Nghiên cứu nồng độ SERP5, RBP4 và IL-18 trong huyết thanh của bệnh nhân đái tháo đường type 2

• Tác giả: Nguyễn Viết Dũng
• Người hướng dẫn: PGS. Đoàn Văn Đệ
• Trường học: Học viện Quân y
• Chuyên ngành: Nội khoa
• Đề tài: Nghiên cứu nồng độ SFRP5, RBP4, IL-18 huyết thanh ở bệnh nhân đái tháo đường týp 2
• Loại tài liệu: luận án tiến sĩ y học
• Năm xuất bản: 2021
• Địa điểm: Hà Nội

• LỜI CAM ĐOAN
• 1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN TÀI LIỆU
• 1.1. ĐẠI CƯƠNG VỀ ĐÁI THÁO ĐƯỜNG
• 1.2. Khái niệm ĐTĐ, chẩn đoán và phân loại ĐTĐ
• 1.3. Dịch tễ học bệnh đái tháo đường
• 1.4. Cơ chế bệnh sinh của đái tháo đường týp 2
• 1.5. Các yếu tố nguy cơ đái tháo đường týp 2
• 1.6. TỔNG QUAN VỀ SFRP5, RBP4, IL-18
• 1.7. TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU VỀ SFRP5, RBP4, IL-18 Ở BỆNH NHÂN ĐÁI THÁO ĐƯỜNG TÝP 2
• 2. CHƯƠNG 2: ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 2.1. ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU
• 2.2. Tiêu chuẩn chọn mẫu nghiên cứu
• 2.3. Tiêu chuẩn loại trừ
• 2.4. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 2.5. Thiết kế nghiên cứu
• 2.6. Phương pháp thu thập số liệu
• 2.7. Phương tiện, kỹ thuật và các tiêu chuẩn sử dụng trong nghiên cứu
• 2.8. Xử lý số liệu
• 2.9. Đạo đức trong nghiên cứu
• 3. CHƯƠNG 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
• 3.1. ĐẶC ĐIỂM CHUNG CỦA CÁC ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU
• 3.2. SỰ BIẾN ĐỔI NỒNG ĐỘ SFRP5, RBP4, IL-18 HUYẾT THANH Ở BỆNH NHÂN ĐÁI THÁO ĐƯỜNG TÝP 2
• 3.3. MỐI LIÊN QUAN GIỮA NỒNG ĐỘ SFRP5, IL18 VÀ RBP4 HUYẾT THANH VỚI MỘT SỐ ĐẶC ĐIỂM LÂM SÀNG, CẬN LÂM SÀNG VÀ TÌNH TRẠNG KHÁNG INSULIN Ở BỆNH NHÂN ĐTĐ TÝP 2
• 4. CHƯƠNG 4: BÀN LUẬN
• 4.1. ĐẶC ĐIỂM CHUNG CỦA CÁC ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU
• 4.2. SỰ BIẾN ĐỔI NỒNG ĐỘ SFRP5, IL-18, RBP4 HUYẾT THANH Ở BỆNH NHÂN ĐTĐ TÝP 2
• 4.3. Sự biến đổi nồng độ SFRP5 ở bệnh nhân ĐTĐ týp 2
• 4.4. Sự biến đổi nồng độ RBP4 ở bệnh nhân ĐTĐ týp 2
• 4.5. Sự biến đổi nồng độ IL-18 ở bệnh nhân ĐTĐ týp 2
• 4.6. MỐI LIÊN QUAN CỦA NỒNG ĐỘ SFRP5, IL-18, RBP4 HUYẾT THANH VỚI TÌNH TRẠNG KHÁNG INSULIN VÀ MỘT SỐ ĐẶC ĐIỂM LÂM SÀNG, CẬN LÂM SÀNG Ở BỆNH NHÂN ĐTĐ TÝP 2
• 4.7. Mối liên quan giữa nồng độ SFRP5 huyết thanh với một số đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng và tình trạng kháng insulin ở bệnh nhân ĐTĐ týp 2
• 4.8. Mối liên quan giữa nồng độ RBP4 huyết thanh với một số đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng và tình trạng kháng insulin ở bệnh nhân ĐTĐ týp 2
• 4.9. Mối liên quan giữa nồng độ IL-18 huyết thanh với một số đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng và tình trạng kháng insulin ở bệnh nhân ĐTĐ týp 2
• 4.10. Mối liên quan giữa các adipokine SFRP5, RBP4, IL-18
• NHỮNG HẠN CHẾ CỦA LUẬN ÁN
• DANH MỤC BÀI BÁO ĐÃ CÔNG BỐ
• TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Tổng quan về bệnh đái tháo đường type 2

Bệnh đái tháo đường (ĐTĐ) type 2 là một trong những bệnh lý mạn tính phổ biến, đặc biệt tại các nước đang phát triển. Theo thống kê của Liên đoàn Đái tháo đường Quốc tế (IDF), số người mắc bệnh này đã tăng lên đáng kể trong những năm gần đây. ĐTĐ type 2 chủ yếu liên quan đến kháng insulin và rối loạn chức năng tế bào β. Việc hiểu rõ về cơ chế bệnh sinh của ĐTĐ type 2 là rất quan trọng để phát triển các phương pháp chẩn đoán và điều trị hiệu quả. Các adipokin như SFRP5, RBP4, và IL-18 đã được nghiên cứu và cho thấy có mối liên quan đến cơ chế gây viêm và rối loạn chuyển hóa trong bệnh lý này. Nghiên cứu này nhằm mục đích khảo sát nồng độ của các adipokin này trong huyết thanh bệnh nhân ĐTĐ type 2 và phân tích mối liên quan của chúng với các đặc điểm lâm sàng và tình trạng kháng insulin.

1.1. Khái niệm và phân loại bệnh đái tháo đường

ĐTĐ được phân loại thành nhiều loại, trong đó ĐTĐ type 2 là loại phổ biến nhất. Bệnh lý này được xác định qua các tiêu chí chẩn đoán như nồng độ glucose huyết tương lúc đói và sau khi làm nghiệm pháp dung nạp glucose. Việc phân loại này giúp xác định phương pháp điều trị phù hợp cho từng bệnh nhân. Đặc biệt, các yếu tố nguy cơ như thừa cân, béo phì và lối sống không lành mạnh có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh. Nghiên cứu về SFRP5, RBP4, và IL-18 trong bối cảnh này có thể cung cấp thông tin quý giá về cơ chế bệnh sinh và các yếu tố nguy cơ liên quan đến ĐTĐ type 2.

II. Tình hình nghiên cứu về SFRP5 RBP4 IL 18

Nghiên cứu về nồng độ SFRP5, RBP4, và IL-18 trong huyết thanh bệnh nhân ĐTĐ type 2 đã được thực hiện ở nhiều quốc gia, tuy nhiên kết quả vẫn chưa đồng nhất. Một số nghiên cứu cho thấy nồng độ SFRP5 có thể giảm ở bệnh nhân ĐTĐ type 2, trong khi RBP4 và IL-18 lại có xu hướng tăng. Điều này cho thấy sự thay đổi nồng độ của các adipokin này có thể phản ánh tình trạng viêm và kháng insulin trong cơ thể. Việc phân tích mối liên quan giữa nồng độ các adipokin này với các chỉ số lâm sàng và cận lâm sàng sẽ giúp làm rõ hơn vai trò của chúng trong cơ chế bệnh sinh của ĐTĐ type 2.

2.1. Nghiên cứu trên thế giới

Trên thế giới, nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng SFRP5 có vai trò kháng viêm, trong khi RBP4 và IL-18 lại có tính chất tiền viêm. Các nghiên cứu này đã chỉ ra rằng sự gia tăng nồng độ RBP4 và IL-18 có thể liên quan đến tình trạng kháng insulin và các biến chứng của ĐTĐ type 2. Việc hiểu rõ về mối quan hệ giữa các adipokin này và tình trạng bệnh lý sẽ giúp phát triển các phương pháp điều trị mới và hiệu quả hơn cho bệnh nhân.

III. Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu này được thiết kế với mục tiêu khảo sát nồng độ SFRP5, RBP4, và IL-18 trong huyết thanh của bệnh nhân ĐTĐ type 2. Phương pháp thu thập số liệu bao gồm việc lấy mẫu máu và phân tích nồng độ các adipokin bằng phương pháp ELISA. Các tiêu chuẩn chọn mẫu và loại trừ được áp dụng để đảm bảo tính chính xác và độ tin cậy của kết quả. Đặc biệt, nghiên cứu cũng chú trọng đến các yếu tố lâm sàng và cận lâm sàng của bệnh nhân để phân tích mối liên quan giữa nồng độ các adipokin và tình trạng kháng insulin.

3.1. Tiêu chuẩn chọn mẫu

Tiêu chuẩn chọn mẫu bao gồm bệnh nhân được chẩn đoán ĐTĐ type 2 theo tiêu chuẩn của WHO. Các bệnh nhân không có bệnh lý nội khoa đi kèm hoặc đang điều trị bằng thuốc có thể ảnh hưởng đến nồng độ SFRP5, RBP4, và IL-18 sẽ được loại trừ. Việc lựa chọn mẫu bệnh nhân phù hợp là rất quan trọng để đảm bảo tính chính xác của nghiên cứu và giúp đưa ra các kết luận có giá trị về mối liên quan giữa các adipokin này và tình trạng bệnh lý.

IV. Kết quả nghiên cứu

Kết quả nghiên cứu cho thấy nồng độ SFRP5, RBP4, và IL-18 trong huyết thanh của bệnh nhân ĐTĐ type 2 có sự biến đổi rõ rệt. Cụ thể, nồng độ SFRP5 có xu hướng giảm, trong khi nồng độ RBP4 và IL-18 lại tăng cao. Những biến đổi này có thể liên quan đến tình trạng kháng insulin và các đặc điểm lâm sàng của bệnh nhân. Phân tích mối liên quan giữa nồng độ các adipokin này với các chỉ số như BMI, huyết áp, và các chỉ số lipid máu cho thấy có sự tương quan đáng kể, điều này cho thấy vai trò của các adipokin trong cơ chế bệnh sinh của ĐTĐ type 2.

4.1. Mối liên quan giữa nồng độ các adipokin và tình trạng kháng insulin

Nghiên cứu đã chỉ ra rằng nồng độ RBP4 và IL-18 có mối liên quan chặt chẽ với tình trạng kháng insulin ở bệnh nhân ĐTĐ type 2. Cụ thể, nồng độ RBP4 cao có thể là dấu hiệu cảnh báo tình trạng kháng insulin, trong khi SFRP5 thấp có thể phản ánh tình trạng viêm mạn tính. Những phát hiện này không chỉ giúp hiểu rõ hơn về cơ chế bệnh sinh của ĐTĐ type 2 mà còn mở ra hướng nghiên cứu mới cho các phương pháp điều trị và can thiệp sớm.