Nghiên Cứu Chữa Ngoài Tử Cung Tại Bệnh Viện Sản Nhi Bắc Giang (2015-2016)

Chửa ngoài tử cung (CNTC) xảy ra khi trứng thụ tinh làm tổ bên ngoài buồng tử cung. Vị trí thường gặp nhất là ở vòi trứng (hơn 95% trường hợp), tiếp đến là ổ bụng, buồng trứng và hiếm gặp ở ống cổ tử cung. Vòi trứng được chia thành bốn đoạn: kẽ, eo, bóng và loa. Đoạn bóng là nơi thường xảy ra CNTC nhất (khoảng 80%).

Nghiên cứu về điều trị thai ngoài tử cung có ý nghĩa quan trọng trong việc giảm tỷ lệ tử vong mẹ và bảo tồn khả năng sinh sản cho phụ nữ. Chẩn đoán sớm và điều trị kịp thời giúp ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm như vỡ vòi trứng, chảy máu trong ổ bụng và sốc mất máu. Các phương pháp điều trị hiện đại, bao gồm điều trị nội khoa và phẫu thuật nội soi, giúp bảo tồn vòi trứng và tăng cơ hội mang thai thành công trong tương lai.

Các triệu chứng cơ năng của thai ngoài tử cung bao gồm chậm kinh, ra máu âm đạo và đau bụng. Tuy nhiên, các triệu chứng này có thể không điển hình hoặc không xuất hiện đầy đủ. Một số bệnh nhân có thể không có dấu hiệu chậm kinh hoặc chỉ ra máu âm đạo ít một. Mức độ đau bụng cũng có thể khác nhau, từ đau âm ỉ đến đau dữ dội. Các triệu chứng thực thể bao gồm đau khi nắn bụng, đau khi di động tử cung và có thể sờ thấy khối cạnh tử cung.

Chẩn đoán phân biệt thai ngoài tử cung cần loại trừ các bệnh lý khác có triệu chứng tương tự, như sảy thai tự nhiên, viêm vùng chậu và u nang buồng trứng. Các xét nghiệm như định lượng β hCG và siêu âm đầu dò âm đạo đóng vai trò quan trọng trong việc chẩn đoán xác định CNTC. Chọc dò túi cùng Douglas có thể được sử dụng để phát hiện máu trong ổ bụng.

Tỷ lệ chẩn đoán sớm và chẩn đoán muộn thai ngoài tử cung phụ thuộc vào trình độ chuyên môn của bác sĩ và trang thiết bị của cơ sở y tế. Chẩn đoán sớm giúp điều trị bảo tồn vòi trứng và giảm nguy cơ biến chứng. Chẩn đoán muộn có thể dẫn đến vỡ vòi trứng, chảy máu trong ổ bụng và sốc mất máu, đe dọa tính mạng người bệnh.

Methotrexate được chỉ định cho bệnh nhân thai ngoài tử cung chưa vỡ, kích thước khối thai nhỏ hơn 3.5 cm, β hCG < 5000 mIU/mL và không có chống chỉ định như suy gan, suy thận, bệnh phổi mãn tính, loét dạ dày tá tràng hoặc mẫn cảm với thuốc. Chống chỉ định bao gồm vỡ vòi trứng, có dấu hiệu sốc, β hCG > 5000 mIU/mL, hoặc có các bệnh lý nội khoa nặng.

Phác đồ điều trị Methotrexate thường bao gồm tiêm bắp Methotrexate liều duy nhất hoặc đa liều, tùy thuộc vào tình trạng bệnh nhân và mức β hCG. Sau điều trị, cần theo dõi chặt chẽ mức β hCG hàng tuần cho đến khi về âm tính. Siêu âm cũng được thực hiện để đánh giá sự thoái triển của khối thai.

Ưu điểm của điều trị nội khoa bằng Methotrexate là bảo tồn vòi trứng, giảm nguy cơ biến chứng phẫu thuật và thời gian nằm viện ngắn. Nhược điểm là có thể gây ra các tác dụng phụ như buồn nôn, nôn, viêm miệng, rụng tóc và suy tủy. Ngoài ra, cần theo dõi chặt chẽ và có thể thất bại, phải chuyển sang phẫu thuật.

Phẫu thuật nội soi được chỉ định cho bệnh nhân thai ngoài tử cung có vỡ vòi trứng, có dấu hiệu sốc, điều trị nội khoa thất bại, hoặc có chống chỉ định với điều trị nội khoa. PTNS cũng được ưu tiên cho bệnh nhân mong muốn bảo tồn khả năng sinh sản.

Phẫu thuật nội soi cắt bỏ vòi trứng (salpingectomy) được thực hiện khi vòi trứng bị tổn thương nặng hoặc bệnh nhân không mong muốn sinh con. Phẫu thuật nội soi bảo tồn vòi trứng (salpingostomy) được thực hiện khi vòi trứng còn nguyên vẹn và bệnh nhân mong muốn sinh con. Kỹ thuật này bao gồm rạch một đường trên vòi trứng để lấy khối thai ra và khâu cầm máu.

Ưu điểm của phẫu thuật nội soi là ít xâm lấn, giảm đau, thời gian nằm viện ngắn, phục hồi nhanh và sẹo nhỏ. Biến chứng có thể xảy ra bao gồm chảy máu, nhiễm trùng, tổn thương các cơ quan lân cận và tái phát thai ngoài tử cung.

Nghiên cứu ghi nhận các đặc điểm lâm sàng như chậm kinh, ra máu âm đạo và đau bụng. Các xét nghiệm cận lâm sàng như định lượng β hCG và siêu âm đầu dò âm đạo đóng vai trò quan trọng trong chẩn đoán. Tỷ lệ bệnh nhân có sốc do mất máu cũng được ghi nhận.

Kết quả điều trị phẫu thuật cho thấy tỷ lệ thành công cao, với ít biến chứng xảy ra. Thời gian nằm viện trung bình sau phẫu thuật là ngắn. Tỷ lệ bảo tồn vòi trứng cũng được ghi nhận, giúp tăng cơ hội mang thai trong tương lai.

Nghiên cứu so sánh hiệu quả của điều trị nội khoa bằng Methotrexate và phẫu thuật nội soi. Kết quả cho thấy cả hai phương pháp đều có hiệu quả, tùy thuộc vào tình trạng bệnh nhân và chỉ định điều trị. Điều trị nội khoa giúp bảo tồn vòi trứng, trong khi phẫu thuật nội soi được ưu tiên cho các trường hợp vỡ vòi trứng hoặc điều trị nội khoa thất bại.

Nghiên cứu đã xác định các đặc điểm lâm sàng và cận lâm sàng quan trọng trong chẩn đoán thai ngoài tử cung. Kết quả điều trị phẫu thuật và nội khoa cho thấy hiệu quả cao, với ít biến chứng xảy ra. Nghiên cứu cũng nhấn mạnh vai trò của siêu âm đầu dò âm đạo và định lượng β hCG trong chẩn đoán sớm.

Các hướng nghiên cứu tiếp theo có thể tập trung vào việc phát triển các phương pháp chẩn đoán sớm và chính xác hơn, cải thiện phác đồ điều trị nội khoa và phẫu thuật, và đánh giá ảnh hưởng của thai ngoài tử cung đến khả năng sinh sản trong tương lai. Nghiên cứu cũng cần tập trung vào việc phòng ngừa CNTC, bằng cách giảm tỷ lệ viêm vùng chậu và tư vấn cho phụ nữ về các yếu tố nguy cơ.