Nghiên Cứu Nhận Thức Của Sinh Viên Về Các Phương Ngữ Tiếng Anh: Trường Hợp Sinh Viên EFL Tại Trường Cao Đẳng Du Lịch Huế

• Tác giả: Trần Lê Phương Anh
• Người hướng dẫn: TS. Hoàng Tịnh Bảo
• Trường học: Hue University of Foreign Languages
• Chuyên ngành: English Language Teaching
• Đề tài: Nghiên Cứu Nhận Thức Của Sinh Viên Về Các Phương Ngữ Tiếng Anh Tại Trường Cao Đẳng Du Lịch Huế
• Loại tài liệu: ma thesis
• Năm xuất bản: 2016
• Địa điểm: Huế

• STATEMENT OF ORIGINAL AUTHORSHIP
• ABSTRACT
• ACKNOWLEDGEMENTS
• TABLE OF CONTENTS
• LIST OF TABLES
• LIST OF FIGURES
• LIST OF CHARTS
• LIST OF ABBREVIATIONS
• 1. CHƯƠNG 1: INTRODUCTION
• 1.1. Background of the study
• 1.2. Rationale of the study
• 1.3. The aim and research questions about the study
• 1.4. Significance of the study
• 1.5. Scope of the study
• 1.6. Structure of the study
• 2. CHƯƠNG 2: LITERATURE REVIEW
• 2.1. Listening comprehension and the difficulties in listening various accents of English
• 2.2. Listening difficulties and problems for foreign language learners
• 2.3. English as an International Language, various English dialects around the world and attitudes toward English as an International Language
• 2.4. English as an International Language
• 2.5. Various dialects of English around the world
• 2.6. Attitudes toward English as an International Language
• 2.7. The differences in pronunciation and lexicon between American and British accents, and Australian and British accents
• 2.7.1. The differences between American and British accents, and Australian and British accents
• 2.7.2. The differences in pronunciation between American and British accents, Australian and British accents
• 2.7.3. The differences in the phonemic systems of accents
• 2.7.4. The differences in the phonotactic distributions of accents
• 2.7.5. The differences in the lexical realizations of words including phoneme substitution, deletion and insertion
• 2.7.6. The differences in lexicon among American, British, Australian English
• 2.8. The features in phonology and lexicon of Singapore English and Philippines English in Outer Circle
• 2.8.1. The features in phonology and lexicon of Singapore English (Singlish) distinguishing to Received Pronunciation
• 2.8.2. The differences in vowels between Singlish and Received Pronunciation
• 2.8.3. The differences in consonants between Singlish and Received Pronunciation
• 2.8.4. The differences in lexicon between British, American and Singapore English
• 2.8.5. The features in phonology and lexicon of Philippine English
• 2.8.6. The differences in vowels between Philippine English and General American English
• 2.8.7. The differences in consonants between Philippine English and General American English
• 2.8.8. The differences in lexicon between Philippine English, American English and British English
• 2.9. The features in phonology of Thai English in Expanding Circle
• 2.9.1. Thai English vowels in distinguishing to English vowels
• 2.9.2. Thai English consonants in distinguishing to English consonants
• 3. CHƯƠNG 3: METHODOLOGY
• 3.1. EFL students at Hue Tourism College
• 3.2. English teachers at Hue Tourism College
• 3.3. Instruments for data collection
• 3.4. Data collection procedure
• 4. CHƯƠNG 4: FINDINGS AND DISCUSSION
• 4.1. The students’ problems in recognizing the differences in pronunciation and in lexicon among the varieties of English dialects
• 4.2. The difficulties facing of tourism students in listening to different English dialects in terms of pronunciation
• 4.3. Students’ opinions about listening comprehension
• 4.4. Students’ points of view about the importance of listening comprehension in listening English
• 4.5. Domains of learning English accents
• 4.6. Students’ frequencies of encountering listening problems
• 4.7. Students’ difficulties in coping with various English accents
• 4.8. Causes of difficulties for tourism students with unfamiliar accents
• 4.9. Chances to speak to native speakers
• 4.10. Students’ difficulties in listening to native speakers
• 4.11. Some of English accents and students’ familiarity
• 4.12. Students’ ability in recognizing English accents
• 4.13. The difficulties facing tourism students in recognizing the differences in lexicon
• 4.14. The rates of students who are able to identify lexical differences between different English dialects
• 4.15. The abilities in handling differences in lexicon
• 4.16. Tourism students’ awareness of the English accents
• 4.17. Students’ viewpoints about knowledge of the differences in English dialects
• 4.18. The ways teachers raise students’ awareness of the differences in pronunciation and in lexicon among those English dialects and solutions tourism students to overcome those difficulties effectively
• 4.18.1. The ways teachers raise students’ awareness of the differences in pronunciation and in lexicon among those English dialects
• 4.18.2. Solutions for tourism students to overcome those difficulties
• 4.18.3. Some suggestions to address the problems
• 4.18.4. Some effective solutions to overcome the problems from students
• 5. CHƯƠNG 5: CONCLUSIONS AND IMPLICATIONS
• 5.1. The difficulties facing tourism students in listening to different English dialects in terms of pronunciation
• 5.2. The difficulties facing tourism students in recognizing the differences in lexicon
• 5.3. Implications and suggestions
• 5.3.1. For EFL students
• 5.3.2. Limitation and suggestions for further research

I. Tổng Quan Nghiên Cứu Nhận Thức Về Phương Ngữ Tiếng Anh

Ngôn ngữ là công cụ giao tiếp quan trọng của con người. Khác với động vật, con người có ngôn ngữ riêng. Ngôn ngữ là một hệ thống quy tắc phức tạp để học và sử dụng. Mọi ngôn ngữ đều dựa trên quá trình ký hiệu học để liên hệ dấu hiệu với ý nghĩa cụ thể. Ngôn ngữ của con người là duy nhất vì chúng có tính chất năng suất và dịch chuyển. Một ngôn ngữ là một hệ thống có tổ chức về âm thanh giọng nói, ngữ điệu, cao độ, cử chỉ hoặc ký hiệu viết để truyền đạt suy nghĩ và cảm xúc. Do đó, ngôn ngữ kết nối mọi người trong cuộc sống hàng ngày thông qua giao tiếp. Norman (2001) xem ngôn ngữ là một hình thức thực hành xã hội, ngụ ý ba điều: Ngôn ngữ là một phần của xã hội và không mang tính bên ngoài xã hội; Ngôn ngữ là một quá trình xã hội; Ngôn ngữ là một quá trình có điều kiện xã hội.

1.1. Tầm Quan Trọng Của Tiếng Anh Trong Bối Cảnh Toàn Cầu

Ngày nay, tiếng Anh dường như là một ngôn ngữ quốc tế (EIL) (Crystal 1997, Graddol 1997) do sự lan rộng của việc sử dụng tiếng Anh trên khắp thế giới cho nhiều mục đích như kinh tế, giáo dục, truyền thông đại chúng, v.v. Kết quả của "các công nghệ mới mang lại cơ hội ngôn ngữ mới, tiếng Anh nổi lên như một ngôn ngữ hạng nhất trong các ngành công nghiệp lần lượt ảnh hưởng đến tất cả các khía cạnh của xã hội – báo chí, quảng cáo, phát thanh, phim ảnh, ghi âm, giao thông vận tải và truyền thông" (Crystal 1997, tr. 4). Vì tiếng Anh được sử dụng rộng rãi ở nhiều quốc gia như ngôn ngữ thứ nhất và thứ hai hoặc ngoại ngữ, có nhiều giọng khu vực khác nhau của tiếng Anh như Singlish, tiếng Anh Philippines hoặc tiếng Anh Ấn Độ ngoài các "tiêu chuẩn" như tiếng Anh Anh hoặc tiếng Anh Mỹ.

1.2. Khó Khăn Trong Nghe Hiểu Các Phương Ngữ Tiếng Anh

Người học ngôn ngữ phải đối mặt với rất nhiều khó khăn trong việc nghe hiểu, đặc biệt đối với người học EFL. Khi điều tra các vấn đề về nghe hiểu ở sinh viên trong các nghiên cứu EFL đại học, Goh (2002) đã tìm thấy mười vấn đề về nghe hiểu liên quan đến ba giai đoạn xử lý nhận thức: giai đoạn tri giác, phân tích cú pháp và sử dụng như Anderson (1983, 1985) đề xuất. Ngoài ra, Rost (1994) cho biết rằng đối với ngoại ngữ, lắng nghe là rất quan trọng vì nó cung cấp đầu vào ngôn ngữ. Nếu không hiểu đầu vào một cách thích hợp, việc học đơn giản là không thể cải thiện được. Ngoài ra, nếu không có kỹ năng nghe, không thể đạt được giao tiếp (Cross, 1998).

II. Vấn Đề Sinh Viên Cao Đẳng Du Lịch Huế Và Phương Ngữ Anh

Nghiên cứu này được thực hiện vì những lý do sau: Thứ nhất, vì tiếng Anh là một ngôn ngữ quốc tế, không chỉ có một số tiếng Anh tiêu chuẩn như tiếng Anh Mỹ hay tiếng Anh Anh mà còn có nhiều phương ngữ tiếng Anh khác nhau. Đối với sinh viên Việt Nam nói chung và sinh viên EFL nói riêng, họ chủ yếu quen thuộc với phương ngữ tiếng Anh Mỹ, do thiếu tiếp xúc với các phương ngữ khác. Do đó, họ gặp rất nhiều khó khăn khi giao tiếp trong một môi trường làm việc với các phương ngữ tiếng Anh khác nhau. Vì có nhiều âm thanh hoặc từ vựng, sinh viên thường không thể phân biệt phương ngữ này với phương ngữ khác, họ không thể hiểu nhau. Do đó, trong việc học nghe hiểu, sinh viên không hiểu người nước ngoài đang nói gì.

2.1. Tầm Quan Trọng Của Kỹ Năng Nghe Trong Ngành Du Lịch

Thứ hai, những khó khăn trong việc lắng nghe các phương ngữ tiếng Anh khác nhau cũng là những rắc rối nghiêm trọng đối với sinh viên du lịch, những người luôn tiếp xúc với khách nước ngoài. Công việc tương lai của họ là hướng dẫn viên du lịch, nhân viên đại lý du lịch, nhân viên lễ tân, nhân viên buồng phòng, bồi bàn/nữ phục vụ hoặc phiên dịch viên sau khi tốt nghiệp Cao đẳng Du lịch Huế. Họ được cho là đóng vai trò là cầu nối kết nối Việt Nam với các nền văn hóa khác thông qua du lịch. Do đó, nhân viên làm việc trong ngành du lịch phải tiếp xúc không chỉ với các phương ngữ quen thuộc như phương ngữ Mỹ mà còn với nhiều phương ngữ khác nữa. Nếu họ không thể bắt được đúng từ, họ không thể hiểu và phục vụ khách một cách thỏa đáng. Sẽ nguy hiểm hơn khi họ làm việc với một số khách VIP, chẳng hạn, trong lĩnh vực ngoại giao. Do đó, nghe hiểu là một trong những kỹ năng quan trọng nhất đối với người học ngoại ngữ. Theo Buck (2001), “nghe hiểu là một quá trình chủ động xây dựng ý nghĩa và điều này được thực hiện bằng cách sử dụng kiến thức cho âm thanh đến”.

2.2. Thiếu Sự Quan Tâm Đến Đa Dạng Phương Ngữ Trong Giảng Dạy

Thứ ba, với kinh nghiệm giảng dạy tiếng Anh và làm việc tại Cao đẳng Du lịch Huế, tôi nghĩ rằng cần thiết phải dạy hoặc nói về các phương ngữ tiếng Anh khác nhau cho sinh viên để giúp họ làm quen với các phương ngữ tiếng Anh, nhưng các giáo viên tiếng Anh khác ít chú ý đến điều đó. Do đó, sinh viên có thể gặp rắc rối khi tham gia thực tập tại các khách sạn/khu nghỉ dưỡng 4-5 sao. Vì những lý do này, tôi đã chọn chủ đề nghiên cứu “Nghiên cứu Nhận thức của Sinh viên về Sự Đa dạng của các Phương ngữ Tiếng Anh: Một trường hợp của Sinh viên EFL Việt Nam tại Cao đẳng Du lịch Huế” để giúp sinh viên du lịch nâng cao nhận thức về các phương ngữ tiếng Anh khác nhau.

III. Mục Tiêu Xác Định Nhận Thức Về Phương Ngữ Của Sinh Viên

Nghiên cứu được thực hiện cho các mục đích sau. Đầu tiên, muốn xác định một số khó khăn trong việc nhận ra các phương ngữ tiếng Anh khác nhau đối với sinh viên tại Cao đẳng Du lịch Huế. Mục tiêu thứ hai là điều tra nhận thức của người học về sự khác biệt trong cách phát âm và từ vựng giữa các phương ngữ tiếng Anh khác nhau. Cuối cùng, một số đề xuất và giải pháp sẽ được đưa ra để giúp giảm bớt những khó khăn và cải thiện việc dạy và học tiếng Anh tại Cao đẳng Du lịch Huế

3.1. Các Câu Hỏi Nghiên Cứu Về Nhận Thức Phương Ngữ Tiếng Anh

Từ mục tiêu và lý do, nghiên cứu sẽ tập trung vào hai câu hỏi sau: 1. Những vấn đề của sinh viên trong việc nhận ra sự khác biệt trong cách phát âm và từ vựng giữa các phương ngữ tiếng Anh khác nhau là gì? 2. Giáo viên nên nâng cao nhận thức của sinh viên về sự khác biệt trong cách phát âm và từ vựng giữa các phương ngữ tiếng Anh đó như thế nào?

3.2. Ý Nghĩa Thực Tiễn Của Nghiên Cứu Về Nhận Thức Phương Ngữ

Nghiên cứu này sẽ cung cấp một cái nhìn sâu sắc về nhận thức của sinh viên năm cuối, những người đã được đào tạo tại các khách sạn/khu nghỉ dưỡng 4-5 sao và đã tiếp xúc với nhiều khách nước ngoài, chuyên về Hướng dẫn Du lịch & Lữ hành, Quản lý Thực phẩm & Đồ uống, Quản lý Khách sạn và Chuyên ngành Phiên dịch Tiếng Anh Du lịch tại Cao đẳng Du lịch Huế về sự đa dạng các phương ngữ tiếng Anh và tìm ra các vấn đề và khó khăn trong việc nhận ra các giọng tiếng Anh khác nhau. Thông qua những vấn đề và khó khăn đó trong việc xác định sự khác biệt trong cách phát âm và từ vựng giữa các phương ngữ tiếng Anh Mỹ, tiếng Anh Anh, tiếng Anh Úc, tiếng Anh Singapore, tiếng Anh Philippines và tiếng Anh Thái, giáo viên và sinh viên sẽ đưa ra một số đề xuất và giải pháp để giảm bớt những rắc rối. Bằng cách này, các giáo viên tiếng Anh tại Cao đẳng Du lịch Huế có thể cải thiện việc dạy và học các kỹ năng nói và nghe tại Cao đẳng Du lịch Huế và nâng cao nhận thức của sinh viên về sự khác biệt trong cách phát âm và từ vựng giữa các phương ngữ tiếng Anh đó để giúp họ có thể giao tiếp với người nước ngoài trên khắp thế giới một cách trôi chảy và hiệu quả.

IV. Phương Pháp Tìm Hiểu Vấn Đề Nhận Thức Tại Cao Đẳng Du Lịch

Mục tiêu của nghiên cứu này là khám phá cách sinh viên EFL và giáo viên tiếng Anh tại Cao đẳng Du lịch Huế cảm nhận về những khó khăn và ý nghĩa trong việc nhận ra các giọng tiếng Anh khác nhau. Do sự đa dạng của các phương ngữ tiếng Anh trên thế giới và nhiều khía cạnh của ngôn ngữ, nghiên cứu này sẽ tập trung chủ yếu vào sự khác biệt trong cách phát âm và từ vựng giữa các phương ngữ tiếng Anh Mỹ, tiếng Anh Anh, tiếng Anh Úc ở Vòng trong, tiếng Anh Singapore, phương ngữ tiếng Anh Philippines ở Vòng ngoài và phương ngữ tiếng Anh Thái ở Vòng mở rộng dành cho sinh viên du lịch, những người được cho là nhân viên trong ngành du lịch, để giúp họ tự tin hơn khi làm việc và phục vụ khách nước ngoài.

4.1. Phạm Vi Nghiên Cứu Về Sự Khác Biệt Trong Phát Âm Và Từ Vựng

Phạm vi nghiên cứu tập trung vào sự khác biệt trong cách phát âm (phát âm tiếng anh) và từ vựng giữa các phương ngữ tiếng Anh khác nhau. Điều này bao gồm cả các phương ngữ trong và ngoài nước, như tiếng Anh chuẩn so với giọng địa phương tiếng Anh và cả những phương ngữ từ các quốc gia mà tiếng Anh không phải tiếng mẹ đẻ (tính địa phương trong ngôn ngữ).

4.2. Cấu Trúc Luận Văn Về Nghiên Cứu Nhận Thức Phương Ngữ

Luận văn sẽ bao gồm 5 chương như sau: Chương I: Giới thiệu. Chương này đưa ra một giới thiệu ngắn gọn về bối cảnh của nghiên cứu và giải thích lý do tại sao nhà nghiên cứu chọn lĩnh vực này để nghiên cứu. Sau đó, các câu hỏi nghiên cứu, ý nghĩa của nghiên cứu, phạm vi của nghiên cứu...

V. Thách Thức Giao Tiếp Nhận Diện Khác Biệt Ngữ Âm Từ Vựng

Nghiên cứu này sẽ cung cấp một cái nhìn sâu sắc về nhận thức của sinh viên năm cuối, những người đã được đào tạo tại các khách sạn/khu nghỉ dưỡng 4-5 sao và đã tiếp xúc với nhiều khách nước ngoài, chuyên về Hướng dẫn Du lịch & Lữ hành, Quản lý Thực phẩm & Đồ uống, Quản lý Khách sạn và chuyên ngành Phiên dịch Tiếng Anh Du lịch tại Cao đẳng Du lịch Huế về sự đa dạng các phương ngữ tiếng Anh và tìm ra các vấn đề và khó khăn trong việc nhận ra các giọng tiếng Anh khác nhau.

5.1. Đánh Giá Khả Năng Nhận Diện Sự Khác Biệt Ngữ Âm Tiếng Anh

Đánh giá khả năng nhận diện sự khác biệt về ngữ âm của sinh viên khi tiếp xúc với các phương ngữ khác nhau. Sinh viên có gặp khó khăn khi nghe và hiểu những người nói tiếng Anh bản xứ với các accents tiếng Anh không quen thuộc không? Làm thế nào để cải thiện kỹ năng giao tiếp của sinh viên trong tình huống này?

5.2. Đánh Giá Khả Năng Nhận Diện Sự Khác Biệt Về Từ Vựng Tiếng Anh

Đánh giá khả năng nhận diện sự khác biệt về từ vựng giữa các phương ngữ khác nhau. Sinh viên có thể hiểu được các từ và cụm từ được sử dụng trong các phương ngữ khác nhau, ngay cả khi chúng không quen thuộc với họ không? Liệu khác biệt văn hóa có ảnh hưởng đến khả năng này không?

5.3 Ảnh hưởng của phương ngữ đến cơ hội việc làm và kinh nghiệm học tập

Nghiên cứu này giúp sinh viên du lịch hiểu rõ hơn về tầm quan trọng của tiếng Anh, đặc biệt là việc nhận diện và hiểu các phương ngữ khác nhau, để cải thiện cơ hội việc làm sau khi tốt nghiệp. Đồng thời, nó cũng cung cấp kinh nghiệm học tập hữu ích để sinh viên tự tin hơn trong quá trình học tập và làm việc.

VI. Giải Pháp Tương Lai Nâng Cao Nhận Thức Về Phương Ngữ Anh

Nghiên cứu này hướng đến việc cung cấp các giải pháp thiết thực để cải thiện khả năng nhận diện và hiểu các phương ngữ tiếng Anh khác nhau cho sinh viên du lịch. Nó cũng đề xuất các hướng nghiên cứu tiếp theo để khám phá sâu hơn về lĩnh vực này.

6.1. Đề xuất giải pháp cho sinh viên

Các giải pháp bao gồm việc tăng cường tiếp xúc với các phương ngữ tiếng Anh khác nhau thông qua các phương tiện như phim ảnh, âm nhạc, và các chương trình truyền hình. Đồng thời, khuyến khích sinh viên tham gia các hoạt động giao lưu với người bản xứ để cải thiện khả năng tiếp thu ngôn ngữ.

6.2. Đề xuất giải pháp cho giáo viên

Giáo viên nên tích hợp việc giảng dạy về các phương ngữ tiếng Anh khác nhau vào chương trình học, sử dụng các tài liệu và phương pháp giảng dạy đa dạng để giúp sinh viên làm quen với các giọng và từ vựng khác nhau. Điều này giúp sinh viên chuẩn bị tốt hơn cho thách thức giao tiếp trong môi trường làm việc quốc tế.

6.3 Hướng nghiên cứu tương lai

Các nghiên cứu tiếp theo có thể tập trung vào việc đánh giá hiệu quả của các phương pháp giảng dạy khác nhau trong việc cải thiện khả năng nhận diện phương ngữ, cũng như khám phá sự ảnh hưởng của sự khác biệt vùng miền và văn hóa Huế đến khả năng học và sử dụng tiếng Anh của sinh viên du lịch.

Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh toàn cầu hóa và sự lan rộng của tiếng Anh như một ngôn ngữ quốc tế (EIL), việc nhận thức và hiểu biết về các phương ngữ tiếng Anh đa dạng trở thành một thách thức lớn đối với người học tiếng Anh như ngôn ngữ thứ hai hoặc ngoại ngữ (EFL). Theo ước tính, có từ 320 đến 380 triệu người bản ngữ tiếng Anh trong các nước thuộc Inner Circle, từ 150 đến 300 triệu người học tiếng Anh như ngôn ngữ thứ hai ở Outer Circle, và khoảng 100 đến 1 tỷ người học tiếng Anh như ngoại ngữ ở Expanding Circle. Đặc biệt, sinh viên ngành du lịch tại Trường Cao đẳng Nghề Du lịch Huế, những người sẽ làm việc trong môi trường giao tiếp đa dạng với khách quốc tế, thường gặp khó khăn trong việc nhận biết và hiểu các phương ngữ tiếng Anh khác nhau như Anh, Mỹ, Úc, Singapore, Philippines và Thái Lan.

Mục tiêu nghiên cứu nhằm xác định các khó khăn của sinh viên EFL trong việc nhận biết sự khác biệt về phát âm và từ vựng giữa các phương ngữ tiếng Anh, đồng thời khảo sát nhận thức của họ về tầm quan trọng của kỹ năng này trong công việc tương lai. Phạm vi nghiên cứu tập trung vào sinh viên năm cuối chuyên ngành Hướng dẫn du lịch, Quản lý Nhà hàng - Khách sạn, Quản lý Dịch vụ Ăn uống và Phiên dịch tiếng Anh du lịch tại Trường Cao đẳng Nghề Du lịch Huế trong năm học 2016. Nghiên cứu có ý nghĩa thiết thực trong việc nâng cao năng lực giao tiếp tiếng Anh đa phương ngữ cho sinh viên, góp phần cải thiện chất lượng đào tạo và đáp ứng yêu cầu thực tiễn của ngành du lịch.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên các lý thuyết về kỹ năng nghe hiểu trong học ngoại ngữ, đặc biệt là mô hình ba giai đoạn nhận thức nghe của Anderson (1983, 1985) gồm: giai đoạn nhận thức (perception), phân tích (parsing) và sử dụng thông tin (utilization). Các khái niệm chính bao gồm:

• Kỹ năng nghe hiểu (Listening comprehension): Quá trình chủ động xây dựng ý nghĩa từ âm thanh đầu vào, bao gồm nhận diện âm thanh, phân tích ngữ nghĩa và phản hồi thông tin.
• Phương ngữ tiếng Anh (English dialects): Các biến thể về phát âm, từ vựng và ngữ pháp của tiếng Anh được sử dụng ở các vùng địa lý khác nhau, như Anh, Mỹ, Úc, Singapore, Philippines và Thái Lan.
• Tiếng Anh như ngôn ngữ quốc tế (EIL): Khái niệm về tiếng Anh được sử dụng rộng rãi trên toàn cầu với nhiều biến thể và vai trò giao tiếp đa văn hóa.
• Khó khăn trong nghe hiểu đa phương ngữ: Các yếu tố ảnh hưởng như tốc độ nói, từ vựng, phát âm và sự khác biệt ngữ âm giữa các phương ngữ.

Ngoài ra, nghiên cứu còn tham khảo mô hình ba vòng tròn tiếng Anh của Kachru (1992) để phân loại các vùng sử dụng tiếng Anh: Inner Circle (Anh, Mỹ, Úc), Outer Circle (Singapore, Philippines) và Expanding Circle (Thái Lan).

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp định lượng kết hợp định tính. Cỡ mẫu gồm 80 sinh viên năm cuối chuyên ngành du lịch và 10 giảng viên tiếng Anh tại Trường Cao đẳng Nghề Du lịch Huế. Sinh viên được chọn theo phương pháp chọn mẫu thuận tiện (convenience sampling) dựa trên sự sẵn sàng tham gia và chuyên ngành học.

Dữ liệu được thu thập qua bảng câu hỏi (questionnaire) dành cho sinh viên và phỏng vấn bán cấu trúc với giảng viên. Bảng câu hỏi gồm các mục đánh giá mức độ khó khăn trong nhận biết phát âm và từ vựng của các phương ngữ tiếng Anh, tần suất gặp khó khăn và nhận thức về tầm quan trọng của kỹ năng này. Dữ liệu được xử lý và phân tích bằng phần mềm SPSS để thống kê mô tả và kiểm định tương quan.

Thời gian nghiên cứu kéo dài trong học kỳ II năm học 2015-2016, bao gồm giai đoạn thiết kế công cụ, thu thập dữ liệu, phân tích và báo cáo kết quả.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Khó khăn trong nhận biết phát âm đa phương ngữ: Khoảng 75% sinh viên cho biết gặp nhiều khó khăn khi nghe và phân biệt các phương ngữ tiếng Anh khác nhau, đặc biệt là giữa các phương ngữ Singapore, Philippines và Thái Lan so với Anh, Mỹ và Úc. Tỷ lệ sinh viên gặp khó khăn trong việc nhận diện âm vị /θ/ và /ð/ lên đến 68%, do sự khác biệt trong cách phát âm như chuyển thành /t/ hoặc /d/ trong tiếng Singapore.

2. Khó khăn trong nhận biết từ vựng khác biệt: 62% sinh viên không thể phân biệt được các từ vựng có nghĩa khác nhau giữa Anh, Mỹ và Úc, ví dụ như "biscuit" (Anh) và "cookie" (Mỹ), hoặc "lorry" (Anh) và "truck" (Mỹ). Tỷ lệ sinh viên có khả năng nhận biết từ vựng đặc trưng của các phương ngữ thấp hơn 40%.

3. Tần suất gặp khó khăn trong môi trường thực tế: 80% sinh viên cho biết thường xuyên gặp khó khăn khi giao tiếp với khách nước ngoài có phương ngữ khác nhau trong các kỳ thực tập tại khách sạn 4-5 sao. 65% sinh viên cảm thấy thiếu tự tin khi phải phục vụ khách sử dụng các phương ngữ ít quen thuộc.

4. Nhận thức về tầm quan trọng của kỹ năng nhận biết phương ngữ: Hơn 90% sinh viên và 100% giảng viên đồng ý rằng việc nâng cao nhận thức và kỹ năng nhận biết các phương ngữ tiếng Anh là rất cần thiết để cải thiện khả năng giao tiếp và phục vụ trong ngành du lịch.

Thảo luận kết quả

Nguyên nhân chính của khó khăn là do sinh viên chủ yếu được tiếp xúc với phương ngữ Mỹ trong quá trình học tập, thiếu cơ hội tiếp xúc với các phương ngữ khác như Singapore, Philippines hay Thái Lan. Sự khác biệt về phát âm, đặc biệt là các âm vị không tồn tại trong tiếng Việt như /θ/, /ð/, cũng như sự khác biệt về từ vựng và ngữ điệu gây trở ngại lớn trong việc nghe hiểu.

So sánh với các nghiên cứu trước đây, kết quả tương đồng với báo cáo của Goh (2002) về các vấn đề trong giai đoạn nhận thức và phân tích âm thanh khi nghe tiếng Anh đa phương ngữ. Việc thiếu môi trường thực hành và tiếp xúc với đa dạng phương ngữ làm giảm khả năng thích nghi và phản xạ ngôn ngữ của sinh viên.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ cột thể hiện tỷ lệ sinh viên gặp khó khăn theo từng phương ngữ, bảng so sánh khả năng nhận biết từ vựng đặc trưng giữa các nhóm sinh viên, và biểu đồ tròn về nhận thức tầm quan trọng của kỹ năng nhận biết phương ngữ.

Kết quả nghiên cứu nhấn mạnh sự cần thiết của việc tích hợp nội dung về các phương ngữ tiếng Anh đa dạng vào chương trình giảng dạy, nhằm nâng cao năng lực giao tiếp thực tế cho sinh viên ngành du lịch.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Tăng cường giảng dạy về các phương ngữ tiếng Anh đa dạng: Các giảng viên cần thiết kế bài giảng và tài liệu học tập bao gồm các đoạn nghe, video minh họa phát âm và từ vựng đặc trưng của các phương ngữ Anh, Mỹ, Úc, Singapore, Philippines và Thái Lan. Mục tiêu nâng cao nhận thức và kỹ năng nhận biết phương ngữ trong vòng 1 học kỳ, do bộ môn tiếng Anh chủ trì.

2. Tổ chức các buổi thực hành giao tiếp với người bản ngữ hoặc sử dụng công nghệ mô phỏng: Tạo điều kiện cho sinh viên tiếp xúc trực tiếp hoặc qua các phần mềm nghe nói với đa dạng phương ngữ để cải thiện kỹ năng nghe hiểu và phản xạ ngôn ngữ. Thời gian thực hiện trong suốt năm học, phối hợp với phòng Quan hệ quốc tế và trung tâm ngoại ngữ.

3. Phát triển bộ đề kiểm tra và đánh giá kỹ năng nghe hiểu đa phương ngữ: Xây dựng các bài kiểm tra định kỳ nhằm đánh giá khả năng nhận biết và hiểu các phương ngữ tiếng Anh, từ đó điều chỉnh phương pháp giảng dạy phù hợp. Thực hiện hàng học kỳ, do bộ môn tiếng Anh và phòng Khảo thí phối hợp.

4. Khuyến khích sinh viên tham gia các chương trình trao đổi, thực tập tại các môi trường quốc tế: Tạo cơ hội cho sinh viên trải nghiệm thực tế giao tiếp với khách nước ngoài đa dạng phương ngữ, nâng cao sự tự tin và kỹ năng ứng xử. Thời gian triển khai theo kế hoạch thực tập hàng năm, do phòng Đào tạo và phòng Quan hệ quốc tế phối hợp.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Giảng viên tiếng Anh tại các trường đại học, cao đẳng: Nghiên cứu cung cấp cơ sở lý thuyết và thực tiễn để cải tiến phương pháp giảng dạy kỹ năng nghe hiểu đa phương ngữ, giúp nâng cao chất lượng đào tạo.

2. Sinh viên ngành du lịch và ngoại ngữ: Tài liệu giúp sinh viên nhận thức rõ hơn về sự đa dạng của tiếng Anh và chuẩn bị tốt hơn cho môi trường làm việc thực tế với khách quốc tế.

3. Nhà quản lý giáo dục và đào tạo ngoại ngữ: Tham khảo để xây dựng chính sách đào tạo phù hợp, tích hợp nội dung về các phương ngữ tiếng Anh nhằm đáp ứng nhu cầu thực tiễn của thị trường lao động.

4. Các chuyên gia nghiên cứu ngôn ngữ và giao tiếp quốc tế: Cung cấp dữ liệu và phân tích về nhận thức của người học EFL đối với các phương ngữ tiếng Anh, góp phần phát triển nghiên cứu về tiếng Anh như ngôn ngữ quốc tế.

Câu hỏi thường gặp

1. Tại sao sinh viên ngành du lịch lại gặp khó khăn với các phương ngữ tiếng Anh?
   Sinh viên thường chỉ được học và tiếp xúc chủ yếu với phương ngữ Mỹ, thiếu cơ hội luyện tập với các phương ngữ khác như Singapore, Philippines hay Thái Lan. Sự khác biệt về phát âm và từ vựng làm giảm khả năng nhận biết và hiểu.

2. Các phương pháp nào giúp cải thiện kỹ năng nghe hiểu đa phương ngữ?
   Tăng cường luyện nghe qua các tài liệu đa phương ngữ, thực hành giao tiếp với người bản ngữ hoặc qua công nghệ mô phỏng, và tham gia các chương trình trao đổi thực tế giúp nâng cao kỹ năng này.

3. Tầm quan trọng của việc nhận biết các phương ngữ tiếng Anh trong ngành du lịch là gì?
   Khả năng nhận biết và hiểu các phương ngữ giúp nhân viên du lịch giao tiếp hiệu quả với khách quốc tế, nâng cao chất lượng dịch vụ và sự hài lòng của khách hàng.

4. Làm thế nào để giảng viên có thể giúp sinh viên nâng cao nhận thức về các phương ngữ?
   Giảng viên nên tích hợp nội dung về phát âm và từ vựng đặc trưng của các phương ngữ vào bài giảng, sử dụng tài liệu đa dạng và tổ chức các hoạt động thực hành giao tiếp đa phương ngữ.

5. Nghiên cứu có đề xuất gì cho các nhà quản lý giáo dục?
   Nghiên cứu khuyến nghị xây dựng chính sách đào tạo ngoại ngữ chú trọng đến kỹ năng nghe hiểu đa phương ngữ, phát triển chương trình học và tài liệu phù hợp với nhu cầu thực tế của ngành du lịch.

Kết luận

• Sinh viên ngành du lịch tại Trường Cao đẳng Nghề Du lịch Huế gặp nhiều khó khăn trong việc nhận biết và hiểu các phương ngữ tiếng Anh đa dạng, đặc biệt về phát âm và từ vựng.
• Khó khăn chủ yếu do thiếu tiếp xúc với các phương ngữ ngoài Mỹ và sự khác biệt ngữ âm giữa các phương ngữ.
• Nhận thức về tầm quan trọng của kỹ năng nhận biết phương ngữ rất cao ở cả sinh viên và giảng viên.
• Cần thiết phải tích hợp nội dung về các phương ngữ tiếng Anh đa dạng vào chương trình giảng dạy và tổ chức các hoạt động thực hành giao tiếp thực tế.
• Các bước tiếp theo bao gồm phát triển tài liệu giảng dạy, tổ chức đào tạo giảng viên, và xây dựng hệ thống đánh giá kỹ năng nghe hiểu đa phương ngữ nhằm nâng cao năng lực giao tiếp cho sinh viên ngành du lịch.

Hãy bắt đầu áp dụng các giải pháp này để nâng cao chất lượng đào tạo và chuẩn bị tốt nhất cho sinh viên bước vào môi trường làm việc quốc tế đầy thách thức!