Kiến Thức và Thực Hành Phòng Bệnh Tay Chân Miệng của Bà Mẹ Có Con Dưới 5 Tuổi Tại Tân Kiều, Đồng Tháp

• Tác giả: Huỳnh Thị Xương Mai
• Người hướng dẫn: TS. Nguyễn Ngọc Ấn
• Trường học: Trường Đại Học Y Tế Công Cộng
• Chuyên ngành: Y Tế Công Cộng
• Đề tài: Nghiên Cứu Kiến Thức và Thực Hành Phòng Bệnh Tay Chân Miệng ở Bà Mẹ Có Con Dưới 5 Tuổi Tại Tân Kiều, Đồng Tháp
• Loại tài liệu: Luận Văn Thạc Sỹ
• Năm xuất bản: 2018
• Địa điểm: Hà Nội

• ĐẶT VẤN ĐỀ
• MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU
• 1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN TÀI LIỆU
• 1.1. Bệnh tay chân miệng
• 1.1.1. Vài nét về lịch sử bệnh tay chân miệng
• 1.1.2. Khái niệm chung về bệnh tay chân miệng
• 1.1.3. Bệnh lây chủ yếu theo đường tiêu hoá
• 1.1.4. Một vài hình ảnh về bệnh tay chân miệng
• 1.2. Đặc điểm chung của bệnh tay chân miệng
• 1.2.1. Tác nhân gây bệnh
• 1.2.2. Nguồn truyền, thời kỳ ủ bệnh và phương thức lây truyền
• 1.2.3. Tính cảm nhiễm và miễn dịch
• 1.2.4. Biến chứng
• 1.3. Các biện pháp phòng bệnh tay chân miệng
• 1.4. Tình hình bệnh tay chân miệng trên thế giới và ở Việt Nam
• 1.5. Một số nghiên cứu về kiến thức, thực hành phòng chống bệnh tay chân miệng
• 1.6. Một số đặc điểm và tình hình bệnh TCM tại địa bàn nghiên cứu
• 2. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 2.1. Đối tượng, thời gian và địa điểm nghiên cứu
• 2.2. Thiết kế nghiên cứu
• 2.3. Mẫu và phương pháp chọn mẫu
• 2.4. Phương pháp thu thập số liệu
• 2.5. Biến và định nghĩa biến
• 2.6. Phương pháp xử lý và phân tích số liệu
• 2.7. Thước đo và tiêu chuẩn đánh giá
• 2.8. Đạo đức nghiên cứu
• 3. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
• TÀI LIỆU THAM KHẢO
• Phụ lục 2
• DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT
• DANH MỤC BẢNG
• DANH MỤC HÌNH
• DANH MỤC BIỂU ĐỒ
• TÓM TẮT NGHIÊN CỨU

I. Tổng Quan Bệnh Tay Chân Miệng ở Trẻ Dưới 5 Tuổi Đồng Tháp

Bệnh tay chân miệng (TCM) là một bệnh truyền nhiễm cấp tính, lây lan nhanh chóng, đặc biệt nguy hiểm đối với trẻ dưới 5 tuổi. Bệnh do các vi rút đường ruột gây ra, và có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng như viêm não, viêm màng não, thậm chí tử vong. Tại Đồng Tháp, tình hình bệnh tay chân miệng diễn biến phức tạp, đặc biệt ở các huyện như Tháp Mười và xã Tân Kiều. Theo báo cáo, trẻ dưới 5 tuổi chiếm tỷ lệ mắc bệnh cao nhất. Việc nắm vững kiến thức về tay chân miệng và thực hành các biện pháp phòng bệnh tay chân miệng hiệu quả là vô cùng quan trọng, đặc biệt đối với bà mẹ và người chăm sóc trẻ. Nghiên cứu này tập trung vào đánh giá kiến thức và thực hành của bà mẹ ở Tân Kiều, Đồng Tháp để đưa ra các giải pháp can thiệp phù hợp, góp phần cải thiện sức khỏe trẻ em và sức khỏe cộng đồng.

1.1. Tình Hình Bệnh Tay Chân Miệng tại Đồng Tháp

Đồng Tháp là một trong những tỉnh có tỷ lệ mắc bệnh tay chân miệng cao trong khu vực Tây Nam Bộ. Số ca bệnh tăng cao qua các năm, đặc biệt là vào các tháng 3-5 và 9-12. Theo thống kê, năm 2017, toàn tỉnh có 6.710 ca mắc bệnh tay chân miệng, diễn biến hết sức phức tạp. Huyện Tháp Mười, đặc biệt là xã Tân Kiều, ghi nhận số ca mắc cao nhất, cho thấy sự cần thiết của các biện pháp phòng bệnh tay chân miệng tại địa phương. Việc theo dõi tình hình bệnh tay chân miệng tại Đồng Tháp là yếu tố then chốt để triển khai các biện pháp phòng ngừa hiệu quả.

1.2. Vai Trò của Bà Mẹ Trong Phòng Bệnh Tay Chân Miệng

Bà mẹ đóng vai trò then chốt trong việc phòng bệnh tay chân miệng cho trẻ nhỏ. Việc nắm vững kiến thức về tay chân miệng, từ nguyên nhân, đường lây truyền đến các biện pháp phòng bệnh tay chân miệng, là vô cùng quan trọng. Bên cạnh đó, việc thực hành phòng bệnh tay chân miệng đúng cách, như rửa tay thường xuyên, vệ sinh đồ chơi và môi trường sống, cũng đóng vai trò quyết định trong việc bảo vệ trẻ em khỏi căn bệnh nguy hiểm này. Các biện pháp vệ sinh cho trẻ cần được thực hiện thường xuyên và đúng cách.

II. Thách Thức Thiếu Kiến Thức Phòng Bệnh TCM ở Bà Mẹ T

Mặc dù có nhiều nỗ lực tuyên truyền và giáo dục sức khỏe, nhưng thực tế cho thấy vẫn còn tồn tại những hạn chế về kiến thức về tay chân miệng và thực hành phòng bệnh tay chân miệng ở bà mẹ có con dưới 5 tuổi tại Tân Kiều, Đồng Tháp. Nhiều phụ huynh còn thiếu thông tin về các dấu hiệu sớm của bệnh, cách chăm sóc trẻ bị bệnh và các biện pháp phòng ngừa lây lan. Điều này dẫn đến việc trẻ dễ mắc bệnh và có nguy cơ gặp các biến chứng nghiêm trọng. Nghiên cứu này nhằm xác định cụ thể những thiếu hụt về kiến thức và thực hành để từ đó đề xuất các giải pháp can thiệp hiệu quả hơn.

2.1. Nhận Biết Dấu Hiệu Bệnh Tay Chân Miệng Ở Trẻ Nhỏ

Một trong những thách thức lớn nhất là việc bà mẹ chưa nhận biết được các dấu hiệu sớm của bệnh tay chân miệng ở trẻ nhỏ. Các dấu hiệu như sốt nhẹ, đau họng, xuất hiện các nốt ban đỏ có bọng nước ở lòng bàn tay, bàn chân, miệng thường bị bỏ qua hoặc nhầm lẫn với các bệnh khác. Điều này dẫn đến việc trẻ không được điều trị kịp thời và có nguy cơ gặp các biến chứng nguy hiểm. Việc giáo dục bà mẹ về các biểu hiện bệnh tay chân miệng là vô cùng quan trọng.

2.2. Thực Hành Vệ Sinh Chưa Đúng Cách Gây Lây Lan Bệnh TCM

Nhiều bà mẹ chưa thực hiện đúng cách các biện pháp vệ sinh cho trẻ và môi trường sống, tạo điều kiện cho vi rút gây bệnh tay chân miệng lây lan. Việc rửa tay không thường xuyên, vệ sinh đồ chơi và bề mặt tiếp xúc không đúng cách, không vệ sinh môi trường xung quanh, không khử trùng các vật dụng cá nhân của trẻ là những yếu tố làm tăng nguy cơ mắc bệnh. Cần hướng dẫn bà mẹ các biện pháp phòng ngừa tay chân miệng một cách chi tiết và dễ thực hiện.

III. Giải Pháp Nâng Cao Kiến Thức Thay Đổi Hành Vi Phòng Bệnh

Để cải thiện tình hình phòng bệnh tay chân miệng tại Tân Kiều, Đồng Tháp, cần triển khai các giải pháp đồng bộ nhằm nâng cao kiến thức và thay đổi hành vi của bà mẹ. Các giải pháp này bao gồm tăng cường truyền thông giáo dục sức khỏe, tổ chức các buổi tập huấn thực hành, và cung cấp các tài liệu hướng dẫn dễ hiểu. Đặc biệt, cần chú trọng đến việc cung cấp thông tin về các biện pháp phòng ngừa lây lan, cách chăm sóc trẻ bị bệnh và các dấu hiệu cần đưa trẻ đến cơ sở y tế.

3.1. Tăng Cường Truyền Thông Về Bệnh Tay Chân Miệng Cho Bà Mẹ

Cần tăng cường các hoạt động truyền thông giáo dục sức khỏe về bệnh tay chân miệng cho bà mẹ thông qua nhiều kênh khác nhau, như truyền hình, đài phát thanh, báo chí, tờ rơi, áp phích, và các buổi nói chuyện trực tiếp. Nội dung truyền thông cần tập trung vào các thông tin cơ bản về bệnh, đường lây truyền, các dấu hiệu nhận biết, cách chăm sóc trẻ bị bệnh và các biện pháp phòng bệnh tay chân miệng hiệu quả. Các kênh truyền thông cần phù hợp với trình độ dân trí và thói quen tiếp nhận thông tin của người dân địa phương, sử dụng hình ảnh trực quan sinh động để thu hút sự chú ý.

3.2. Tổ Chức Tập Huấn Về Thực Hành Vệ Sinh Cho Trẻ Nhỏ

Cần tổ chức các buổi tập huấn thực hành về vệ sinh cho trẻ nhỏ, đặc biệt là về rửa tay đúng cách, vệ sinh đồ chơi và môi trường sống. Các buổi tập huấn cần có sự tham gia của cán bộ y tế, nhân viên y tế thôn bản, và các tình nguyện viên. Nội dung tập huấn cần được trình bày một cách dễ hiểu, dễ thực hiện, và có tính thực tế cao. Bà mẹ cần được hướng dẫn cụ thể về cách rửa tay bằng xà phòng, cách vệ sinh đồ chơi và bề mặt tiếp xúc, và cách xử lý chất thải của trẻ.

IV. Kết Quả Nghiên Cứu Thực Trạng Kiến Thức và Thực Hành Phòng TCM

Nghiên cứu tại Tân Kiều, Đồng Tháp cho thấy tỷ lệ bà mẹ có kiến thức về tay chân miệng đạt yêu cầu là khá thấp. Tương tự, tỷ lệ bà mẹ thực hiện đúng các biện pháp phòng bệnh tay chân miệng cũng chưa cao. Các yếu tố như trình độ học vấn, thu nhập, nghề nghiệp, và tiếp cận thông tin y tế có ảnh hưởng đáng kể đến kiến thức và thực hành của bà mẹ. Kết quả nghiên cứu này là cơ sở quan trọng để xây dựng các chương trình can thiệp phù hợp, nhằm cải thiện sức khỏe trẻ em tại địa phương.

4.1. Đánh Giá Kiến Thức Về Bệnh Tay Chân Miệng của Bà Mẹ

Kết quả đánh giá cho thấy, một bộ phận đáng kể bà mẹ chưa có đầy đủ kiến thức về tay chân miệng, đặc biệt là về các dấu hiệu sớm, đường lây truyền và cách chăm sóc trẻ bị bệnh. Nhiều bà mẹ còn thiếu thông tin về các biện pháp phòng ngừa lây lan và các biến chứng nguy hiểm của bệnh. Điều này cho thấy cần có các chương trình giáo dục sức khỏe hiệu quả hơn để cung cấp thông tin đầy đủ và chính xác cho bà mẹ.

4.2. Đánh Giá Thực Hành Phòng Bệnh Tay Chân Miệng của Bà Mẹ

Kết quả đánh giá thực hành phòng bệnh tay chân miệng cho thấy, nhiều bà mẹ chưa thực hiện đúng cách các biện pháp vệ sinh cho trẻ và môi trường sống. Tỷ lệ rửa tay đúng cách, vệ sinh đồ chơi và bề mặt tiếp xúc còn thấp. Điều này cho thấy cần có các buổi tập huấn thực hành để hướng dẫn bà mẹ các biện pháp phòng bệnh tay chân miệng một cách chi tiết và dễ thực hiện.

V. Đề Xuất Giải Pháp Cải Thiện Phòng Bệnh TCM Tại Đồng Tháp

Dựa trên kết quả nghiên cứu, cần triển khai các giải pháp cụ thể để cải thiện tình hình phòng bệnh tay chân miệng tại Tân Kiều, Đồng Tháp. Các giải pháp này bao gồm tăng cường truyền thông giáo dục sức khỏe, tổ chức các buổi tập huấn thực hành, cung cấp các tài liệu hướng dẫn dễ hiểu, và tăng cường sự phối hợp giữa các ban ngành liên quan. Đặc biệt, cần chú trọng đến việc xây dựng các chương trình can thiệp phù hợp với đặc điểm văn hóa và kinh tế xã hội của địa phương.

5.1. Tăng Cường Phối Hợp Giữa Y Tế và Giáo Dục

Cần tăng cường sự phối hợp giữa ngành y tế và ngành giáo dục để triển khai các hoạt động phòng bệnh tay chân miệng trong các trường mầm non và nhà trẻ. Cán bộ y tế cần thường xuyên kiểm tra vệ sinh tại các cơ sở giáo dục, hướng dẫn giáo viên và nhân viên y tế về các biện pháp phòng ngừa lây lan, và tổ chức các buổi nói chuyện về bệnh tay chân miệng cho phụ huynh và trẻ em.

5.2. Xây Dựng Mạng Lưới Cộng Tác Viên Sức Khỏe

Cần xây dựng một mạng lưới cộng tác viên sức khỏe tại cộng đồng để hỗ trợ các hoạt động phòng bệnh tay chân miệng. Cộng tác viên sức khỏe có thể là các thành viên của các tổ chức xã hội, các đoàn thể, hoặc các tình nguyện viên. Họ sẽ có nhiệm vụ truyền thông giáo dục sức khỏe cho người dân, hỗ trợ các hoạt động vệ sinh môi trường, và giúp phát hiện sớm các trường hợp mắc bệnh.

VI. Kết Luận Hướng Đến Tương Lai Phòng Bệnh Tay Chân Miệng Hiệu Quả

Nghiên cứu về kiến thức và thực hành phòng bệnh tay chân miệng ở bà mẹ có con dưới 5 tuổi tại Tân Kiều, Đồng Tháp cung cấp những thông tin quan trọng để xây dựng các chương trình can thiệp hiệu quả. Với sự nỗ lực của các ban ngành liên quan và sự tham gia tích cực của cộng đồng, có thể hy vọng vào một tương lai nơi bệnh tay chân miệng được kiểm soát tốt hơn, góp phần bảo vệ sức khỏe trẻ em và nâng cao chất lượng cuộc sống.

6.1. Tầm Quan Trọng Của Nghiên Cứu Trong Bối Cảnh Hiện Tại

Nghiên cứu này đóng vai trò quan trọng trong bối cảnh bệnh tay chân miệng vẫn còn là một vấn đề y tế công cộng đáng lo ngại tại Việt Nam. Kết quả nghiên cứu giúp các nhà hoạch định chính sách và cán bộ y tế có cái nhìn tổng quan về thực trạng kiến thức và thực hành phòng bệnh tay chân miệng tại cộng đồng, từ đó xây dựng các chương trình can thiệp phù hợp và hiệu quả.

6.2. Hướng Nghiên Cứu Tiếp Theo Về Bệnh Tay Chân Miệng

Các nghiên cứu tiếp theo có thể tập trung vào đánh giá hiệu quả của các chương trình can thiệp phòng bệnh tay chân miệng, xác định các yếu tố nguy cơ mắc bệnh, và phát triển các biện pháp phòng bệnh tay chân miệng mới và hiệu quả hơn. Ngoài ra, cần có các nghiên cứu về tân sinh (trẻ sơ sinh) để hiểu rõ hơn về miễn dịch và khả năng lây nhiễm ở lứa tuổi này. Việc tiếp tục nghiên cứu và cập nhật thông tin về bệnh tay chân miệng là rất quan trọng để bảo vệ sức khỏe trẻ em.

Tổng quan nghiên cứu

Bệnh tay chân miệng (TCM) là một bệnh truyền nhiễm cấp tính do vi-rút đường ruột gây ra, có khả năng lây lan nhanh và dễ gây thành dịch, đặc biệt ảnh hưởng nghiêm trọng đến trẻ em dưới 5 tuổi. Theo báo cáo của Bộ Y tế, cả nước ghi nhận hơn 43.000 ca mắc TCM tại 63 tỉnh, thành phố, trong đó tỉnh Đồng Tháp là một trong những điểm nóng với hơn 6.700 ca mắc tính đến cuối năm 2017. Tại huyện Tháp Mười, số ca mắc TCM tăng đột biến từ 23 ca năm 2010 lên 461 ca năm 2017, trong đó trẻ dưới 5 tuổi chiếm tới 78,3%. Xã Tân Kiều là địa phương có số ca mắc cao nhất huyện, phản ánh mức độ phức tạp và nguy hiểm của dịch bệnh tại khu vực này.

Nghiên cứu được thực hiện nhằm mục tiêu mô tả kiến thức và thực hành phòng bệnh TCM của bà mẹ có con dưới 5 tuổi tại xã Tân Kiều, đồng thời xác định các yếu tố liên quan ảnh hưởng đến kiến thức và thực hành này. Thời gian nghiên cứu kéo dài từ tháng 12/2017 đến tháng 11/2018 với mẫu 278 bà mẹ được chọn ngẫu nhiên từ 4 ấp của xã. Kết quả nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc xây dựng các chiến lược can thiệp nâng cao hiệu quả phòng chống bệnh TCM, góp phần giảm thiểu số ca mắc và bảo vệ sức khỏe cộng đồng, đặc biệt là nhóm trẻ dễ tổn thương.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên khung lý thuyết tổng hợp từ các nghiên cứu trước đây về kiến thức và thực hành phòng bệnh TCM, trong đó tập trung vào các khái niệm chính sau:

• Kiến thức phòng bệnh TCM: Bao gồm hiểu biết về dịch tễ học, nhận biết dấu hiệu và biến chứng, đường lây truyền, nguy cơ mắc bệnh, biện pháp phòng ngừa và chăm sóc điều trị khi trẻ mắc bệnh.
• Thực hành phòng bệnh TCM: Các hành vi cụ thể như rửa tay của bà mẹ và trẻ, vệ sinh răng miệng, vệ sinh nhà ở, lau rửa đồ chơi, vệ sinh ăn uống và xử lý phân dịch tiết của trẻ.
• Yếu tố cá nhân và môi trường: Tuổi, trình độ học vấn, nghề nghiệp, thu nhập, số thành viên gia đình, tình hình mắc bệnh trong gia đình và cộng đồng, hoạt động hỗ trợ từ cán bộ y tế, nguồn cung cấp thông tin về bệnh TCM.

Khung lý thuyết này giúp phân tích mối quan hệ giữa các yếu tố cá nhân và môi trường với kiến thức, thực hành phòng bệnh của bà mẹ, từ đó đề xuất các giải pháp can thiệp phù hợp.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu được thiết kế theo phương pháp mô tả cắt ngang có phân tích, tiến hành tại xã Tân Kiều, huyện Tháp Mười, tỉnh Đồng Tháp trong khoảng thời gian 12 tháng (12/2017 - 11/2018). Mẫu nghiên cứu gồm 278 bà mẹ có con dưới 5 tuổi chưa từng mắc bệnh TCM, được chọn ngẫu nhiên hệ thống từ danh sách 629 bà mẹ tại 4 ấp của xã.

Dữ liệu được thu thập thông qua phỏng vấn trực tiếp bằng bộ câu hỏi cấu trúc gồm các phần về thông tin cá nhân, kiến thức, thực hành phòng bệnh TCM, tình hình mắc bệnh trong gia đình và cộng đồng, hoạt động hỗ trợ từ cán bộ y tế, và nguồn cung cấp thông tin. Bộ câu hỏi được thử nghiệm và điều chỉnh phù hợp với đối tượng nghiên cứu.

Phân tích dữ liệu sử dụng phần mềm SPSS 20 với các phương pháp thống kê mô tả (tần số, tỷ lệ %) và phân tích đơn biến (kiểm định p-value, OR, CI 95%) để xác định mối liên quan giữa kiến thức, thực hành và các yếu tố liên quan. Tiêu chuẩn đánh giá kiến thức và thực hành dựa trên thang điểm của nghiên cứu tương tự, với điểm đạt tối thiểu 50% số câu hỏi đúng.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Kiến thức phòng bệnh TCM của bà mẹ: Có 49,6% bà mẹ đạt kiến thức về phòng bệnh TCM. Tuy nhiên, kiến thức về dấu hiệu và biến chứng bệnh, cũng như chăm sóc và điều trị khi trẻ mắc bệnh chỉ đạt dưới 45%. Cụ thể, chỉ 30,2% bà mẹ biết tác nhân gây bệnh là vi-rút, 69% nhận biết đúng lứa tuổi dễ mắc bệnh, và 67,9% biết thời điểm xuất hiện bệnh. Kiến thức về đường lây truyền đạt 91,8%, nhưng chỉ 27% biết vi-rút lây qua phân trẻ bệnh.

2. Thực hành phòng bệnh TCM của bà mẹ: 45,1% bà mẹ có thực hành đạt. Thực hành rửa tay cho trẻ, rửa tay của bà mẹ và vệ sinh răng miệng cho trẻ đều rất thấp, dưới 41%. Ví dụ, chỉ khoảng 38,8% bà mẹ thực hiện đúng các biện pháp vệ sinh đồ chơi và vật dụng trẻ tiếp xúc, 59,9% không để trẻ tiếp xúc với trẻ bệnh.

3. Các yếu tố liên quan đến kiến thức và thực hành: Trình độ học vấn, nghề nghiệp, thu nhập bình quân, số thành viên gia đình, tình hình mắc bệnh TCM trong gia đình và hiệu quả nguồn cung cấp thông tin có mối liên quan có ý nghĩa thống kê đến kiến thức phòng bệnh TCM. Trình độ học vấn, nghề nghiệp và kiến thức phòng bệnh có liên quan đến thực hành phòng bệnh (p<0,05). Bà mẹ có trình độ học vấn Trung học phổ thông trở lên có kiến thức đạt cao gấp 2,5 lần và thực hành đạt cao gấp 3,2 lần so với nhóm thấp hơn.

4. Tình hình mắc bệnh TCM tại địa phương: Xã Tân Kiều là xã có số ca mắc TCM cao nhất huyện Tháp Mười trong 6 năm liên tiếp (2012-2017). Số ca mắc tăng 105% năm 2017 so với năm 2016, với trẻ dưới 5 tuổi chiếm 78,3% tổng số ca mắc.

Thảo luận kết quả

Kết quả cho thấy kiến thức và thực hành phòng bệnh TCM của bà mẹ tại xã Tân Kiều còn nhiều hạn chế, đặc biệt trong nhận biết dấu hiệu, biến chứng và chăm sóc điều trị khi trẻ mắc bệnh. Điều này phù hợp với các nghiên cứu trong nước và quốc tế, cho thấy kiến thức và thực hành phòng bệnh TCM thường thấp ở nhóm dân cư có trình độ học vấn và thu nhập thấp, nghề nghiệp nông nghiệp chiếm đa số.

Mối liên quan chặt chẽ giữa kiến thức và thực hành nhấn mạnh tầm quan trọng của việc nâng cao nhận thức để cải thiện hành vi phòng bệnh. Việc số ca mắc TCM tăng cao tại địa phương phản ánh sự cần thiết của các biện pháp can thiệp hiệu quả, đặc biệt là truyền thông giáo dục sức khỏe và hỗ trợ thực hành vệ sinh cá nhân.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ phân bố tỷ lệ kiến thức và thực hành đạt, bảng so sánh các yếu tố liên quan với kết quả kiến thức và thực hành, cũng như biểu đồ số ca mắc TCM theo năm tại xã Tân Kiều để minh họa xu hướng dịch bệnh.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Tăng cường truyền thông giáo dục sức khỏe: Trạm Y tế xã cần tổ chức các buổi truyền thông chuyên đề về bệnh TCM, tập trung nâng cao kiến thức về dấu hiệu, biến chứng và cách chăm sóc trẻ khi mắc bệnh. Mục tiêu tăng tỷ lệ bà mẹ có kiến thức đạt lên trên 70% trong vòng 12 tháng.

2. Tổ chức thực hành rửa tay đúng cách: Tổ chức các lớp hướng dẫn thực hành 6 bước rửa tay bằng xà phòng theo hướng dẫn của Bộ Y tế cho bà mẹ và người chăm sóc trẻ, nhằm nâng cao tỷ lệ thực hành rửa tay đúng và thường xuyên lên trên 60% trong 1 năm.

3. Phân công cán bộ y tế xuống địa bàn: Cán bộ y tế phối hợp nhân viên y tế ấp thực hiện vãng gia, tuyên truyền, hướng dẫn các biện pháp phòng bệnh TCM, đặc biệt chú trọng nhóm bà mẹ có trình độ học vấn thấp và thu nhập thấp.

4. Phối hợp các ban ngành địa phương: Ủy ban nhân dân xã chỉ đạo các ban, ngành, đoàn thể phối hợp với Trạm Y tế thực hiện chiến dịch rửa tay bằng xà phòng, tăng cường phát sóng truyền thanh về phòng chống bệnh TCM, nâng cao nhận thức cộng đồng.

Các giải pháp trên cần được triển khai đồng bộ trong vòng 12-18 tháng, có sự giám sát và đánh giá định kỳ để điều chỉnh phù hợp, nhằm giảm thiểu số ca mắc TCM tại xã Tân Kiều và huyện Tháp Mười.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Cán bộ y tế công cộng và nhân viên y tế địa phương: Sử dụng kết quả nghiên cứu để xây dựng kế hoạch truyền thông, đào tạo và can thiệp nâng cao kiến thức, thực hành phòng bệnh TCM cho cộng đồng.

2. Nhà quản lý y tế và chính quyền địa phương: Tham khảo để hoạch định chính sách, phối hợp các ban ngành trong công tác phòng chống dịch bệnh, đặc biệt tại các vùng có nguy cơ cao như xã Tân Kiều.

3. Các nhà nghiên cứu và sinh viên ngành y tế công cộng: Nghiên cứu cung cấp dữ liệu thực tiễn về kiến thức, thực hành và các yếu tố liên quan đến phòng bệnh TCM, làm cơ sở cho các nghiên cứu tiếp theo hoặc luận văn, đề tài khoa học.

4. Tổ chức phi chính phủ và các đơn vị hỗ trợ y tế cộng đồng: Áp dụng kết quả nghiên cứu để thiết kế các chương trình can thiệp, truyền thông giáo dục sức khỏe phù hợp với đặc điểm dân cư và điều kiện địa phương.

Câu hỏi thường gặp

1. Bệnh tay chân miệng lây truyền qua những con đường nào?
   Bệnh lây chủ yếu qua đường tiêu hóa, từ nước bọt, phân, dịch tiết mụn nước của trẻ bệnh. Đường lây truyền bao gồm tiếp xúc trực tiếp với dịch tiết, dùng chung đồ chơi, vật dụng sinh hoạt bị nhiễm vi-rút. Ví dụ, 70% bà mẹ biết bệnh lây qua đồ chơi và vật dụng sinh hoạt.

2. Tại sao trẻ dưới 5 tuổi dễ mắc bệnh tay chân miệng?
   Trẻ dưới 5 tuổi có hệ miễn dịch chưa hoàn thiện, dễ bị nhiễm vi-rút. Ngoài ra, trẻ thường chơi chung, tiếp xúc gần, vệ sinh cá nhân chưa tốt, làm tăng nguy cơ lây nhiễm. Nghiên cứu cho thấy 69% bà mẹ nhận biết đúng lứa tuổi dễ mắc bệnh.

3. Biện pháp phòng bệnh tay chân miệng hiệu quả nhất là gì?
   Rửa tay bằng xà phòng thường xuyên được xem như “liều vắc-xin” hiệu quả nhất để phòng bệnh. Ngoài ra, vệ sinh đồ chơi, nhà cửa, tránh cho trẻ tiếp xúc với người bệnh cũng rất quan trọng.

4. Kiến thức và thực hành phòng bệnh tay chân miệng của bà mẹ ảnh hưởng thế nào đến dịch bệnh?
   Kiến thức tốt giúp bà mẹ nhận biết sớm dấu hiệu bệnh và áp dụng biện pháp phòng ngừa đúng, từ đó giảm số ca mắc. Nghiên cứu cho thấy bà mẹ có kiến thức đạt có thực hành đạt cao gấp 5,8 lần nhóm không đạt.

5. Làm thế nào để nâng cao kiến thức và thực hành phòng bệnh tay chân miệng cho bà mẹ?
   Tăng cường truyền thông giáo dục sức khỏe, tổ chức các lớp thực hành rửa tay, phân công cán bộ y tế xuống địa bàn tuyên truyền, phối hợp các ban ngành địa phương là các giải pháp hiệu quả đã được đề xuất.

Kết luận

• Bệnh tay chân miệng tại xã Tân Kiều diễn biến phức tạp, trẻ dưới 5 tuổi chiếm tỷ lệ mắc cao nhất (78,3%).
• Kiến thức và thực hành phòng bệnh TCM của bà mẹ còn hạn chế, đặc biệt về dấu hiệu, biến chứng và chăm sóc điều trị.
• Trình độ học vấn, nghề nghiệp, thu nhập và nguồn thông tin có ảnh hưởng đáng kể đến kiến thức và thực hành phòng bệnh.
• Cần triển khai đồng bộ các giải pháp truyền thông, đào tạo thực hành và hỗ trợ từ cán bộ y tế để nâng cao hiệu quả phòng bệnh.
• Nghiên cứu cung cấp cơ sở khoa học cho các can thiệp y tế công cộng tại địa phương, góp phần giảm thiểu số ca mắc và bảo vệ sức khỏe trẻ em.

Hành động tiếp theo: Các cơ quan y tế và chính quyền địa phương cần phối hợp triển khai các khuyến nghị nghiên cứu, đồng thời giám sát, đánh giá hiệu quả để điều chỉnh kịp thời. Đề nghị các nhà nghiên cứu tiếp tục theo dõi, mở rộng nghiên cứu tại các vùng khác để có cái nhìn toàn diện hơn về phòng chống bệnh tay chân miệng.