Nghiên Cứu Năng Suất và Chất Lượng Cỏ Hòa Thảo Trong Chăn Nuôi Bò Thịt

LỜI CAM ĐOAN

LỜI CẢM ƠN

1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN TÀI LIỆU

1.1. ĐẶC TÍNH SINH TRƯỞNG CỦA CỎ HOÀ THẢO

1.1.1. Giới thiệu về cỏ hòa thảo

1.1.2. Đặc tính sinh trưởng của thân và lá

1.1.3. Các yếu tố ảnh hưởng tới sinh trưởng của thân, lá

1.1.4. Sức nẩy mầm của cỏ (hạt, hom)

1.1.5. Nhiệt độ

2. CHƯƠNG 2: NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU

2.1. Đối tượng, địa điểm, thời gian nghiên cứu

2.2. Nội dung nghiên cứu

2.2.1. Thí nghiệm 1: Nghiên cứu chọn lọc một số cỏ hòa thảo

2.2.2. Thí nghiệm 2: Nghiên cứu khoảng cách cắt thích hợp

2.2.3. Thí nghiệm 3: Nghiên cứu liều lượng phân đạm thích hợp

2.2.4. Thí nghiệm 4: Nghiên cứu bón đạm, lân, kali cùng tăng

2.2.5. Thí nghiệm 5: Xác định khối lượng cỏ ăn được/bò/ngày, tỷ lệ cỏ được sử dụng và tỷ lệ tiêu hóa chất hữu cơ của cỏ

2.2.6. Thí nghiệm 6: Đánh giá hiệu quả của cỏ trong chăn nuôi bò thịt

2.2.6.1. Thí nghiệm 6a: Đánh giá hiệu quả chăn nuôi của cỏ tươi trên bò thịt

2.2.6.2. Thí nghiệm 6b: Đánh giá hiệu quả chăn nuôi của cỏ khô trên bò thịt

2.3. Phương pháp nghiên cứu

2.3.1. Thí nghiệm 1: Nghiên cứu chọn lọc một số cỏ hòa thảo

2.3.2. Thí nghiệm 2: Nghiên cứu khoảng cách cắt thích hợp

2.3.3. Thí nghiệm 3: Nghiên cứu liều lượng phân đạm thích hợp

2.3.4. Thí nghiệm 4: Nghiên cứu bón đạm, lân, kali cùng tăng

2.3.5. Thí nghiệm 5: Xác định khối lượng cỏ ăn được/bò/ngày, tỷ lệ cỏ được sử dụng và tính tỷ lệ tiêu hóa chất hữu cơ của cỏ

2.3.6. Xác định khối lượng cỏ tươi bò ăn được trong một ngày đêm

2.3.7. Xác định tỷ lệ cỏ được sử dụng

2.3.8. Tính tỷ lệ tiêu hóa vật chất hữu cơ bằng phương pháp sinh khí in vitro (gas production technique) và tính năng lượng ME

2.3.9. Thí nghiệm 6: Đánh giá hiệu quả của cỏ trong chăn nuôi bò thịt

2.3.9.1. Thí nghiệm 6a: Đánh giá hiệu quả chăn nuôi của cỏ tươi trên bò thịt

2.3.9.2. Thí nghiệm 6b: Đánh giá hiệu quả chăn nuôi của cỏ khô trên bò thịt

2.3.10. Phương pháp theo dõi các chỉ tiêu

2.3.11. Phương pháp xử lý số liệu

3. CHƯƠNG 3: KẾT QUẢ VÀ THẢO LUẬN

3.1. Thí nghiệm 1: Nghiên cứu chọn lọc một số cỏ hòa thảo

3.1.1. Thành phần dinh dưỡng đất thí nghiệm

3.1.2. Khí tượng khu vực thí nghiệm từ 2004 - 2009

3.1.3. Tỷ lệ sống của các cỏ thí nghiệm tính theo khóm

3.1.4. Năng suất của cỏ

3.1.5. Thành phần hóa học của cỏ

3.1.6. Sản lượng cỏ tươi, vật chất khô, protein của cỏ thí nghiệm

3.1.7. Ảnh hưởng của mùa vụ đến sản lượng của 6 cỏ thí nghiệm

3.1.8. Nhận xét chung về thí nghiệm 1

3.2. Thí nghiệm 2: Xác định khoảng cách cắt (KCC) thích hợp

3.2.1. Ảnh hưởng của KCC đến năng suất cỏ

3.2.2. Thành phần hóa học của cỏ thí nghiệm ở các KCC khác nhau

3.2.3. Sản lượng cỏ thí nghiệm ở các KCC khác nhau

3.2.4. Ảnh hưởng của KCC khác nhau đến sản lượng cỏ theo mùa

3.2.5. Nhận xét chung về thí nghiệm 2

3.3. Thí nghiệm 3: Nghiên cứu liều lượng phân đạm (N) thích hợp

3.3.1. Ảnh hưởng của các mức phân N khác nhau tới năng suất cỏ

3.3.2. Thành phần hóa học của cỏ ở các mức phân N khác nhau

3.3.3. Sản lượng cỏ thí nghiệm ở các mức phân N khác nhau

3.3.4. Ảnh hưởng phân N khác nhau đến sản lượng cỏ theo mùa

3.3.5. Nhận xét chung về kết quả nghiên cứu của thí nghiệm 3

3.4. Thí nghiệm 4: Nghiên cứu bón đạm, lân, kali (N

3.4.1. Ảnh hưởng của các mức N.K cùng tăng đến năng suất cỏ

3.4.2. Thành phần hóa học của cỏ khi bón N

3.4.3. Sản lượng cỏ thí nghiệm khi bón N

3.4.4. Ảnh hưởng của phân N.K cùng tăng đến sản lượng cỏ theo mùa

3.4.5. Nhận xét chung về kết quả nghiên cứu của thí nghiệm 4

3.5. Thí nghiệm 5: Xác định khối lượng cỏ ăn được/bò/ngày, tỷ lệ cỏ được sử dụng và tỷ lệ tiêu hoá chất hữu cơ của cỏ

3.5.1. Xác định khối lượng cỏ ăn được/1 bò/ngày

3.5.2. Xác định tỷ lệ cỏ được sử dụng ở các tuổi cắt khác nhau

3.5.3. Kết quả xác định tỷ lệ tiêu hóa chất hữu cơ

3.6. Thí nghiệm 6: Đánh giá hiệu quả chăn nuôi của cỏ trên bò thịt

3.6.1. Thí nghiệm 6a: Đánh giá hiệu quả chăn nuôi của cỏ tươi trên bò thịt

3.6.1.1. Khối lượng bò qua các kỳ cân

3.6.1.2. Tăng khối lượng trung bình của bò qua các giai đoạn

3.6.1.3. Tiêu thụ VCK/1 bò và tiêu tốn VCK cho 1 kg tăng khối lượng

3.6.1.4. Ước tính khả năng sản xuất thịt hơi của 1 ha cỏ/năm

3.6.2. Thí nghiệm 6b: Đánh giá hiệu quả chăn nuôi của cỏ khô trên bò thịt

3.6.2.1. Khối lượng của bò ở các kỳ cân

3.6.2.2. Tăng khối lượng của bò ở các giai đoạn

3.6.2.3. Tiêu thụ VCK/1 bò, tiêu tốn thức ăn của bò ăn cỏ khô

3.6.2.4. Nhận xét chung về kết quả nghiên cứu của thí nghiệm 6 (6a và 6b)

KẾT LUẬN VÀ ĐỀ NGHỊ

DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH CÓ LIÊN QUAN ĐẾN LUẬN ÁN

TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Tổng Quan Nghiên Cứu Năng Suất Cỏ Hòa Thảo Cho Bò Thịt

Nghiên cứu năng suất cỏ hòa thảo và chất lượng cỏ hòa thảo là yếu tố then chốt trong chăn nuôi bò thịt hiệu quả. Thức ăn xanh, đặc biệt là cỏ, chiếm phần lớn khẩu phần của gia súc nhai lại. Ở Việt Nam, mặc dù có khí hậu nhiệt đới gió mùa với thảm thực vật phong phú, diện tích đồng cỏ tự nhiên ngày càng thu hẹp. Điều này dẫn đến tình trạng thiếu thức ăn cho gia súc, đặc biệt vào mùa đông. Việc chọn lọc và đưa vào sản xuất các giống cỏ hòa thảo mới, năng suất cao, chất lượng tốt, phù hợp với từng vùng sinh thái là vô cùng cần thiết. Nghiên cứu này tập trung vào đánh giá năng suất và chất lượng của một số giống cỏ hòa thảo nhập nội và hiệu quả sử dụng chúng trong chăn nuôi bò thịt. Mục tiêu là tìm ra giải pháp đảm bảo nguồn thức ăn xanh ổn định và chất lượng cho bò thịt, góp phần phát triển ngành chăn nuôi bền vững. Theo Từ Quang Hiển và CS (2002), cỏ hòa thảo chiếm 95-98% trong thảm cỏ, khẳng định vai trò quan trọng của chúng trong chăn nuôi.

1.1. Giới Thiệu Chung Về Cỏ Hòa Thảo và Vai Trò

Cỏ hòa thảo thuộc họ Graminea, đóng vai trò thiết yếu trong nguồn thức ăn xanh cho gia súc. Chúng chiếm phần lớn trong đồng cỏ tự nhiên và đồng cỏ trồng. Hiệu quả của cỏ hòa thảo nằm ở khả năng biến đổi năng lượng mặt trời thành lá xanh, cung cấp năng lượng cho động vật. Quá trình sinh trưởng và tái sinh của cỏ trải qua ba giai đoạn: sinh trưởng chậm, sinh trưởng nhanh và sinh trưởng chậm hoặc ngừng hẳn. Việc hiểu rõ đặc điểm sinh trưởng của từng giai đoạn giúp xác định thời điểm chăm sóc và thu hoạch phù hợp. Hanson (1972) cho biết gần 75% cỏ được trồng ở vùng đất trồng cỏ là loài hòa thảo.

1.2. Tầm Quan Trọng Của Nghiên Cứu Cỏ Hòa Thảo Nhiệt Đới

Nghiên cứu cỏ hòa thảo nhiệt đới có ý nghĩa quan trọng trong bối cảnh biến đổi khí hậu và áp lực lên nguồn tài nguyên đất. Việc tìm kiếm các giống cỏ hòa thảo chịu hạn, chịu úng, có khả năng thích ứng với điều kiện khắc nghiệt là cần thiết để đảm bảo nguồn cung cấp thức ăn ổn định cho gia súc. Ngoài ra, nghiên cứu cũng cần tập trung vào các biện pháp canh tác bền vững, giúp cải tạo đất, tăng cường độ phì nhiêu và giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường. Việc này giúp tối ưu hóa năng suất và chất lượng cỏ hòa thảo trong điều kiện chăn nuôi bò thịt.

II. Thách Thức Trong Nâng Cao Năng Suất Cỏ Hòa Thảo Bền Vững

Mặc dù có tiềm năng lớn, việc nâng cao năng suất cỏ hòa thảo trong chăn nuôi bò thịt vẫn đối mặt với nhiều thách thức. Sự suy giảm diện tích đồng cỏ tự nhiên, biến đổi khí hậu, và kỹ thuật canh tác chưa phù hợp là những yếu tố cản trở. Việc lạm dụng phân bón hóa học có thể gây ô nhiễm môi trường và ảnh hưởng đến chất lượng cỏ hòa thảo. Ngoài ra, việc thiếu thông tin về đặc điểm sinh trưởng và dinh dưỡng của các giống cỏ hòa thảo khác nhau cũng gây khó khăn cho việc lựa chọn và áp dụng các biện pháp canh tác tối ưu. Cần có các giải pháp đồng bộ để giải quyết những thách thức này, đảm bảo năng suất và chất lượng cỏ hòa thảo được cải thiện một cách bền vững.

2.1. Các Yếu Tố Ảnh Hưởng Đến Sinh Trưởng Của Cỏ Hòa Thảo

Sự sinh trưởng của cỏ hòa thảo chịu ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố, bao gồm: ánh sáng, nhiệt độ, nước, chất dinh dưỡng trong đất và giống cỏ. Nhiệt độ ảnh hưởng trực tiếp đến quá trình sinh lý của cây. Nhiệt độ thấp nhất để cỏ hòa thảo nhiệt đới nảy mầm là 15-20°C, tối ưu là 25-35°C. Sự hình thành diệp lục bắt đầu khi nhiệt độ lớn hơn 10-15°C. Ở nhiệt độ thấp dưới 10°C, cỏ hòa thảo nhiệt đới có thể bị úa vàng và chết. Salisbury và Ros (1969) đã chỉ ra rằng tất cả quá trình sinh lý thực vật đều bị ảnh hưởng bởi nhiệt độ.

2.2. Quản Lý Dinh Dưỡng Đất Cho Cỏ Hòa Thảo Hiệu Quả

Quản lý dinh dưỡng đất đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo năng suất và chất lượng cỏ hòa thảo. Việc bón phân cân đối, hợp lý giúp cung cấp đầy đủ các chất dinh dưỡng cần thiết cho cây. Tuy nhiên, cần tránh lạm dụng phân bón hóa học, thay vào đó nên ưu tiên sử dụng phân hữu cơ, phân vi sinh để cải tạo đất và bảo vệ môi trường. Phân tích đất định kỳ giúp xác định nhu cầu dinh dưỡng của cây và điều chỉnh lượng phân bón phù hợp. Cần chú ý đến vai trò của phân đạm, phân lân, phân kali và phân chuồng trong việc cung cấp dinh dưỡng cho cỏ hòa thảo.

III. Phương Pháp Nghiên Cứu Năng Suất và Chất Lượng Cỏ Hòa Thảo

Nghiên cứu năng suất và chất lượng cỏ hòa thảo đòi hỏi phương pháp tiếp cận khoa học và bài bản. Các thí nghiệm đồng ruộng được thực hiện để đánh giá khả năng sinh trưởng, năng suất, và thành phần dinh dưỡng của các giống cỏ hòa thảo khác nhau. Các yếu tố như khoảng cách cắt, liều lượng phân bón, và chế độ tưới nước được kiểm soát chặt chẽ để xác định ảnh hưởng của chúng đến năng suất và chất lượng cỏ. Phân tích hóa học được thực hiện để xác định hàm lượng protein, chất xơ, và các chất dinh dưỡng khác trong cỏ. Kết quả nghiên cứu cung cấp cơ sở khoa học cho việc lựa chọn giống cỏ và áp dụng các biện pháp canh tác phù hợp.

3.1. Thí Nghiệm Chọn Lọc Giống Cỏ Hòa Thảo Năng Suất Cao

Thí nghiệm chọn lọc giống cỏ hòa thảo là bước quan trọng để tìm ra các giống có năng suất cao, chất lượng tốt và khả năng thích ứng với điều kiện địa phương. Các giống cỏ hòa thảo khác nhau được trồng trong cùng điều kiện và theo dõi các chỉ tiêu như tỷ lệ sống, chiều cao cây, số lượng lá, và năng suất chất xanh. Các giống có kết quả tốt nhất sẽ được chọn để tiếp tục nghiên cứu và phát triển. Thí nghiệm cần được thực hiện trong nhiều vụ để đảm bảo tính ổn định của kết quả.

3.2. Nghiên Cứu Ảnh Hưởng Khoảng Cách Cắt Đến Năng Suất Cỏ

Khoảng cách cắt có ảnh hưởng lớn đến năng suất và chất lượng cỏ hòa thảo. Nghiên cứu này tập trung vào xác định khoảng cách cắt tối ưu cho từng giống cỏ, đảm bảo năng suất cao nhất mà không ảnh hưởng đến khả năng tái sinh của cây. Các khoảng cách cắt khác nhau được áp dụng và theo dõi năng suất cỏ, thành phần hóa học, và khả năng tái sinh. Kết quả nghiên cứu giúp đưa ra khuyến cáo về khoảng cách cắt phù hợp cho từng giống cỏ.

3.3. Đánh Giá Ảnh Hưởng Phân Bón Đến Chất Lượng Cỏ Hòa Thảo

Phân bón đóng vai trò quan trọng trong việc cung cấp dinh dưỡng cho cỏ hòa thảo, ảnh hưởng đến năng suất và chất lượng của cỏ. Nghiên cứu này tập trung vào đánh giá ảnh hưởng của các loại phân bón khác nhau (đạm, lân, kali) đến năng suất, thành phần hóa học, và khả năng tiêu hóa của cỏ. Các liều lượng phân bón khác nhau được áp dụng và theo dõi các chỉ tiêu trên. Kết quả nghiên cứu giúp xác định liều lượng phân bón tối ưu cho từng giống cỏ, đảm bảo năng suất cao và chất lượng tốt.

IV. Ứng Dụng Cỏ Hòa Thảo Trong Chăn Nuôi Bò Thịt Thực Tế

Kết quả nghiên cứu về năng suất và chất lượng cỏ hòa thảo được ứng dụng vào thực tế chăn nuôi bò thịt để nâng cao hiệu quả sản xuất. Các giống cỏ có năng suất cao và chất lượng tốt được đưa vào trồng đại trà, cung cấp nguồn thức ăn xanh ổn định cho bò. Các biện pháp canh tác tối ưu được áp dụng để tăng năng suất và chất lượng cỏ. Hiệu quả sử dụng cỏ trong chăn nuôi bò thịt được đánh giá thông qua các chỉ tiêu như tăng trọng, tiêu tốn thức ăn, và hiệu quả kinh tế.

4.1. Xác Định Khối Lượng Cỏ Hòa Thảo Cho Bò Thịt Mỗi Ngày

Việc xác định khối lượng cỏ hòa thảo cần thiết cho bò thịt mỗi ngày là quan trọng để đảm bảo cung cấp đủ dinh dưỡng cho bò. Nghiên cứu này tập trung vào xác định khối lượng cỏ tươi và cỏ khô mà bò có thể ăn được trong một ngày đêm. Tỷ lệ cỏ được sử dụng cũng được đánh giá để xác định hiệu quả sử dụng cỏ. Kết quả nghiên cứu giúp xây dựng khẩu phần ăn hợp lý cho bò thịt, đảm bảo tăng trọng tốt và giảm tiêu tốn thức ăn.

4.2. Đánh Giá Hiệu Quả Chăn Nuôi Bò Thịt Bằng Cỏ Hòa Thảo

Hiệu quả chăn nuôi bò thịt bằng cỏ hòa thảo được đánh giá thông qua các chỉ tiêu như tăng trọng trung bình, tiêu tốn thức ăn cho 1 kg tăng trọng, và hiệu quả kinh tế. Bò được nuôi bằng cỏ tươi và cỏ khô, và các chỉ tiêu trên được theo dõi trong suốt quá trình nuôi. Kết quả nghiên cứu giúp so sánh hiệu quả của các phương pháp nuôi khác nhau và đánh giá tiềm năng của cỏ hòa thảo trong chăn nuôi bò thịt.

V. Kết Luận và Hướng Phát Triển Nghiên Cứu Cỏ Hòa Thảo

Nghiên cứu về năng suất và chất lượng cỏ hòa thảo trong chăn nuôi bò thịt đã đạt được những kết quả quan trọng. Các giống cỏ có năng suất cao và chất lượng tốt đã được xác định, và các biện pháp canh tác tối ưu đã được đề xuất. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều vấn đề cần được nghiên cứu sâu hơn, như ảnh hưởng của biến đổi khí hậu đến năng suất cỏ, và các biện pháp cải tạo đất để tăng cường độ phì nhiêu. Nghiên cứu cần tiếp tục tập trung vào phát triển các giống cỏ chịu hạn, chịu úng, và có khả năng thích ứng với điều kiện khắc nghiệt.

5.1. Tổng Kết Các Giống Cỏ Hòa Thảo Tiềm Năng Cho Bò Thịt

Nghiên cứu đã xác định một số giống cỏ hòa thảo có tiềm năng lớn cho chăn nuôi bò thịt, bao gồm P. decumbens (có năng suất cao, phù hợp với điều kiện khí hậu, đất đai tỉnh Thái Nguyên). Các giống cỏ này có năng suất cao, chất lượng tốt, và khả năng thích ứng với điều kiện địa phương. Việc đưa các giống cỏ này vào sản xuất đại trà sẽ góp phần đảm bảo nguồn thức ăn xanh ổn định cho bò thịt.

5.2. Đề Xuất Giải Pháp Phát Triển Bền Vững Cỏ Hòa Thảo

Để phát triển bền vững cỏ hòa thảo trong chăn nuôi bò thịt, cần có các giải pháp đồng bộ, bao gồm: chọn lọc và phát triển các giống cỏ chịu hạn, chịu úng; áp dụng các biện pháp canh tác bền vững; quản lý dinh dưỡng đất hợp lý; và khuyến khích sử dụng phân hữu cơ, phân vi sinh. Cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các nhà khoa học, nhà quản lý, và người chăn nuôi để đảm bảo các giải pháp được triển khai hiệu quả.

Nghiên Cứu Năng Suất, Chất Lượng và Hiệu Quả Sử Dụng Cỏ Hòa Thảo Trong Chăn Nuôi Bò Thịt