Luận án tiến sĩ: Nhân tố tác động đến việc áp dụng kế toán trách nhiệm xã hội tại các doanh nghiệp FDI ở Việt Nam

• Tác giả: Trần Thị Thoa
• Người hướng dẫn: PGS.TS Nguyễn Thị Thu Hằng
• Trường học: Đại học Ngoại thương
• Chuyên ngành: Quản trị kinh doanh
• Đề tài: Các nhân tố ảnh hưởng đến áp dụng kế toán trách nhiệm xã hội tại doanh nghiệp FDI Việt Nam
• Loại tài liệu: luận án tiến sĩ
• Năm xuất bản: 2023
• Địa điểm: Hà Nội

• LỜI ĐỀN
• LỜI CẢM ƠN
• MỤC LỤC
• 1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU LIÊN QUAN ĐẾN LUẬN ÁN
• 1.1. Nghiên cứu về trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp
• 1.2. Nghiên cứu về kế toán trách nhiệm xã hội
• 1.3. Nghiên cứu về các nhân tố tác động đến việc áp dụng KTTNXH tại DN
• 1.4. Khoảng trống nghiên cứu
• 1.5. Kết luận chương 1
• 2. CHƯƠNG 2: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ KẾ TOÁN TRÁCH NHIỆM XÃ HỘI, CÁC DOANH NGHIỆP FDI VÀ CÁC GIẢ THUYẾT NGHIÊN CỨU
• 2.1. Cơ sở lý luận về trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp
• 2.1.1. Khái niệm và bản chất trách nhiệm xã hội doanh nghiệp
• 2.1.2. Nội dung của trách nhiệm xã hội doanh nghiệp
• 2.2. Cơ sở lý luận về kế toán trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp
• 2.2.1. Khái niệm, nội dung kế toán trách nhiệm xã hội
• 2.2.2. Đối tượng và ghi nhận của kế toán trách nhiệm xã hội
• 2.2.3. Đo lường và báo cáo kế toán trách nhiệm xã hội
• 2.3. Lý thuyết nền xác định các nhân tố tác động đến áp dụng kế toán trách nhiệm xã hội tại DN
• 2.3.1. Lý thuyết hành động hợp lý - TRA (Theory of Reasoned Action)
• 2.3.2. Lý thuyết hành vi có kế hoạch (Theory of Planned Behavior - TPB)
• 2.3.3. Lý thuyết người đại diện (Agency Theory)
• 2.3.4. Lý thuyết thể chế (Institutional theory)
• 2.3.5. Lý thuyết hợp pháp (Legitimacy theory)
• 2.4. Tổng quan về doanh nghiệp FDI
• 2.4.1. Khái niệm đầu tư trực tiếp nước ngoài và doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài
• 2.4.2. Đặc điểm của doanh nghiệp FDI
• 2.4.3. Vai trò của doanh nghiệp FDI
• 2.5. Các giả thuyết nghiên cứu
• 2.5.1. Nhận thức của nhà quản trị doanh nghiệp tác động đến áp dụng kế toán trách nhiệm xã hội tại DN FDI
• 2.5.2. Đặc điểm doanh nghiệp FDI tác động đến việc áp dụng kế toán trách nhiệm xã hội tại DN FDI
• 2.5.3. Áp lực xã hội về thực hiện trách nhiệm xã hội tác động đến áp dụng KTTNXH tại DN FDI
• 2.5.4. Khung pháp lý đối với hoạt động đầu tư nước ngoài tại Việt Nam tác động đến áp dụng KTTNXH tại DN FDI
• 2.5.5. Nhận thức của kế toán viên tác động đến áp dụng KTTNXH tại DN FDI
• 2.5.6. Áp lực cạnh tranh ngành tác động tới áp dụng KTTNXH tại DN FDI
• 2.6. Đề xuất mô hình nghiên cứu
• 2.7. Kết luận chương 2
• 3. CHƯƠNG 3: HƯỚNG NGHIÊN CỨU
• 3.1. Quy trình nghiên cứu
• 3.2. Khung nghiên cứu
• 3.3. Các bước nghiên cứu
• 3.3.1. Nghiên cứu sơ bộ
• 3.3.2. Nghiên cứu chính thức
• 3.4. Thiết kế thang đo và thiết kế bảng hỏi
• 3.4.1. Thiết kế thang đo
• 3.4.2. Thiết kế bảng hỏi
• 3.4.3. Chọn mẫu nghiên cứu
• 3.4.3.1. Cách chọn mẫu
• 3.4.3.2. Cỡ mẫu nghiên cứu
• 3.5. Phương pháp thu thập và xử lý dữ liệu
• 3.5.1. Phương pháp thu thập dữ liệu
• 3.5.2. Phương pháp xử lý số liệu
• 3.6. Kết luận chương 3
• 4. CHƯƠNG 4: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VỀ CÁC NHÂN TỐ TÁC ĐỘNG ĐẾN VIỆC ÁP DỤNG KẾ TOÁN TRÁCH NHIỆM XÃ HỘI TẠI CÁC DOANH NGHIỆP FDI VIỆT NAM
• 4.1. Bối cảnh các doanh nghiệp FDI tại Việt Nam
• 4.1.1. Khái quát chung về doanh nghiệp FDI
• 4.1.2. Những đóng góp của DN FDI tại Việt Nam
• 4.2. Thực trạng Kế toán trách nhiệm xã hội tại các doanh nghiệp FDI ở Việt Nam
• 4.2.1. Cơ sở pháp lý về kế toán trách nhiệm xã hội tại các DN FDI
• 4.2.2. Thực trạng phân loại, ghi nhận các đối tượng kế toán trách nhiệm xã hội tại DN FDI
• 4.2.3. Thực trạng công bố thông tin kế toán trách nhiệm xã hội tại các DN FDI
• 4.3. Kết quả nghiên cứu định lượng về các nhân tố tác động đến việc áp dụng kế toán trách nhiệm xã hội tại các doanh nghiệp FDI ở Việt Nam
• 4.3.1. Thống kê mô tả mẫu
• 4.3.2. Kiểm định thang đo nghiên cứu
• 4.3.3. Thảo luận kết quả phân tích SEM
• 4.3.4. Phân tích các nhân tố tác động đến áp dụng kế toán trách nhiệm xã hội tại các doanh nghiệp FDI ở Việt Nam
• 4.3.4.1. Đặc điểm doanh nghiệp FDI
• 4.3.4.2. Nhận thức của kế toán viên
• 4.3.4.3. Nhận thức của nhà quản trị doanh nghiệp
• 4.3.4.4. Khung pháp lý về đầu tư nước ngoài tại Việt Nam
• 4.3.4.5. Áp lực cạnh tranh ngành
• 4.3.5. Đánh giá thực trạng áp dụng kế toán trách nhiệm xã hội tại các DN FDI ở Việt Nam
• 4.3.5.1. Những kết quả đạt được
• 4.3.5.2. Những hạn chế và nguyên nhân
• 4.4. Kết luận chương 4
• 5. CHƯƠNG 5: GIẢI PHÁP VÀ KHUYẾN NGHỊ NHẰM THÚ ĐẨY ÁP DỤNG KẾ TOÁN TRÁCH NHIỆM XÃ HỘI TẠI CÁC DN FDI VIỆT NAM
• 5.1. Xu hướng phát triển các doanh nghiệp FDI ở Việt Nam thời gian tới
• 5.1.1. Sự cần thiết phải tăng cường kế toán trách nhiệm xã hội tại các DN FDI ở Việt Nam
• 5.1.2. Định hướng phát triển các DN FDI tại Việt Nam thời gian tới
• 5.2. Đề xuất giải pháp và khuyến nghị thúc đẩy áp dụng kế toán trách nhiệm xã hội tại các DN FDI ở Việt Nam
• 5.2.1. Đề xuất giải pháp đối với các DN FDI
• 5.2.2. Khuyến nghị với các cơ quan quản lý Nhà nước, các tổ chức, các hiệp hội
• 5.3. Kết luận chương 5
• TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Giới thiệu và bối cảnh nghiên cứu

Nghiên cứu tập trung vào các nhân tố ảnh hưởng đến áp dụng kế toán trách nhiệm xã hội (KTTNXH) tại các doanh nghiệp FDI ở Việt Nam. Trong bối cảnh toàn cầu hóa và yêu cầu phát triển bền vững, việc áp dụng KTTNXH trở thành yếu tố quan trọng giúp doanh nghiệp quản lý hiệu quả các hoạt động trách nhiệm xã hội (TNXH). Tại Việt Nam, các doanh nghiệp FDI đóng vai trò quan trọng trong nền kinh tế, nhưng việc áp dụng KTTNXH còn hạn chế do thiếu quy định pháp lý cụ thể và nhận thức chưa đầy đủ.

1.1. Tính cấp thiết của nghiên cứu

Việc áp dụng KTTNXH giúp doanh nghiệp quản lý hiệu quả các hoạt động TNXH, nâng cao uy tín và minh bạch thông tin. Tuy nhiên, tại Việt Nam, các doanh nghiệp FDI chưa thực hiện đầy đủ KTTNXH do thiếu quy định pháp lý và nhận thức chưa đầy đủ. Nghiên cứu này nhằm xác định các nhân tố ảnh hưởng và đề xuất giải pháp thúc đẩy áp dụng KTTNXH.

1.2. Mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu

Mục tiêu chính của nghiên cứu là xác định các nhân tố ảnh hưởng đến áp dụng KTTNXH tại các doanh nghiệp FDI ở Việt Nam. Nghiên cứu cũng đánh giá thực trạng áp dụng KTTNXH và đề xuất giải pháp thúc đẩy việc áp dụng này trong tương lai.

II. Cơ sở lý luận và mô hình nghiên cứu

Nghiên cứu dựa trên các lý thuyết nền tảng như Lý thuyết hành động hợp lý (TRA) và Lý thuyết hành vi có kế hoạch (TPB) để phân tích các nhân tố ảnh hưởng đến áp dụng KTTNXH. Các yếu tố như nhận thức của nhà quản trị, đặc điểm doanh nghiệp, và áp lực xã hội được xem xét trong mô hình nghiên cứu.

2.1. Khái niệm và nội dung KTTNXH

KTTNXH là công cụ giúp doanh nghiệp ghi nhận, phản ánh và quản lý các hoạt động TNXH. Nó bao gồm việc đo lường, ghi nhận và báo cáo các chi phí và lợi ích liên quan đến TNXH, từ đó giúp doanh nghiệp đạt được mục tiêu phát triển bền vững.

2.2. Các nhân tố ảnh hưởng đến áp dụng KTTNXH

Các nhân tố chính bao gồm nhận thức của nhà quản trị, đặc điểm doanh nghiệp, áp lực xã hội, và khung pháp lý. Nhận thức của nhà quản trị về lợi ích của KTTNXH là yếu tố quan trọng thúc đẩy việc áp dụng. Đặc điểm doanh nghiệp như quy mô và lĩnh vực hoạt động cũng ảnh hưởng đến quyết định áp dụng KTTNXH.

III. Phương pháp nghiên cứu và kết quả

Nghiên cứu sử dụng phương pháp định lượng với dữ liệu thu thập từ các doanh nghiệp FDI tại Việt Nam. Kết quả cho thấy nhận thức của nhà quản trị và áp lực xã hội là hai yếu tố có ảnh hưởng mạnh nhất đến việc áp dụng KTTNXH.

3.1. Thiết kế nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp khảo sát với mẫu là các doanh nghiệp FDI tại Việt Nam. Dữ liệu được thu thập thông qua bảng hỏi và phân tích bằng mô hình SEM để kiểm định các giả thuyết nghiên cứu.

3.2. Kết quả nghiên cứu

Kết quả cho thấy nhận thức của nhà quản trị và áp lực xã hội có ảnh hưởng tích cực đến việc áp dụng KTTNXH. Các yếu tố như khung pháp lý và đặc điểm doanh nghiệp cũng có tác động đáng kể nhưng ở mức độ thấp hơn.

IV. Đề xuất giải pháp và kết luận

Nghiên cứu đề xuất các giải pháp nhằm thúc đẩy việc áp dụng KTTNXH tại các doanh nghiệp FDI ở Việt Nam, bao gồm nâng cao nhận thức của nhà quản trị, hoàn thiện khung pháp lý, và tăng cường áp lực xã hội.

4.1. Giải pháp cho doanh nghiệp

Các doanh nghiệp FDI cần nâng cao nhận thức về lợi ích của KTTNXH, đầu tư vào hệ thống kế toán hiện đại, và tích hợp KTTNXH vào chiến lược phát triển bền vững của doanh nghiệp.

4.2. Kiến nghị với cơ quan quản lý

Các cơ quan quản lý cần hoàn thiện khung pháp lý về KTTNXH, ban hành các quy định cụ thể và hỗ trợ doanh nghiệp trong việc áp dụng KTTNXH thông qua các chương trình đào tạo và hỗ trợ kỹ thuật.