Luận án tiến sĩ về dịch tễ học và điều trị bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính tại Nghệ An

• Tác giả: Lê Nhật Huy
• Người hướng dẫn: PGS.TS Chu Thị Hạnh
• Trường học: Trường Đại Học Y Hà Nội
• Chuyên ngành: Nội Hô Hấp
• Đề tài: Nghiên Cứu Đặc Điểm Dịch Tễ Học Lâm Sàng Và Đánh Giá Kết Quả Can Thiệp Điều Trị Bệnh Phổi Tắc Nghẽn Mạn Tính Tại Tỉnh Nghệ An
• Loại tài liệu: luận án
• Năm xuất bản: 2020
• Địa điểm: Hà Nội

• LỜI CAM ĐOAN
• 1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN
• 1.1. Thuật ngữ và định nghĩa bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính
• 1.2. Dịch tễ học của COPD
• 1.2.1. Dịch tễ COPD trên thế giới
• 1.2.2. Tình hình dịch tễ COPD ở Việt Nam
• 1.2.3. Các YTNC của COPD
• 1.2.3.1. Các yếu tố môi trường
• 1.2.3.2. Các yếu tố cơ địa
• 1.3. Sinh lý bệnh học COPD
• 1.4. Lâm sàng, cận lâm sàng, chẩn đoán COPD
• 1.4.1. Biểu hiện lâm sàng của COPD
• 1.4.2. Cận lâm sàng. Các phương pháp nghiên cứu dịch tễ học
• 1.4.2.1. Nghiên cứu cắt ngang trong điều tra dịch tễ học COPD
• 1.4.2.2. Nghiên cứu thử nghiệm lâm sàng
• 1.5. Vai trò của truyền thông giáo dục sức khỏe
• 1.6. Quản lý COPD tại cộng đồng
• 1.7. Nghiên cứu về tuân thủ điều trị của bệnh nhân mắc COPD
• 1.7.1. Khái niệm, nghiên cứu tuân thủ điều trị đối với COPD
• 1.7.2. Các yếu tố ảnh hưởng tới tuân thủ điều trị COPD
• 1.7.3. Các biện pháp đánh giá tuân thủ điều trị COPD
• 2. CHƯƠNG 2: ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 2.1. Đối tượng, địa điểm và thời gian nghiên cứu
• 2.1.1. Đối tượng nghiên cứu
• 2.1.2. Địa điểm nghiên cứu
• 2.1.3. Thời gian nghiên cứu
• 2.2. Phương pháp nghiên cứu
• 2.2.1. Thiết kế nghiên cứu
• 2.2.2. Cỡ mẫu nghiên cứu và kỹ thuật chọn mẫu
• 2.2.3. Biến số và chỉ số nghiên cứu
• 2.2.4. Xây dựng kế hoạch và triển khai thực hiện nghiên cứu
• 2.2.4.1. Cán bộ tham gia nghiên cứu
• 2.2.4.2. Bộ câu hỏi
• 2.2.4.3. Phương tiện nghiên cứu
• 2.2.4.4. Triển khai thực hiện nghiên cứu
• 2.2.5. Sai số và cách hạn chế
• 2.2.6. Xử lý số liệu
• 2.2.7. Đạo đức nghiên cứu
• 3. CHƯƠNG 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
• 3.1. Tỷ lệ mắc và YTNC của COPD ở người từ 40 tuổi trở lên
• 3.2. Một số đặc điểm của đối tượng nghiên cứu
• 3.3. Kết quả về tỷ lệ mắc COPD tại tỉnh Nghệ An. Liên quan giữa các YTNC với COPD
• 3.4. Phân tích đa biến hồi quy Logistic các yếu tố liên quan đến COPD
• 3.5. Đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng của đối tượng mắc COPD
• 3.5.1. Đặc điểm lâm sàng của đối tượng nghiên cứu
• 3.5.2. Kết quả CNTK của đối tượng nghiên cứu
• 3.5.3. Kết quả điện tâm đồ của đối tượng mắc COPD
• 3.6. Kết quả đánh giá hiệu quả can thiệp tư vấn điều trị
• 3.6.1. Đặc điểm chung nhóm chứng và nhóm can thiệp trước nghiên cứu
• 3.6.2. Kết quả đánh giá hiệu quả can thiệp sau 12 tháng
• 4. CHƯƠNG 4: BÀN LUẬN
• 4.1. Tỷ lệ mắc và các YTNC của COPD. Phương pháp nghiên cứu
• 4.2. Tỷ lệ mắc và các YTNC liên quan đến COPD
• 4.3. Kết quả về tỷ lệ mắc COPD. Ảnh hưởng của các YTNC với COPD
• 4.4. Đặc điểm lâm sàng, CNTK và điện tâm đồ của đối tượng mắc COPD
• 4.4.1. Đặc điểm lâm sàng của đối tượng mắc COPD
• 4.4.2. Đặc điểm CNTK
• 4.4.3. Đặc điểm điện tâm đồ
• 4.5. Đánh giá hiệu quả can thiệp cho người bệnh COPD
• 4.5.1. Đánh giá hiệu quả can thiệp về đặc điểm lâm sàng
• 4.5.2. Đánh giá kỹ thuật dùng dụng cụ phân phối thuốc đường hô hấp
• 4.6. Kết quả đạt được và hạn chế của nghiên cứu
• KIẾN NGHỊ VÀ ĐỀ XUẤT
• TÀI LIỆU THAM KHẢO
• PHỤ LỤC

I. Tổng quan về dịch tễ học bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính

Bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD) là một trong những bệnh lý hô hấp phổ biến nhất trên thế giới. Theo Tổ chức Y tế Thế giới, COPD là nguyên nhân gây tử vong đứng thứ ba toàn cầu, với khoảng 3,2 triệu ca tử vong hàng năm. Tình trạng này thường xảy ra ở những người trên 40 tuổi, đặc biệt là những người có thói quen hút thuốc lá. Các yếu tố nguy cơ như ô nhiễm không khí và phơi nhiễm với khói chất đốt cũng góp phần làm gia tăng tỷ lệ mắc bệnh. Tại Việt Nam, tỷ lệ mắc COPD ở người trên 40 tuổi được ước tính khoảng 4,2%. Việc phát hiện sớm và quản lý hiệu quả các yếu tố nguy cơ là rất quan trọng để giảm thiểu gánh nặng bệnh tật và chi phí điều trị.

1.1 Định nghĩa và thuật ngữ liên quan đến COPD

Thuật ngữ COPD được sử dụng lần đầu tiên vào năm 1964 tại Mỹ để mô tả tình trạng tắc nghẽn đường thở không hồi phục. Các nghiên cứu dịch tễ học đã chỉ ra rằng, COPD không chỉ là một bệnh lý đơn lẻ mà còn liên quan đến nhiều yếu tố khác nhau như môi trường sống, thói quen sinh hoạt và di truyền. Việc hiểu rõ về định nghĩa và các thuật ngữ liên quan đến COPD là cần thiết để có thể áp dụng các phương pháp điều trị và quản lý bệnh hiệu quả.

1.2 Tình hình dịch tễ học COPD trên thế giới

Nghiên cứu dịch tễ học COPD chủ yếu được thực hiện ở các nước phát triển. Tỷ lệ mắc bệnh có sự khác biệt lớn giữa các quốc gia do nhiều yếu tố như khí hậu, môi trường và thói quen sinh hoạt. Theo một nghiên cứu tổng quan, tỷ lệ mắc COPD trung bình trên toàn cầu là 7,6%. Tại các nước phát triển, tỷ lệ này có thể cao hơn do điều kiện sống và thói quen hút thuốc lá phổ biến hơn. Việc theo dõi và nghiên cứu dịch tễ học COPD là rất quan trọng để có thể đưa ra các biện pháp can thiệp kịp thời.

II. Đặc điểm dịch tễ học và yếu tố nguy cơ tại Nghệ An

Nghệ An là một tỉnh có tỷ lệ mắc COPD cao do nhiều yếu tố như thói quen hút thuốc lá, sử dụng chất đốt không an toàn và điều kiện sống khó khăn. Nghiên cứu cho thấy tỷ lệ mắc COPD ở người trên 40 tuổi tại Nghệ An có thể cao hơn so với mức trung bình toàn quốc. Các yếu tố nguy cơ như ô nhiễm không khí và phơi nhiễm với khói bếp cũng được xác định là nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng này. Việc xác định và quản lý các yếu tố nguy cơ là rất cần thiết để giảm thiểu tỷ lệ mắc bệnh trong cộng đồng.

2.1 Tình hình dịch tễ học COPD tại Nghệ An

Tại Nghệ An, nghiên cứu dịch tễ học về COPD còn hạn chế. Tuy nhiên, các số liệu hiện có cho thấy tỷ lệ mắc bệnh có xu hướng gia tăng, đặc biệt ở những người có thói quen hút thuốc lá. Việc thiếu các thiết bị y tế và nhân lực chuyên môn tại các cơ sở y tế tuyến cơ sở cũng là một trong những nguyên nhân khiến việc chẩn đoán và điều trị COPD gặp nhiều khó khăn. Cần có các biện pháp can thiệp kịp thời để nâng cao nhận thức và tuân thủ điều trị cho người bệnh.

2.2 Các yếu tố nguy cơ gây bệnh tại Nghệ An

Các yếu tố nguy cơ gây bệnh COPD tại Nghệ An bao gồm thói quen hút thuốc lá, phơi nhiễm với khói bếp và ô nhiễm không khí. Nghiên cứu cho thấy, những người có tiền sử hút thuốc lá có nguy cơ mắc COPD cao gấp nhiều lần so với những người không hút. Ngoài ra, việc sử dụng chất đốt không an toàn trong sinh hoạt hàng ngày cũng góp phần làm gia tăng tỷ lệ mắc bệnh. Cần có các chương trình giáo dục sức khỏe để nâng cao nhận thức về các yếu tố nguy cơ này trong cộng đồng.

III. Can thiệp điều trị và quản lý COPD

Can thiệp điều trị COPD tại Nghệ An cần được thực hiện đồng bộ và hiệu quả. Các biện pháp can thiệp bao gồm tư vấn điều trị, giáo dục sức khỏe và quản lý bệnh tại cộng đồng. Việc áp dụng các phương pháp điều trị hiện đại như sử dụng thuốc hít và các thiết bị hỗ trợ hô hấp là rất cần thiết để cải thiện chất lượng cuộc sống cho người bệnh. Đặc biệt, việc theo dõi và đánh giá hiệu quả can thiệp là rất quan trọng để điều chỉnh phương pháp điều trị kịp thời.

3.1 Đánh giá hiệu quả can thiệp điều trị

Đánh giá hiệu quả can thiệp điều trị COPD là một phần quan trọng trong quá trình quản lý bệnh. Các nghiên cứu cho thấy, việc can thiệp kịp thời có thể giúp giảm tỷ lệ nhập viện và cải thiện chất lượng cuộc sống cho người bệnh. Cần có các chỉ số đánh giá cụ thể để theo dõi tiến triển của bệnh và hiệu quả của các biện pháp can thiệp. Việc này không chỉ giúp người bệnh mà còn giảm gánh nặng cho hệ thống y tế.

3.2 Quản lý bệnh COPD tại cộng đồng

Quản lý bệnh COPD tại cộng đồng là một trong những chiến lược quan trọng nhằm nâng cao nhận thức và tuân thủ điều trị cho người bệnh. Các chương trình giáo dục sức khỏe cần được triển khai rộng rãi để người dân hiểu rõ về bệnh và các yếu tố nguy cơ. Đồng thời, cần có sự phối hợp giữa các cơ sở y tế và cộng đồng để đảm bảo người bệnh được chăm sóc và điều trị kịp thời. Việc này sẽ góp phần giảm thiểu tỷ lệ mắc và tử vong do COPD trong cộng đồng.