I. Tính cấp thiết của đề tài
Nghiên cứu về Công giáo trong cộng đồng người Mông tại Lào Cai có tính cấp thiết cao. Theo giáo sử, Công giáo đã hiện diện ở Việt Nam từ năm 1533, nhưng chỉ đến đầu thế kỷ XX, tôn giáo này mới bắt đầu du nhập vào vùng đồng bào dân tộc Mông ở Lào Cai. Mặc dù các giáo sĩ đã nỗ lực truyền giáo, nhưng do nhiều nguyên nhân như bất đồng ngôn ngữ và sự khác biệt văn hóa, số lượng tín đồ Công giáo trong cộng đồng người Mông vẫn rất hạn chế. Đến năm 1945, chỉ có vài chục gia đình theo Công giáo. Từ năm 1990, Công giáo đã phục hồi và phát triển, ảnh hưởng đến nhiều lĩnh vực đời sống xã hội. Nghiên cứu này không chỉ giúp hiểu rõ hơn về sự hội nhập văn hóa giữa Công giáo và văn hóa người Mông mà còn đặt ra nhiều vấn đề cho chính quyền địa phương trong việc thực hiện chính sách tôn giáo.
II. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu
Mục đích của nghiên cứu là làm rõ quá trình hình thành, phát triển và thực trạng đời sống đạo của Công giáo trong cộng đồng người Mông ở Lào Cai. Nghiên cứu sẽ chỉ ra ảnh hưởng của Công giáo đối với cộng đồng người Mông và đề xuất giải pháp nhằm phát huy mặt tích cực, hạn chế mặt tiêu cực của tôn giáo này. Nhiệm vụ nghiên cứu bao gồm việc trình bày hệ thống về người Mông và tín ngưỡng truyền thống của họ, làm rõ quá trình du nhập và phát triển của Công giáo, nêu bật thực trạng đời sống tôn giáo trong cộng đồng người Mông theo Công giáo, và đề xuất giải pháp cho các vấn đề đặt ra.
III. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu của luận án là Công giáo trong cộng đồng người Mông ở Lào Cai, chú trọng vào quá trình du nhập và phát triển của tôn giáo này. Phạm vi nghiên cứu bao gồm các xã như Lao Chải, Hầu Thào, và một số địa điểm khác trong huyện Sa Pa. Nghiên cứu sẽ so sánh với người Mông theo Công giáo ở các tỉnh miền núi phía Bắc như Yên Bái và Lai Châu. Thời gian nghiên cứu tập trung vào giai đoạn từ đầu thập niên 20 của thế kỷ trước đến nay, đặc biệt là từ năm 1990.
IV. Cơ sở lý luận và phương pháp nghiên cứu
Luận án dựa trên cơ sở phương pháp luận của Chủ nghĩa Mác-Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh, cùng với các chính sách của Đảng và Nhà nước về tôn giáo. Cách tiếp cận nghiên cứu bao gồm sử học, tôn giáo học, nhân học, văn hóa học và xã hội học. Phương pháp nghiên cứu so sánh sẽ được áp dụng để phân tích sự khác biệt trong quá trình truyền nhập và thực hành tôn giáo giữa các cộng đồng người Mông. Phương pháp điều tra xã hội học sẽ được sử dụng để thu thập dữ liệu từ các tín đồ và chức sắc trong cộng đồng.
V. Đóng góp mới của luận án
Luận án sẽ cung cấp cái nhìn toàn diện và hệ thống về Công giáo trong cộng đồng người Mông ở Lào Cai từ lịch sử đến hiện tại. Nó sẽ làm rõ thực trạng đời sống đạo và ảnh hưởng của Công giáo đến cộng đồng người Mông hiện nay. Đồng thời, luận án sẽ nêu lên các vấn đề đặt ra và dự báo xu hướng phát triển của Công giáo trong cộng đồng người Mông, từ đó đề xuất giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả công tác tôn giáo ở địa phương.
VI. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận án
Luận án không chỉ góp phần làm rõ lý thuyết nghiên cứu tôn giáo mà còn cung cấp luận cứ khoa học cho việc hoạch định chính sách tôn giáo - dân tộc. Kết quả nghiên cứu có thể được sử dụng làm tài liệu tham khảo cho việc giảng dạy và nghiên cứu trong lĩnh vực tôn giáo học, đặc biệt là liên quan đến người Mông và Công giáo trong cộng đồng người Mông ở Việt Nam hiện nay.
