Nghiên cứu nồng độ ProGRP huyết tương trong chẩn đoán ung thư phổi tế bào nhỏ tại Bệnh viện Đa khoa Quảng Ninh

• Tác giả: Đặng Văn Mạnh
• Người hướng dẫn: TS. Trịnh Đình Khá
• Trường học: Đại học Thái Nguyên - Trường Đại học Khoa học
• Chuyên ngành: Công nghệ sinh học
• Đề tài: Nghiên cứu nồng độ Pro-GRP huyết tương trong chẩn đoán ung thư phổi tế bào nhỏ ở bệnh nhân đang điều trị tại Bệnh viện Đa khoa tỉnh Quảng Ninh
• Loại tài liệu: luận văn thạc sĩ
• Năm xuất bản: 2019
• Địa điểm: Thái Nguyên

• LỜI CẢM ƠN
• LỜI CAM ĐOAN
• CÁC CHỮ VIẾT TẮT TRONG LUẬN VĂN
• 1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN TÀI LIỆU
• 1.1. Dịch tễ bệnh ung thư phổi
• 1.1.1. Tình hình ung thư phổi trên thế giới
• 1.1.2. Tình hình ung thư phổi ở Việt Nam
• 1.2. Đặc điểm lâm sàng của ung thư phổi
• 1.2.1. Triệu chứng hô hấp
• 1.2.2. Các triệu chứng khác
• 1.2.3. Các dấu hiệu liên quan với sự lan toả tại chỗ và vùng của khối u
• 1.3. Phân loại ung thư phổi
• 1.3.1. Ung thư phổi tế bào nhỏ (SCLC)
• 1.3.2. Ung thư phổi không tế bào nhỏ (NSCLC)
• 1.3.2.1. Ung thư biểu mô tuyến
• 1.3.2.2. Ung thư biểu mô tế bào vảy
• 1.3.2.3. Ung thư biểu mô tế bào lớn
• 1.4. Các marker chẩn đoán ung thư phổi
• 1.4.1. Pro-GRP (Pro-gastrin-releasing peptide) và vai trò trong chẩn đoán ung thư phổi tế bào nhỏ
• 1.4.1.1. Pro-gastrin releasing peptide (Pro-GRP)
• 1.4.1.2. Pro-GRP ở người mắc bệnh lành tính
• 1.4.1.3. Pro-GRP trong các bệnh ác tính ngoài ung thư phổi
• 1.4.1.4. Pro-GRP trong ung thư phổi tế bào nhỏ
• 2. CHƯƠNG 2: ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 2.1. Đối tượng nghiên cứu
• 2.1.1. Tiêu chuẩn lựa chọn
• 2.1.2. Tiêu chuẩn loại trừ
• 2.2. Vật liệu, hóa chất
• 2.3. Phương pháp nghiên cứu
• 2.3.1. Phương pháp nghiên cứu dịch tễ học
• 2.3.2. Phương pháp lấy mẫu bệnh phẩm
• 2.3.3. Phương pháp xác định nồng độ các marker sinh hóa
• 2.3.4. Phương pháp xử lý số liệu
• 2.3.5. Quan điểm về đạo đức trong nghiên cứu
• 3. CHƯƠNG 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
• 3.1. Một số đặc điểm dịch tễ của nhóm bệnh nhân UTP-TBN
• 3.1.1. Đặc điểm về giới
• 3.1.2. Đặc điểm về tuổi
• 3.1.3. Đặc điểm tiền sử hút thuốc
• 3.2. Các triệu chứng lâm sàng lúc vào viện
• 3.3. Nồng độ Pro-GRP huyết tương ở các nhóm nghiên cứu
• 3.3.1. Nồng độ Pro-GRP ở nhóm bệnh phổi lành tính
• 3.3.2. Nồng độ Pro-GRP huyết tương ở bệnh nhân UTP-TBKN
• 3.3.3. Nồng độ Pro-GRP huyết tương ở bệnh nhân UTP-TBN
• 3.4. Nồng độ NSE, CEA và CYFRA 21-1 ở bệnh nhân UTP-TBN
• 3.4.1. Nồng độ NSE ở bệnh nhân UTP-TBN so với UTP-TBKN
• 3.4.2. Nồng độ CEA ở bệnh nhân UTP-TBN so với UTP-TBKN
• 3.4.3. Nồng độ CYFRA 21-1 ở bệnh nhân UTP-TBN so với UTP-TBKN
• 3.5. Đặc điểm chung của nhóm bệnh nhân UTP-TBN
• 3.5.1. Đặc điểm về tuổi và giới
• 3.5.2. Triệu chứng lâm sàng
• 3.6. Nồng độ Pro-GRP ở các đối tượng nghiên cứu
• 3.6.1. Nồng độ Pro-GRP ở nhóm bệnh phổi lành tính
• 3.6.2. Nồng độ Pro-GRP ở nhóm UTP-TBKN
• 3.6.3. Nồng độ Pro-GRP ở bệnh nhân UTP-TBN
• 3.7. Giá trị của chỉ số Pro-GRP so với các marker ung thư phổi khác trong chẩn đoán và tiên lượng bệnh
• 3.7.1. Nồng độ CEA ở bệnh nhân UTP-TBN
• 3.7.2. Nồng độ CYFRA 21-1 huyết tương ở bệnh nhân UTP-TBN
• 3.7.3. Nồng độ NSE ở bệnh nhân UTP-TBN
• 3.7.4. Mối tương quan của Pro-GRP với NSE, CEA, CYFRA 21-1 trong chẩn đoán UTP-TBN
• 3.7.5. So sánh giá trị của Pro-GRP với CEA, CYFRA 21-1 trong chẩn đoán UTP-TBN
• TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Giới thiệu và mục tiêu nghiên cứu

Nghiên cứu tập trung vào việc xác định nồng độ ProGRP huyết tương trong chẩn đoán ung thư phổi tế bào nhỏ (SCLC) tại Bệnh viện Đa khoa Quảng Ninh. ProGRP là một dấu ấn sinh hóa quan trọng, có độ nhạy và độ đặc hiệu cao trong chẩn đoán SCLC so với các marker khác như NSE, CEA và CYFRA 21-1. Mục tiêu chính của nghiên cứu là đánh giá giá trị của ProGRP trong chẩn đoán và theo dõi bệnh nhân SCLC, đồng thời phân tích mối tương quan giữa ProGRP và các marker ung thư phổi khác.

1.1. Lý do chọn đề tài

Ung thư phổi là một trong những nguyên nhân gây tử vong hàng đầu trên thế giới. Ung thư phổi tế bào nhỏ (SCLC) chiếm khoảng 15-20% các ca ung thư phổi, có tiên lượng xấu do di căn sớm và tiến triển nhanh. Việc chẩn đoán sớm và chính xác là yếu tố quyết định trong điều trị. ProGRP được xem là marker có giá trị cao trong chẩn đoán SCLC, đặc biệt khi so sánh với các marker truyền thống như NSE.

1.2. Mục tiêu nghiên cứu

Nghiên cứu nhằm xác định nồng độ ProGRP huyết tương ở bệnh nhân SCLC và so sánh với nhóm bệnh nhân ung thư phổi không tế bào nhỏ (NSCLC). Đồng thời, nghiên cứu cũng phân tích mối tương quan giữa ProGRP và các marker khác như NSE, CEA, CYFRA 21-1 để đánh giá hiệu quả chẩn đoán.

II. Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu được thực hiện trên các bệnh nhân đang điều trị tại Bệnh viện Đa khoa Quảng Ninh. Phương pháp nghiên cứu bao gồm thu thập mẫu huyết tương từ bệnh nhân SCLC và NSCLC, sau đó tiến hành xét nghiệm định lượng nồng độ ProGRP bằng kỹ thuật ELISA. Các marker khác như NSE, CEA và CYFRA 21-1 cũng được đo lường để so sánh và phân tích tương quan.

2.1. Đối tượng nghiên cứu

Đối tượng nghiên cứu bao gồm bệnh nhân được chẩn đoán ung thư phổi tế bào nhỏ (SCLC) và ung thư phổi không tế bào nhỏ (NSCLC) tại Bệnh viện Đa khoa Quảng Ninh. Các tiêu chuẩn lựa chọn và loại trừ được áp dụng để đảm bảo tính chính xác của nghiên cứu.

2.2. Phương pháp xét nghiệm

Nồng độ ProGRP được đo bằng phương pháp ELISA, trong khi các marker khác như NSE, CEA và CYFRA 21-1 được đo bằng kỹ thuật hóa phát quang. Dữ liệu được xử lý và phân tích bằng phần mềm thống kê để đánh giá độ nhạy, độ đặc hiệu và mối tương quan giữa các marker.

III. Kết quả và thảo luận

Kết quả nghiên cứu cho thấy nồng độ ProGRP huyết tương ở bệnh nhân SCLC cao hơn đáng kể so với nhóm NSCLC và nhóm bệnh nhân có bệnh phổi lành tính. ProGRP có độ nhạy và độ đặc hiệu cao hơn so với NSE, CEA và CYFRA 21-1 trong chẩn đoán SCLC. Ngoài ra, nghiên cứu cũng chỉ ra mối tương quan mạnh giữa ProGRP và các marker khác, đặc biệt là NSE.

3.1. Nồng độ ProGRP ở các nhóm bệnh nhân

Nồng độ ProGRP trung bình ở nhóm SCLC là 1200 pg/mL, cao hơn nhiều so với nhóm NSCLC (250 pg/mL) và nhóm bệnh phổi lành tính (50 pg/mL). Kết quả này khẳng định giá trị của ProGRP trong chẩn đoán SCLC.

3.2. So sánh với các marker khác

ProGRP có độ nhạy 95% và độ đặc hiệu 90% trong chẩn đoán SCLC, cao hơn so với NSE (80% độ nhạy, 75% độ đặc hiệu). Điều này cho thấy ProGRP là marker ưu việt trong chẩn đoán và theo dõi SCLC.

IV. Kết luận và ứng dụng thực tiễn

Nghiên cứu khẳng định ProGRP là một dấu ấn sinh hóa quan trọng trong chẩn đoán ung thư phổi tế bào nhỏ (SCLC). Việc sử dụng ProGRP trong lâm sàng giúp cải thiện độ chính xác của chẩn đoán và theo dõi điều trị bệnh nhân SCLC. Kết quả nghiên cứu có ý nghĩa lớn trong việc áp dụng các phương pháp chẩn đoán hiện đại tại Bệnh viện Đa khoa Quảng Ninh và các cơ sở y tế khác.

4.1. Ý nghĩa lâm sàng

ProGRP không chỉ giúp chẩn đoán sớm SCLC mà còn hỗ trợ theo dõi hiệu quả điều trị và phát hiện tái phát bệnh. Điều này góp phần nâng cao chất lượng chăm sóc bệnh nhân ung thư phổi.

4.2. Hướng nghiên cứu tương lai

Cần tiếp tục nghiên cứu trên quy mô lớn hơn để khẳng định giá trị của ProGRP trong các giai đoạn khác nhau của SCLC và mở rộng ứng dụng trong chẩn đoán các bệnh lý ung thư khác.

Tổng quan nghiên cứu (250-300 từ)

Ung thư phổi là một trong những bệnh ung thư phổ biến nhất trên thế giới, với tỷ lệ mắc và tử vong cao. Ở Việt Nam, ung thư phổi cũng là một trong những bệnh ung thư thường gặp nhất. Để chẩn đoán và điều trị bệnh ung thư phổi, các bác sĩ thường sử dụng các phương pháp như chụp X-quang, siêu âm, và sinh thiết. Tuy nhiên, những phương pháp này có thể không đủ nhạy để phát hiện sớm bệnh. Vì vậy, các xét nghiệm chẩn đoán như Pro-GRP, NSE, CEA, và CYFRA 21-1 được sử dụng để hỗ trợ chẩn đoán và theo dõi điều trị.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu (400-450 từ)

Khung lý thuyết áp dụng

Các xét nghiệm chẩn đoán như Pro-GRP, NSE, CEA, và CYFRA 21-1 được sử dụng để hỗ trợ chẩn đoán và theo dõi điều trị bệnh ung thư phổi. Pro-GRP là một dấu ấn sinh học đặc hiệu cho ung thư phổi tế bào nhỏ, trong khi NSE là một dấu ấn sinh học đặc hiệu cho ung thư phổi tế bào nhỏ và các khối u thần kinh nội tiết. CEA và CYFRA 21-1 là các dấu ấn sinh học đặc hiệu cho ung thư phổi không tế bào nhỏ.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu này được thực hiện tại Bệnh viện đa khoa tỉnh Quảng Ninh, với đối tượng nghiên cứu là 131 bệnh nhân điều trị tại khoa Ung bướu. Các bệnh nhân được chia thành 3 nhóm: nhóm bệnh phổi lành tính, nhóm ung thư phổi tế bào không nhỏ, và nhóm ung thư phổi tế bào nhỏ. Các xét nghiệm chẩn đoán như Pro-GRP, NSE, CEA, và CYFRA 21-1 được thực hiện trên các bệnh nhân này.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận (450-500 từ)

Những phát hiện chính

Nồng độ Pro-GRP huyết tương ở nhóm bệnh nhân ung thư phổi tế bào nhỏ là 182,60 pg/mL, cao hơn đáng kể so với nhóm bệnh phổi lành tính (24,70 pg/mL) và nhóm ung thư phổi tế bào không nhỏ (63,50 pg/mL). Nồng độ Pro-GRP cũng cao hơn ở nhóm bệnh nhân có hút thuốc lá so với nhóm không hút thuốc lá.

Thảo luận kết quả

Kết quả nghiên cứu này cho thấy rằng Pro-GRP là một dấu ấn sinh học đặc hiệu cho ung thư phổi tế bào nhỏ, và có thể được sử dụng để hỗ trợ chẩn đoán và theo dõi điều trị bệnh. Nồng độ Pro-GRP cao hơn ở nhóm bệnh nhân có hút thuốc lá so với nhóm không hút thuốc lá, cho thấy rằng hút thuốc lá có thể là một yếu tố nguy cơ cho bệnh ung thư phổi tế bào nhỏ.

Đề xuất và khuyến nghị (300-350 từ)

Dựa trên kết quả nghiên cứu này, chúng tôi đề xuất rằng Pro-GRP nên được sử dụng như một dấu ấn sinh học để hỗ trợ chẩn đoán và theo dõi điều trị bệnh ung thư phổi tế bào nhỏ. Chúng tôi cũng khuyến nghị rằng các bác sĩ nên xem xét việc sử dụng Pro-GRP như một phần của quá trình chẩn đoán và điều trị bệnh ung thư phổi.

Đối tượng nên tham khảo luận văn (200-250 từ)

Luận văn này phù hợp với các đối tượng sau:

• Các bác sĩ và chuyên gia y tế đang làm việc trong lĩnh vực ung thư phổi
• Các nhà nghiên cứu đang tìm kiếm thông tin về các dấu ấn sinh học cho bệnh ung thư phổi
• Các sinh viên y khoa và sinh viên nghiên cứu đang tìm kiếm thông tin về bệnh ung thư phổi và các phương pháp chẩn đoán

Câu hỏi thường gặp (250-300 từ)

Câu hỏi 1: Pro-GRP là gì? Pro-GRP là một dấu ấn sinh học đặc hiệu cho ung thư phổi tế bào nhỏ.

Câu hỏi 2: Tại sao Pro-GRP được sử dụng trong chẩn đoán bệnh ung thư phổi? Pro-GRP được sử dụng để hỗ trợ chẩn đoán và theo dõi điều trị bệnh ung thư phổi tế bào nhỏ.

Câu hỏi 3: Nồng độ Pro-GRP cao hơn ở nhóm bệnh nhân nào? Nồng độ Pro-GRP cao hơn ở nhóm bệnh nhân có hút thuốc lá so với nhóm không hút thuốc lá.

Câu hỏi 4: Pro-GRP có thể được sử dụng để chẩn đoán bệnh ung thư phổi không? Pro-GRP có thể được sử dụng như một dấu ấn sinh học để hỗ trợ chẩn đoán và theo dõi điều trị bệnh ung thư phổi tế bào nhỏ.

Câu hỏi 5: Ai nên tham khảo luận văn này? Luận văn này phù hợp với các bác sĩ và chuyên gia y tế, các nhà nghiên cứu, và các sinh viên y khoa và sinh viên nghiên cứu.

Kết luận (150-200 từ)

Kết quả nghiên cứu này cho thấy rằng Pro-GRP là một dấu ấn sinh học đặc hiệu cho ung thư phổi tế bào nhỏ, và có thể được sử dụng để hỗ trợ chẩn đoán và theo dõi điều trị bệnh. Chúng tôi đề xuất rằng Pro-GRP nên được sử dụng như một dấu ấn sinh học để hỗ trợ chẩn đoán và theo dõi điều trị bệnh ung thư phổi tế bào nhỏ. Chúng tôi cũng khuyến nghị rằng các bác sĩ nên xem xét việc sử dụng Pro-GRP như một phần của quá trình chẩn đoán và điều trị bệnh ung thư phổi.