Nghiên cứu hình ảnh gãy xương sai khớp cùng chậu và đánh giá kết quả phẫu thuật điều trị

• Tác giả: Lê Đình Hải
• Người hướng dẫn: GS. Nguyễn Thế Hoàng
• Trường học: Viện Nghiên Cứu Khoa Học Y Dược Lâm Sàng 108
• Chuyên ngành: Chấn thương chỉnh hình và tạo hình
• Đề tài: Nghiên cứu hình ảnh gãy xương sai khớp cùng chậu trên phim chụp cắt lớp vi tính dựng hình 3D và đánh giá kết quả điều trị bằng phẫu thuật kết xương bên trong
• Loại tài liệu: luận án tiến sĩ y học
• Năm xuất bản: 2022
• Địa điểm: Hà Nội

• LỜI CAM ĐOAN
• 1. ĐẶT VẤN ĐỀ
• 2. ĐẶC ĐIỂM GIẢI PHẪU VÀ SINH CƠ HỌC KHỚP CÙNG CHẬU
• 2.1. Đặc điểm giải phẫu khớp cùng chậu
• 2.2. Diện khớp
• 2.3. Mạch máu và thần kinh
• 2.4. Sinh cơ học của khớp cùng chậu
• 2.4.1. Độ vững
• 2.4.2. Chuyển động học
• 2.4.3. Chức năng
• 3. CÁC PHƯƠNG PHÁP CHẨN ĐOÁN VÀ ĐIỀU TRỊ GÃY XƯƠNG SAI KHỚP CÙNG CHẬU
• 3.1. Chẩn đoán hình ảnh
• 3.1.1. Chụp cắt lớp vi tính
• 3.2. Các phương pháp điều trị gãy xương sai khớp cùng chậu
• 3.2.1. Điều trị bảo tồn
• 3.2.2. Cố định ngoài
• 3.2.3. Nắn chỉnh mở và kết xương bên trong
• 3.2.4. Chỉ định phẫu thuật
• 4. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 4.1. Chụp cắt lớp vi tính dựng hình 3D gãy xương sai khớp cùng chậu
• 4.2. Đối tượng nghiên cứu
• 4.3. Cách thức tiến hành
• 4.4. Các chỉ tiêu đánh giá
• 4.5. Nghiên cứu lâm sàng
• 4.5.1. Đối tượng nghiên cứu
• 4.5.2. Phương pháp nghiên cứu
• 4.5.3. Cách thức phẫu thuật
• 4.5.4. Điều trị sau phẫu thuật
• 4.5.5. Cách thức theo dõi và các chỉ tiêu đánh giá
• 4.6. Thu thập và xử lý số liệu
• 4.6.1. Cách thức thu thập số liệu
• 4.6.2. Xử lý số liệu
• 5. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
• 5.1. Đặc điểm mẫu nghiên cứu
• 5.2. Đặc điểm bệnh nhân
• 5.3. Tổn thương kết hợp
• 5.4. Hình ảnh cắt lớp vi tính dựng hình 3D khung chậu
• 5.4.1. Hình thái tổn thương
• 5.4.2. Phân loại tổn thương
• 5.4.2.1. Sai khớp cùng chậu kèm gãy cánh chậu sau
• 5.4.2.2. Sai khớp cùng chậu kèm gãy xương cùng
• 5.4.2.3. Sai khớp cùng chậu kèm gãy cánh chậu sau và xương cùng
• 5.4.3. Tổn thương đồng thời hai bên
• 5.4.4. Đặc điểm di lệch
• 5.4.4.1. Hướng di lệch
• 5.4.4.2. Mức độ di lệch theo trục dọc
• 5.4.5. Các tổn thương kết hợp kèm theo
• 5.5. Kết quả nghiên cứu lâm sàng
• 5.5.1. Thời điểm phẫu thuật và xử lý tổn thương kết hợp
• 5.5.2. Kết quả gần sau phẫu thuật
• 5.5.2.1. Tỷ lệ liền sẹo kỳ đầu
• 5.5.2.2. Kết quả nắn chỉnh
• 5.5.2.3. Mức độ phục hồi hình thể giải phẫu
• 5.5.2.4. Kết quả xử trí biến chứng
• 5.5.3. Kết quả xa sau phẫu thuật
• 5.5.3.1. Kết quả liền xương
• 5.5.3.2. Kết quả phục hồi cơ năng
• 5.6. Đặc điểm nhóm bệnh nhân nghiên cứu
• 5.7. Hình ảnh tổn thương trên phim chụp cắt lớp vi tính dựng hình 3D
• 5.7.1. Hình thái tổn thương
• 5.7.2. Đặc điểm di lệch
• 5.7.3. Phân loại tổn thương
• 5.7.4. Các tổn thương kết hợp
• 5.8. Kết quả lâm sàng điều trị gãy xương sai khớp cùng chậu
• 5.8.1. Phẫu thuật kết xương bên trong
• 5.8.2. Kết quả gần sau phẫu thuật
• 5.8.3. Kết quả xa sau phẫu thuật
• 6. NHỮNG HẠN CHẾ VÀ ĐÓNG GÓP CỦA LUẬN ÁN
• 7. KIẾN NGHỊ
• CÁC CÔNG TRÌNH NGHIÊN CỨU
• TÀI LIỆU THAM KHẢO
• PHỤ LỤC
• DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT – TỪ KHOÁ
• DANH MỤC BẢNG
• DANH MỤC HÌNH
• DANH MỤC BIỂU ĐỒ

I. Gãy xương sai khớp cùng chậu

Gãy xương sai khớp cùng chậu là một tổn thương nghiêm trọng, thường do lực chấn thương mạnh gây ra. Tổn thương này không chỉ ảnh hưởng đến cấu trúc khung chậu mà còn gây mất vững và suy giảm chức năng vận động của bệnh nhân. Khớp cùng chậu đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì độ vững của khung chậu và chịu tải trọng cơ thể. Khi xảy ra gãy xương sai khớp cùng chậu, các tổn thương thường phức tạp và kèm theo các tổn thương phối hợp khác trong khung chậu. Chẩn đoán chính xác và kịp thời là yếu tố quyết định trong việc lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp.

1.1. Chẩn đoán hình ảnh

Chẩn đoán hình ảnh đóng vai trò quan trọng trong việc xác định mức độ và loại tổn thương. Xquang thường quy là phương pháp ban đầu giúp định hướng chẩn đoán, nhưng thường không đánh giá được đầy đủ các đường gãy và tổn thương phối hợp. Chụp cắt lớp vi tính dựng hình 3D được xem là tiêu chuẩn vàng, giúp tái tạo hình ảnh khung chậu trong không gian ba chiều, từ đó đánh giá toàn diện tổn thương và định hướng phương pháp điều trị.

1.2. Phân loại tổn thương

Tổn thương gãy xương sai khớp cùng chậu được phân loại dựa trên vị trí và mức độ di lệch. Các phân loại phổ biến bao gồm sai khớp cùng chậu kèm gãy cánh chậu sau và sai khớp cùng chậu kèm gãy xương cùng. Việc phân loại chính xác giúp lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp, từ đó cải thiện kết quả phục hồi chức năng cho bệnh nhân.

II. Hình ảnh 3D trong chẩn đoán và điều trị

Hình ảnh 3D đã trở thành công cụ không thể thiếu trong chẩn đoán và điều trị gãy xương sai khớp cùng chậu. Phương pháp này không chỉ giúp đánh giá chính xác tổn thương mà còn hỗ trợ lập kế hoạch phẫu thuật chi tiết. Chụp cắt lớp vi tính dựng hình 3D cho phép bác sĩ quan sát toàn diện cấu trúc khung chậu, từ đó xác định vị trí và mức độ di lệch của các mảnh xương. Điều này giúp tối ưu hóa quá trình phẫu thuật và giảm thiểu rủi ro trong điều trị.

2.1. Ứng dụng trong phẫu thuật

Hình ảnh 3D được ứng dụng rộng rãi trong phẫu thuật điều trị các trường hợp gãy xương sai khớp cùng chậu. Phương pháp này giúp bác sĩ lập kế hoạch phẫu thuật chi tiết, từ đó đảm bảo độ chính xác cao trong việc nắn chỉnh và cố định các mảnh xương. Kỹ thuật 3D cũng hỗ trợ trong việc sử dụng các phương tiện kết xương bên trong như nẹp và vít, giúp cải thiện kết quả phục hồi chức năng cho bệnh nhân.

2.2. Đánh giá kết quả điều trị

Hình ảnh 3D cũng được sử dụng để đánh giá kết quả phẫu thuật. Sau phẫu thuật, việc chụp lại hình ảnh 3D giúp xác định mức độ phục hồi giải phẫu và chức năng của khớp cùng chậu. Điều này giúp bác sĩ điều chỉnh kế hoạch hậu phẫu và đảm bảo quá trình phục hồi diễn ra thuận lợi.

III. Phẫu thuật điều trị và phục hồi chức năng

Phẫu thuật điều trị là phương pháp chính trong điều trị gãy xương sai khớp cùng chậu, đặc biệt là các trường hợp tổn thương nặng. Phẫu thuật kết xương bên trong được ưu tiên sử dụng nhờ khả năng phục hồi chức năng cao và tỷ lệ biến chứng thấp. Phương pháp này giúp cố định các mảnh xương một cách chắc chắn, từ đó tạo điều kiện thuận lợi cho quá trình liền xương và phục hồi chức năng.

3.1. Kỹ thuật phẫu thuật

Phẫu thuật kết xương bên trong sử dụng các phương tiện như nẹp và vít để cố định các mảnh xương. Kỹ thuật 3D hỗ trợ trong việc lập kế hoạch phẫu thuật, giúp đảm bảo độ chính xác cao trong quá trình nắn chỉnh và cố định. Phương pháp này giúp giảm thiểu rủi ro và cải thiện kết quả điều trị.

3.2. Phục hồi chức năng

Sau phẫu thuật điều trị, quá trình phục hồi chức năng đóng vai trò quan trọng trong việc giúp bệnh nhân lấy lại khả năng vận động. Các bài tập vật lý trị liệu được thiết kế phù hợp với từng trường hợp, giúp tăng cường sức mạnh cơ và cải thiện khả năng vận động của khớp cùng chậu. Đánh giá kết quả phục hồi dựa trên các chỉ tiêu lâm sàng và hình ảnh học giúp điều chỉnh kế hoạch điều trị một cách hiệu quả.