Nghiên Cứu Mối Quan Hệ Giữa Rủi Ro và Tỷ Suất Sinh Lợi Bằng Các Hiệp Moment Bậc Cao Tại Thị Trường Chứng Khoán Việt Nam

• Tác giả: Hoàng Tùng
• Người hướng dẫn: PGS. Nguyễn Khắc Quốc Bảo
• Trường học: Trường Đại Học Kinh Tế Thành Phố Hồ Chí Minh
• Chuyên ngành: Tài chính – Ngân hàng
• Đề tài: Nghiên Cứu Mối Quan Hệ Giữa Rủi Ro Và Tỷ Suất Sinh Lợi Tại Thị Trường Chứng Khoán Việt Nam
• Loại tài liệu: luận văn thạc sĩ
• Năm xuất bản: 2016
• Địa điểm: Tp Hồ Chí Minh

• LỜI CAM ĐOAN
• 1. PHẦN 1: GIỚI THIỆU
• 1.1. Lý do chọn đề tài
• 1.2. Mục tiêu nghiên cứu
• 1.3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
• 1.4. Phương pháp nghiên cứu
• 1.5. Ý nghĩa thực tiễn của đề tài
• 1.6. Cấu trúc của đề tài
• 2. PHẦN 2: CƠ SỞ LÝ THUYẾT VÀ CÁC BẰNG CHỨNG THỰC NGHIỆM
• 2.1. Cơ sở lý thuyết
• 2.2. Các bằng chứng thực nghiệm
• 3. PHẦN 3: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 3.1. Mô hình nghiên cứu
• 3.2. Dữ liệu nghiên cứu
• 3.2.1. Các chỉ số đại diện rủi ro hiệp moment bậc cao
• 3.2.2. Dữ liệu nghiên cứu và hình thành danh mục
• 3.3. Phương pháp nghiên cứu
• 4. PHẦN 4: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
• 4.1. Phân tích thống kê mô tả các biến trong mô hình
• 4.2. Kiểm định sự tương quan giữa các biến trong mô hình và hiện tượng đa cộng tuyến
• 4.2.1. Ma trận tương quan đơn tuyến tính giữa các cặp biến
• 4.2.2. Kiểm định đa cộng tuyến trong mô hình
• 4.3. Kiểm định lựa chọn mô hình Pooled OLS và mô hình dữ liệu bảng FEM
• 4.4. Kiểm định lựa chọn mô hình Pooled OLS và mô hình dữ liệu bảng REM
• 4.5. Kiểm định lựa chọn mô hình FEM và mô hình REM
• 4.6. Kiểm định hiện tượng phương sai thay đổi trên dữ liệu bảng
• 4.7. Kiểm định hiện tượng tự tương quan phần dư trên dữ liệu bảng – Wooldridge (2002) và Drukker (2003)
• 4.8. Phân tích kết quả hồi quy
• 4.9. Hồi quy đối chiếu bằng mô hình hiệu ứng tác động cố định với phương pháp mở rộng Driscoll và Kraay Standard Errors
• 5. PHẦN 5: KẾT LUẬN VÀ HÀM Ý
• TÀI LIỆU THAM KHẢO
• PHỤ LỤC

I. Tổng Quan Nghiên Cứu Rủi Ro Tỷ Suất Sinh Lợi CK VN

Thị trường chứng khoán Việt Nam (TTCK) luôn biến động và đầy rủi ro. Việc nghiên cứu mối quan hệ rủi ro và tỷ suất sinh lợi là vô cùng quan trọng. Nó giúp nhà đầu tư đưa ra quyết định đầu tư sáng suốt hơn. Các mô hình định giá tài sản truyền thống như CAPM thường chỉ xem xét rủi ro thị trường (beta). Tuy nhiên, các mô hình này có thể không đầy đủ trong việc giải thích tỷ suất sinh lợi thị trường chứng khoán Việt Nam. Nghiên cứu này đi sâu vào các yếu tố rủi ro khác như coskewness và cokurtosis để hiểu rõ hơn về mối quan hệ này. Nghiên cứu sử dụng dữ liệu lịch sử của cổ phiếu trên các sàn VN-Index, HNX-Index, và UPCoM-Index để phân tích. Việc này góp phần nâng cao hiệu quả đầu tư và quản trị rủi ro trên thị trường chứng khoán.

1.1. Tầm Quan Trọng của Nghiên Cứu Rủi Ro Thị Trường Chứng Khoán

Nghiên cứu rủi ro thị trường chứng khoán Việt Nam là rất cần thiết. Nó giúp nhà đầu tư hiểu rõ hơn về các yếu tố tác động đến tỷ suất sinh lợi của cổ phiếu. Điều này bao gồm cả các yếu tố vĩ mô như lạm phát, tăng trưởng GDP, và lãi suất. Hiểu rõ rủi ro hệ thống và rủi ro phi hệ thống giúp xây dựng danh mục đầu tư hiệu quả hơn. Ngoài ra, nghiên cứu còn giúp cải thiện quản trị rủi ro và đưa ra quyết định đầu tư chứng khoán thông minh hơn. Việc này đặc biệt quan trọng trong bối cảnh thị trường mới nổi như Việt Nam.

1.2. Giới Thiệu Các Mô Hình Định Giá Tài Sản CAPM APT

Các mô hình định giá tài sản như CAPM (Capital Asset Pricing Model) và APT (Arbitrage Pricing Theory) là nền tảng quan trọng. CAPM tập trung vào rủi ro thị trường (beta) để định giá. APT mở rộng bằng cách xem xét nhiều yếu tố khác. Tuy nhiên, cả hai mô hình đều có hạn chế trong việc giải thích đầy đủ tỷ suất sinh lợi thực tế. Nghiên cứu này sẽ kiểm tra tính phù hợp của các mô hình này và đề xuất các cải tiến, bằng cách bổ sung các yếu tố như coskewness và cokurtosis vào mô hình để tăng khả năng giải thích.

II. Thách Thức Đo Lường Rủi Ro Lợi Nhuận Thị Trường Chứng Khoán

Việc đo lường rủi ro thị trường chứng khoán và tỷ suất sinh lợi thị trường chứng khoán một cách chính xác là một thách thức lớn. Các thước đo truyền thống như độ lệch chuẩn thị trường chứng khoán, phương sai thị trường chứng khoán, và Beta thị trường chứng khoán có thể không phản ánh đầy đủ bản chất rủi ro. Thị trường Việt Nam còn chịu ảnh hưởng bởi thông tin bất cân xứng và hành vi nhà đầu tư. Điều này gây khó khăn cho việc dự báo tỷ suất sinh lợi và định giá cổ phiếu một cách chính xác. Nghiên cứu này tìm cách vượt qua những hạn chế này bằng cách sử dụng các phương pháp phân tích hồi quy tiên tiến.

2.1. Hạn Chế của Các Phương Pháp Đo Lường Rủi Ro Truyền Thống

Các phương pháp đo lường rủi ro truyền thống có nhiều hạn chế. Độ lệch chuẩn và phương sai chỉ đo lường mức độ biến động, không phản ánh đầy đủ khả năng xảy ra các sự kiện cực đoan. Beta chỉ đo lường rủi ro hệ thống, bỏ qua rủi ro phi hệ thống. Đặc biệt, các phương pháp này bỏ qua ảnh hưởng của coskewness và cokurtosis, những yếu tố có thể ảnh hưởng đáng kể đến quyết định đầu tư chứng khoán.

2.2. Ảnh Hưởng của Thông Tin Bất Cân Xứng Hành Vi Nhà Đầu Tư

Thông tin bất cân xứng và hành vi nhà đầu tư có tác động lớn đến thị trường. Việc này tạo ra sự biến động giá bất thường và gây khó khăn cho việc định giá cổ phiếu một cách chính xác. Các nhà đầu tư có thể hành động theo cảm tính, tạo ra các bong bóng hoặc bán tháo. Điều này làm cho việc dự báo tỷ suất sinh lợi trở nên khó khăn hơn. Nghiên cứu cần xem xét các yếu tố này để có được kết quả chính xác hơn.

III. Phương Pháp Nghiên Cứu Đo Lường Rủi Ro Moment Bậc Cao

Nghiên cứu sử dụng phương pháp đo lường rủi ro hiệp moment bậc cao. Các chỉ số coskewness và cokurtosis được sử dụng để đo lường ảnh hưởng của sự bất đối xứng và độ nhọn của phân phối lợi nhuận. Dữ liệu thị trường chứng khoán từ năm 2009 đến 2014 được sử dụng để phân tích. Phương pháp phân tích hồi quy dữ liệu bảng (panel data) được sử dụng để kiểm tra mối quan hệ rủi ro và lợi nhuận. Việc này nhằm mục đích xác định xem liệu các yếu tố coskewness và cokurtosis có ảnh hưởng đáng kể đến tỷ suất sinh lợi hay không.

3.1. Sử Dụng Coskewness và Cokurtosis Để Phân Tích Rủi Ro

Coskewness đo lường mức độ ảnh hưởng của một tài sản đến độ lệch của danh mục đầu tư. Cokurtosis đo lường mức độ ảnh hưởng của một tài sản đến độ nhọn của danh mục đầu tư. Các nhà đầu tư thường thích coskewness dương (lợi nhuận cao khi thị trường tăng) và cokurtosis âm (ít rủi ro cực đoan). Nghiên cứu kiểm tra xem liệu các tài sản có coskewness cao hơn và cokurtosis thấp hơn có tỷ suất sinh lợi cao hơn hay không.

3.2. Thu Thập và Xử Lý Dữ Liệu Thị Trường Chứng Khoán Việt Nam

Dữ liệu được thu thập từ các công ty niêm yết trên sàn HOSE từ năm 2009 đến 2014. Dữ liệu bao gồm giá cổ phiếu, lợi nhuận, và các thông tin tài chính khác. Dữ liệu được xử lý để tính toán các chỉ số coskewness và cokurtosis. Các phương pháp thống kê được sử dụng để đảm bảo tính chính xác và độ tin cậy của dữ liệu.

3.3. Mô Hình Hồi Quy Dữ Liệu Bảng Panel Data

Phương pháp hồi quy dữ liệu bảng được sử dụng để phân tích mối quan hệ rủi ro và lợi nhuận. Phương pháp này cho phép kiểm soát các yếu tố cố định theo thời gian và theo từng công ty. Các mô hình FEM (Fixed Effects Model) và REM (Random Effects Model) được so sánh để chọn mô hình phù hợp nhất. Các kiểm định được thực hiện để đảm bảo tính vững chắc của kết quả.

IV. Kết Quả Nghiên Cứu Ảnh Hưởng Rủi Ro Tỷ Suất Sinh Lợi

Kết quả nghiên cứu cho thấy coskewness có ảnh hưởng đáng kể đến tỷ suất sinh lợi. Các cổ phiếu có coskewness cao thường có tỷ suất sinh lợi cao hơn. Tuy nhiên, không tìm thấy bằng chứng về ảnh hưởng của cokurtosis. Điều này cho thấy rằng các nhà đầu tư Việt Nam quan tâm đến sự bất đối xứng của phân phối lợi nhuận hơn là rủi ro cực đoan. Kết quả này có ý nghĩa quan trọng cho việc xây dựng danh mục đầu tư và quản trị rủi ro.

4.1. Coskewness Có Ý Nghĩa Thống Kê Đến Tỷ Suất Sinh Lợi

Nghiên cứu cho thấy coskewness có ý nghĩa thống kê ở mức 1%. Điều này có nghĩa là coskewness có tác động thực sự đến tỷ suất sinh lợi chứ không phải do ngẫu nhiên. Kết quả này phù hợp với các nghiên cứu trước đây trên các thị trường khác. Các nhà đầu tư có thể sử dụng thông tin này để lựa chọn các cổ phiếu có coskewness cao hơn để tăng tỷ suất sinh lợi.

4.2. Cokurtosis Không Có Ảnh Hưởng Đáng Kể

Không tìm thấy bằng chứng về ảnh hưởng của cokurtosis đến tỷ suất sinh lợi. Điều này có thể là do các nhà đầu tư Việt Nam ít quan tâm đến rủi ro cực đoan hoặc do phương pháp đo lường cokurtosis chưa đủ chính xác. Cần có thêm nghiên cứu để hiểu rõ hơn về vai trò của cokurtosis trên thị trường chứng khoán Việt Nam.

4.3. So Sánh Với Các Nghiên Cứu Trước Đây và Các Thị Trường Khác

Kết quả nghiên cứu phù hợp với một số nghiên cứu trước đây về coskewness và cokurtosis. Tuy nhiên, có sự khác biệt giữa các thị trường khác nhau. Điều này có thể là do sự khác biệt về cấu trúc thị trường, hành vi nhà đầu tư, và quy định pháp lý. Cần có thêm nghiên cứu so sánh giữa các thị trường để hiểu rõ hơn về các yếu tố ảnh hưởng đến mối quan hệ rủi ro và lợi nhuận.

V. Ứng Dụng Nghiên Cứu Xây Dựng Danh Mục Đầu Tư Tối Ưu

Kết quả nghiên cứu có thể được sử dụng để xây dựng danh mục đầu tư tối ưu hơn. Bằng cách kết hợp các cổ phiếu có coskewness cao, nhà đầu tư có thể tăng tỷ suất sinh lợi mà không làm tăng đáng kể rủi ro. Nghiên cứu này cũng có thể được sử dụng để cải thiện các mô hình quản trị rủi ro. Bằng cách xem xét coskewness và cokurtosis, nhà đầu tư có thể đánh giá rủi ro một cách toàn diện hơn.

5.1. Cách Kết Hợp Coskewness Vào Xây Dựng Danh Mục Đầu Tư

Để kết hợp coskewness vào xây dựng danh mục đầu tư, nhà đầu tư nên lựa chọn các cổ phiếu có coskewness cao so với thị trường. Thông tin về coskewness có thể được tính toán dựa trên dữ liệu lịch sử giá cổ phiếu và chỉ số thị trường. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng coskewness có thể thay đổi theo thời gian, vì vậy cần thường xuyên cập nhật và điều chỉnh danh mục đầu tư.

5.2. Cải Thiện Quản Trị Rủi Ro Bằng Các Moment Bậc Cao

Các moment bậc cao như coskewness và cokurtosis có thể giúp cải thiện quản trị rủi ro. Bằng cách xem xét các yếu tố này, nhà đầu tư có thể đánh giá rủi ro một cách toàn diện hơn, không chỉ dựa vào độ biến động. Điều này giúp nhà đầu tư đưa ra quyết định đầu tư chứng khoán sáng suốt hơn và giảm thiểu thiệt hại trong trường hợp thị trường biến động mạnh.

VI. Kết Luận Hướng Nghiên Cứu Về Rủi Ro Lợi Nhuận CK VN

Nghiên cứu này đã cung cấp bằng chứng về ảnh hưởng của coskewness đến tỷ suất sinh lợi trên thị trường chứng khoán Việt Nam. Kết quả này có ý nghĩa quan trọng cho cả nhà đầu tư và nhà quản lý danh mục đầu tư. Các nghiên cứu trong tương lai có thể tập trung vào việc mở rộng phạm vi nghiên cứu, sử dụng dữ liệu dài hạn hơn, và xem xét các yếu tố khác có thể ảnh hưởng đến mối quan hệ rủi ro và lợi nhuận. Ngoài ra, cần nghiên cứu sâu hơn về vai trò của cokurtosis và các moment bậc cao khác.

6.1. Tóm Tắt Kết Quả Chính và Ý Nghĩa Thực Tiễn

Kết quả chính của nghiên cứu là coskewness có ảnh hưởng tích cực và đáng kể đến tỷ suất sinh lợi trên thị trường chứng khoán Việt Nam. Điều này có nghĩa là các cổ phiếu có coskewness cao hơn có xu hướng mang lại lợi nhuận cao hơn. Ý nghĩa thực tiễn là nhà đầu tư có thể sử dụng thông tin này để xây dựng danh mục đầu tư tối ưu hơn, tăng tỷ suất sinh lợi và cải thiện quản trị rủi ro.

6.2. Đề Xuất Hướng Nghiên Cứu Tiếp Theo Về Thị Trường Chứng Khoán

Hướng nghiên cứu tiếp theo có thể tập trung vào việc sử dụng dữ liệu dài hạn hơn và bao gồm các yếu tố khác như thanh khoản thị trường, hành vi nhà đầu tư, và các yếu tố kinh tế vĩ mô. Nghiên cứu cũng có thể xem xét ảnh hưởng của coskewness và cokurtosis trong các giai đoạn thị trường khác nhau (ví dụ: thời kỳ khủng hoảng tài chính, thị trường tăng trưởng). Ngoài ra, cần nghiên cứu sâu hơn về vai trò của cokurtosis và các moment bậc cao khác để hiểu rõ hơn về mối quan hệ rủi ro và lợi nhuận.