Luận án tiến sĩ: Đặc điểm ngoại hình, tập tính và di truyền của gà Nhạn chân xanh

• Tác giả: Nguyễn Huy Tưởng
• Người hướng dẫn: PGS.TS Đỗ Võ Anh Khoa
• Trường học: Đại học Cần Thơ
• Chuyên ngành: Chăn nuôi
• Đề tài: Nghiên cứu đặc điểm ngoại hình, tập tính và di truyền của gà Nhạn chân xanh
• Loại tài liệu: luận án tiến sĩ
• Năm xuất bản: 2021
• Địa điểm: Cần Thơ

• LỜI CẢM TẠ
• LỜI CAM KẾT KẾT QUẢ
• TÓM LƯỢC
• 1. CHƯƠNG 1: TÍNH CẤP THIẾT CỦA ĐỀ TÀI
• 1.1. Ý nghĩa khoa học và ý nghĩa thực tiễn
• 1.2. Những đóng góp mới của đề tài
• 1.3. TỔNG QUAN TÀI LIỆU
• 1.3.1. Cơ sở khoa học về đặc điểm ngoại hình, tập tính, khả năng sinh trưởng và năng suất sinh sản của gà
• 1.3.1.1. Đặc điểm ngoại hình của gà
• 1.3.1.1.1. Màu sắc lông, mắt, mỏ
• 1.3.1.2. Một số tập tính của gà
• 1.3.1.2.1. Lựa chọn thức ăn
• 1.3.1.3. Khả năng sinh trưởng của gà
• 1.3.1.3.1. Các chỉ tiêu đánh giá
• 1.3.1.3.2. Các yếu tố ảnh hưởng
• 1.3.1.4. Năng suất sinh sản của gà
• 1.3.1.4.1. Các chỉ tiêu đánh giá
• 1.3.1.4.2. Các yếu tố ảnh hưởng
• 1.3.2. Cơ sở khoa học về đa dạng di truyền của gà
• 1.3.2.1. Đa hình các locus microsatellite trên quần thể gà
• 1.3.2.2. Khuếch đại các chỉ thị microsatellite ở gà
• 1.3.2.3. Thông tin đa hình di truyền
• 1.3.2.4. Khoảng cách di truyền và cây quan hệ di truyền
• 1.3.2.5. Đa dạng di truyền vùng D-loop ở gà
• 1.3.2.5.1. Đặc điểm đa hình của đoạn D-loop
• 1.3.2.5.2. Cây phát sinh loài
• 1.3.2.6. Đặc điểm cDNA gen MC1R và tần số kiểu gen/alen gen MC1R
• 1.3.2.6.1. Đặc điểm cDNA gen MC1R
• 1.3.2.6.2. Tần số kiểu gen và alen gen MC1R
• 1.3.3. Tình hình nghiên cứu về gà Nhạn Chân Xanh trong và ngoài nước
• 1.4. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 1.4.1. Phương tiện nghiên cứu
• 1.4.2. Thời gian và địa điểm
• 1.4.3. Thiết bị, dụng cụ và hóa chất
• 1.4.4. Nội dung nghiên cứu
• 1.4.4.1. Nội dung 1: Đánh giá điểm ngoại hình, tập tính, khả năng sinh trưởng và năng suất sinh sản của gà Nhạn Chân Xanh
• 1.4.4.2. Nội dung 2: Đánh giá đa dạng di truyền của gà Nhạn Chân Xanh
• 1.4.4.2.1. Đa hình các locus microsatellite trên quần thể gà Nhạn Chân Xanh
• 1.4.4.2.2. Đa dạng di truyền vùng D-loop ở gà Nhạn Chân Xanh
• 1.4.4.2.3. Đặc điểm cDNA và tần số kiểu gen/alen của gen MC1R
• 1.4.5. Phương pháp nghiên cứu
• 1.4.5.1. Phương pháp sử dụng đánh giá điểm ngoại hình, tập tính, khả năng sinh trưởng và năng suất sinh sản của gà Nhạn Chân Xanh
• 1.4.5.1.1. Đặc điểm ngoại hình
• 1.4.5.1.2. Khả năng sinh trưởng
• 1.4.5.1.3. Năng suất sinh sản
• 1.4.5.2. Phương pháp sử dụng đánh giá đa dạng di truyền của gà Nhạn Chân Xanh
• 1.4.5.2.1. Đánh giá quan hệ di truyền dựa vào dấu chỉ thị microsatellite
• 1.4.5.2.2. Đánh giá đa dạng di truyền vùng D-loop
• 1.4.5.2.3. Đặc điểm phân tử của gen MC1R liên quan đến tính trạng màu lông
• 1.4.6. Xử lý số liệu
• 1.5. KẾT QUẢ VÀ THẢO LUẬN
• 1.5.1. Đánh giá đặc điểm ngoại hình, tập tính, khả năng sinh trưởng và năng suất sinh sản của gà Nhạn Chân Xanh
• 1.5.1.1. Đặc điểm ngoại hình của gà Nhạn Chân Xanh
• 1.5.1.1.1. Màu sắc lông
• 1.5.1.1.2. Màu sắc mắt
• 1.5.1.1.3. Màu sắc mỏ
• 1.5.1.2. Tập tính của gà Nhạn Chân Xanh
• 1.5.1.2.1. Lựa chọn thức ăn
• 1.5.1.2.2. Tập tính tắm cát
• 1.5.1.2.3. Tập tính đậu sào
• 1.5.1.3. Khả năng sinh trưởng của gà Nhạn Chân Xanh
• 1.5.1.3.1. Khối lượng, tăng khối lượng và kích thước một số chiều đo cơ bản của cơ thể gà
• 1.5.1.3.2. Mối tương quan giữa một số chiều đo cơ bản của cơ thể gà
• 1.5.1.4. Năng suất sinh sản của gà Nhạn Chân Xanh
• 1.5.1.4.1. Khả năng sinh sản
• 1.5.1.4.2. Chất lượng trứng và một số chỉ tiêu ấp nở
• 1.5.2. Đánh giá đa dạng di truyền của gà Nhạn Chân Xanh
• 1.5.2.1. Đa hình các locus microsatellite trên quần thể gà Nhạn Chân Xanh
• 1.5.2.2. Khuếch đại 14 chỉ thị microsatellite
• 1.5.2.3. Thông tin đa hình di truyền
• 1.5.2.4. Khoảng cách di truyền và cây quan hệ di truyền
• 1.5.2.5. Đa dạng di truyền vùng D-loop ở gà Nhạn Chân Xanh
• 1.5.2.5.1. Đặc điểm đa hình của đoạn D-loop
• 1.5.2.5.2. Xây dựng cây phát sinh loài
• 1.5.2.6. Đặc điểm cDNA gen MC1R và tần số kiểu gen/alen gen MC1R
• 1.5.2.6.1. Đặc điểm cDNA gen MC1R
• 1.5.2.6.2. Tần số kiểu gen và alen gen MC1R
• 1.6. KẾT LUẬN VÀ ĐỀ NGHỊ
• DANH SÁCH BẢNG
• DANH SÁCH HÌNH
• DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT

I. Đặc điểm ngoại hình của gà Nhạn Chân Xanh

Nghiên cứu tập trung vào việc mô tả chi tiết đặc điểm ngoại hình của gà Nhạn Chân Xanh, một giống gà bản địa quý hiếm. Kết quả cho thấy kiểu hình đặc trưng của giống gà này là bộ lông toàn thân màu trắng và chân màu xanh. Mắt của gà có màu vàng hoặc cam, mỏ màu vàng hoặc trắng, và mào có dạng mào dâu hoặc mào lá. Những đặc điểm này không chỉ giúp nhận diện giống gà mà còn là cơ sở để đánh giá sự thuần chủng và chất lượng di truyền của quần thể.

1.1. Màu sắc lông và chân

Màu lông trắng toàn thân và chân xanh là hai đặc điểm ngoại hình nổi bật nhất của gà Nhạn Chân Xanh. Đây là những đặc điểm di truyền ổn định, giúp phân biệt giống gà này với các giống gà bản địa khác. Nghiên cứu cũng chỉ ra rằng màu lông và chân có liên quan đến gen MC1R, một gen quan trọng trong việc quy định màu sắc lông ở gia cầm.

1.2. Màu mắt và mỏ

Màu mắt vàng hoặc cam cùng với mỏ vàng hoặc trắng là những đặc điểm phụ trợ giúp nhận diện gà Nhạn Chân Xanh. Những đặc điểm này không chỉ mang tính thẩm mỹ mà còn có thể liên quan đến khả năng thích nghi và sức khỏe của gà trong điều kiện môi trường khác nhau.

II. Tập tính của gà Nhạn Chân Xanh

Nghiên cứu đã phân tích các tập tính gà của gà Nhạn Chân Xanh, bao gồm thói quen ăn uống, tắm cát và đậu sào. Kết quả cho thấy lượng thức ăn trung bình hàng ngày là 73,5-74,3 g, không có sự khác biệt đáng kể giữa gà trống và gà mái. Gà trống có xu hướng ưa thích thức ăn có kích thước hạt lớn hơn so với gà mái. Tỷ lệ tắm cát trung bình là 68,33%, với sự khác biệt về thời gian và số lượt tắm giữa hai giới tính.

2.1. Thói quen ăn uống

Lượng thức ăn và chất dinh dưỡng tiêu thụ hàng ngày của gà Nhạn Chân Xanh được ghi nhận chi tiết. Gà trống có xu hướng ưa thích thức ăn có kích thước hạt lớn hơn, trong khi gà mái không có sự phân biệt rõ ràng. Điều này có thể liên quan đến tập tính gà và nhu cầu dinh dưỡng khác nhau giữa hai giới tính.

2.2. Tập tính tắm cát và đậu sào

Tập tính tắm cát và đậu sào của gà Nhạn Chân Xanh được nghiên cứu kỹ lưỡng. Tỷ lệ tắm cát trung bình là 68,33%, với gà trống có thời gian tắm và số lượt tắm nhiều hơn gà mái. Tập tính đậu sào cũng được ghi nhận, với gà mái có tỷ lệ đậu sào cao hơn gà trống, đặc biệt vào ban đêm.

III. Di truyền và đa dạng di truyền của gà Nhạn Chân Xanh

Nghiên cứu đã sử dụng các chỉ thị microsatellite và phân tích trình tự nucleotide D-loop của ty thể để đánh giá đa dạng di truyền của gà Nhạn Chân Xanh. Kết quả cho thấy số alen trung bình mỗi locus là 3,14, với tần số dị hợp tử quan sát và mong đợi lần lượt là 0,58 và 0,55. Hệ số cận huyết trung bình (Fis) của quần thể rất thấp (-0,09), cho thấy sự đa dạng di truyền cao và ít bị ảnh hưởng bởi cận huyết.

3.1. Đa dạng di truyền qua microsatellite

Nghiên cứu sử dụng 14 chỉ thị microsatellite để đánh giá đa dạng di truyền của gà Nhạn Chân Xanh. Kết quả cho thấy giá trị thông tin đa hình (PIC) dao động từ 0,28 đến 0,67, với giá trị trung bình là 0,45. Điều này cho thấy quần thể gà có sự đa dạng di truyền cao, phù hợp với phân bố địa lý ở ba tỉnh khác nhau.

3.2. Phân tích trình tự D loop và gen MC1R

Phân tích trình tự nucleotide D-loop của ty thể đã phát hiện 4 vị trí đa hình nucleotide và 5 haplotypes. Đa dạng haplotype trung bình là 0,824, cho thấy sự đa dạng di truyền cao. Ngoài ra, nghiên cứu cũng phân tích gen MC1R, một gen liên quan đến màu lông, và phát hiện đa hình di truyền tại locus c.69T>C/BsrDI, có ý nghĩa thống kê với tính trạng màu lông.