Nghiên Cứu Công Nghệ Sản Xuất Chả Cá và Cá Viên Đóng Hộp

• Tác giả: Trần Phương Thảo
• Người hướng dẫn: PGS. Phan Thanh Tâm
• Trường học: Trường Đại Học Bách Khoa Hà Nội
• Chuyên ngành: Công Nghệ Thực Phẩm
• Đề tài: Nghiên Cứu Công Nghệ Sản Xuất Chả Cá và Cá Viên Đóng Hộp
• Loại tài liệu: luận văn thạc sĩ
• Năm xuất bản: 2017
• Địa điểm: Hà Nội

• LỜI CAM ĐOAN
• 1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN
• 1.1. Nguyên liệu cá rô phi
• 1.2. Thành phần hóa học và giá trị dinh dưỡng của cá rô phi
• 1.3. Các sản phẩm từ cá đóng hộp tại Việt Nam
• 1.4. Các phương pháp chế biến nhiệt
• 1.5. Thanh trùng đồ hộp
• 1.6. Động học quá trình thanh trùng
• 2. CHƯƠNG 2: VẬT LIỆU VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 2.1. Nguyên liệu chính
• 2.2. Phương pháp hóa lý
• 2.3. Phương pháp phân tích vi sinh – Xác định tổng số vi sinh vật hiếu khí
• 2.4. Phương pháp đánh giá cảm quan
• 2.5. Phương pháp nghiên cứu thực nghiệm
• 3. CHƯƠNG 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN
• 3.1. Nghiên cứu công nghệ sản suất nước sốt cho sản phẩm chả cá và cá viên đóng hộp
• 3.2. Nghiên cứu chế độ chần cà chua
• 3.3. Nghiên cứu sử dụng chất tạo sánh
• 3.4. Nghiên cứu lựa chọn nồng độ chất khô của dịch cà chua
• 3.5. Nghiên cứu công nghệ sản xuất chả cá sốt cà chua đóng hộp
• 3.6. Nghiên cứu chế độ xử lý nhiệt sơ bộ (rán chả cá)
• 3.7. Nghiên cứu tỉ lệ cái/nước
• 3.8. Xác định chế độ tiệt trùng
• 3.9. Đánh giá chất lượng sản phẩm
• 3.10. Nghiên cứu công nghệ sản xuất cá viên sốt cà chua đóng hộp
• 3.11. Nghiên cứu lựa chọn chế độ hấp cá viên
• 3.12. Xác định tỷ lệ cái /nước
• 3.13. Xác định chế độ tiệt trùng
• 3.14. Đánh giá chất lượng sản phẩm
• KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
• TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Tổng Quan Về Công Nghệ Sản Xuất Chả Cá và Cá Viên

Bài viết này đi sâu vào lĩnh vực công nghệ sản xuất chả cá và cá viên, hai sản phẩm chế biến thủy sản phổ biến. Chúng ta sẽ khám phá các quy trình sản xuất chả cá và quy trình sản xuất cá viên hiện đại, từ lựa chọn nguyên liệu đến đóng gói thành phẩm. Đặc biệt, bài viết tập trung vào công nghệ đóng hộp thực phẩm cho phép kéo dài thời gian bảo quản của sản phẩm. Các yếu tố ảnh hưởng đến chất lượng và an toàn của chả cá đóng hộp và cá viên đóng hộp cũng sẽ được phân tích chi tiết, giúp bạn hiểu rõ hơn về quy trình sản xuất và những cải tiến tiềm năng. Mục tiêu là cung cấp một cái nhìn toàn diện về nghiên cứu chả cá và nghiên cứu cá viên, từ đó thúc đẩy sự phát triển của ngành chế biến thủy sản.

1.1. Giới Thiệu Về Thị Trường Chả Cá Và Cá Viên Hiện Nay

Thị trường chả cá và cá viên ngày càng phát triển, đáp ứng nhu cầu tiêu dùng đa dạng. Thị trường chả cá và thị trường cá viên không ngừng mở rộng với nhiều chủng loại và hương vị khác nhau. Từ các sản phẩm truyền thống đến các sản phẩm chế biến sẵn, người tiêu dùng có nhiều lựa chọn phù hợp với sở thích và nhu cầu. Đồng thời, các nhà sản xuất cũng chú trọng đến chất lượng, an toàn và tính tiện lợi của sản phẩm, góp phần thúc đẩy sự tăng trưởng của thị trường. Bên cạnh đó, xuất khẩu chả cá và xuất khẩu cá viên cũng đóng vai trò quan trọng trong việc mở rộng thị trường tiêu thụ.

1.2. Ưu Điểm Của Chả Cá Và Cá Viên So Với Các Sản Phẩm Khác

Chả cá và cá viên có nhiều ưu điểm so với các sản phẩm thủy sản khác, bao gồm tính tiện lợi, giá trị dinh dưỡng cao và khả năng chế biến đa dạng. Sản phẩm dễ dàng chế biến thành nhiều món ăn khác nhau, phù hợp với khẩu vị của nhiều người. Cá còn có hàm lượng protein cao, ít chất béo và giàu omega-3, mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe. Với những ưu điểm này, chả cá và cá viên ngày càng được ưa chuộng trên thị trường.

II. Thách Thức Trong Sản Xuất Chả Cá Đóng Hộp và Cá Viên

Mặc dù có tiềm năng phát triển lớn, ngành sản xuất chả cá đóng hộp và sản xuất cá viên đóng hộp vẫn đối mặt với nhiều thách thức. Một trong những thách thức lớn nhất là đảm bảo an toàn thực phẩm chả cá và an toàn thực phẩm cá viên trong quá trình sản xuất và bảo quản. Ngoài ra, việc duy trì chất lượng sản phẩm, đặc biệt là hương vị và cấu trúc, cũng là một vấn đề quan trọng. Bên cạnh đó, việc đáp ứng các tiêu chuẩn sản xuất chả cá và tiêu chuẩn sản xuất cá viên ngày càng khắt khe cũng đòi hỏi các nhà sản xuất phải đầu tư vào công nghệ và quy trình sản xuất hiện đại.

2.1. Kiểm Soát Chất Lượng và An Toàn Vệ Sinh Thực Phẩm

Kiểm soát chất lượng và an toàn vệ sinh thực phẩm là yếu tố then chốt trong sản xuất chả cá và cá viên. Các nhà sản xuất cần tuân thủ nghiêm ngặt các quy trình sản xuất, từ lựa chọn nguyên liệu sản xuất chả cá và nguyên liệu sản xuất cá viên đến chế biến, đóng gói và bảo quản. Việc kiểm soát nhiệt độ, độ ẩm và thời gian bảo quản là rất quan trọng để ngăn ngừa sự phát triển của vi sinh vật gây hại. Ngoài ra, việc sử dụng các chất phụ gia trong chả cá và chất phụ gia trong cá viên cũng cần được kiểm soát chặt chẽ để đảm bảo an toàn cho người tiêu dùng.

2.2. Duy Trì Hương Vị và Cấu Trúc Sản Phẩm Sau Chế Biến

Một thách thức khác là duy trì hương vị và cấu trúc sản phẩm sau quá trình chế biến và đóng hộp. Nhiệt độ cao trong quá trình tiệt trùng có thể làm thay đổi cấu trúc protein và ảnh hưởng đến hương vị của sản phẩm. Do đó, các nhà sản xuất cần tìm ra các phương pháp chế biến phù hợp để giảm thiểu những tác động tiêu cực này. Việc sử dụng các chất bảo quản tự nhiên và các kỹ thuật chế biến tiên tiến có thể giúp duy trì chất lượng sản phẩm trong thời gian dài.

2.3. Áp Lực Cạnh Tranh và Yêu Cầu Về Giá Thành

Thị trường chả cá và cá viên ngày càng cạnh tranh khốc liệt, đòi hỏi các nhà sản xuất phải liên tục cải tiến sản phẩm và giảm chi phí sản xuất. Việc phân tích chi phí sản xuất chả cá và phân tích chi phí sản xuất cá viên là rất quan trọng để tìm ra các giải pháp tiết kiệm chi phí. Đồng thời, các nhà sản xuất cũng cần đầu tư vào công nghệ và quy trình sản xuất hiện đại để nâng cao năng suất và chất lượng sản phẩm.

III. Công Nghệ Sản Xuất Chả Cá Quy Trình Tiên Tiến và Tối Ưu

Để đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của thị trường, các nhà sản xuất chả cá cần áp dụng các công nghệ sản xuất chả cá tiên tiến và tối ưu. Quy trình sản xuất chả cá bao gồm nhiều công đoạn, từ lựa chọn nguyên liệu, xay nhuyễn, trộn gia vị, tạo hình, hấp hoặc chiên, đến đóng gói và bảo quản. Mỗi công đoạn đều có ảnh hưởng đến chất lượng và hương vị của sản phẩm. Việc cải tiến công nghệ sản xuất chả cá giúp nâng cao hiệu quả sản xuất, giảm chi phí và tạo ra các sản phẩm chất lượng cao.

3.1. Lựa Chọn Nguyên Liệu Cá Thích Hợp Cá Basa Cá Thác Lác...

Việc lựa chọn nguyên liệu sản xuất chả cá phù hợp là yếu tố quan trọng nhất quyết định chất lượng sản phẩm. Các loại cá thường được sử dụng để làm chả cá bao gồm cá basa làm chả cá, cá thác lác làm chả cá, cá thu làm chả cá và cá mối làm chả cá. Mỗi loại cá có đặc điểm riêng về hương vị, cấu trúc và giá trị dinh dưỡng. Việc lựa chọn loại cá phù hợp phụ thuộc vào mục tiêu sản xuất và yêu cầu của thị trường.

3.2. Tối Ưu Hóa Quy Trình Xay Trộn và Tạo Hình Chả Cá

Quy trình xay, trộn và tạo hình chả cá có ảnh hưởng lớn đến cấu trúc và độ dai của sản phẩm. Việc sử dụng máy móc sản xuất chả cá hiện đại giúp xay nhuyễn cá một cách nhanh chóng và đồng đều. Quá trình trộn gia vị cần được thực hiện cẩn thận để đảm bảo hương vị sản phẩm đồng nhất. Việc tạo hình chả cá có thể được thực hiện bằng tay hoặc bằng máy, tùy thuộc vào quy mô sản xuất.

3.3. Các Phương Pháp Hấp Chiên và Bảo Quản Chả Cá Hiệu Quả

Các phương pháp hấp, chiên và bảo quản chả cá có ảnh hưởng đến hương vị, cấu trúc và thời gian bảo quản của sản phẩm. Hấp là phương pháp chế biến nhẹ nhàng, giúp giữ được hương vị tự nhiên của cá. Chiên giúp tạo ra lớp vỏ ngoài giòn và hương vị thơm ngon. Việc bảo quản chả cá cần được thực hiện đúng cách để ngăn ngừa sự phát triển của vi sinh vật và kéo dài thời gian sử dụng.

IV. Công Nghệ Sản Xuất Cá Viên Đóng Hộp Bí Quyết và Kỹ Thuật

Công nghệ sản xuất cá viên đóng hộp đòi hỏi sự kết hợp giữa kỹ thuật chế biến thủy sản và công nghệ đóng hộp thực phẩm. Quy trình sản xuất cá viên bao gồm lựa chọn nguyên liệu, xay nhuyễn, trộn gia vị, tạo hình, hấp hoặc chiên, và đóng hộp. Việc lựa chọn nguyên liệu và quy trình chế biến ảnh hưởng đến chất lượng và hương vị của sản phẩm. Quá trình đóng hộp và tiệt trùng giúp kéo dài thời gian bảo quản của sản phẩm.

4.1. Lựa Chọn Nguyên Liệu Cá Phù Hợp Cho Sản Xuất Cá Viên

Tương tự như chả cá, việc lựa chọn nguyên liệu sản xuất cá viên phù hợp là rất quan trọng. Các loại cá thường được sử dụng để làm cá viên bao gồm cá thu, cá basa, và cá mối. Mỗi loại cá có đặc điểm riêng về hương vị, cấu trúc và giá trị dinh dưỡng. Việc lựa chọn loại cá phù hợp phụ thuộc vào mục tiêu sản xuất và yêu cầu của thị trường.

4.2. Quy Trình Xay Trộn và Tạo Hình Cá Viên Tối Ưu

Quy trình xay, trộn và tạo hình cá viên có ảnh hưởng lớn đến cấu trúc và độ dai của sản phẩm. Việc sử dụng máy móc sản xuất cá viên hiện đại giúp xay nhuyễn cá một cách nhanh chóng và đồng đều. Quá trình trộn gia vị cần được thực hiện cẩn thận để đảm bảo hương vị sản phẩm đồng nhất. Việc tạo hình cá viên có thể được thực hiện bằng tay hoặc bằng máy, tùy thuộc vào quy mô sản xuất.

4.3. Phương Pháp Hấp Chiên và Tiệt Trùng Cá Viên Đóng Hộp

Phương pháp hấp hoặc chiên và tiệt trùng là những bước quan trọng trong công nghệ sản xuất cá viên đóng hộp. Hấp giúp giữ được hương vị tự nhiên của cá, trong khi chiên tạo ra lớp vỏ ngoài giòn và hương vị thơm ngon. Quá trình tiệt trùng giúp tiêu diệt vi sinh vật gây hại và kéo dài thời gian bảo quản của sản phẩm. Nhiệt độ và thời gian tiệt trùng cần được kiểm soát chặt chẽ để đảm bảo an toàn và chất lượng sản phẩm.

V. Nghiên Cứu Chế Độ Tiệt Trùng và Bảo Quản Chả Cá Cá Viên

Nghiên cứu chế độ tiệt trùng và bảo quản chả cá và cá viên là yếu tố then chốt để đảm bảo an toàn và kéo dài hạn sử dụng chả cá và hạn sử dụng cá viên đóng hộp. Quá trình tiệt trùng giúp tiêu diệt vi sinh vật gây hại, nhưng cũng có thể ảnh hưởng đến hương vị và cấu trúc sản phẩm. Việc nghiên cứu và tối ưu hóa chế độ tiệt trùng giúp giảm thiểu những tác động tiêu cực này. Bên cạnh đó, việc áp dụng các phương pháp bảo quản chả cá và bảo quản cá viên tiên tiến cũng giúp duy trì chất lượng sản phẩm trong thời gian dài.

5.1. Xác Định Chế Độ Tiệt Trùng Tối Ưu Để Đảm Bảo An Toàn

Việc xác định chế độ tiệt trùng tối ưu là rất quan trọng để đảm bảo an toàn thực phẩm. Nhiệt độ và thời gian tiệt trùng cần được điều chỉnh phù hợp với từng loại sản phẩm và quy cách đóng gói. Việc sử dụng các thiết bị đo lường và kiểm soát nhiệt độ chính xác giúp đảm bảo quá trình tiệt trùng diễn ra hiệu quả.

5.2. Các Phương Pháp Bảo Quản Chả Cá Cá Viên Sau Tiệt Trùng

Sau khi tiệt trùng, việc bảo quản chả cá và cá viên cần được thực hiện đúng cách để ngăn ngừa sự tái nhiễm vi sinh vật và duy trì chất lượng sản phẩm. Các phương pháp bảo quản thường được sử dụng bao gồm bảo quản lạnh, bảo quản bằng khí quyển điều chỉnh và sử dụng các chất bảo quản tự nhiên.

VI. Ứng Dụng Thực Tiễn và Triển Vọng Ngành Chả Cá Cá Viên

Các nghiên cứu về công nghệ sản xuất chả cá và cá viên đóng hộp có nhiều ứng dụng thực tiễn trong ngành chế biến thủy sản. Các kết quả nghiên cứu có thể được sử dụng để cải tiến quy trình sản xuất, nâng cao chất lượng sản phẩm và giảm chi phí sản xuất. Đồng thời, các nghiên cứu này cũng góp phần mở rộng thị trường tiêu thụ và thúc đẩy sự phát triển bền vững của ngành chế biến thủy sản. Với tiềm năng phát triển lớn, ngành chả cá và cá viên hứa hẹn sẽ tiếp tục phát triển mạnh mẽ trong tương lai.

6.1. Ứng Dụng Trong Sản Xuất Quy Mô Công Nghiệp

Các kết quả nghiên cứu về công nghệ sản xuất chả cá và cá viên đóng hộp có thể được ứng dụng trong sản xuất quy mô công nghiệp. Việc áp dụng các quy trình sản xuất tiên tiến và sử dụng máy móc sản xuất chả cá và máy móc sản xuất cá viên hiện đại giúp nâng cao năng suất và chất lượng sản phẩm. Đồng thời, việc kiểm soát chặt chẽ các yếu tố ảnh hưởng đến chất lượng sản phẩm giúp đảm bảo an toàn và đáp ứng yêu cầu của thị trường.

6.2. Triển Vọng Phát Triển và Mở Rộng Thị Trường Tiêu Thụ

Ngành chả cá và cá viên có triển vọng phát triển lớn trong tương lai. Nhu cầu tiêu dùng ngày càng tăng, đặc biệt là đối với các sản phẩm chế biến sẵn, tiện lợi. Việc mở rộng thị trường tiêu thụ, cả trong nước và quốc tế, là rất quan trọng để thúc đẩy sự phát triển của ngành. Các nhà sản xuất cần chú trọng đến việc nghiên cứu và phát triển các sản phẩm mới, đáp ứng nhu cầu và sở thích của người tiêu dùng. Bên cạnh đó, việc xây dựng thương hiệu và quảng bá sản phẩm cũng đóng vai trò quan trọng trong việc mở rộng thị trường.

Tổng quan nghiên cứu

Cá rô phi là một trong những loài cá nước ngọt được nuôi phổ biến và có giá trị dinh dưỡng cao với hàm lượng protein khoảng 18,4% và chất béo 5,1% trong 100g thịt cá. Sản lượng cá rô phi toàn cầu năm 2015 ước tính đạt khoảng 5 triệu tấn, trong đó Trung Quốc là nhà sản xuất lớn nhất, tiếp theo là Indonesia và Ai Cập. Tại Việt Nam, diện tích nuôi cá rô phi đã tăng từ 16.000 ha năm 2014 lên 21.000 ha năm 2015, với sản lượng đạt khoảng 150.000 tấn, dự kiến đến năm 2020 sẽ đạt 300.000 tấn, trong đó 50-60% sản lượng đủ tiêu chuẩn chế biến xuất khẩu. Tuy nhiên, các sản phẩm chế biến từ cá rô phi ở quy mô công nghiệp trong nước còn hạn chế, đặc biệt là các sản phẩm chả cá và cá viên đóng hộp chưa được phát triển đa dạng trên thị trường.

Luận văn tập trung nghiên cứu công nghệ sản xuất chả cá và cá viên sốt cà chua đóng hộp nhằm đa dạng hóa sản phẩm cá đóng hộp, đáp ứng nhu cầu tiêu dùng và xuất khẩu, đồng thời đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm và tính chất cảm quan tốt. Phạm vi nghiên cứu bao gồm nguyên liệu cá rô phi tươi, chế biến sốt cà chua, xử lý nhiệt sơ bộ, tiệt trùng và đánh giá chất lượng sản phẩm. Nghiên cứu có ý nghĩa khoa học trong việc xây dựng quy trình công nghệ sản xuất sản phẩm cá đóng hộp mới, đồng thời có giá trị thực tiễn khi áp dụng trong các nhà máy chế biến thực phẩm quy mô công nghiệp.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn dựa trên các lý thuyết và mô hình sau:

• Động học quá trình thanh trùng: Mô hình tiêu diệt vi sinh vật theo định luật Bigelow, trong đó số lượng vi sinh vật giảm theo hàm mũ với thời gian và nhiệt độ, được biểu diễn qua các thông số như hệ số tốc độ tiêu diệt (k), thời gian tiêu diệt 90% vi sinh vật (D), và đại lượng bền nhiệt (Z).

• Ảnh hưởng của các yếu tố vật lý và hóa học đến quá trình thanh trùng: Bao gồm pH sản phẩm, thành phần hóa học (protein, lipid, đường), tính chất vật lý của sản phẩm và bao bì, nhiệt độ ban đầu của sản phẩm, cũng như loại và số lượng vi sinh vật.

• Các phương pháp chế biến nhiệt: Hấp, rán và thanh trùng được áp dụng để xử lý nguyên liệu và sản phẩm nhằm đảm bảo an toàn vi sinh và chất lượng cảm quan.

Các khái niệm chính bao gồm: độ rán biểu kiến và thực tế, áp suất đối kháng trong quá trình thanh trùng, hiệu quả thanh trùng lý thuyết (FzT) và thực tế (LzT), tỷ lệ cái/nước trong sản phẩm đóng hộp, và các chỉ tiêu cảm quan như màu sắc, mùi vị, cấu trúc.

Phương pháp nghiên cứu

• Nguồn dữ liệu: Nguyên liệu chính là cá rô phi tươi sống, cà chua Đà Lạt, các phụ gia như muối, đường, mì chính, agar, vitamin C, dầu thực vật và bao bì hộp sắt tây. Dữ liệu thu thập từ các thí nghiệm thực nghiệm tại phòng thí nghiệm công nghệ thực phẩm.

• Phương pháp phân tích: Phân tích hóa lý gồm xác định độ ẩm, hàm lượng protein (phương pháp Kjeldahl), hàm lượng lipid (phương pháp chiết Soxhlet), đo độ nhớt dịch sốt cà chua (thiết bị Elcometer), đo cấu trúc sản phẩm (thiết bị Texture Analyser TA-XT Plus). Phân tích vi sinh xác định tổng số vi sinh vật hiếu khí bằng phương pháp đếm khuẩn lạc.

• Phương pháp đánh giá cảm quan: Sử dụng phép thử mô tả với hội đồng cảm quan được huấn luyện, đánh giá các thuộc tính màu sắc, mùi vị, cấu trúc trên thang điểm 9.

• Timeline nghiên cứu: Nghiên cứu thực nghiệm gồm các bước: chế biến dịch sốt cà chua (chần cà chua, bổ sung chất tạo sánh, điều chỉnh nồng độ chất khô), sản xuất chả cá và cá viên (xay, phối trộn, định hình, xử lý nhiệt sơ bộ), xác định tỷ lệ cái/nước, xác định chế độ tiệt trùng (115°C và 121°C), đánh giá chất lượng sản phẩm sau tiệt trùng.

• Cỡ mẫu và chọn mẫu: Mẫu cá rô phi có khối lượng khoảng 500g/con, cà chua đồng nhất về độ chín và kích thước. Các mẫu thử nghiệm được chuẩn bị theo các tỷ lệ và điều kiện khác nhau để đánh giá ảnh hưởng của từng yếu tố.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Chế độ chần cà chua tối ưu: Nhiệt độ chần 90°C trong 5 phút cho hiệu suất thu hồi dịch cà chua cao nhất (61,98%), dịch sốt có màu đỏ hồng đặc trưng và độ nhớt phù hợp. So với 85°C (51,97%) và 95°C, chế độ này cân bằng giữa hiệu suất và chất lượng màu sắc.

2. Chất tạo sánh phù hợp: Agar ở nồng độ 0,15% được chọn làm chất tạo sánh cho dịch sốt cà chua, cho độ nhớt và cảm quan tốt hơn so với Gelatine. Dịch sốt bổ sung Agar có trạng thái sánh, màu sắc đỏ hồng đẹp và mùi vị đặc trưng.

3. Nồng độ chất khô dịch sốt: Nồng độ chất khô 4% trong dịch cà chua sau chà là phù hợp nhất, tạo dịch sốt có màu sắc và độ nhớt đạt yêu cầu cảm quan.

4. Chế độ rán chả cá: Nhiệt độ rán 160°C trong 3 phút được xác định là tối ưu, cân bằng giữa độ rắn chắc (lực cắt 0,642 kg), màu sắc, mùi thơm và khối lượng hao hụt (32,21%). Rán ở 165°C làm tăng độ rắn nhưng gây hao hụt lớn (34,85%) và mùi hơi cháy; rán ở 155°C làm sản phẩm mềm, màu nhạt.

5. Tỷ lệ cái/nước trong sản phẩm: Tỷ lệ 30/70 (cái/nước) cho chả cá sốt cà chua đóng hộp được đánh giá có cảm quan tốt nhất với màu sắc hồng đẹp, mùi thơm đặc trưng và vị hài hòa, so với tỷ lệ 40/60.

6. Chế độ tiệt trùng: Ở nhiệt độ 115°C, hiệu quả tiệt trùng thực tế LzT đạt 15,36 phút, gần bằng hiệu quả tiệt trùng lý thuyết FzT là 16,2 phút, đảm bảo an toàn vi sinh vật. Chế độ tiệt trùng 121°C cũng được nghiên cứu để so sánh và lựa chọn phù hợp.

Thảo luận kết quả

Các kết quả cho thấy việc lựa chọn chế độ chần cà chua ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu suất thu hồi dịch và chất lượng màu sắc, phù hợp với lý thuyết về hoạt động enzym và biến đổi màu sắc trong quá trình chần. Việc sử dụng Agar làm chất tạo sánh thay vì Gelatine giúp duy trì độ nhớt và cảm quan tốt hơn, phù hợp với đặc tính hóa học của dịch sốt cà chua.

Chế độ rán ảnh hưởng đến cấu trúc và cảm quan sản phẩm, trong đó nhiệt độ và thời gian rán cần được cân bằng để tránh hao hụt quá mức và mất mùi vị đặc trưng. Tỷ lệ cái/nước ảnh hưởng đến độ đồng đều và mùi vị của sản phẩm đóng hộp, tỷ lệ 30/70 được đánh giá tối ưu trong nghiên cứu.

Chế độ tiệt trùng được xác định dựa trên động học tiêu diệt vi sinh vật, đảm bảo an toàn thực phẩm mà không làm giảm chất lượng sản phẩm quá nhiều. Các kết quả có thể được trình bày qua biểu đồ hiệu suất thu hồi dịch theo nhiệt độ và thời gian chần, đồ thị lực cắt và lực nén theo nhiệt độ và thời gian rán, cũng như bảng so sánh hiệu quả tiệt trùng thực tế và lý thuyết.

So sánh với các nghiên cứu trong ngành, kết quả phù hợp với các nguyên tắc chế biến thực phẩm đóng hộp và góp phần hoàn thiện quy trình công nghệ sản xuất sản phẩm cá đóng hộp mới.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Áp dụng chế độ chần cà chua 90°C trong 5 phút để tối ưu hiệu suất thu hồi dịch và chất lượng màu sắc trong sản xuất sốt cà chua cho chả cá và cá viên đóng hộp. Thời gian thực hiện: ngay trong quy trình sản xuất hiện tại. Chủ thể thực hiện: các nhà máy chế biến thực phẩm.

2. Sử dụng Agar với nồng độ 0,15% làm chất tạo sánh trong dịch sốt cà chua để đảm bảo độ nhớt và cảm quan sản phẩm. Thời gian áp dụng: trong công thức phối trộn dịch sốt. Chủ thể thực hiện: bộ phận nghiên cứu và phát triển sản phẩm.

3. Chọn nồng độ chất khô dịch sốt cà chua là 4% để cân bằng giữa độ sánh và màu sắc đặc trưng. Thời gian áp dụng: trong quy trình chuẩn hóa dịch sốt. Chủ thể thực hiện: kỹ thuật sản xuất.

4. Chế độ rán chả cá ở 160°C trong 3 phút để đạt cấu trúc và cảm quan tối ưu, giảm hao hụt nguyên liệu. Thời gian áp dụng: trong công đoạn xử lý nhiệt sơ bộ. Chủ thể thực hiện: bộ phận sản xuất.

5. Tỷ lệ cái/nước 30/70 trong sản phẩm đóng hộp để đảm bảo độ đồng đều, màu sắc và mùi vị hài hòa. Thời gian áp dụng: trong công đoạn phối trộn trước đóng hộp. Chủ thể thực hiện: kỹ thuật sản xuất.

6. Xác định chế độ tiệt trùng phù hợp (115°C hoặc 121°C) dựa trên hiệu quả tiệt trùng thực tế đảm bảo an toàn vi sinh vật mà không làm giảm chất lượng sản phẩm. Thời gian áp dụng: trong quy trình tiệt trùng sản phẩm. Chủ thể thực hiện: bộ phận kiểm soát chất lượng.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Các nhà nghiên cứu và sinh viên ngành công nghệ thực phẩm: Luận văn cung cấp cơ sở lý thuyết và thực nghiệm về công nghệ chế biến cá đóng hộp, giúp phát triển các đề tài nghiên cứu liên quan.

2. Các doanh nghiệp chế biến thủy sản và thực phẩm đóng hộp: Áp dụng quy trình công nghệ sản xuất chả cá và cá viên sốt cà chua đóng hộp để đa dạng hóa sản phẩm, nâng cao chất lượng và đáp ứng nhu cầu thị trường.

3. Cơ quan quản lý chất lượng và an toàn thực phẩm: Tham khảo các tiêu chuẩn tiệt trùng, kiểm soát vi sinh vật và đánh giá cảm quan sản phẩm để xây dựng quy định và hướng dẫn kỹ thuật.

4. Các chuyên gia phát triển sản phẩm và kỹ thuật viên sản xuất: Hướng dẫn lựa chọn nguyên liệu, điều chỉnh công thức và quy trình chế biến nhằm tối ưu hóa chất lượng sản phẩm cá đóng hộp.

Câu hỏi thường gặp

1. Tại sao chọn cá rô phi làm nguyên liệu chính cho sản phẩm chả cá và cá viên đóng hộp?
   Cá rô phi có giá trị dinh dưỡng cao, dễ nuôi, sản lượng lớn và ổn định, phù hợp với nhu cầu đa dạng hóa sản phẩm cá đóng hộp. Ngoài ra, cá rô phi có thịt ngọt, ít mỡ, dễ chế biến và được người tiêu dùng ưa chuộng.

2. Chất tạo sánh Agar có ưu điểm gì so với Gelatine trong sản xuất sốt cà chua?
   Agar tạo độ nhớt tốt hơn, giữ màu sắc và mùi vị đặc trưng của sốt cà chua, không gây phân lớp như Gelatine, phù hợp với yêu cầu cảm quan và tính ổn định của sản phẩm đóng hộp.

3. Làm thế nào để xác định chế độ tiệt trùng phù hợp cho sản phẩm cá đóng hộp?
   Chế độ tiệt trùng được xác định dựa trên động học tiêu diệt vi sinh vật, đảm bảo hiệu quả tiệt trùng thực tế (LzT) lớn hơn hoặc bằng hiệu quả tiệt trùng lý thuyết (FzT), đồng thời cân bằng giữa an toàn vi sinh và bảo toàn chất lượng sản phẩm.

4. Tỷ lệ cái/nước ảnh hưởng như thế nào đến chất lượng sản phẩm đóng hộp?
   Tỷ lệ cái/nước ảnh hưởng đến độ đồng đều, màu sắc, mùi vị và cấu trúc sản phẩm. Tỷ lệ 30/70 được đánh giá tối ưu trong nghiên cứu, giúp sản phẩm có màu sắc đẹp, mùi thơm đặc trưng và vị hài hòa.

5. Quá trình rán ảnh hưởng ra sao đến cấu trúc và cảm quan của chả cá?
   Nhiệt độ và thời gian rán ảnh hưởng đến độ rắn chắc, màu sắc, mùi vị và khối lượng hao hụt của chả cá. Rán ở 160°C trong 3 phút tạo cấu trúc chắc, mùi thơm và khối lượng hao hụt hợp lý, tránh hiện tượng cháy hoặc mềm quá mức.

Kết luận

• Xây dựng thành công quy trình công nghệ sản xuất chả cá và cá viên sốt cà chua đóng hộp từ cá rô phi, đáp ứng yêu cầu an toàn thực phẩm và chất lượng cảm quan.
• Chế độ chần cà chua 90°C trong 5 phút và sử dụng Agar 0,15% làm chất tạo sánh là tối ưu cho dịch sốt cà chua.
• Chế độ rán chả cá 160°C trong 3 phút và tỷ lệ cái/nước 30/70 được lựa chọn để đảm bảo cấu trúc và cảm quan sản phẩm.
• Chế độ tiệt trùng 115°C và 121°C được xác định phù hợp dựa trên hiệu quả tiệt trùng thực tế và lý thuyết, đảm bảo an toàn vi sinh.
• Luận văn cung cấp cơ sở khoa học và thực tiễn để áp dụng quy trình trong sản xuất công nghiệp, góp phần đa dạng hóa sản phẩm cá đóng hộp và nâng cao giá trị gia tăng ngành thủy sản.

Hành động tiếp theo: Áp dụng quy trình vào sản xuất thử nghiệm quy mô công nghiệp, đánh giá ổn định chất lượng và mở rộng nghiên cứu phát triển các sản phẩm cá đóng hộp khác. Các doanh nghiệp và nhà nghiên cứu được khuyến khích phối hợp để hoàn thiện và thương mại hóa sản phẩm.

Liên hệ để nhận tư vấn và hỗ trợ kỹ thuật trong phát triển sản phẩm cá đóng hộp chất lượng cao.