Báo Cáo Tổng Kết Đề Tài Nghiên Cứu Khoa Học Sinh Viên: Ấp Chiến Lược Bến Tượng, Xã Lai Hưng, Huyện Bàu Bàng, Tỉnh Bình Dương Từ Năm 1962 Đến Năm 1964

Mục tiêu chính của nghiên cứu là tái hiện bối cảnh lịch sử, mô hình xây dựng và chính sách cai trị của chính quyền Mỹ - Diệm tại Ấp chiến lược Bến Tượng từ năm 1962 đến 1964. Nghiên cứu cũng nhằm làm rõ phong trào đấu tranh phá ấp chiến lược của quân và dân huyện Bến Cát. Qua đó, đề tài mong muốn cung cấp một cái nhìn toàn diện về tác động của chính sách ấp chiến lược đến đời sống kinh tế, chính trị, văn hóa, xã hội của người dân địa phương. Nghiên cứu này cũng hướng đến việc giáo dục thế hệ trẻ về tinh thần yêu nước và ý chí đấu tranh kiên cường của dân tộc.

Nghiên cứu này có ý nghĩa khoa học quan trọng trong việc bổ sung nguồn tư liệu về lịch sử ấp chiến lược tại Bình Dương. Đề tài cung cấp thông tin chi tiết và có hệ thống về quá trình hình thành, phát triển và suy vong của Ấp chiến lược Bến Tượng. Nghiên cứu sử dụng các nguồn tài liệu từ Trung tâm Lưu trữ Quốc gia II và kết hợp phương pháp điền dã, phỏng vấn sâu để thu thập thông tin mới mẻ. Kết quả nghiên cứu có thể được sử dụng làm tài liệu tham khảo cho học sinh, sinh viên và các nhà nghiên cứu lịch sử.

Mỹ - Diệm xem ấp chiến lược là xương sống của chiến lược chiến tranh đặc biệt. Mục tiêu là tách lực lượng cách mạng khỏi dân, kiểm soát an ninh nông thôn, và xây dựng một hệ thống phòng thủ vững chắc. Ấp chiến lược Bến Tượng được chọn làm thí điểm để đánh giá hiệu quả của mô hình này trước khi nhân rộng ra các địa phương khác. Việc xây dựng ấp chiến lược đi kèm với các biện pháp tố cộng diệt cộng và đàn áp các phong trào đấu tranh của người dân.

Việc xây dựng Ấp chiến lược Bến Tượng đã gây ra nhiều xáo trộn trong cuộc sống người dân. Người dân bị buộc phải rời bỏ nhà cửa, ruộng vườn để vào sống trong các ấp chiến lược với điều kiện sống khó khăn, thiếu thốn. Các hoạt động tín ngưỡng địa phương và phong tục tập quán bị hạn chế. Sự kiểm soát chặt chẽ của chính quyền đã gây ra sự bất mãn và phản kháng trong dân chúng, tạo điều kiện cho phong trào đấu tranh phát triển.

Ấp chiến lược Bến Tượng được tổ chức theo mô hình quân sự, với một ban chỉ huy do sĩ quan quân đội hoặc cảnh sát chỉ huy. Dưới ban chỉ huy là các tổ chức hành chính, an ninh, và dân sự. Người dân được chia thành các tổ, đội, chịu sự quản lý trực tiếp của các trưởng tổ, đội. Hệ thống này nhằm mục đích kiểm soát chặt chẽ mọi hoạt động của người dân và ngăn chặn sự xâm nhập của lực lượng cách mạng.

Chính quyền Mỹ - Diệm áp dụng nhiều biện pháp kiểm soát và đàn áp tại Ấp chiến lược Bến Tượng. Người dân bị kiểm tra giấy tờ tùy thân thường xuyên, bị cấm đi lại tự do, và bị hạn chế tiếp xúc với bên ngoài. Các hoạt động văn hóa, tôn giáo bị kiểm duyệt chặt chẽ. Những người bị nghi ngờ có liên hệ với cách mạng bị bắt giữ, tra tấn, và thậm chí bị giết hại. Các biện pháp này đã gây ra sự căm phẫn và thúc đẩy người dân tham gia vào phong trào đấu tranh.

Đảng đóng vai trò lãnh đạo và chỉ đạo phong trào đấu tranh phá ấp chiến lược. Đảng đề ra chủ trương, đường lối đấu tranh phù hợp với tình hình thực tế, xây dựng lực lượng, và tổ chức các cuộc tấn công vào ấp chiến lược. Nhờ có sự lãnh đạo của Đảng, phong trào đấu tranh mới có thể phát triển mạnh mẽ và đạt được những thắng lợi quan trọng.

Quân và dân Bến Tượng đã sử dụng nhiều hình thức đấu tranh khác nhau để chống lại chính sách ấp chiến lược. Đấu tranh chính trị bao gồm các cuộc biểu tình, mít tinh, và các hoạt động tuyên truyền, vận động quần chúng. Binh vận là hình thức vận động binh lính trong quân đội địch quay về với cách mạng. Đấu tranh vũ trang là hình thức sử dụng vũ lực để tấn công vào ấp chiến lược, tiêu diệt địch, và giải phóng dân.

Chiến thắng trong phong trào đấu tranh phá ấp chiến lược Bến Tượng có ý nghĩa lịch sử to lớn. Nó thể hiện tinh thần yêu nước, ý chí kiên cường, bất khuất của quân và dân Bến Cát. Thắng lợi này đã góp phần vào thắng lợi chung của cuộc kháng chiến chống Mỹ, giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước.

Từ Ấp chiến lược Bến Tượng, có thể rút ra nhiều bài học kinh nghiệm quý giá cho sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Đó là bài học về phát huy sức mạnh đoàn kết toàn dân, xây dựng lực lượng vũ trang vững mạnh, và kết hợp chặt chẽ giữa đấu tranh chính trị, quân sự, và ngoại giao. Những bài học này vẫn còn nguyên giá trị trong bối cảnh hiện nay.

Nghiên cứu này đóng góp quan trọng vào việc làm phong phú thêm nguồn tư liệu về lịch sử địa phương Bình Dương. Đề tài cung cấp thông tin chi tiết và có hệ thống về một sự kiện lịch sử quan trọng trên địa bàn tỉnh, giúp người dân hiểu rõ hơn về quá khứ và truyền thống của quê hương.

Kết quả nghiên cứu có thể được sử dụng trong các chương trình giáo dục lịch sử tại các trường học ở Bình Dương. Đề tài cũng có thể cung cấp thông tin cho việc bảo tồn và phát huy giá trị của các di tích lịch sử liên quan đến Ấp chiến lược Bến Tượng, góp phần vào việc phát triển du lịch văn hóa của tỉnh.