Nghiên Cứu Đặc Điểm Dịch Tễ và Bệnh Lý Ở Chó Bị Viêm Ruột Tiêu Chảy Do Parvovirus

• Tác giả: Châu Thị Tâm
• Người hướng dẫn: PGS. Chu Đức Thắng
• Trường học: Học viện Nông nghiệp Việt Nam
• Chuyên ngành: Thú y
• Đề tài: Nghiên Cứu Đặc Điểm Dịch Tễ và Điều Trị Bệnh Viêm Ruột Tiêu Chảy Do Parvovirus Ở Chó
• Loại tài liệu: luận văn
• Năm xuất bản: 2017
• Địa điểm: Hà Nội

• LỜI CAM ĐOAN
• LỜI CẢM ƠN
• MỤC LỤC
• DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT
• DANH MỤC BẢNG
• DANH MỤC HÌNH
• DANH MỤC ẢNH
• TRÍCH YẾU LUẬN VĂN
• 1. KẾT QUẢ VÀ KẾT LUẬN
• 2. Ý NGHĨA KHOA HỌC VÀ Ý NGHĨA THỰC TIỄN CỦA ĐỀ TÀI
• 3. TỔNG QUAN TÀI LIỆU
• 3.1. NGUỒN GỐC LOÀI CHÓ
• 3.2. MỘT SỐ GIỐNG CHÓ CHÍNH TRÊN THẾ GIỚI
• 3.3. MỘT SỐ GIỐNG CHÓ NUÔI Ở VIỆT NAM
• 3.3.1. Các giống chó địa phương
• 3.3.2. Một số giống chó nhập ngoại
• 3.4. CÁC NGHIÊN CỨU TRONG NƯỚC VÀ TRÊN THẾ GIỚI
• 3.4.1. Các nghiên cứu trong nước
• 3.4.2. Các nghiên cứu trên thế giới
• 3.5. MỘT SỐ ĐẶC ĐIỂM SINH LÝ LOÀI CHÓ
• 3.5.1. Tần số hô hấp (số lần thở/phút)
• 3.5.2. Tần số tim (lần/phút)
• 3.6. BỆNH DO PARVOVIRUS TRÊN CHÓ
• 3.6.1. Lịch sử bệnh
• 3.6.2. Phân loại và một số đặc tính sinh học của virus
• 4. ĐỐI TƯỢNG, ĐỊA ĐIỂM, NỘI DUNG NGUYÊN LIỆU VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 4.1. ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU
• 4.2. ĐỊA ĐIỂM NGHIÊN CỨU
• 4.3. THỜI GIAN NGHIÊN CỨU
• 4.4. NỘI DUNG NGHIÊN CỨU
• 4.4.1. Tình hình mắc các bệnh ở chó được mang tới khám và điều trị tại phòng khám
• 4.4.2. Khảo sát tỷ lệ bị tiêu chảy do Parvovirus ở chó theo giống, lứa tuổi và mùa vụ
• 4.4.3. Xác định tỷ lệ bị tiêu chảy do Parvovirus giữa chó được tiêm phòng và chó chưa được tiêm phòng
• 4.4.4. Xác định các triệu chứng lâm sàng chủ yếu trên chó mắc bệnh do Parvovirus
• 4.4.5. Xác định một số chỉ tiêu sinh lý máu trên chó bị tiêu chảy do Parvovirus
• 4.4.6. Xác định một số chỉ tiêu sinh hóa máu trên chó bị tiêu chảy do Parvovirus
• 4.4.7. Xác định các tổn thương biến đổi đại thể và vi thể ở một số cơ quan của chó bị tiêu chảy do Parvovirus
• 4.4.8. Thử nghiệm một số phác đồ điều trị bệnh tiêu chảy do Parvovirus trên chó
• 4.5. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 4.5.1. Phương pháp khám lâm sàng
• 4.5.2. Phương pháp xác định bệnh bằng test CPV
• 4.5.3. Khảo sát tỷ lệ chó mắc bệnh do Parvovirus
• 4.5.4. Phương pháp lấy máu để kiểm tra các chỉ tiêu
• 4.5.5. Phương pháp mổ khám quan sát các tổn thương đại thể
• 4.5.6. Phương pháp xử lý số liệu
• 5. KẾT QUẢ VÀ THẢO LUẬN
• 5.1. KẾT QUẢ PHÂN LOẠI BỆNH CỦA CHÓ ĐƯỢC ĐIỀU TRỊ TẠI PHÒNG KHÁM
• 5.2. KHẢO SÁT TỶ LỆ BỆNH DO PARVOVIRUS TRONG TỔNG SỐ CHÓ CÓ TRIỆU CHỨNG NÔN MỬA, TIÊU CHẢY RA MÁU
• 5.3. TỶ LỆ MẮC BỆNH DO PARVOVIRUS THEO NHÓM GIỐNG CHÓ
• 5.4. TỶ LỆ CHÓ MẮC BỆNH DO PARVOVIRUS THEO LỨA TUỔI
• 5.5. TỶ LỆ CHÓ MẮC BỆNH DO PARVOVIRUS THEO MÙA
• 5.6. TỶ LỆ MẮC BỆNH GIỮA CHÓ ĐÃ ĐƯỢC TIÊM PHÒNG VÀ CHÓ CHƯA ĐƯỢC TIÊM PHÒNG
• 5.7. TRIỆU CHỨNG LÂM SÀNG CỦA CHÓ MẮC BỆNH DO PARVOVIRUS
• 5.8. CÁC CHỈ TIÊU LÂM SÀNG CỦA CHÓ MẮC BỆNH DO PARVOVIRUS
• 5.8.1. Tần số hô hấp
• 5.8.2. Tần số tim
• 5.9. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU MỘT SỐ CHỈ TIÊU SINH LÝ MÁU Ở CHÓ MẮC BỆNH DO PARVOVIRUS
• 5.9.1. Các chỉ tiêu hồng cầu chó khỏe và chó mắc bệnh do Parvovirus
• 5.10. SỐ LƯỢNG BẠCH CẦU VÀ CÔNG THỨC BẠCH CẦU CỦA CHÓ TRONG BỆNH DO PARVOVIRUS
• 5.11. SỰ THAY ĐỔI CỦA MỘT SỐ CHỈ TIÊU SINH HÓA MÁU TRÊN CHÓ BỆNH DO PARVOVIRUS
• 5.12. CÁC TỔN THƯƠNG BỆNH LÝ Ở CHÓ MẮC BỆNH DO PARVOVIRUS
• 5.12.1. Tổn thương đại thể
• 5.12.2. Tổn thương vi thể
• 5.13. THỬ NGHIỆM MỘT SỐ PHÁC ĐỒ ĐIỀU TRỊ BỆNH DO PARVOVIRUS
• 6. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
• TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Tổng Quan Về Bệnh Viêm Ruột Tiêu Chảy Do Parvovirus Chó

Bệnh viêm ruột tiêu chảy ở chó do Parvovirus chó (CPV) là một bệnh truyền nhiễm nguy hiểm, đặc biệt đối với chó con. Bệnh gây ra các triệu chứng nghiêm trọng như nôn mửa, tiêu chảy ra máu, mất nước và suy giảm miễn dịch. Tỷ lệ tử vong có thể rất cao, đặc biệt ở chó con chưa được tiêm phòng. Việc nghiên cứu đặc điểm dịch tễ và các phương pháp điều trị hiệu quả là vô cùng quan trọng để giảm thiểu thiệt hại do bệnh gây ra. Theo nghiên cứu của Châu Thị Tâm (2017), bệnh Parvovirus chiếm tỷ lệ cao trong các bệnh truyền nhiễm ở chó được điều trị tại phòng khám, cho thấy tầm quan trọng của việc kiểm soát và phòng ngừa bệnh.

1.1. Tầm Quan Trọng Của Nghiên Cứu Dịch Tễ Học Parvovirus Chó

Nghiên cứu dịch tễ học giúp xác định các yếu tố nguy cơ, đường lây truyền và sự phân bố của bệnh Parvovirus chó trong cộng đồng. Thông tin này rất quan trọng để xây dựng các biện pháp phòng ngừa và kiểm soát bệnh hiệu quả. Việc hiểu rõ tỷ lệ mắc bệnh Parvovirus chó theo giống, lứa tuổi và mùa vụ giúp các bác sĩ thú y đưa ra các khuyến cáo phù hợp cho chủ nuôi chó. Ví dụ, nghiên cứu của Châu Thị Tâm (2017) chỉ ra rằng chó từ 6-12 tuần tuổi có tỷ lệ mắc bệnh cao nhất.

1.2. Các Biến Chứng Nguy Hiểm Của Viêm Ruột Tiêu Chảy Do Parvovirus

Bệnh viêm ruột tiêu chảy do Parvovirus không chỉ gây ra các triệu chứng tiêu hóa mà còn có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng như suy tim, viêm cơ tim và nhiễm trùng huyết. Ảnh hưởng của Parvovirus đến chó con đặc biệt nghiêm trọng do hệ miễn dịch của chúng còn non yếu. Việc điều trị kịp thời và đúng cách là rất quan trọng để ngăn ngừa các biến chứng này và tăng cơ hội sống sót cho chó bệnh. Các tổn thương đại thể như tim dãn, nhạt màu, thành tim mỏng cũng được ghi nhận trong nghiên cứu.

II. Thách Thức Trong Chẩn Đoán Bệnh Parvovirus Ở Chó Hiện Nay

Mặc dù có nhiều phương pháp chẩn đoán bệnh Parvovirus chó, việc chẩn đoán chính xác và kịp thời vẫn là một thách thức. Các triệu chứng lâm sàng của bệnh có thể giống với các bệnh tiêu hóa khác, gây khó khăn cho việc phân biệt. Các xét nghiệm chẩn đoán nhanh như test CPV có thể cho kết quả âm tính giả, đặc biệt trong giai đoạn sớm của bệnh. Do đó, việc kết hợp các triệu chứng lâm sàng, kết quả xét nghiệm và kinh nghiệm của bác sĩ thú y là rất quan trọng để đưa ra chẩn đoán chính xác. Theo Châu Thị Tâm (2017), việc sử dụng test CPV là một phương pháp hữu hiệu để xác định bệnh, tuy nhiên cần kết hợp với các phương pháp khác để tăng độ chính xác.

2.1. Triệu Chứng Lâm Sàng Dễ Nhầm Lẫn Của Bệnh Parvovirus Chó

Các triệu chứng như nôn mửa, tiêu chảy, bỏ ăn và mất nước có thể xuất hiện ở nhiều bệnh tiêu hóa khác nhau ở chó. Điều này gây khó khăn cho việc chẩn đoán sớm bệnh Parvovirus chó. Một số trường hợp, chó có thể chỉ có các triệu chứng nhẹ, khiến chủ nuôi chủ quan và bỏ lỡ thời điểm điều trị tốt nhất. Việc theo dõi sát sao các triệu chứng và đưa chó đến bác sĩ thú y ngay khi có dấu hiệu bất thường là rất quan trọng.

2.2. Độ Chính Xác Của Các Xét Nghiệm Chẩn Đoán Parvovirus Chó

Các xét nghiệm chẩn đoán nhanh như test CPV có ưu điểm là nhanh chóng và dễ thực hiện, nhưng độ nhạy và độ đặc hiệu có thể không cao. Kết quả âm tính giả có thể xảy ra nếu lượng virus trong mẫu bệnh phẩm quá thấp hoặc nếu xét nghiệm được thực hiện quá sớm sau khi chó bị nhiễm bệnh. Các xét nghiệm PCR có độ chính xác cao hơn, nhưng đòi hỏi trang thiết bị và kỹ thuật phức tạp hơn. Việc lựa chọn phương pháp xét nghiệm phù hợp phụ thuộc vào tình trạng bệnh của chó và điều kiện của phòng khám thú y.

2.3. Chẩn Đoán Phân Biệt Viêm Ruột Tiêu Chảy Do Parvovirus Với Bệnh Khác

Để chẩn đoán chính xác bệnh viêm ruột tiêu chảy do Parvovirus, cần phân biệt với các bệnh khác có triệu chứng tương tự như nhiễm trùng đường ruột do vi khuẩn, ký sinh trùng hoặc ngộ độc thức ăn. Việc khai thác tiền sử bệnh, khám lâm sàng kỹ lưỡng và thực hiện các xét nghiệm cần thiết là rất quan trọng để loại trừ các nguyên nhân khác và đưa ra chẩn đoán chính xác.

III. Phương Pháp Điều Trị Viêm Ruột Tiêu Chảy Do Parvovirus Chó Hiệu Quả

Hiện nay, chưa có thuốc đặc trị bệnh viêm ruột tiêu chảy do Parvovirus. Việc điều trị chủ yếu tập trung vào việc hỗ trợ chó bệnh bằng cách bù nước và điện giải, kiểm soát nôn mửa và tiêu chảy, ngăn ngừa nhiễm trùng thứ phát và tăng cường hệ miễn dịch. Các phác đồ điều trị có thể khác nhau tùy thuộc vào tình trạng bệnh của chó và kinh nghiệm của bác sĩ thú y. Theo nghiên cứu của Châu Thị Tâm (2017), việc sử dụng kháng huyết thanh kết hợp với các biện pháp hỗ trợ giúp giảm thời gian điều trị và tăng tỷ lệ sống sót cho chó bệnh.

3.1. Bù Nước Và Điện Giải Cho Chó Bị Parvovirus

Mất nước và điện giải là một trong những nguyên nhân chính gây tử vong ở chó bị viêm ruột tiêu chảy do Parvovirus. Việc bù nước và điện giải kịp thời và đầy đủ là rất quan trọng để duy trì chức năng của các cơ quan trong cơ thể. Có thể bù nước bằng đường uống hoặc truyền tĩnh mạch, tùy thuộc vào mức độ mất nước của chó. Cần theo dõi sát sao các chỉ số sinh tồn và điều chỉnh lượng dịch truyền cho phù hợp.

3.2. Sử Dụng Thuốc Kiểm Soát Nôn Mửa Và Tiêu Chảy Ở Chó

Nôn mửa và tiêu chảy làm trầm trọng thêm tình trạng mất nước và điện giải ở chó bị Parvovirus. Việc sử dụng thuốc chống nôn và cầm tiêu chảy có thể giúp giảm các triệu chứng này và cải thiện chất lượng cuộc sống của chó bệnh. Tuy nhiên, cần sử dụng thuốc theo chỉ định của bác sĩ thú y và theo dõi các tác dụng phụ có thể xảy ra.

3.3. Ngăn Ngừa Nhiễm Trùng Thứ Phát Ở Chó Bệnh Parvovirus

Hệ miễn dịch của chó bị Parvovirus bị suy giảm, khiến chúng dễ bị nhiễm trùng thứ phát do vi khuẩn, virus hoặc nấm. Việc sử dụng kháng sinh phổ rộng có thể giúp ngăn ngừa các nhiễm trùng này và cải thiện tiên lượng bệnh. Tuy nhiên, cần sử dụng kháng sinh một cách hợp lý để tránh tình trạng kháng kháng sinh.

IV. Vaccine Parvovirus Chó Cách Phòng Ngừa Bệnh Viêm Ruột Hiệu Quả

Tiêm phòng vaccine là biện pháp phòng ngừa bệnh viêm ruột tiêu chảy do Parvovirus hiệu quả nhất. Vaccine giúp kích thích hệ miễn dịch của chó tạo ra kháng thể chống lại virus, giúp chúng không bị mắc bệnh hoặc giảm mức độ nghiêm trọng của bệnh nếu bị nhiễm. Cần tiêm phòng vaccine đầy đủ và đúng lịch cho chó con và tiêm nhắc lại định kỳ cho chó trưởng thành để duy trì khả năng bảo vệ. Theo Châu Thị Tâm (2017), chó được tiêm phòng đầy đủ có tỷ lệ mắc bệnh và tỷ lệ tử vong thấp hơn nhiều so với chó chưa được tiêm phòng.

4.1. Lịch Tiêm Phòng Vaccine Parvovirus Chó Cho Chó Con

Chó con cần được tiêm phòng vaccine Parvovirus từ 6-8 tuần tuổi và tiêm nhắc lại sau mỗi 2-4 tuần cho đến khi chúng được 16 tuần tuổi. Sau đó, cần tiêm nhắc lại vaccine mỗi năm một lần hoặc theo khuyến cáo của bác sĩ thú y. Việc tuân thủ đúng lịch tiêm phòng là rất quan trọng để đảm bảo chó con được bảo vệ đầy đủ.

4.2. Các Loại Vaccine Parvovirus Chó Phổ Biến Hiện Nay

Hiện nay có nhiều loại vaccine Parvovirus khác nhau trên thị trường, bao gồm vaccine sống giảm độc lực và vaccine bất hoạt. Vaccine sống giảm độc lực có khả năng kích thích hệ miễn dịch mạnh hơn, nhưng có thể gây ra các phản ứng phụ nhẹ ở một số chó. Vaccine bất hoạt an toàn hơn, nhưng có thể cần tiêm nhắc lại thường xuyên hơn. Việc lựa chọn loại vaccine phù hợp phụ thuộc vào tình trạng sức khỏe của chó và khuyến cáo của bác sĩ thú y.

4.3. Hiệu Quả Của Vaccine Parvovirus Chó Trong Phòng Ngừa Bệnh

Vaccine Parvovirus có hiệu quả cao trong việc phòng ngừa bệnh, nhưng không phải là tuyệt đối. Một số chó có thể không đáp ứng tốt với vaccine hoặc có thể bị nhiễm bệnh do tiếp xúc với lượng virus quá lớn. Tuy nhiên, chó đã được tiêm phòng thường có các triệu chứng nhẹ hơn và tỷ lệ sống sót cao hơn so với chó chưa được tiêm phòng.

V. Nghiên Cứu Mới Về Điều Trị Bệnh Viêm Ruột Do Parvovirus Chó

Các nghiên cứu mới đang tập trung vào việc phát triển các phương pháp điều trị bệnh viêm ruột do Parvovirus chó hiệu quả hơn, bao gồm sử dụng các thuốc kháng virus, liệu pháp miễn dịch và các biện pháp hỗ trợ tiên tiến. Một số nghiên cứu đã cho thấy tiềm năng của việc sử dụng interferon và các cytokine khác để tăng cường hệ miễn dịch của chó bệnh. Tuy nhiên, cần có thêm nhiều nghiên cứu để đánh giá tính an toàn và hiệu quả của các phương pháp này.

5.1. Sử Dụng Thuốc Kháng Virus Trong Điều Trị Parvovirus Chó

Hiện nay, chưa có thuốc kháng virus đặc hiệu cho bệnh Parvovirus chó. Tuy nhiên, một số thuốc kháng virus như oseltamivir (Tamiflu) đã được sử dụng trong điều trị bệnh cúm ở người và có thể có tác dụng ức chế sự nhân lên của virus. Cần có thêm nhiều nghiên cứu để đánh giá hiệu quả của các thuốc này trong điều trị bệnh Parvovirus chó.

5.2. Liệu Pháp Miễn Dịch Cho Chó Bị Nhiễm Parvovirus

Liệu pháp miễn dịch nhằm mục đích tăng cường hệ miễn dịch của chó bệnh để giúp chúng chống lại virus. Các phương pháp liệu pháp miễn dịch bao gồm sử dụng interferon, cytokine và kháng thể đơn dòng. Một số nghiên cứu đã cho thấy tiềm năng của các phương pháp này trong việc cải thiện tiên lượng bệnh Parvovirus chó.

5.3. Các Biện Pháp Hỗ Trợ Tiên Tiến Trong Điều Trị Parvovirus

Các biện pháp hỗ trợ tiên tiến bao gồm sử dụng dinh dưỡng qua đường tĩnh mạch, truyền máu và lọc máu. Các biện pháp này có thể giúp duy trì chức năng của các cơ quan trong cơ thể và cải thiện cơ hội sống sót cho chó bệnh nặng. Tuy nhiên, các biện pháp này đòi hỏi trang thiết bị và kỹ thuật phức tạp hơn.

VI. Kết Luận Và Hướng Nghiên Cứu Về Parvovirus Chó Trong Tương Lai

Bệnh viêm ruột tiêu chảy do Parvovirus vẫn là một thách thức lớn đối với ngành thú y. Việc nghiên cứu đặc điểm dịch tễ, phát triển các phương pháp chẩn đoán và điều trị hiệu quả hơn là rất quan trọng để giảm thiểu thiệt hại do bệnh gây ra. Các nghiên cứu trong tương lai cần tập trung vào việc tìm kiếm các thuốc kháng virus đặc hiệu, phát triển các vaccine thế hệ mới và cải thiện các biện pháp hỗ trợ cho chó bệnh nặng. Đồng thời, cần tăng cường công tác tuyên truyền và giáo dục cho chủ nuôi chó về tầm quan trọng của việc tiêm phòng vaccine và chăm sóc sức khỏe cho chó.

6.1. Tầm Quan Trọng Của Việc Phòng Ngừa Bệnh Parvovirus Chó

Phòng bệnh hơn chữa bệnh. Việc tiêm phòng vaccine đầy đủ và đúng lịch là biện pháp phòng ngừa bệnh viêm ruột tiêu chảy do Parvovirus hiệu quả nhất. Ngoài ra, cần chú ý đến vệ sinh môi trường sống của chó, tránh cho chó tiếp xúc với chó bệnh và tăng cường sức đề kháng cho chó bằng chế độ dinh dưỡng hợp lý.

6.2. Hướng Nghiên Cứu Về Vaccine Parvovirus Chó Thế Hệ Mới

Các nghiên cứu về vaccine Parvovirus thế hệ mới đang tập trung vào việc phát triển các vaccine có khả năng bảo vệ rộng hơn đối với các chủng virus khác nhau và có thời gian bảo vệ dài hơn. Một số nghiên cứu cũng đang thử nghiệm các vaccine dạng uống hoặc dạng xịt mũi để dễ dàng sử dụng hơn.

6.3. Ứng Dụng Các Nghiên Cứu Về Parvovirus Chó Vào Thực Tiễn

Các kết quả nghiên cứu về Parvovirus chó cần được ứng dụng vào thực tiễn bằng cách xây dựng các phác đồ điều trị chuẩn, khuyến cáo tiêm phòng vaccine và tuyên truyền cho chủ nuôi chó về các biện pháp phòng ngừa bệnh. Sự hợp tác giữa các nhà nghiên cứu, bác sĩ thú y và chủ nuôi chó là rất quan trọng để kiểm soát và phòng ngừa bệnh viêm ruột tiêu chảy do Parvovirus hiệu quả.