I. Dân chủ xã hội chủ nghĩa và dân chủ cấp cơ sở
Dân chủ xã hội chủ nghĩa là một khái niệm quan trọng trong lý thuyết chính trị, thể hiện quyền lực thuộc về nhân dân, đặc biệt là giai cấp công nhân và các tầng lớp lao động khác. Dân chủ cấp cơ sở được hiểu là hình thức thực hiện quyền làm chủ của nhân dân tại địa phương, thông qua các cơ chế và quy định cụ thể. Theo quan điểm của chủ nghĩa Mác - Lênin, dân chủ không chỉ đơn thuần là quyền lực mà còn là một hình thức tổ chức nhà nước, nơi mà quyền lực được thực hiện thông qua sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản. Việc thực hiện dân chủ ở cấp cơ sở không chỉ giúp phát huy quyền lợi của nhân dân mà còn tạo điều kiện cho sự phát triển của xã hội, nâng cao chất lượng hoạt động của chính quyền địa phương. Để đạt được mục tiêu này, cần có sự tham gia tích cực của mọi tầng lớp nhân dân trong việc quản lý nhà nước và xã hội.
1.1 Khái quát về cấp cơ sở và các yếu tố tác động đến thực hiện dân chủ
Cấp cơ sở là nơi gần gũi nhất với người dân, nơi diễn ra các hoạt động quản lý và phục vụ nhu cầu của cộng đồng. Các yếu tố tác động đến thực hiện dân chủ cấp cơ sở bao gồm nhận thức của cán bộ và nhân dân, các quy chế, quy định về dân chủ, cũng như sự tham gia của người dân trong các hoạt động chính trị. Việc xây dựng các quy chế dân chủ ở cấp cơ sở đã giúp nâng cao trách nhiệm của chính quyền địa phương và tạo điều kiện cho người dân tham gia vào các quyết định liên quan đến cuộc sống của họ. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều hạn chế trong việc thực hiện quyền làm chủ của nhân dân, đặc biệt là trong các tình huống mà quyền lợi của họ chưa được đảm bảo.
II. Thực trạng thực hiện dân chủ cấp cơ sở ở tỉnh Ninh Bình
Tỉnh Ninh Bình đã có nhiều nỗ lực trong việc thực hiện dân chủ cấp cơ sở, đặc biệt từ khi có Chỉ thị số 30 của Bộ Chính trị. Việc tổ chức các hội nghị đối thoại giữa chính quyền và nhân dân, cũng như các hoạt động công khai thông tin đã giúp nâng cao nhận thức và trách nhiệm của cả hai bên. Tuy nhiên, thực trạng cho thấy rằng, quyền lợi hợp pháp của một bộ phận nhân dân vẫn chưa được đảm bảo. Nhiều người dân vẫn chưa thực sự hiểu rõ về quyền lợi của mình, dẫn đến việc họ không tham gia tích cực trong các hoạt động chính trị. Điều này cho thấy cần phải có những giải pháp cụ thể để nâng cao hiệu quả thực hiện dân chủ ở cấp cơ sở, từ việc cải thiện nhận thức đến việc tăng cường sự tham gia của người dân.
2.1 Những giải pháp chủ yếu nhằm tăng cường việc thực hiện dân chủ
Để nâng cao hiệu quả thực hiện dân chủ cấp cơ sở, cần tập trung vào một số giải pháp chủ yếu. Đầu tiên, cần tăng cường công tác tuyên truyền, giáo dục về quyền và nghĩa vụ của công dân trong việc tham gia vào các hoạt động chính trị. Thứ hai, cần xây dựng các cơ chế để người dân có thể dễ dàng tiếp cận thông tin và tham gia ý kiến trong các quyết định của chính quyền. Cuối cùng, cần có sự giám sát chặt chẽ từ phía các tổ chức xã hội và nhân dân đối với hoạt động của chính quyền địa phương, nhằm bảo đảm rằng quyền lợi của người dân được thực hiện một cách đầy đủ và công bằng.
