Xác Định Mức Độ Ô Nhiễm E. Coli Trong Thịt Lợn Và Môi Trường Giết Mổ Tại Thừa Thiên Huế

• Tác giả: Nguyễn Anh Tiến
• Người hướng dẫn: TS. Trần Quang Vui
• Trường học: Đại học Huế
• Chuyên ngành: Thú Y
• Đề tài: Xác Định Mức Độ Ô Nhiễm E. Coli Trong Thịt Lợn Tại Thừa Thiên Huế
• Loại tài liệu: Luận văn thạc sĩ
• Năm xuất bản: 2018
• Địa điểm: Thừa Thiên Huế

• LỜI CAM ĐOAN
• 1. MỞ ĐẦU
• 1.1. ĐẶT VẤN ĐỀ
• 1.2. MỤC TIÊU CỦA ĐỀ TÀI
• 1.3. Ý NGHĨA KHOA HỌC VÀ THỰC TIỄN
• 1.3.1. Ý nghĩa khoa học
• 1.3.2. Ý nghĩa thực tiễn
• 2. TỔNG QUAN CÁC VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU
• 2.1. THÀNH PHẦN HÓA HỌC VÀ GIÁ TRỊ DINH DƯỠNG CỦA THỊT
• 2.2. MỨC TIÊU CHUẨN CHO PHÉP CỦA E. COLI VÀ CÁC LOẠI VI KHUẨN CHỈ ĐIỂM VỆ SINH TRONG THỊT TƯƠI
• 2.3. CÁC BIẾN ĐỔI CỦA THỊT SAU GIẾT MỔ
• 2.4. NGUYÊN NHÂN GÂY HƯ HỎNG CỦA THỊT
• 2.5. NGUỒN XÂM NHẬP CỦA VI KHUẨN VÀO THỊT
• 2.5.1. Nhiễm nội sinh
• 2.5.2. Nhiễm ngoại sinh
• 2.6. CÁC ĐƯỜNG Ô NHIỄM VI KHUẨN E. COLI VÀO THỊT
• 2.6.1. Lây nhiễm vi khuẩn E. coli từ không khí
• 2.6.2. Lây nhiễm vi khuẩn E. coli từ nguồn nước
• 2.6.3. Lây nhiễm vi khuẩn E. coli từ sàn lò mổ
• 2.6.4. Lây nhiễm vi khuẩn E. coli từ nền chuồng nhốt gia súc chưa mổ
• 2.7. Lây nhiễm vi khuẩn E. coli trong quá trình giết mổ
• 2.8. Lây nhiễm trong quá trình phân phối thực phẩm
• 2.9. TÌNH HÌNH NGỘ ĐỘC THỰC PHẨM
• 2.9.1. Khái niệm ngộ độc thực phẩm
• 2.9.2. Nguyên nhân gây ngộ độc thực phẩm
• 2.9.3. Tình hình ngộ độc thực phẩm do vi khuẩn gây ra trên thế giới và ở Việt Nam
• 2.9.4. Những nghiên cứu về ô nhiễm vi sinh vật trong thực phẩm
• 2.9.5. Các tổ chức hoạt động về ATVSTP
• 2.9.6. Vệ sinh an toàn thực phẩm tại cơ sở giết mổ và chế biến thực phẩm
• 2.10. PHẠM VI, NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 2.10.1. PHẠM VI VÀ ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU
• 2.10.1.1. Phạm vi nghiên cứu
• 2.10.1.2. Đối tượng nghiên cứu
• 2.10.2. NỘI DUNG NGHIÊN CỨU
• 2.10.3. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 2.10.3.1. Vật liệu nghiên cứu
• 2.10.3.2. Phương pháp điều tra
• 2.10.3.3. Phương pháp lấy mẫu và xử lý mẫu
• 2.10.3.4. Phương pháp xác định và tính số lượng E.
• 2.10.3.5. Phương pháp xử lý số liệu
• 2.11. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN
• 2.11.1. THỰC TRẠNG HOẠT ĐỘNG GIẾT MỔ CỦA 3 CƠ SỞ GIẾT MỔ TẬP TRUNG Ở THỪA THIÊN HUẾ
• 2.11.1.1. Địa điểm xây dựng, diện tích mặt bằng, quy mô giết mổ
• 2.11.1.2. Điều tra về điều kiện giết mổ, phương tiện vận chuyển
• 2.11.1.3. Khảo sát thực trạng nguồn nước và vệ sinh tại các cơ sở giết mổ gia súc, Bãi Dâu, Phú Dương và Thủy Châu
• 2.11.1.4. Đánh giá phân loại 3 cơ sở giết mổ gia súc
• 2.11.2. KẾT QUẢ KIỂM TRA MỨC ĐỘ Ô NHIỄM VI KHUẨN E. COLI TRONG MÔI TRƯỜNG GIẾT MỔ
• 2.11.2.1. Kết quả kiểm tra E.coli trong nước
• 2.11.2.2. Kết quả kiểm tra E.coli trong không khí
• 2.11.2.3. Kết quả kiểm tra E. coli ở sàn lò mổ
• 2.11.2.4. Kết quả kiểm tra E.coli trong nền chuồng nhốt gia súc
• 2.11.2.5. Kết quả kiểm tra vi khuẩn E. coli trên thân thịt
• 3. KẾT LUẬN VÀ ĐỀ NGHỊ
• TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Tổng Quan Nghiên Cứu Ô Nhiễm E

Vệ sinh an toàn thực phẩm đang là vấn đề bức xúc trong xã hội hiện đại, đặc biệt khi Việt Nam hội nhập WTO. Vi phạm về an toàn thực phẩm không chỉ là rào cản xuất khẩu mà còn làm giảm sức cạnh tranh trên thị trường nội địa. Ô nhiễm thực phẩm gây tổn thất kinh tế, ảnh hưởng sức khỏe người tiêu dùng và an ninh xã hội. E. Coli trong thịt lợn là một trong những nguyên nhân chính gây ra tình trạng này. Theo WHO, mỗi năm có khoảng 8 triệu người Việt Nam bị ngộ độc thực phẩm, phần lớn do nhiễm vi khuẩn E. Coli. Thịt lợn, với giá trị dinh dưỡng cao và sử dụng phổ biến, thường được quan tâm về tình trạng ô nhiễm E. Coli trong thịt lợn. Tình trạng ngộ độc thực phẩm (NĐTP) ở Việt Nam có xu hướng tăng, ảnh hưởng đến sức khỏe cộng đồng. Việt Nam là nước đang phát triển, khí hậu nóng ẩm tạo điều kiện cho vi khuẩn E. Coli phát triển mạnh mẽ. Theo Bộ Y tế, từ 2013-2017, cả nước có 820 vụ NĐTP với 20.245 người mắc và 140 người chết.

1.1. Tầm Quan Trọng Của Việc Nghiên Cứu Về E. Coli Trong Thịt Lợn

Nghiên cứu về E. Coli trong thịt lợn có ý nghĩa quan trọng trong việc bảo vệ sức khỏe cộng đồng và nâng cao chất lượng cuộc sống. Việc xác định nguồn gốc và mức độ ô nhiễm giúp các cơ quan chức năng đưa ra các biện pháp phòng ngừa và kiểm soát hiệu quả. Đồng thời, nghiên cứu này cũng cung cấp thông tin hữu ích cho người tiêu dùng để lựa chọn thực phẩm an toàn và đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm. Theo tài liệu gốc, việc xác định mức độ ô nhiễm E. Coli là cơ sở khoa học để đề xuất các biện pháp hữu hiệu nâng cao công tác kiểm soát giết mổ, vệ sinh thú y, hạn chế tình trạng nhiễm khuẩn gây mất an toàn vệ sinh thực phẩm.

1.2. Thực Trạng Ô Nhiễm E. Coli Trong Thịt Lợn Tại Thừa Thiên Huế

Thừa Thiên Huế đã xây dựng và vận hành nhiều cơ sở giết mổ tập trung với điều kiện và quy mô khác nhau. Tình trạng vệ sinh trong các cơ sở này ảnh hưởng lớn đến mức độ ô nhiễm E. Coli trong thịt lợn. Việc khảo sát thực trạng hoạt động giết mổ và đánh giá mức độ ô nhiễm vi khuẩn E. Coli là cần thiết để đề xuất các biện pháp hạn chế sự ô nhiễm vào thịt. Nghiên cứu này tập trung vào việc xác định mức độ ô nhiễm E. Coli trong thịt lợn và môi trường giết mổ tại một số cơ sở giết mổ tập trung ở Thừa Thiên Huế.

II. Phương Pháp Xác Định Mức Độ Ô Nhiễm E

Nghiên cứu được thực hiện từ tháng 7/2017 đến tháng 1/2018. Mục tiêu là xác định mức độ ô nhiễm vi khuẩn E. coli trong thịt lợn và thực trạng môi trường giết mổ tại 3 cơ sở giết mổ tập trung ở Thừa Thiên Huế. Phương pháp nghiên cứu bao gồm điều tra phỏng vấn trực tiếp ban quản lý, chủ cơ sở về thực trạng giết mổ để đánh giá xếp loại cơ sở. Để xác định vi khuẩn E. coli nhiễm trong 5 chỉ tiêu nghiên cứu, mỗi chỉ tiêu lấy 5 mẫu trong 3 đợt và nuôi cấy trên môi trường EMB. Kết quả cho thấy mức độ nhiễm E. coli khác nhau giữa các cơ sở.

2.1. Quy Trình Lấy Mẫu Và Phân Tích Mẫu Thịt Lợn

Quy trình lấy mẫu và phân tích mẫu thịt lợn đóng vai trò quan trọng trong việc xác định chính xác mức độ ô nhiễm E. Coli trong thịt lợn. Mẫu được lấy từ nhiều vị trí khác nhau trên thân thịt và trong môi trường giết mổ. Các mẫu này sau đó được đưa về phòng thí nghiệm để tiến hành phân tích vi sinh vật. Kỹ thuật nuôi cấy trên môi trường EMB được sử dụng để xác định và đếm số lượng vi khuẩn E. Coli có trong mẫu. Theo tài liệu gốc, việc lấy mẫu được thực hiện theo các tiêu chuẩn vệ sinh an toàn thực phẩm để đảm bảo tính khách quan và chính xác của kết quả.

2.2. Các Chỉ Tiêu Đánh Giá Mức Độ Ô Nhiễm E. Coli Trong Môi Trường

Nghiên cứu tập trung vào 5 chỉ tiêu chính để đánh giá mức độ ô nhiễm E. Coli trong thịt lợn và môi trường giết mổ. Các chỉ tiêu này bao gồm: mức độ nhiễm E. coli trong nước sử dụng, không khí, sàn lò mổ, nền chuồng nhốt gia súc và trên thân thịt. Việc đánh giá đồng thời các chỉ tiêu này giúp có cái nhìn toàn diện về tình trạng ô nhiễm và xác định các yếu tố nguy cơ chính. Kết quả kiểm tra E. coli trong nước, không khí, sàn lò mổ, nền chuồng nhốt gia súc và trên thân thịt được so sánh với các tiêu chuẩn vệ sinh an toàn thực phẩm để đánh giá mức độ ô nhiễm.

III. Kết Quả Nghiên Cứu Mức Độ Ô Nhiễm E

Kết quả nghiên cứu cho thấy mức độ nhiễm E. coli của cơ sở Phú Dương là 0,94 x10^2 vi khuẩn/ml, cơ sở Thủy Châu là 0,41 x10^2 vi khuẩn/ml và cơ sở Bãi Dâu là 0,41 X10^2 vi khuẩn/ml. Vi khuẩn E. coli trong không khí cơ sở giết mổ Bãi Dâu là 5,7 x10^2 vi khuẩn E. coli/ m^2 không khí, cơ sở Phú Dương là 1,9 x10^2 vi khuẩn, cơ sở Thủy Châu là 1,5 x 10^2 vi khuẩn. Vi khuẩn E.coli nhiễm trong sàn mổ, cơ sở Bãi Dâu là 2,7x10^4 vi khuẩn E. coli/100cm^2, cơ sở giết mổ Phú Dương là 0,4x10^4 vi khuẩn/100cm^2, cơ sở Thủy Châu là 2,0x10^4 vi khuẩn/100cm^2. Vi khuẩn E. coli nhiễm nền chuồng nhốt, cơ sở Bãi Dâu là 7,3x10^4 vi khuẩn/100cm^2, cơ sở Thủy Châu 4,1x10^4 vi khuẩn E. coli/100cm^2 và cơ sở Phú Dương là 1,4x10^4 vi khuẩn E. coli/cm^2. Vi khuẩn E. coli nhiễm trên thân thịt, cơ sở Bãi Dâu là 2,7x10^4 vi khuẩn E. coli/100cm^2, cơ sở Thủy Châu 1,8x10^3 vi khuẩn E. coli/100cm^2, cơ sở Phú Dương là 1,7x10^3 vi khuẩn E. coli/100cm^2.

3.1. So Sánh Mức Độ Ô Nhiễm E. Coli Giữa Các Cơ Sở Giết Mổ

Kết quả nghiên cứu cho thấy sự khác biệt đáng kể về mức độ ô nhiễm E. Coli trong thịt lợn giữa các cơ sở giết mổ. Cơ sở Bãi Dâu có mức độ ô nhiễm cao nhất ở nhiều chỉ tiêu, trong khi cơ sở Thủy Châu và Phú Dương có mức độ ô nhiễm thấp hơn. Sự khác biệt này có thể do điều kiện vệ sinh, quy trình giết mổ và quản lý chất lượng khác nhau giữa các cơ sở. Việc so sánh mức độ ô nhiễm giữa các cơ sở giúp xác định các yếu tố nguy cơ và đề xuất các biện pháp cải thiện phù hợp. Theo tài liệu gốc, việc so sánh này là cơ sở để các cơ quan quản lý nhà nước về thú y có phương án cải thiện, nâng cấp hoặc xây dựng mới các cơ sở giết mổ tập trung.

3.2. Phân Tích Các Yếu Tố Ảnh Hưởng Đến Mức Độ Ô Nhiễm E. Coli

Nghiên cứu cũng phân tích các yếu tố ảnh hưởng đến mức độ ô nhiễm E. Coli trong thịt lợn. Các yếu tố này bao gồm: điều kiện vệ sinh của cơ sở giết mổ, quy trình giết mổ, nguồn nước sử dụng, phương tiện vận chuyển và trình độ nhận thức của người lao động. Việc xác định các yếu tố ảnh hưởng giúp đưa ra các giải pháp can thiệp hiệu quả để giảm thiểu ô nhiễm. Ví dụ, việc sử dụng nguồn nước sạch, vệ sinh thường xuyên khu vực giết mổ và đào tạo người lao động về vệ sinh an toàn thực phẩm có thể giúp giảm thiểu nguy cơ ô nhiễm E. Coli trong thịt lợn.

IV. Giải Pháp Giảm Thiểu Ô Nhiễm E

Để giảm thiểu ô nhiễm E. Coli trong thịt lợn tại Thừa Thiên Huế, cần có các giải pháp đồng bộ từ quản lý nhà nước, cơ sở giết mổ đến người tiêu dùng. Các cơ quan quản lý cần tăng cường kiểm tra, giám sát các cơ sở giết mổ, xử lý nghiêm các vi phạm về vệ sinh an toàn thực phẩm. Các cơ sở giết mổ cần đầu tư nâng cấp cơ sở vật chất, áp dụng quy trình giết mổ tiên tiến, đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm. Người tiêu dùng cần lựa chọn thịt lợn có nguồn gốc rõ ràng, đảm bảo chất lượng thịt lợn và tuân thủ các biện pháp chế biến an toàn.

4.1. Nâng Cao Nhận Thức Về Vệ Sinh An Toàn Thực Phẩm Cho Cộng Đồng

Nâng cao nhận thức về vệ sinh an toàn thực phẩm cho cộng đồng là một trong những giải pháp quan trọng để giảm thiểu ô nhiễm E. Coli trong thịt lợn. Cần tăng cường công tác tuyên truyền, giáo dục về các nguy cơ tiềm ẩn từ thực phẩm bẩn, cách lựa chọn thực phẩm an toàn và các biện pháp chế biến an toàn. Các chương trình giáo dục nên tập trung vào các đối tượng như người sản xuất, người kinh doanh và người tiêu dùng. Theo tài liệu gốc, việc giáo dục sức khỏe và truyền thông là yếu tố quan trọng để thay đổi thói quen tiêu dùng và nâng cao ý thức về vệ sinh an toàn thực phẩm.

4.2. Áp Dụng Các Tiêu Chuẩn VietGAP Trong Chăn Nuôi Và Giết Mổ

Áp dụng các tiêu chuẩn VietGAP trong chăn nuôi và giết mổ là một giải pháp hiệu quả để đảm bảo chất lượng thịt lợn và giảm thiểu ô nhiễm E. Coli trong thịt lợn. VietGAP là tiêu chuẩn thực hành sản xuất nông nghiệp tốt, bao gồm các quy trình và biện pháp kiểm soát chất lượng từ khâu chăn nuôi đến khâu giết mổ. Việc áp dụng VietGAP giúp đảm bảo nguồn gốc thịt lợn rõ ràng, giảm thiểu sử dụng kháng sinh và các chất cấm trong chăn nuôi, đồng thời đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm trong quá trình giết mổ.

V. Kết Luận Và Khuyến Nghị Về Ô Nhiễm E

Nghiên cứu đã xác định được mức độ ô nhiễm E. Coli trong thịt lợn và môi trường giết mổ tại một số cơ sở giết mổ tập trung ở Thừa Thiên Huế. Kết quả cho thấy tình trạng ô nhiễm E. Coli trong thịt lợn vẫn còn là một vấn đề đáng lo ngại. Để giảm thiểu ô nhiễm E. Coli trong thịt lợn, cần có các giải pháp đồng bộ từ quản lý nhà nước, cơ sở giết mổ đến người tiêu dùng. Các cơ quan quản lý cần tăng cường kiểm tra, giám sát các cơ sở giết mổ, xử lý nghiêm các vi phạm về vệ sinh an toàn thực phẩm. Các cơ sở giết mổ cần đầu tư nâng cấp cơ sở vật chất, áp dụng quy trình giết mổ tiên tiến, đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm. Người tiêu dùng cần lựa chọn thịt lợn có nguồn gốc rõ ràng, đảm bảo chất lượng thịt lợn và tuân thủ các biện pháp chế biến an toàn.

5.1. Đề Xuất Các Biện Pháp Kiểm Soát Và Phòng Ngừa Ô Nhiễm E. Coli

Dựa trên kết quả nghiên cứu, có thể đề xuất một số biện pháp kiểm soát và phòng ngừa ô nhiễm E. Coli trong thịt lợn. Các biện pháp này bao gồm: tăng cường kiểm tra vệ sinh an toàn thực phẩm tại các cơ sở giết mổ, áp dụng các tiêu chuẩn VietGAP trong chăn nuôi và giết mổ, nâng cao nhận thức về vệ sinh an toàn thực phẩm cho cộng đồng, sử dụng các biện pháp khử trùng hiệu quả trong quá trình giết mổ và chế biến thịt lợn. Theo tài liệu gốc, việc đề xuất các biện pháp này là cơ sở khoa học để các nhà hoạch định chính sách đưa ra các giải pháp phù hợp nhằm đảm bảo vệ sinh trong quá trình giết mổ và an toàn thực phẩm trong sản xuất sản phẩm thịt.

5.2. Hướng Nghiên Cứu Tiếp Theo Về An Toàn Thực Phẩm Thịt Lợn

Để nâng cao hơn nữa an toàn thực phẩm thịt lợn, cần có các hướng nghiên cứu tiếp theo. Các hướng nghiên cứu này có thể tập trung vào: xác định các chủng E. Coli gây bệnh phổ biến trong thịt lợn, nghiên cứu các yếu tố di truyền ảnh hưởng đến khả năng kháng kháng sinh của vi khuẩn E. Coli, đánh giá hiệu quả của các biện pháp can thiệp để giảm thiểu ô nhiễm E. Coli trong thịt lợn và phát triển các phương pháp phát hiện nhanh E. Coli trong thịt lợn. Các nghiên cứu này sẽ cung cấp thêm thông tin và kiến thức để cải thiện an toàn thực phẩm thịt lợn và bảo vệ sức khỏe cộng đồng.

Tổng quan nghiên cứu

Ô nhiễm vi khuẩn E. coli trong thịt lợn và môi trường giết mổ là vấn đề cấp thiết ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe cộng đồng và an toàn thực phẩm tại Việt Nam. Theo ước tính của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), mỗi năm có khoảng 8 triệu người Việt Nam bị ngộ độc thực phẩm, trong đó phần lớn do vi khuẩn E. coli gây ra. Tình trạng này càng trở nên nghiêm trọng khi Việt Nam gia nhập WTO, đòi hỏi nâng cao chất lượng và an toàn thực phẩm để đáp ứng tiêu chuẩn quốc tế. Thịt lợn là nguồn thực phẩm chủ yếu, giàu dinh dưỡng nhưng cũng là môi trường thuận lợi cho vi sinh vật phát triển, đặc biệt là vi khuẩn E. coli.

Nghiên cứu được thực hiện tại ba cơ sở giết mổ tập trung ở Thừa Thiên Huế gồm Bãi Dâu, Phú Dương và Thủy Châu trong giai đoạn từ tháng 7/2017 đến tháng 1/2018. Mục tiêu chính là xác định mức độ ô nhiễm vi khuẩn E. coli trong thịt lợn và môi trường giết mổ, từ đó làm cơ sở khoa học đề xuất các biện pháp kiểm soát và nâng cao vệ sinh thú y, giảm thiểu nguy cơ ngộ độc thực phẩm. Kết quả nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc bảo vệ sức khỏe người tiêu dùng, nâng cao chất lượng sản phẩm thịt và hỗ trợ công tác quản lý nhà nước về thú y và an toàn thực phẩm tại địa phương.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên các lý thuyết và mô hình sau:

• Lý thuyết về ô nhiễm vi sinh vật trong thực phẩm: Vi khuẩn E. coli là chỉ điểm ô nhiễm vi sinh vật trong thịt và môi trường giết mổ, phản ánh mức độ vệ sinh và an toàn thực phẩm.
• Mô hình phân tích mối nguy và kiểm soát điểm tới hạn (HACCP): Áp dụng để đánh giá các điểm nguy cơ trong quy trình giết mổ, từ đó đề xuất biện pháp kiểm soát hiệu quả.
• Khái niệm về vệ sinh an toàn thực phẩm (VSATTP): Bao gồm các tiêu chuẩn vi sinh vật theo TCVN 7046:2002, trong đó mức tối đa cho phép vi khuẩn E. coli trong thịt tươi là 10^2 vi khuẩn/g.
• Các khái niệm chính: Nhiễm nội sinh và ngoại sinh vi khuẩn E. coli, các đường lây nhiễm vi khuẩn qua không khí, nước, sàn mổ, nền chuồng và dụng cụ giết mổ.

Phương pháp nghiên cứu

• Nguồn dữ liệu: Mẫu thịt lợn và môi trường giết mổ (nước, không khí, sàn mổ, nền chuồng) được thu thập tại ba cơ sở giết mổ tập trung Bãi Dâu, Phú Dương và Thủy Châu, tỉnh Thừa Thiên Huế.
• Cỡ mẫu: Tổng cộng 15 mẫu nước, 15 mẫu không khí, 15 mẫu sàn mổ, 15 mẫu nền chuồng và 60 mẫu thân thịt (mỗi cơ sở lấy mẫu 3 đợt, mỗi đợt 5 mẫu cho từng chỉ tiêu).
• Phương pháp chọn mẫu: Lấy mẫu theo tiêu chuẩn TCVN và QCVN, sử dụng phương pháp swab bề mặt, lấy mẫu nước theo ISO 19458:2006, lấy mẫu không khí theo phương pháp lắng bụi Koch.
• Phương pháp phân tích: Nuôi cấy vi khuẩn trên môi trường EMB (Eosin Methylene Blue), đếm khuẩn lạc đặc trưng của E. coli, tính số lượng vi khuẩn theo công thức chuẩn.
• Timeline nghiên cứu: Thực hiện từ tháng 7/2017 đến tháng 1/2018, bao gồm khảo sát thực trạng, lấy mẫu, phân tích và xử lý số liệu bằng phần mềm Excel và Minitab 18.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Mức độ ô nhiễm E. coli trong nước giết mổ: Mức độ ô nhiễm tại cơ sở Phú Dương là 0,94 x 10^2 vi khuẩn/ml, cao hơn so với Thủy Châu và Bãi Dâu (cùng mức 0,41 x 10^2 vi khuẩn/ml). Tỷ lệ mẫu nước đạt tiêu chuẩn chiếm khoảng 60%, cho thấy nguồn nước tại một số cơ sở còn bị ô nhiễm.

2. Ô nhiễm E. coli trong không khí: Cơ sở Bãi Dâu có mức ô nhiễm cao nhất với 5,7 x 10^2 vi khuẩn/m^2 không khí, trong khi Phú Dương và Thủy Châu lần lượt là 1,9 x 10^2 và 1,5 x 10^2 vi khuẩn/m^2. Điều này phản ánh sự khác biệt về điều kiện vệ sinh và thông thoáng không khí tại các cơ sở.

3. Ô nhiễm trên sàn mổ và nền chuồng: Mức độ ô nhiễm E. coli trên sàn mổ tại Bãi Dâu là 2,7 x 10^4 vi khuẩn/100cm^2, cao hơn nhiều so với Phú Dương (0,4 x 10^4) và Thủy Châu (2,0 x 10^4). Nền chuồng nhốt gia súc tại Bãi Dâu cũng có mức ô nhiễm cao nhất với 7,3 x 10^4 vi khuẩn/100cm^2, so với 4,1 x 10^4 và 1,4 x 10^4 tại Thủy Châu và Phú Dương.

4. Ô nhiễm trên thân thịt lợn: Mức độ ô nhiễm E. coli trên thân thịt tại Bãi Dâu là 2,7 x 10^4 vi khuẩn/100cm^2, gấp khoảng 15 lần so với Thủy Châu (1,8 x 10^3) và Phú Dương (1,7 x 10^3). Tỷ lệ mẫu thịt đạt tiêu chuẩn vi sinh vật thấp, chỉ khoảng 40%, cho thấy nguy cơ mất an toàn thực phẩm cao.

Thảo luận kết quả

Mức độ ô nhiễm vi khuẩn E. coli tại cơ sở Bãi Dâu cao hơn đáng kể so với hai cơ sở còn lại, nguyên nhân chủ yếu do diện tích mặt bằng chật hẹp, công suất giết mổ lớn (800 con/ngày), điều kiện vệ sinh chưa được đảm bảo và quy trình giết mổ chưa tuân thủ nghiêm ngặt các tiêu chuẩn vệ sinh thú y. Không khí và nền chuồng bị ô nhiễm cao tạo điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn phát tán và lây nhiễm vào thịt.

So sánh với các nghiên cứu trong nước và quốc tế, mức độ ô nhiễm tại Thừa Thiên Huế tương đối cao, phản ánh thực trạng vệ sinh an toàn thực phẩm còn nhiều hạn chế. Biểu đồ phân bố mức độ ô nhiễm E. coli theo từng vị trí lấy mẫu sẽ minh họa rõ sự khác biệt giữa các cơ sở và các vị trí trong môi trường giết mổ.

Kết quả này nhấn mạnh tầm quan trọng của việc kiểm soát chặt chẽ quy trình giết mổ, vệ sinh môi trường và đào tạo nhân viên để giảm thiểu nguy cơ ô nhiễm vi khuẩn, bảo đảm an toàn thực phẩm cho người tiêu dùng.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Tăng cường vệ sinh môi trường giết mổ: Thực hiện vệ sinh định kỳ và khử trùng sàn mổ, nền chuồng, dụng cụ giết mổ ít nhất 2 lần/ngày nhằm giảm tải vi khuẩn E. coli, đặc biệt tại các cơ sở có mức ô nhiễm cao như Bãi Dâu. Chủ thể thực hiện: Ban quản lý cơ sở giết mổ. Thời gian: ngay lập tức và duy trì thường xuyên.

2. Cải thiện hệ thống thoát nước và thông gió: Nâng cấp hệ thống thoát nước để tránh đọng nước, đồng thời cải thiện thông gió nhằm giảm ô nhiễm không khí và bụi vi khuẩn. Chủ thể thực hiện: chính quyền địa phương phối hợp với chủ cơ sở. Thời gian: trong vòng 6 tháng.

3. Đào tạo và nâng cao nhận thức công nhân giết mổ: Tổ chức các khóa đào tạo về vệ sinh an toàn thực phẩm, quy trình giết mổ sạch và phòng ngừa ô nhiễm vi khuẩn cho công nhân, nhân viên giết mổ. Chủ thể thực hiện: Sở Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn, Trường Đại học Nông Lâm. Thời gian: hàng quý.

4. Áp dụng hệ thống quản lý chất lượng HACCP: Xây dựng và triển khai hệ thống HACCP tại các cơ sở giết mổ để kiểm soát các điểm nguy cơ ô nhiễm vi khuẩn, đảm bảo sản phẩm thịt an toàn. Chủ thể thực hiện: Ban quản lý cơ sở giết mổ, cơ quan quản lý nhà nước. Thời gian: trong 1 năm.

5. Kiểm tra, giám sát định kỳ chất lượng nước và không khí: Thực hiện lấy mẫu kiểm tra vi sinh vật định kỳ ít nhất 2 lần/năm để phát hiện sớm và xử lý kịp thời các nguồn ô nhiễm. Chủ thể thực hiện: Chi cục Thú y, Trung tâm Kiểm nghiệm. Thời gian: liên tục.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Cơ quan quản lý nhà nước về thú y và an toàn thực phẩm: Sử dụng kết quả nghiên cứu để xây dựng chính sách, quy định và kế hoạch kiểm soát vệ sinh giết mổ, nâng cao chất lượng thịt lợn trên địa bàn.

2. Chủ cơ sở giết mổ và doanh nghiệp chế biến thịt: Áp dụng các biện pháp kiểm soát ô nhiễm vi khuẩn, cải thiện quy trình giết mổ và vệ sinh môi trường nhằm nâng cao chất lượng sản phẩm và uy tín trên thị trường.

3. Nhà nghiên cứu và sinh viên chuyên ngành thú y, an toàn thực phẩm: Tham khảo phương pháp nghiên cứu, kết quả và phân tích để phát triển các nghiên cứu tiếp theo về ô nhiễm vi sinh vật trong thực phẩm.

4. Người tiêu dùng và các tổ chức bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng: Nắm bắt thông tin về mức độ ô nhiễm vi khuẩn trong thịt lợn và môi trường giết mổ để lựa chọn sản phẩm an toàn, đồng thời thúc đẩy các hoạt động giám sát và phản ánh thực trạng thị trường.

Câu hỏi thường gặp

1. Tại sao vi khuẩn E. coli lại được chọn làm chỉ điểm ô nhiễm trong thịt lợn?
   E. coli là vi khuẩn chỉ điểm phổ biến phản ánh mức độ ô nhiễm phân và vi sinh vật gây bệnh trong thực phẩm, đặc biệt trong thịt lợn. Sự hiện diện của E. coli cho thấy khả năng có các vi khuẩn gây bệnh khác và mức độ vệ sinh trong quá trình giết mổ.

2. Mức độ ô nhiễm E. coli trong thịt lợn tại các cơ sở giết mổ ở Thừa Thiên Huế như thế nào?
   Mức độ ô nhiễm tại cơ sở Bãi Dâu cao nhất với 2,7 x 10^4 vi khuẩn/100cm^2 trên thân thịt, trong khi Phú Dương và Thủy Châu chỉ khoảng 1,7 - 1,8 x 10^3 vi khuẩn/100cm^2, cho thấy sự khác biệt lớn về điều kiện vệ sinh.

3. Các biện pháp nào hiệu quả để giảm ô nhiễm vi khuẩn E. coli trong môi trường giết mổ?
   Vệ sinh định kỳ sàn mổ, nền chuồng, dụng cụ; cải thiện hệ thống thoát nước và thông gió; đào tạo công nhân; áp dụng HACCP và giám sát chất lượng nước, không khí là các biện pháp hiệu quả.

4. Việc ô nhiễm vi khuẩn E. coli ảnh hưởng thế nào đến sức khỏe người tiêu dùng?
   E. coli có thể gây ngộ độc thực phẩm với các triệu chứng tiêu chảy, đau bụng, nôn mửa, thậm chí gây các bệnh nghiêm trọng nếu là các chủng độc lực cao. Thịt nhiễm khuẩn không được xử lý đúng cách sẽ gây nguy hiểm cho người tiêu dùng.

5. Tại sao cần áp dụng hệ thống HACCP trong các cơ sở giết mổ?
   HACCP giúp phân tích và kiểm soát các mối nguy sinh học, hóa học và vật lý trong quy trình sản xuất, từ đó ngăn ngừa ô nhiễm và đảm bảo an toàn thực phẩm một cách chủ động và hiệu quả.

Kết luận

• Nghiên cứu đã xác định mức độ ô nhiễm vi khuẩn E. coli trong thịt lợn và môi trường giết mổ tại ba cơ sở tập trung ở Thừa Thiên Huế, trong đó cơ sở Bãi Dâu có mức ô nhiễm cao nhất.
• Mức độ ô nhiễm vượt quá tiêu chuẩn cho phép tại nhiều vị trí như nước, không khí, sàn mổ, nền chuồng và thân thịt, tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn thực phẩm.
• Kết quả nghiên cứu cung cấp cơ sở khoa học để đề xuất các biện pháp kiểm soát ô nhiễm, nâng cao vệ sinh thú y và an toàn thực phẩm trong quy trình giết mổ.
• Đề xuất các giải pháp cụ thể như vệ sinh môi trường, đào tạo nhân viên, áp dụng HACCP và giám sát định kỳ nhằm giảm thiểu ô nhiễm vi khuẩn.
• Các bước tiếp theo bao gồm triển khai các biện pháp khuyến nghị, giám sát hiệu quả và mở rộng nghiên cứu trên phạm vi rộng hơn để bảo đảm an toàn thực phẩm toàn diện.

Hành động ngay hôm nay để bảo vệ sức khỏe cộng đồng và nâng cao chất lượng thịt lợn tại Thừa Thiên Huế!