Nghiên cứu khoa học cấp trường về pháp luật ASEAN phòng chống tội phạm xuyên quốc gia và thực tiễn tại Việt Nam

• Tác giả: Pgs. Nguyễn Thị Thuận
• Người hướng dẫn: Ts. Lê Minh Tiến
• Trường học: Trường Đại học Luật Hà Nội
• Chuyên ngành: Pháp luật ASEAN về phòng chống tội phạm xuyên quốc gia
• Đề tài: Nghiên cứu pháp luật ASEAN về phòng chống tội phạm xuyên quốc gia và thực tiễn tại Việt Nam
• Loại tài liệu: đề tài nghiên cứu
• Năm xuất bản: 2018
• Địa điểm: Hà Nội

• LỜI MỞ ĐẦU
• 1. GIỚI THIỆU CHUNG VỀ ĐỀ TÀI NGHIÊN CỨU
• 1.1. Tính cấp thiết của đề tài
• 1.2. Tình hình nghiên cứu đề tài
• 1.3. Mục đích, mục tiêu của đề tài
• 1.4. Cách tiếp cận, phương pháp nghiên cứu
• 2. CÁC KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU CHÍNH CỦA ĐỀ TÀI
• 2.1. LÝ LUẬN CHUNG VỀ TỘI PHẠM XUYÊN QUỐC GIA VÀ PHÒNG, CHỐNG TỘI PHẠM XUYÊN QUỐC GIA TRONG ASEAN
• 2.1.1. Khái quát về tội phạm xuyên quốc gia
• 2.1.2. Khái niệm tội phạm xuyên quốc gia
• 2.1.3. Thẩm quyền tài phán đối với tội phạm xuyên quốc gia
• 2.1.4. Một số biện pháp hợp tác đấu tranh phòng chống tội phạm xuyên quốc gia
• 2.2. Khái niệm tội phạm xuyên quốc gia trong ASEAN. Phòng, chống tội phạm xuyên quốc gia trong ASEAN
• 2.3. NỘI DUNG CƠ BẢN PHÁP LUẬT ASEAN VỀ PHÒNG CHỐNG TỘI PHẠM XUYÊN QUỐC GIA
• 2.3.1. Quá trình phát triển pháp luật ASEAN về phòng chống tội phạm xuyên quốc gia
• 2.3.2. Khái niệm pháp luật ASEAN về phòng chống tội phạm xuyên quốc gia
• 2.3.3. Nguồn luật ASEAN về phòng, chống tội phạm xuyên quốc gia
• 2.3.4. Hệ thống thiết chế pháp lý phòng chống tội phạm xuyên quốc gia của ASEAN
• 2.3.5. Pháp luật ASEAN về tương trợ tư pháp hình sự
• 2.3.6. Pháp luật ASEAN về hợp tác cảnh sát
• 2.3.7. Pháp luật ASEAN về phòng, chống một số tội phạm xuyên quốc gia cụ thể
• 2.3.7.1. Tội phạm khủng bố
• 2.3.7.2. Tội buôn bán người, đặc biệt là phụ nữ và trẻ em
• 2.3.8. Một số đánh giá và định hướng hoàn thiện pháp luật ASEAN về phòng chống tội phạm xuyên quốc gia
• 2.4. VIỆT NAM VỚI VIỆC THỰC THI PHÁP LUẬT ASEAN VỀ PHÒNG CHỐNG TỘI PHẠM XUYÊN QUỐC GIA
• 2.4.1. Quan điểm, đường lối chỉ đạo của Đảng và Nhà nước đối với hoạt động phòng chống tội phạm xuyên quốc gia
• 2.4.2. Thực tiễn thực hiện pháp luật ASEAN về phòng chống tội phạm xuyên quốc gia của Việt Nam
• 2.4.3. Giải pháp nâng cao hiệu quả thực hiện pháp luật ASEAN về phòng chống tội phạm xuyên quốc gia của Việt Nam
• 3. NỘI DUNG CÁC CHUYÊN ĐỀ CỦA ĐỀ TÀI
• 3.1. NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ TỘI PHẠM XUYÊN QUỐC GIA VÀ PHÒNG CHỐNG TỘI PHẠM XUYÊN QUỐC GIA ASEAN
• 3.2. KHÁI NIỆM, ĐẶC ĐIỂM VÀ NGUỒN CỦA PHÁP LUẬT ASEAN VỀ PHÒNG CHỐNG TỘI PHẠM XUYÊN QUỐC GIA
• 3.3. HỆ THỐNG THIẾT CHẾ PHÁP LÝ CỦA ASEAN VỀ PHÒNG CHỐNG TỘI PHẠM XUYÊN QUỐC GIA VÀ MỘT SỐ KINH NGHIỆM TỪ LIÊN MINH CHÂU ÂU
• 3.4. HỢP TÁC PHÒNG CHỐNG KHỦNG BỐ TRONG ASEAN VÀ THỰC TIỄN THỰC HIỆN CỦA VIỆT NAM
• 3.5. HỢP TÁC PHÒNG, CHỐNG TỘI PHẠM MA TÚY TRONG ASEAN VÀ THỰC TIỄN THỰC HIỆN CỦA VIỆT NAM
• 3.6. HỢP TÁC ĐẤU TRANH PHÒNG CHỐNG TỘI PHẠM BUÔN BÁN NGƯỜI, ĐẶC BIỆT LÀ PHỤ NỮ VÀ TRẺ EM TRONG ASEAN VÀ THỰC TIỄN THỰC HIỆN CỦA VIỆT NAM
• 3.7. TƯƠNG TRỢ TƯ PHÁP HÌNH SỰ TRONG ASEAN VÀ THỰC TIỄN THỰC HIỆN CỦA VIỆT NAM
• 3.8. CÁC VẤN ĐỀ PHÁP LÝ VÀ THỰC TIỄN HOẠT ĐỘNG CỦA ASEANAPOL
• DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Pháp luật ASEAN về phòng chống tội phạm xuyên quốc gia

Pháp luật ASEAN đóng vai trò quan trọng trong việc thiết lập khuôn khổ pháp lý để phòng chống tội phạm xuyên quốc gia. Các văn bản pháp lý như Hiến chương ASEAN, Công ước ASEAN về chống khủng bố (ACCT), và Công ước ASEAN về phòng chống buôn bán người (ACTIP) là nền tảng cho hợp tác khu vực. Tuy nhiên, hệ thống pháp luật này còn tồn tại nhiều bất cập, đặc biệt là sự thiếu tính ràng buộc pháp lý của các văn kiện khuyến nghị. Điều này làm giảm hiệu quả của hợp tác pháp lý ASEAN trong việc đối phó với các loại tội phạm phức tạp như buôn bán ma túy, khủng bố, và buôn bán người.

1.1. Khái niệm và đặc điểm của pháp luật ASEAN

Pháp luật ASEAN về phòng chống tội phạm xuyên quốc gia được hình thành từ các điều ước quốc tế và văn kiện khu vực. Các văn bản này tập trung vào việc thiết lập cơ chế hợp tác giữa các quốc gia thành viên. Tuy nhiên, sự thiếu đồng bộ trong hệ thống pháp luật và sự phụ thuộc vào các cam kết chính trị làm giảm tính hiệu quả. Cần có sự hoàn thiện để đảm bảo tính thống nhất và ràng buộc pháp lý.

1.2. Thiết chế pháp lý ASEAN

Hệ thống thiết chế pháp lý ASEAN bao gồm các cơ quan như Hội nghị Bộ trưởng ASEAN về tội phạm xuyên quốc gia (AMMTC) và ASEANAPOL. Các thiết chế này đóng vai trò quan trọng trong việc điều phối hoạt động hợp tác. Tuy nhiên, sự thiếu nguồn lực và cơ chế phối hợp chưa hiệu quả là những thách thức cần được khắc phục.

II. Thực tiễn tại Việt Nam

Việt Nam, với tư cách là thành viên của ASEAN, đã tích cực tham gia vào các hoạt động phòng chống tội phạm xuyên quốc gia. Tuy nhiên, việc thực thi pháp luật ASEAN tại Việt Nam gặp nhiều khó khăn do sự phức tạp của các loại hình tội phạm và hạn chế về năng lực thể chế. Cần có những nghiên cứu toàn diện để đưa ra các giải pháp nâng cao hiệu quả thực thi.

2.1. Thực trạng thực hiện pháp luật ASEAN

Việt Nam đã tham gia vào các điều ước quốc tế và khu vực liên quan đến phòng chống tội phạm xuyên quốc gia. Tuy nhiên, việc áp dụng các quy định này vào thực tiễn còn nhiều hạn chế. Nguyên nhân chính là sự thiếu đồng bộ giữa hệ thống pháp luật Việt Nam và các quy định của ASEAN.

2.2. Giải pháp nâng cao hiệu quả

Để nâng cao hiệu quả thực thi pháp luật ASEAN, Việt Nam cần hoàn thiện hệ thống pháp luật trong nước, tăng cường năng lực thể chế, và đẩy mạnh hợp tác quốc tế. Các giải pháp cụ thể bao gồm đào tạo nguồn nhân lực, tăng cường trao đổi thông tin, và tham gia tích cực vào các cơ chế hợp tác khu vực.

III. Hợp tác quốc tế về pháp luật

Hợp tác quốc tế về pháp luật là yếu tố then chốt trong việc đối phó với tội phạm xuyên quốc gia. ASEAN đã thiết lập các cơ chế hợp tác như ASEANAPOL và AMMTC để tăng cường trao đổi thông tin và phối hợp hành động. Tuy nhiên, cần có sự cải thiện trong cơ chế phối hợp và nguồn lực để đảm bảo hiệu quả của các hoạt động này.

3.1. Cơ chế hợp tác ASEAN

Các cơ chế hợp tác như ASEANAPOL và AMMTC đóng vai trò quan trọng trong việc điều phối hoạt động phòng chống tội phạm xuyên quốc gia. Tuy nhiên, sự thiếu nguồn lực và cơ chế phối hợp chưa hiệu quả là những thách thức cần được khắc phục.

3.2. Kinh nghiệm từ Liên minh châu Âu

ASEAN có thể học hỏi kinh nghiệm từ Liên minh châu Âu trong việc thiết lập các cơ chế hợp tác hiệu quả. Các bài học về xây dựng thể chế, tăng cường nguồn lực, và cải thiện cơ chế phối hợp có thể áp dụng để nâng cao hiệu quả của hợp tác pháp lý ASEAN.