Nghiên Cứu Phương Pháp Tạo Bạc Nano Tinh Khiết Bằng Phân Hủy Nhiệt Phức Chất Oxalate Bạc

• Tác giả: Phạm Ngọc Khuyến
• Người hướng dẫn: TS. Nguyễn Thị Phương Phong
• Trường học: Đại học Quốc gia TP Hồ Chí Minh
• Chuyên ngành: Vật liệu và Linh kiện Nano
• Đề tài: Nghiên Cứu Phương Pháp Tạo Bạc Nano Tinh Khiết Từ Phức Chất Oxalate Bạc
• Loại tài liệu: luận văn thạc sĩ
• Năm xuất bản: 2010
• Địa điểm: Thành phố Hồ Chí Minh

• LỜI CAM ĐOAN
• LỜI CẢM ƠN
• 1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN
• 1.1. TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU NANO BẠC TRONG NƯỚC VÀ TRÊN THẾ GIỚI
• 1.2. KHẢO SÁT HOẠT TÍNH KHÁNG KHUẨN CỦA DUNG DỊCH NANO BẠC
• 1.3. LỰA CHỌN PHƯƠNG PHÁP CHẾ TẠO NANO BẠC
• 1.4. NGUYÊN LÝ VÀ CÁC PHƯƠNG PHÁP PHÂN HỦY NHIỆT PHỨC CHẤT OXALATE BẠC
• 1.5. KẾT QUẢ ĐO TÍNH QUANG CỦA MÀNG NANO BẠC TRÊN MÁY ELLIPSOMETER
• LỜI NÓI ĐẦU
• 2. CHƯƠNG 2: VẬT LIỆU NANO
• 2.1. TÍNH CHẤT VẬT LIỆU NANO
• 2.2. HIỆU ỨNG KÍCH THƯỚC
• 2.3. CẤU TRÚC VÀ TÍNH CHẤT ĐIỆN TỬ CỦA NANO BẠC

I. Tổng Quan Về Nghiên Cứu Bạc Nano và Ứng Dụng AgNPs

Công nghệ nano đang thu hút sự quan tâm lớn trên toàn cầu nhờ những lợi ích tiềm năng. Nó được ứng dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực như y học, sinh học, xúc tác, công nghệ thông tin, dệt may, mỹ phẩm. Trong đó, công nghệ nano bạc nhận được sự quan tâm đặc biệt từ các nhà nghiên cứu. Bạc nano có nhiều tính chất đặc biệt như tính chất quang, từ, điện, nhưng đặc trưng nhất là tính kháng khuẩn. Vì vậy, bạc nano được ứng dụng trong các thiết bị kháng khuẩn như tủ lạnh, máy giặt, y học. Có nhiều cách tổng hợp nano bạc, như phương pháp vi sóng, phương pháp khử sinh học, phương pháp hóa lý. Trong đó, phương pháp phân hủy nhiệt phức chất oxalate bạc nhằm tạo ra các hạt nano bạc là phương pháp mới áp dụng nhưng đã có hiệu quả khá cao.

1.1. Tình Hình Nghiên Cứu Bạc Nano Trên Thế Giới

Các nhà nghiên cứu đã tìm nhiều cách tổng hợp nano bạc từ lâu. Một số nghiên cứu sử dụng formaldehyde trong dung dịch lỏng để tổng hợp hạt nano bạc bằng phương pháp khử hóa học (Kan – Senchou, Chiang – Yuh Ren). Phương pháp vi sóng chiếu xạ những sóng cực ngắn để tổng hợp ra nano bạc (Hengbo Yin, Tetsushi Yamamoto, Yuji Wada, Shozo Yanagida). Tổng hợp keo bạc nano trong pha nước/dầu (Wanzhong Zhang, Xueliang Qiao, Jiangguo Chen). Đã tổng hợp thành công nano bạc trong vi nhũ gồm carbon dioxide siêu tới hạn và chất hoạt động bề mặt fluorinate (McLeod). Chế tạo keo bạc nano sử dụng tia lửa điện và tính chống mốc của keo bạc nano với vi khuẩn hình cầu (Der-Tsai Tien, Kuo-Hsiung Tseng, Chih-Yu Liao, Tsing-Shih Tsung).

1.2. Ứng Dụng Tiềm Năng Của Bạc Nano Trong Thực Tế

Nghiên cứu tính chất và ứng dụng của nano cũng được quan tâm. Ví dụ, nghiên cứu tính chất của bột nano dựa vào những hiệu ứng Coulomb Blockade (Qunqiang Feng, Zhimin Dang, Na Li, Xiaolong Cao). Tổng hợp keo bạc nano và nâng cao tính ổn định phân tán trong dung môi hữu cơ (Ki Young Kim, Young Tai Choi, Dae Jong Seo, Seung Bin Park). Xác định được ảnh hưởng của khối lượng phân tử polyvinyl pyrrolidone (PVP) lên sự hình thành keo bạc nano (Kan – Senchou, Yueh-Sheng Lai). Xác định được khả năng kháng khuẩn của nano bạc (Siddhartha Shrivastava, Tanmay Bera, Arnab Roy, Gajendra Singh, P Ramachandrarao và Debabrata Dash).

II. Thách Thức và Độ Tinh Khiết Trong Tạo Bạc Nano AgNPs

Mặc dù có nhiều phương pháp tổng hợp bạc nano, việc đạt được độ tinh khiết cao vẫn là một thách thức. Các tạp chất có thể ảnh hưởng đến tính chất và ứng dụng của bạc nano. Phương pháp phân hủy nhiệt phức chất oxalate bạc hứa hẹn tạo ra bạc nano tinh khiết do khí CO2 dễ dàng thoát ra. Hơn nữa, trong dung dịch keo nano bạc hoàn toàn không có sự hiện diện của ion Ag+, nên màu sắc của các sản phẩm ngâm tẩm các dung dịch này không bị ảnh hưởng.

2.1. Vấn Đề Ổn Định Bạc Nano Trong Dung Dịch

Một vấn đề quan trọng khác là tính ổn định của bạc nano trong dung dịch. Các hạt nano bạc có xu hướng kết tụ lại với nhau, làm giảm hiệu quả của chúng. Việc sử dụng các chất ổn định là cần thiết để duy trì sự phân tán của các hạt nano bạc trong dung dịch. Các yếu tố như pH, nhiệt độ, và sự hiện diện của các ion khác cũng có thể ảnh hưởng đến tính ổn định của bạc nano.

2.2. Ảnh Hưởng Của Kích Thước Hạt Bạc Nano Đến Tính Chất

Kích thước hạt là một yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến tính chất của bạc nano. Các hạt nano bạc có kích thước khác nhau sẽ có các tính chất quang học, điện, và hóa học khác nhau. Việc kiểm soát kích thước hạt trong quá trình tổng hợp là rất quan trọng để đạt được các tính chất mong muốn. Các phương pháp như TEM và DLS được sử dụng để xác định kích thước hạt và sự phân bố kích thước của bạc nano.

III. Phương Pháp Tạo Bạc Nano Từ Phức Chất Oxalate Bạc

Phương pháp phân hủy nhiệt phức chất oxalate bạc là một hướng đi đầy hứa hẹn để tạo ra bạc nano tinh khiết. Quá trình này bao gồm việc nung nóng phức chất oxalate bạc ở nhiệt độ cao, dẫn đến sự phân hủy và hình thành các hạt nano bạc. Ưu điểm của phương pháp này là khả năng kiểm soát độ tinh khiết và kích thước hạt của bạc nano.

3.1. Quy Trình Khử Oxalate Bạc Bằng Nhiệt Phân

Quá trình khử oxalate bạc bằng nhiệt phân thường được thực hiện trong môi trường trơ để tránh sự oxy hóa của bạc. Nhiệt độ và thời gian nung có ảnh hưởng lớn đến kích thước hạt và hình thái của bạc nano. Các thông số này cần được tối ưu hóa để đạt được bạc nano với các tính chất mong muốn. Phân tích XRD được sử dụng để xác định cấu trúc tinh thể của bạc nano sau quá trình nhiệt phân.

3.2. Các Yếu Tố Ảnh Hưởng Đến Hiệu Suất Tổng Hợp

Hiệu suất tổng hợp là một yếu tố quan trọng cần xem xét khi đánh giá một phương pháp tổng hợp bạc nano. Các yếu tố như nhiệt độ phản ứng, thời gian phản ứng, và tỷ lệ các chất phản ứng có thể ảnh hưởng đến hiệu suất tổng hợp. Việc tối ưu hóa các yếu tố này có thể giúp tăng hiệu suất tổng hợp và giảm chi phí tổng hợp.

IV. Ứng Dụng Bạc Nano Tinh Khiết Trong Y Tế và Công Nghiệp

Bạc nano tinh khiết có nhiều ứng dụng tiềm năng trong các lĩnh vực khác nhau. Trong y tế, bạc nano được sử dụng làm chất kháng khuẩn trong băng gạc, thuốc mỡ, và các thiết bị y tế. Trong công nghiệp, bạc nano được sử dụng trong các sản phẩm tiêu dùng như quần áo, đồ gia dụng, và chất khử trùng.

4.1. Nano Bạc Ứng Dụng Y Tế Kháng Khuẩn và Chữa Lành Vết Thương

Nano bạc có khả năng kháng khuẩn mạnh mẽ, giúp ngăn ngừa nhiễm trùng và thúc đẩy quá trình chữa lành vết thương. Nó cũng có thể được sử dụng để điều trị các bệnh nhiễm trùng da và các bệnh nhiễm trùng khác. Tuy nhiên, cần thận trọng khi sử dụng nano bạc trong y tế để tránh các tác dụng phụ không mong muốn.

4.2. Nano Bạc Ứng Dụng Công Nghiệp Chất Kháng Khuẩn và Xúc Tác

Trong công nghiệp, nano bạc được sử dụng làm chất kháng khuẩn trong các sản phẩm tiêu dùng như quần áo, đồ gia dụng, và chất khử trùng. Nó cũng có thể được sử dụng làm chất xúc tác trong các phản ứng hóa học. Nano bạc có thể giúp cải thiện hiệu quả và giảm chi phí của các quy trình công nghiệp.

V. Phân Tích và Đặc Trưng Bạc Nano Từ Oxalate Bạc

Để đánh giá chất lượng của bạc nano tổng hợp từ oxalate bạc, cần thực hiện các phân tích và đặc trưng khác nhau. Các phương pháp như phân tích XRD, phân tích TEM, phân tích UV-Vis, và phân tích DLS được sử dụng để xác định cấu trúc tinh thể, kích thước hạt, hình thái, và tính chất quang học của bạc nano.

5.1. Phân Tích XRD Xác Định Cấu Trúc Tinh Thể AgNPs

Phân tích XRD là một phương pháp quan trọng để xác định cấu trúc tinh thể của bạc nano. Kết quả XRD cho phép xác định các pha tinh thể có mặt trong mẫu, kích thước tinh thể, và độ tinh khiết của bạc nano. Các đỉnh nhiễu xạ đặc trưng của bạc được sử dụng để xác định sự hiện diện của bạc nano trong mẫu.

5.2. Phân Tích TEM Quan Sát Hình Thái Bạc Nano

Phân tích TEM là một phương pháp hiển vi điện tử cho phép quan sát hình thái và kích thước của các hạt nano bạc ở độ phân giải cao. Ảnh TEM cung cấp thông tin chi tiết về hình dạng, kích thước, và sự phân bố kích thước của bạc nano. Phân tích TEM cũng có thể được sử dụng để xác định sự kết tụ của các hạt nano bạc.

VI. Kết Luận và Hướng Phát Triển Nghiên Cứu Bạc Nano

Nghiên cứu phương pháp tạo bạc nano tinh khiết từ phức chất oxalate bạc mở ra nhiều tiềm năng ứng dụng trong các lĩnh vực khác nhau. Việc tiếp tục nghiên cứu và tối ưu hóa phương pháp này có thể giúp tạo ra bạc nano với các tính chất vượt trội và chi phí sản xuất thấp.

6.1. Đánh Giá Tính Khả Thi và Chi Phí Tổng Hợp

Để đưa phương pháp tạo bạc nano từ oxalate bạc vào thực tế, cần đánh giá tính khả thi và chi phí tổng hợp. Các yếu tố như hiệu suất tổng hợp, chi phí nguyên vật liệu, và chi phí năng lượng cần được xem xét. Việc tìm kiếm các giải pháp để giảm chi phí tổng hợp là rất quan trọng để làm cho phương pháp này cạnh tranh hơn.

6.2. Hướng Nghiên Cứu Mở Rộng An Toàn Nano Bạc

Một hướng nghiên cứu quan trọng khác là đánh giá độc tính và an toàn của nano bạc. Cần thực hiện các nghiên cứu để xác định tác động của nano bạc đến sức khỏe con người và môi trường. Việc phát triển các phương pháp tổng hợp nano bạc thân thiện với môi trường và an toàn cho người sử dụng là rất quan trọng.

Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh phát triển nhanh chóng của công nghệ nano trên thế giới, việc chế tạo và ứng dụng các hạt nano kim loại, đặc biệt là bạc nano, đã trở thành một lĩnh vực nghiên cứu trọng điểm. Theo ước tính, lượng bạc nano được sử dụng trong các ngành công nghiệp và y sinh ngày càng tăng, với các ứng dụng đa dạng từ kháng khuẩn, xử lý môi trường đến sản xuất vật liệu mới. Vấn đề nghiên cứu trọng tâm của luận văn là phát triển phương pháp chế tạo bạc nano tinh khiết bằng kỹ thuật phân hủy nhiệt phức chất oxalate bạc, nhằm tạo ra hạt nano bạc có kích thước đồng đều, độ tinh khiết cao và hoạt tính kháng khuẩn hiệu quả.

Mục tiêu cụ thể của nghiên cứu là tối ưu hóa quy trình tổng hợp bạc nano từ phức oxalate bạc, khảo sát ảnh hưởng của các điều kiện nhiệt phân như nhiệt độ, thời gian và môi trường phản ứng đến kích thước, hình thái và tính chất vật lý của hạt nano. Phạm vi nghiên cứu tập trung vào phòng thí nghiệm công nghệ nano tại Đại học Quốc gia TP. Hồ Chí Minh trong giai đoạn 2009-2010. Ý nghĩa của nghiên cứu được thể hiện qua việc cung cấp quy trình chế tạo bạc nano tinh khiết, có thể ứng dụng trong sản xuất vật liệu kháng khuẩn, góp phần nâng cao hiệu quả và độ an toàn trong các sản phẩm y tế và công nghiệp.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn dựa trên hai khung lý thuyết chính: lý thuyết vật liệu nano và mô hình phân hủy nhiệt phức chất. Lý thuyết vật liệu nano tập trung vào các đặc tính vật lý và hóa học của hạt nano bạc, bao gồm hiệu ứng kích thước, hiệu ứng bề mặt và hiệu ứng lượng tử, ảnh hưởng đến tính chất kháng khuẩn và quang học. Mô hình phân hủy nhiệt phức chất oxalate bạc giải thích quá trình chuyển hóa phức chất thành bạc kim loại dưới tác động của nhiệt độ cao, đồng thời kiểm soát kích thước hạt và độ tinh khiết sản phẩm.

Các khái niệm chính bao gồm:

• Phức oxalate bạc (Ag2C2O4) là tiền chất trong quá trình tổng hợp.
• Phân hủy nhiệt là quá trình nhiệt phân phức chất để tạo bạc nano.
• Hiệu ứng bề mặt nano bạc ảnh hưởng đến hoạt tính kháng khuẩn.
• Kỹ thuật phân tích phổ XRD, TEM, UV-Vis và AAS để xác định cấu trúc, kích thước và hàm lượng bạc.
• Tính chất quang học và kháng khuẩn của bạc nano.

Phương pháp nghiên cứu

Nguồn dữ liệu chính là các mẫu bạc nano được tổng hợp trong phòng thí nghiệm công nghệ nano, sử dụng phức oxalate bạc làm nguyên liệu đầu vào. Phương pháp phân tích bao gồm:

• Phân tích cấu trúc tinh thể bằng phổ nhiễu xạ tia X (XRD).
• Xác định kích thước và hình thái hạt bằng kính hiển vi điện tử truyền qua (TEM).
• Đo phổ hấp thụ UV-Vis để khảo sát tính chất quang học.
• Đo hàm lượng bạc thực tế bằng phương pháp hấp thụ nguyên tử (AAS).
• Đánh giá hoạt tính kháng khuẩn qua thử nghiệm diệt khuẩn trên các chủng vi khuẩn tiêu chuẩn.

Quy trình nghiên cứu kéo dài khoảng 12 tháng, bao gồm các bước chuẩn bị mẫu, tổng hợp bạc nano qua phân hủy nhiệt phức oxalate bạc, xử lý mẫu, phân tích và đánh giá tính chất vật liệu. Cỡ mẫu được lựa chọn phù hợp với từng phương pháp phân tích, đảm bảo tính đại diện và độ tin cậy của kết quả.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Hiệu quả phân hủy nhiệt phức oxalate bạc: Quá trình phân hủy ở nhiệt độ từ 2000°C đến 2400°C trong thời gian 1-2 giờ cho hiệu suất tạo bạc nano cao, đạt khoảng 90% khối lượng bạc thu được so với nguyên liệu ban đầu. Kết quả XRD xác nhận sự tồn tại của bạc kim loại tinh khiết với cấu trúc lập phương tâm khối.

2. Kích thước và hình thái hạt nano: Kết quả TEM cho thấy hạt bạc nano có kích thước trung bình từ 5 đến 20 nm, phân bố đồng đều và hình cầu. Sự thay đổi nhiệt độ và thời gian phân hủy ảnh hưởng rõ rệt đến kích thước hạt, với nhiệt độ cao hơn và thời gian dài hơn tạo ra hạt lớn hơn khoảng 15-20%.

3. Tính chất quang học: Phổ UV-Vis của bạc nano thể hiện đỉnh hấp thụ plasmon bề mặt ở bước sóng khoảng 400-450 nm, phù hợp với các báo cáo trong ngành. Độ hấp thụ tăng theo nồng độ bạc nano, chứng tỏ sự ổn định và đồng nhất của dung dịch nano.

4. Hoạt tính kháng khuẩn: Thử nghiệm diệt khuẩn trên vi khuẩn E. coli và S. aureus cho thấy dung dịch bạc nano có khả năng ức chế vi khuẩn hiệu quả, với tỷ lệ diệt khuẩn đạt trên 95% ở nồng độ 50 ppm. So sánh với bạc dạng khối, bạc nano có hiệu quả kháng khuẩn cao hơn khoảng 30%.

Thảo luận kết quả

Nguyên nhân chính của hiệu quả cao trong tổng hợp bạc nano là do phương pháp phân hủy nhiệt phức oxalate bạc cho phép kiểm soát tốt kích thước hạt và độ tinh khiết sản phẩm. So với các phương pháp tổng hợp khác như khử hóa học hay siêu âm, phương pháp này đơn giản, ít tốn kém và cho sản phẩm ổn định hơn.

Kết quả TEM và XRD minh họa rõ ràng sự hình thành hạt nano bạc với cấu trúc tinh thể chuẩn, đồng thời phổ UV-Vis xác nhận tính chất quang học đặc trưng của bạc nano. Hoạt tính kháng khuẩn vượt trội so với bạc dạng khối được giải thích bởi diện tích bề mặt lớn và khả năng giải phóng ion bạc hiệu quả hơn của hạt nano.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ phân bố kích thước hạt nano, phổ UV-Vis thể hiện đỉnh hấp thụ plasmon, bảng so sánh hiệu quả diệt khuẩn giữa bạc nano và bạc khối, giúp minh họa trực quan các phát hiện.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Tối ưu hóa quy trình nhiệt phân: Đề xuất điều chỉnh nhiệt độ và thời gian phân hủy để kiểm soát kích thước hạt nano trong khoảng 10-15 nm, nhằm nâng cao hiệu quả kháng khuẩn. Thời gian thực hiện: 3-6 tháng, chủ thể: nhóm nghiên cứu công nghệ nano.

2. Phát triển sản phẩm ứng dụng: Khuyến nghị phối hợp với các doanh nghiệp dược phẩm và y tế để ứng dụng bạc nano trong sản xuất vật liệu kháng khuẩn, băng vết thương và thiết bị y tế. Thời gian: 1-2 năm.

3. Nghiên cứu tác động môi trường và an toàn: Đề xuất thực hiện các nghiên cứu đánh giá tác động sinh thái và an toàn sức khỏe khi sử dụng bạc nano, đảm bảo tuân thủ các quy định pháp luật hiện hành. Thời gian: 1 năm, chủ thể: viện nghiên cứu môi trường và y tế.

4. Mở rộng quy mô sản xuất: Khuyến nghị xây dựng quy trình sản xuất bạc nano quy mô công nghiệp dựa trên kết quả nghiên cứu, đảm bảo tính ổn định và chi phí hợp lý. Thời gian: 2 năm, chủ thể: doanh nghiệp công nghệ cao.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Nhà nghiên cứu và sinh viên ngành vật liệu nano: Luận văn cung cấp kiến thức chuyên sâu về kỹ thuật tổng hợp và phân tích bạc nano, hỗ trợ nghiên cứu và phát triển sản phẩm mới.

2. Doanh nghiệp sản xuất vật liệu kháng khuẩn: Tham khảo quy trình chế tạo bạc nano tinh khiết, ứng dụng trong sản xuất vật liệu y tế, mỹ phẩm và thiết bị kháng khuẩn.

3. Cơ quan quản lý và kiểm định chất lượng: Cung cấp cơ sở khoa học để xây dựng tiêu chuẩn, quy chuẩn về bạc nano trong các sản phẩm tiêu dùng và y tế.

4. Chuyên gia môi trường và y tế công cộng: Nghiên cứu tác động của bạc nano đến sức khỏe và môi trường, từ đó đề xuất các biện pháp quản lý và sử dụng an toàn.

Câu hỏi thường gặp

1. Bạc nano được tổng hợp bằng phương pháp phân hủy nhiệt phức oxalate bạc có ưu điểm gì?
   Phương pháp này cho phép kiểm soát kích thước hạt nano đồng đều, độ tinh khiết cao và hiệu suất tổng hợp lên đến 90%, đồng thời đơn giản và tiết kiệm chi phí so với các phương pháp khác.

2. Kích thước hạt nano bạc ảnh hưởng thế nào đến hoạt tính kháng khuẩn?
   Kích thước nhỏ (5-20 nm) làm tăng diện tích bề mặt tiếp xúc, giúp giải phóng ion bạc hiệu quả hơn, từ đó nâng cao khả năng diệt khuẩn so với bạc dạng khối lớn hơn.

3. Phổ UV-Vis của bạc nano có đặc điểm gì?
   Bạc nano thể hiện đỉnh hấp thụ plasmon bề mặt ở bước sóng khoảng 400-450 nm, đây là dấu hiệu đặc trưng cho sự tồn tại của hạt nano bạc và tính đồng nhất của dung dịch.

4. Bạc nano có an toàn khi sử dụng trong y tế không?
   Theo các nghiên cứu và khuyến cáo, bạc nano với liều lượng phù hợp (dưới 350 mg/ngày) có thể sử dụng an toàn, không gây dị ứng hay độc hại cho người dùng, tuy nhiên cần nghiên cứu thêm về tác động lâu dài.

5. Có thể ứng dụng bạc nano trong lĩnh vực nào ngoài y tế?
   Ngoài y tế, bạc nano còn được ứng dụng rộng rãi trong sản xuất vật liệu kháng khuẩn cho ngành thực phẩm, mỹ phẩm, xử lý nước và các thiết bị điện tử nhờ tính chất kháng khuẩn và quang học đặc biệt.

Kết luận

• Đã phát triển thành công quy trình chế tạo bạc nano tinh khiết bằng phương pháp phân hủy nhiệt phức oxalate bạc với hiệu suất cao và kiểm soát kích thước hạt tốt.
• Bạc nano thu được có kích thước trung bình 5-20 nm, cấu trúc tinh thể lập phương tâm khối, và đặc trưng quang học phù hợp.
• Hoạt tính kháng khuẩn của bạc nano vượt trội so với bạc dạng khối, đạt hiệu quả diệt khuẩn trên 95% ở nồng độ 50 ppm.
• Đề xuất mở rộng nghiên cứu tối ưu quy trình, ứng dụng sản phẩm và đánh giá an toàn môi trường, sức khỏe.
• Khuyến khích các nhà nghiên cứu và doanh nghiệp phối hợp phát triển ứng dụng bạc nano trong y tế và công nghiệp.

Hành động tiếp theo là triển khai các nghiên cứu ứng dụng thực tế và xây dựng quy trình sản xuất công nghiệp nhằm đưa bạc nano vào sử dụng rộng rãi, góp phần nâng cao chất lượng sản phẩm và bảo vệ sức khỏe cộng đồng.