xuất nông nghiệp.

3.1. Kinh tế nông thôn

Kinh tế nông thôn là một trong những trọng tâm của nghiên cứu. Nghiên cứu chỉ ra rằng việc đa dạng hóa sinh kế, bao gồm cả nông nghiệp và lâm nghiệp, có thể giúp cải thiện thu nhập và ổn định đời sống của người dân. Các mô hình kinh tế hỗn hợp, như kết hợp trồng trọt và chăn nuôi, được đề xuất như một giải pháp hiệu quả.

3.2. Chính sách nông nghiệp

Chính sách nông nghiệp đóng vai trò quan trọng trong phát triển bền vững nông thôn. Nghiên cứu đề xuất các chính sách hỗ trợ người dân trong việc áp dụng các phương pháp canh tác bền vững, tiếp cận nguồn vốn, và ứng dụng công nghệ hiện đại. Những chính sách này không chỉ giúp nâng cao năng suất mà còn đảm bảo sự phát triển lâu dài của khu vực.

Luận án tiến sĩ về sản xuất nông lâm nghiệp bền vững và tài nguyên thiên nhiên của dân tộc Thái ở Sơn La