Nghiên cứu đặc tính virus gây bệnh Marek ở gà nuôi công nghiệp miền Bắc và giải pháp nâng cao hiệu lực vắc xin

• Tác giả: Hà Văn Quyết
• Người hướng dẫn: GS. Nguyễn Quang Tuyên
• Trường học: Đại học Thái Nguyên - Trường Đại học Nông Lâm
• Chuyên ngành: Ký sinh trùng và Vi sinh vật học thú y
• Đề tài: Nghiên cứu một số đặc tính của virus gây bệnh Marek ở gà nuôi công nghiệp tại phía Bắc Việt Nam và giải pháp nâng cao hiệu lực vắc xin phòng bệnh
• Loại tài liệu: Luận án tiến sĩ
• Năm xuất bản: 2017
• Địa điểm: Thái Nguyên

• LỜI CAM ĐOAN
• 1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN TÀI LIỆU
• 1.1. Tình hình lưu hành bệnh Marek ở trong nước và trên thế giới
• 1.2. Tình hình lưu hành bệnh Marek ở Việt Nam
• 1.3. Cơ sở khoa học của đề tài
• 1.4. Đặc tính sinh học cơ bản của virus gây bệnh Marek
• 1.5. Triệu chứng lâm sàng bệnh Marek
• 1.6. Bệnh tích của bệnh Marek
• 1.7. Chẩn đoán bệnh Marek
• 1.8. Dịch tễ học bệnh Marek
• 1.9. Miễn dịch chống lại MDV
• 1.10. Vắc xin với việc kiểm soát và phòng ngừa bệnh Marek
• 1.11. Các giải pháp phòng và trị bệnh Marek
• 2. NỘI DUNG, ĐỐI TƯỢNG, NGUYÊN LIỆU VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 2.1. Nội dung nghiên cứu
• 2.2. Phân lập virus gây bệnh Marek ở gà nuôi công nghiệp tại một số tỉnh phía Bắc Việt Nam
• 2.3. Nghiên cứu xác định độc lực và gây bệnh thực nghiệm virus Marek phân lập được trên các giống và lứa tuổi gà
• 2.4. Nghiên cứu đặc điểm bệnh lý đặc trưng do virus Marek phân lập được đối với gà thí nghiệm
• 2.5. Nghiên cứu thử nghiệm phối hợp chất bổ trợ với vắc xin để tăng cường hiệu quả miễn dịch của vắc xin phòng bệnh Marek
• 2.6. Đối tượng, nguyên liệu nghiên cứu
• 2.6.1. Đối tượng nghiên cứu
• 2.6.2. Hóa chất, sinh phẩm và môi trường nuôi cấy
• 2.6.3. Địa điểm và thời gian nghiên cứu
• 2.6.3.1. Địa điểm nghiên cứu
• 2.6.3.2. Thời gian nghiên cứu
• 2.7. Phương pháp nghiên cứu
• 2.7.1. Phương pháp thu thập và xử lý mẫu
• 2.7.2. Phương pháp phân lập MDV và nhuộm Plaque
• 2.7.3. Phương pháp hóa mô
• 2.7.4. Phương pháp xác định độc lực của virus trên phôi trứng gà
• 2.7.5. Phương pháp PCR và xác định trình tự gen Meq
• 2.7.6. Phương pháp Real-Time PCR định lượng số copy genome của virus MDV
• 2.7.7. Bố trí thí nghiệm xác định khả năng gây bệnh của MDV trên các giống gà và lứa tuổi gà
• 2.7.8. Bố trí thí nghiệm đánh giá ảnh hưởng của các chất tăng cường miễn dịch đến hiệu quả của vắc xin HVT/Rispens
• 2.7.9. Phương pháp xử lý số liệu
• 3. KẾT QUẢ VÀ THẢO LUẬN
• 3.1. Kết quả phân lập virus Marek
• 3.2. Kết quả mổ khám gà nghi mắc bệnh Marek ở một số địa phương
• 3.3. Phân lập virus Marek
• 3.4. Đặc tính gene của virus Marek chủng MDV 6
• 3.5. Khả năng gây bệnh của chủng MDV phân lập được
• 3.6. Khả năng gây bệnh của MDV 6.13 trên các giống gà thí nghiệm
• 3.7. Khả năng gây bệnh của MDV phân lập được trên các giống gà thí nghiệm ở các độ tuổi khác nhau
• 3.8. Nghiên cứu sự bài thải của virus từ gà thí nghiệm gây nhiễm virus gây bệnh MDV
• 3.9. Biểu hiện bệnh tích ở gà thí nghiệm do chủng MDV phân lập được gây nên
• 3.10. Biểu hiện tổn thương đại thể ở các tổ chức của gà thí nghiệm
• 3.11. Biểu hiện tổn thương vi thể ở các tổ chức của gà thí nghiệm
• 3.12. Kết quả xác định khả năng gây bệnh trên phôi gà của MDV phân lập
• 3.13. Kết quả xác định khả năng gây bệnh trên môi trường tế bào xơ phôi vịt một lớp của MDV phân lập
• 3.14. Kết quả nghiên cứu ảnh hưởng của các chất tăng cường miễn dịch đến hiệu quả bảo hộ của vắc xin phòng bệnh Marek
• 3.15. Kết quả nghiên cứu ảnh hưởng của các yếu tố tăng cường miễn dịch sự hình thành đáp ứng miễn dịch của gà thí nghiệm với vắc xin phòng bệnh Marek
• 3.16. Kết quả nghiên cứu ảnh hưởng của các yếu tố tăng cường miễn dịch đến sự hình thành khối u trong các tổ chức của gà thí nghiệm công cường độc
• 3.17. Tỷ lệ giảm số bản copy của gen Meq trong các cơ quan có chức năng miễn dịch của gà thí nghiệm công cường độc sau khi sử dụng vắc xin và các chất tăng cường miễn dịch
• 4. KẾT LUẬN VÀ ĐỀ NGHỊ
• TÀI LIỆU THAM KHẢO
• MỘT SỐ HÌNH ẢNH TRONG PHÒNG THÍ NGHIỆM

I. Tổng quan về virus Marek và bệnh Marek

Virus Marek (MDV) là tác nhân gây bệnh Marek ở gà, một bệnh lý nguy hiểm trong ngành chăn nuôi gia cầm. Bệnh đặc trưng bởi sự tăng sinh tế bào lympho, hình thành khối u ở các cơ quan nội tạng và tổn thương thần kinh, dẫn đến bại liệt. Bệnh Marek được phát hiện lần đầu vào năm 1907 và đến năm 1967, virus mới được phân lập tại Anh và Mỹ. Ở Việt Nam, bệnh bùng phát mạnh vào những năm 1980 và vẫn tiếp tục gây thiệt hại kinh tế đáng kể cho ngành chăn nuôi gà công nghiệp, đặc biệt là ở miền Bắc.

1.1. Tình hình lưu hành bệnh Marek tại Việt Nam

Theo nghiên cứu của Phan Văn Lục và cộng sự (2008), bệnh Marek đã xuất hiện ở nhiều địa phương như Châu Thành (1982) và Cầu Diễn (1984), buộc phải hủy toàn bộ đàn gà. Mặc dù đã áp dụng vắc xin và các biện pháp vệ sinh, bệnh vẫn xuất hiện với tỷ lệ 3-5% ở các đàn gà giống. Các tỉnh như Đồng Nai, Bình Dương, Long An và Tiền Giang cũng ghi nhận nhiều trường hợp bùng phát dịch. Dịch bệnh gia cầm này không chỉ gây thiệt hại kinh tế mà còn ảnh hưởng đến môi trường và xã hội.

1.2. Đặc tính sinh học của virus Marek

Virus Marek thuộc nhóm Herpesvirus, có khả năng tồn tại lâu dài trong môi trường và lây lan nhanh qua đường hô hấp. Virus này gây hai dạng bệnh chính: tăng sinh lympho và suy giảm miễn dịch. Đặc tính virus này khiến việc kiểm soát và phòng ngừa bệnh trở nên phức tạp, đặc biệt là trong điều kiện chăn nuôi công nghiệp tập trung.

II. Nghiên cứu đặc tính virus Marek ở gà công nghiệp miền Bắc

Nghiên cứu này tập trung vào việc phân lập và xác định đặc tính virus của chủng MDV 6.13, một chủng virus Marek lưu hành tại miền Bắc Việt Nam. Chủng này được phân lập từ các đàn gà công nghiệp đã tiêm vắc xin nhưng vẫn mắc bệnh. Nghiên cứu virus này cung cấp cơ sở khoa học quan trọng để đánh giá diễn biến dịch bệnh và phát triển các biện pháp phòng ngừa hiệu quả.

2.1. Phân lập và xác định độc lực của virus

Chủng MDV 6.13 được phân lập từ các mẫu bệnh phẩm của gà mắc bệnh tại các tỉnh phía Bắc. Độc lực virus được đánh giá thông qua các thí nghiệm gây bệnh trên gà thí nghiệm, cho thấy khả năng gây bệnh mạnh và tỷ lệ tử vong cao. Kiểm soát virus này đòi hỏi các biện pháp phòng ngừa và điều trị hiệu quả hơn.

2.2. Đặc điểm bệnh lý và tổn thương do virus gây ra

Các tổn thương đại thể và vi thể do chủng MDV 6.13 gây ra được ghi nhận ở các cơ quan như lách, thận, tim và dây thần kinh ngoại biên. Bệnh tích này phản ánh mức độ nghiêm trọng của bệnh và cung cấp thông tin quan trọng cho việc chẩn đoán và điều trị.

III. Giải pháp tăng hiệu quả vắc xin phòng bệnh Marek

Một trong những mục tiêu chính của nghiên cứu là tìm ra giải pháp tăng hiệu quả của vắc xin phòng bệnh Marek. Các thí nghiệm được tiến hành để đánh giá hiệu quả của việc phối hợp vắc xin với các chất tăng cường miễn dịch, nhằm nâng cao khả năng bảo hộ của vắc xin.

3.1. Thử nghiệm phối hợp chất bổ trợ với vắc xin

Các chất bổ trợ như Poly I:C và CPG-ODN được sử dụng để tăng cường đáp ứng miễn dịch của vắc xin. Kết quả cho thấy, việc phối hợp này làm tăng đáng kể hiệu quả vắc xin, giảm tỷ lệ mắc bệnh và tử vong ở gà thí nghiệm. Công nghệ vắc xin này mở ra hướng nghiên cứu mới trong việc nâng cao hiệu quả phòng bệnh.

3.2. Ứng dụng thực tiễn và ý nghĩa kinh tế

Kết quả nghiên cứu có ý nghĩa thực tiễn lớn, giúp giảm thiệt hại do bệnh Marek gây ra và tăng thu nhập cho người chăn nuôi. Giải pháp tăng hiệu quả này cũng góp phần thúc đẩy ngành chăn nuôi gia cầm phát triển bền vững, đặc biệt là trong bối cảnh dịch bệnh gia cầm ngày càng phức tạp.