Quan Hệ Lao Động Trong Các Doanh Nghiệp Có Vốn Đầu Tư Nước Ngoài Ở Việt Nam: Nghiên Cứu Tại Khu Công Nghiệp Thăng Long, Hà Nội

• Tác giả: Phạm Văn Tùng
• Người hướng dẫn: PGS. Nguyễn Xuân Mai
• Trường học: Học viện Khoa học xã hội
• Chuyên ngành: Xã hội học
• Đề tài: Quan Hệ Lao Động Trong Doanh Nghiệp Có Vốn Đầu Tư Nước Ngoài Tại Khu Công Nghiệp Thăng Long, Hà Nội
• Loại tài liệu: luận án tiến sĩ
• Năm xuất bản: 2023
• Địa điểm: Hà Nội

• LỜI CAM ĐOAN
• 1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU VỀ QUAN HỆ LAO ĐỘNG CỦA MỘT SỐ QUỐC GIA TRÊN THẾ GIỚI VÀ Ở VIỆT NAM
• 1.1. Nghiên cứu về quan hệ lao động tại mội số quốc gia trên thế giới
• 1.2. Nghiên cứu về quan hệ lao động tại Việt Nam
• 1.3. TIỂU KẾT CHƯƠNG 1
• 2. CHƯƠNG 2: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ QUAN HỆ LAO ĐỘNG TRONG CÁC DOANH NGHIỆP CÓ VỐN ĐẦU TƯ NƯỚC NGOÀI Ở VIỆT NAM HIỆN NAY
• 2.1. Quan điểm của Đảng, pháp luật của Nhà nước và vai trò của tổ chức Công đoàn về xây dựng quan hệ lao động trong các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài ở Việt Nam
• 2.2. Quan điểm của Đảng, pháp luật của Nhà nước
• 2.3. Vai trò của tổ chức công đoàn
• 2.4. Một số khái niệm có liên quan
• 2.5. Doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài. Quan hệ lao động trong doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài. Người lao động, Người sử dụng lao động và tổ chức Công đoàn trong doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài
• 2.6. Hợp đồng lao động, thương lượng, ký kết thoả ước lao động tập thể. Đối thoại tại nơi làm việc, tranh chấp lao động
• 2.7. Tiền lương, tiền thưởng, phụ cấp và phúc lợi xã hội
• 2.8. Hài hoà, ổn định, tiến bộ và các chỉ số đánh giá cơ bản về quan hệ lao động trong các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài
• 2.9. Một số lý thuyết vận dụng vào nghiên cứu. Lý thuyết xung đột. Lý thuyết cấu trúc chức năng. Lý thuyết lựa chọn hợp lý
• 2.10. Khái quát chung về địa bàn nghiên cứu
• 2.11. TIỂU KẾT CHƯƠNG 2
• 3. CHƯƠNG 3: THỰC TRẠNG QUAN HỆ LAO ĐỘNG TRONG CÁC DOANH NGHIỆP CÓ VỐN ĐẦU TƯ NƯỚC NGOÀI TẠI KHU CÔNG NGHIỆP THĂNG LONG, HÀ NỘI
• 3.1. Quan hệ lao động trong lĩnh vực tuyển dụng và ký kết hợp đồng lao động tại doanh nghiệp
• 3.1.1. Tuyển dụng lao động
• 3.1.2. Ký kết hợp đồng lao động
• 3.2. Quan hệ lao động trong lĩnh vực việc làm, thời gian làm việc và thời giờ nghỉ ngơi của người lao động tại các doanh nghiệp
• 3.2.1. Về việc làm của người lao động
• 3.2.2. Thời gian làm việc, thời giờ nghỉ ngơi
• 3.3. Quan hệ lao động trong lĩnh vực tiền lương, tiền thưởng và thực hiện các chế độ chính sách bảo hiểm xã hội tại doanh nghiệp
• 3.3.1. Tiền lương, tiền thưởng cho người lao động
• 3.3.2. Chính sách bảo hiểm xã hội cho người lao động
• 3.4. Quan hệ lao động trong lĩnh vực đối thoại, thương lượng và ký kết thoả ước lao động tập thể
• 3.4.1. Đối thoại tại nơi làm việc
• 3.4.2. Thương lượng và ký kết thoả ước lao động tập thể
• 3.5. Quan hệ lao động trong lĩnh vực bảo đảm môi trường, điều kiện làm việc và giải quyết tranh chấp lao động tại doanh nghiệp
• 3.5.1. Môi trường, điều kiện làm việc của người lao động
• 3.5.2. Giải quyết tranh chấp lao động
• 3.6. Một số chỉ báo đánh giá cơ bản về quan hệ lao động tại doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài trong khu công nghiệp Thăng Long, Hà Nội
• 3.6.1. Sự thoả mãn về nhu cầu việc làm của người lao động
• 3.6.2. Sự thoả mãn về động cơ kinh tế của người lao động
• 3.6.3. Sự thỏa mãn về nhu cầu hưởng thụ văn hóa, tinh thần
• 3.7. TIỂU KẾT CHƯƠNG 3
• 4. CHƯƠNG 4: NHỮNG YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN QUAN HỆ LAO ĐỘNG TRONG CÁC DOANH NGHIỆP CÓ VỐN ĐẦU TƯ NƯỚC NGOÀI TẠI KHU CÔNG NGHIỆP THĂNG LONG, HÀ NỘI
• 4.1. Nhóm yếu tố thuộc về chính sách, pháp luật và tình hình phát triển kinh tế - xã hội, thị trường lao động tại địa bàn nghiên cứu
• 4.1.1. Chính sách, pháp luật của Nhà nước
• 4.1.2. Tình hình an ninh, chính trị và sự phát triển kinh tế - xã hội của thủ đô Hà Nội tác động đến doanh nghiệp
• 4.1.3. Thị trường lao động có ảnh hưởng đến quan hệ lao động tại các doanh nghiệp
• 4.2. Nhóm yếu tố thuộc về các chủ thể trong quan hệ lao động tại Khu công nghiệp Thăng Long, Hà Nội
• 4.2.1. Đặc điểm của người sử dụng lao động
• 4.2.2. Đặc điểm của người lao động trong doanh nghiệp
• 4.2.3. Vai trò của tổ chức công đoàn tại doanh nghiệp
• 4.3. TIỂU KẾT CHƯƠNG 4
• KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ
• DANH MỤC CÔNG TRÌNH KHOA HỌC ĐÃ CÔNG BỐ CỦA TÁC GIẢ
• DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT
• DANH MỤC CÁC BẢNG
• DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ

I. Tổng Quan Nghiên Cứu Quan Hệ Lao Động FDI Thăng Long 55 ký tự

Nghiên cứu quan hệ lao động FDI Thăng Long là vô cùng cấp thiết trong bối cảnh Việt Nam hội nhập sâu rộng. Khu công nghiệp Thăng Long là điểm đến hấp dẫn của nhiều nhà đầu tư nước ngoài, kéo theo sự gia tăng về số lượng lao động. Tuy nhiên, bên cạnh những lợi ích kinh tế, thực trạng quan hệ lao động tại đây cũng nảy sinh nhiều vấn đề phức tạp. Do đó, việc phân tích, đánh giá thực trạng, chỉ ra các yếu tố tác động và đề xuất giải pháp nhằm xây dựng quan hệ lao động hài hòa, ổn định, tiến bộ là vô cùng quan trọng. Nghiên cứu này tập trung vào các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài (FDI) tại KCN Thăng Long, Hà Nội để làm rõ vấn đề này. Mục tiêu là đưa ra các khuyến nghị hàm ý chính sách đối với cơ quan quản lý nhà nước, tổ chức công đoàn, người sử dụng lao động và người lao động, góp phần cải thiện môi trường làm việc và thúc đẩy phát triển bền vững.

1.1. Tầm Quan Trọng của Nghiên Cứu Quan Hệ Lao Động FDI

Nghiên cứu quan hệ lao động FDI Thăng Long đóng vai trò quan trọng trong việc đánh giá tác động của vốn đầu tư nước ngoài đến thị trường lao động Việt Nam. Nó giúp nhận diện những thách thức và cơ hội trong việc quản lý quan hệ lao động tại các doanh nghiệp FDI, từ đó đưa ra các giải pháp phù hợp để bảo vệ quyền lợi của người lao động và thúc đẩy sự phát triển bền vững của doanh nghiệp. Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng đã khẳng định “kinh tế có vốn ĐTNN là bộ phận quan trọng của nền kinh tế nước ta” [34].

1.2. Mục Tiêu và Phạm Vi Nghiên Cứu Thực Trạng Quan Hệ Lao Động

Mục tiêu chính của nghiên cứu là phân tích thực trạng quan hệ lao động KCN Thăng Long, chỉ ra các yếu tố ảnh hưởng và đề xuất các khuyến nghị chính sách. Phạm vi nghiên cứu tập trung vào các doanh nghiệp FDI tại KCN Thăng Long trong giai đoạn từ năm 2015 đến 2019, tập trung vào các khía cạnh như tuyển dụng, hợp đồng lao động, thời gian làm việc, tiền lương, bảo hiểm xã hội, đối thoại, thương lượng và giải quyết tranh chấp lao động. Nghiên cứu được thực hiện từ năm 2015 đến năm 2019, đây là giai đoạn có nhiều biến động trong thị trường lao động.

II. Thách Thức Quản Lý Quan Hệ Lao Động Doanh Nghiệp FDI 58 ký tự

Quản lý quan hệ lao động doanh nghiệp FDI tại các khu công nghiệp như Thăng Long đối mặt với nhiều thách thức. Một số doanh nghiệp chưa tuân thủ đầy đủ các quy định pháp luật về lao động, vi phạm quyền lợi của người lao động. Điều kiện làm việc, môi trường làm việc doanh nghiệp FDI Thăng Long còn nhiều hạn chế. Năng lực của công đoàn cơ sở trong việc bảo vệ quyền lợi của người lao động còn yếu. Các vấn đề tranh chấp lao động KCN Thăng Long có xu hướng gia tăng, gây ảnh hưởng đến an ninh trật tự và môi trường đầu tư. Các doanh nghiệp FDI cần chú trọng hơn đến việc xây dựng môi trường làm việc tốt, đảm bảo chính sách lao động công bằng và minh bạch để giảm thiểu rủi ro.

2.1. Vi Phạm Quyền Lợi Người Lao Động Trong Doanh Nghiệp FDI

Nhiều doanh nghiệp FDI chưa thực hiện đầy đủ các quy định về bảo hiểm xã hội, chế độ tiền lương, thời gian làm việc và an toàn vệ sinh lao động. “Tình trạng lao động bị thất nghiệp do doanh nghiệp phá sản, sắp xếp cắt giảm lao động, sa thải trái pháp luật hoặc do NLĐ không đáp ứng yêu cầu về sức khoẻ, trình độ và kỹ năng lao động, công nhân thay đổi việc làm, thay đổi chỗ ở, việc di chuyển giữa các vùng miền còn xảy ra” [36].

2.2. Hạn Chế Năng Lực Công Đoàn Trong Doanh Nghiệp FDI

Năng lực đối thoại, thương lượng và bảo vệ quyền lợi của người lao động của công đoàn trong doanh nghiệp FDI còn hạn chế. Điều này dẫn đến việc người lao động ít có cơ hội tham gia vào quá trình ra quyết định của doanh nghiệp và dễ bị thiệt thòi. Vấn đề tranh chấp lao động (TCLĐ), các cuộc đình công đã xảy ra tại một số địa phương, có chiều hướng gia tăng, diễn biến phức tạp, chưa được kiểm soát, gây ảnh hưởng đến an ninh chính trị

III. Cách Cải Thiện Quan Hệ Lao Động FDI Thăng Long 52 ký tự

Để cải thiện quan hệ lao động FDI Thăng Long, cần có sự phối hợp đồng bộ từ các bên liên quan. Cần hoàn thiện hệ thống pháp luật, chính sách lao động để bảo vệ quyền lợi của người lao động. Nâng cao năng lực của công đoàn cơ sở, tăng cường đối thoại xã hội, thương lượng tập thể. Doanh nghiệp cần xây dựng văn hóa doanh nghiệp tích cực, tạo môi trường làm việc tốt và thực hiện trách nhiệm xã hội. Việc giải quyết tranh chấp lao động FDI cần được thực hiện một cách nhanh chóng và hiệu quả. Cần xây dựng một hệ thống hỗ trợ pháp lý mạnh mẽ cho người lao động để họ có thể bảo vệ quyền lợi của mình.

3.1. Hoàn Thiện Hệ Thống Pháp Luật và Chính Sách Lao Động

Cần rà soát, sửa đổi, bổ sung các quy định pháp luật về lao động để đảm bảo tính công bằng, minh bạch và phù hợp với thực tiễn. Cần tăng cường chế tài xử phạt đối với các hành vi vi phạm pháp luật lao động. Các chính sách cần phải được thực thi hiệu quả và nghiêm túc.

3.2. Nâng Cao Năng Lực Công Đoàn Cơ Sở Trong Doanh Nghiệp FDI

Cần tăng cường đào tạo, bồi dưỡng nghiệp vụ cho cán bộ công đoàn cơ sở để nâng cao năng lực đại diện, bảo vệ quyền lợi của người lao động. Tạo điều kiện cho công đoàn tham gia vào quá trình ra quyết định của doanh nghiệp, đảm bảo tiếng nói của người lao động được lắng nghe. Công đoàn cơ sở (CĐCS) ở một số nơi còn hạn chế, yếu kém.

IV. Giải Pháp Hài Hòa Quan Hệ Lao Động FDI Tại KCN 53 ký tự

Để hài hòa quan hệ lao động tại các doanh nghiệp FDI ở KCN Thăng Long, cần tập trung vào các giải pháp cụ thể. Cần xây dựng quy trình tuyển dụng minh bạch, ký kết hợp đồng lao động rõ ràng, đảm bảo quyền lợi của người lao động. Cần đảm bảo môi trường làm việc an toàn, vệ sinh, cải thiện điều kiện làm việc. Cần xây dựng cơ chế đối thoại thường xuyên giữa người sử dụng lao động và người lao động, khuyến khích thương lượng tập thể. Cần đảm bảo trả lương công bằng, thực hiện đầy đủ các chế độ bảo hiểm xã hội.

4.1. Xây Dựng Quy Trình Tuyển Dụng và Ký Kết Hợp Đồng Minh Bạch

Các doanh nghiệp cần xây dựng quy trình tuyển dụng công khai, minh bạch, dựa trên năng lực và kinh nghiệm của ứng viên. Hợp đồng lao động cần được ký kết rõ ràng, đầy đủ các điều khoản về quyền và nghĩa vụ của cả hai bên, tuân thủ theo đúng quy định của pháp luật.Quan hệ lao động trong lĩnh vực tuyển dụng và ký kết hợp đồng lao động tại doanh nghiệp cần được minh bạch.

4.2. Cải Thiện Môi Trường và Điều Kiện Làm Việc Doanh Nghiệp FDI

Các doanh nghiệp cần đầu tư vào việc cải thiện môi trường làm việc, đảm bảo an toàn vệ sinh lao động, cung cấp đầy đủ trang thiết bị bảo hộ cá nhân cho người lao động. Cần có các biện pháp phòng ngừa tai nạn lao động và bệnh nghề nghiệp. Môi trường, điều kiện làm việc của người lao động cần phải được đảm bảo. Giải quyết tranh chấp lao động cần được thực hiện nhanh chóng.

V. Ứng Dụng Nghiên Cứu Quan Hệ Lao Động FDI Thăng Long 59 ký tự

Kết quả nghiên cứu về quan hệ lao động FDI Thăng Long có thể được ứng dụng rộng rãi. Các cơ quan quản lý nhà nước có thể sử dụng kết quả nghiên cứu để xây dựng và hoàn thiện chính sách lao động. Các doanh nghiệp FDI có thể sử dụng kết quả nghiên cứu để cải thiện quản lý lao động và xây dựng quan hệ lao động hài hòa. Các tổ chức công đoàn có thể sử dụng kết quả nghiên cứu để bảo vệ quyền lợi của người lao động hiệu quả hơn. Nghiên cứu cũng có thể được sử dụng để đào tạo, bồi dưỡng cán bộ quản lý lao động và cán bộ công đoàn.

5.1. Ứng Dụng Trong Xây Dựng Chính Sách Lao Động Doanh Nghiệp FDI

Kết quả nghiên cứu có thể cung cấp thông tin hữu ích cho các nhà hoạch định chính sách trong việc xây dựng các quy định pháp luật phù hợp với thực tiễn, bảo vệ quyền lợi của người lao động và thúc đẩy sự phát triển bền vững của doanh nghiệp FDI. Chính sách lao động doanh nghiệp FDI cần được xem xét và đánh giá lại.

5.2. Ứng Dụng Trong Quản Lý Lao Động Tại Doanh Nghiệp FDI

Các doanh nghiệp có thể sử dụng kết quả nghiên cứu để đánh giá hiệu quả quản lý nguồn nhân lực, nhận diện các vấn đề tồn tại trong quan hệ lao động và xây dựng các giải pháp cải thiện. Các doanh nghiệp cần phải có những chính sách nhân sự phù hợp. Human resource management FDI là một yếu tố quan trọng cần phải được chú trọng.

VI. Tương Lai Nghiên Cứu Quan Hệ Lao Động FDI Tại Việt Nam 56 ký tự

Nghiên cứu về quan hệ lao động FDI tại Việt Nam cần tiếp tục được phát triển trong tương lai. Cần mở rộng phạm vi nghiên cứu, bao gồm nhiều khu công nghiệp và nhiều ngành nghề khác nhau. Cần sử dụng các phương pháp nghiên cứu hiện đại, như phân tích dữ liệu lớn và trí tuệ nhân tạo. Cần tập trung vào các vấn đề mới nổi, như tác động của tự động hóa và số hóa đến thị trường lao động. Quan trọng nhất, cần đảm bảo kết quả nghiên cứu được ứng dụng vào thực tiễn, góp phần xây dựng quan hệ lao động hài hòa, ổn định và tiến bộ.

6.1. Mở Rộng Phạm Vi Nghiên Cứu Quan Hệ Lao Động FDI

Cần tiến hành nghiên cứu trên diện rộng, bao gồm nhiều khu công nghiệp, khu chế xuất và các loại hình doanh nghiệp FDI khác nhau để có cái nhìn toàn diện về thực trạng quan hệ lao động tại Việt Nam. Cần có những đánh giá và phân tích chi tiết và cụ thể.

6.2. Ứng Dụng Công Nghệ Trong Nghiên Cứu Quan Hệ Lao Động FDI

Việc ứng dụng các công nghệ mới, như phân tích dữ liệu lớn và trí tuệ nhân tạo, có thể giúp các nhà nghiên cứu thu thập và phân tích dữ liệu một cách hiệu quả hơn, từ đó đưa ra các kết luận chính xác và có giá trị thực tiễn cao. Công nghệ cần được ứng dụng để nâng cao chất lượng và hiệu quả của công tác quản lý lao động.