Luận án tiến sĩ: Chọn tạo giống dâu lai F1 tam bội thể thích hợp cho đồng bằng sông Hồng

• Tác giả: Nguyễn Thị Len
• Người hướng dẫn: PGS. Hà Văn Phúc
• Trường học: Viện Khoa học Nông nghiệp Việt Nam
• Chuyên ngành: Di truyền và Chọn giống cây trồng
• Đề tài: Nghiên cứu chọn tạo giống dâu lai F1 tam bội thể phù hợp vùng đồng bằng sông Hồng
• Loại tài liệu: Luận án tiến sĩ
• Năm xuất bản: 2017
• Địa điểm: Hà Nội

Mục lục chi tiết

• LỜI MỞ ĐẦU
• LỜI CẢM ƠN
• LỜI CAM ĐOAN
• MỤC LỤC
• 1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN TÀI LIỆU VÀ CƠ SỞ KHOA HỌC CỦA ĐỀ TÀI
• 1.1. Cơ sở khoa học của đề tài
• 1.2. Cơ sở khoa học của lai hữu tính trong chăn thỏ giống dâu
• 1.3. Đặc tính di truyền một số tính trạng ở cây dâu
• 1.4. Đánh giá đa dạng di truyền bằng chỉ thị phân tử RAPD
• 1.5. Đặc điểm của giống dâu đa bội thô và ý nghĩa của nó trong chăn thỏ giống
• 1.6. Cơ sở thực tiễn của đề tài
• 1.7. Đặc điểm sinh thái vùng đồng bằng sông Hồng
• 1.8. Thực trạng trồng dâu, nuôi tằm vùng đồng bằng sông Hồng
• 1.9. Thuận lợi và khó khăn đối với nghề dâu tằm vùng ĐBSH
• 1.10. Đặc điểm sinh thái của cây dâu
• 1.10.1. Yêu cầu về ánh sáng
• 1.10.2. Yêu cầu về nhiệt độ
• 1.10.3. Yêu cầu về nước
• 1.10.4. Yêu cầu về đất đai
• 1.10.5. Yêu cầu dinh dưỡng
• 1.11. Tình hình nghiên cứu cây dâu trên thế giới và tại Việt Nam
• 1.11.1. Một số kết quả nghiên cứu cây dâu trên thế giới
• 1.11.2. Một số kết quả nghiên cứu cây dâu ở Việt Nam
• 1.12. Những nhận xét rút ra từ tổng quan
• 2. CHƯƠNG 2: VẬT LIỆU, NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 2.1. Vật liệu nghiên cứu
• 2.2. Nội dung nghiên cứu
• 2.2.1. Nghiên cứu lựa chọn vật liệu khởi đầu
• 2.2.2. Lai thỏ và chọn lọc giống dâu lai F1 trên hạt
• 2.2.3. Khảo nghiệm các giống dâu lai tam bội thô với một số điều kiện ngoại cảnh thuận
• 2.2.4. Nghiên cứu tính thích ứng của giống dâu lai VH17 ở vùng ĐBSH
• 2.2.5. Nghiên cứu tình huống của một số biện pháp kỹ thuật nhằm nâng suất chất lượng lá giống dâu lai VH17
• 2.3. Phương pháp nghiên cứu
• 2.3.1. Phương pháp nghiên cứu trên đồng ruộng
• 2.3.2. Phương pháp nghiên cứu trong phòng
• 2.3.3. Các chỉ tiêu theo dõi và phương pháp đánh giá
• 2.3.4. Địa điểm và thời gian nghiên cứu
• 3. CHƯƠNG 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN
• 3.1. Kết quả nghiên cứu lựa chọn vật liệu khởi đầu
• 3.1.1. Nghiên cứu lựa chọn VLKĐ bằng phương pháp đánh giá kiểu hình
• 3.1.2. Đánh giá sự sai khác di truyền của nguyên VLKĐ bằng chỉ thị phân tử RAPD
• 3.2. Kết quả lai tạo và chọn lọc giống dâu lai F1 trên hạt
• 3.2.1. Kết quả lai hữu tính đo tạo các tổ hợp dâu lai F1
• 3.2.2. Kết quả tuyển chọn tổ hợp dâu lai F1 trên hạt
• 3.2.3. Tiêu chuẩn hạt giống và xây dựng vườn bảo mẫu sản xuất hạt dâu lai
• 3.3. Kết quả khảo nghiệm các giống dâu lai tam bội thô với một số điều kiện ngoại cảnh thuận
• 3.4. Kết quả nghiên cứu tính thích ứng của giống dâu lai VH17 tại vùng đồng bằng sông Hồng
• 3.5. Kết quả nghiên cứu ảnh hưởng của một số biện pháp kỹ thuật đến năng suất, chất lượng lá giống dâu lai VH17
• 3.5.1. Kết quả nghiên cứu xác định hiệu quả bón phân vô cơ NPK kết hợp với tưới nước ở vụ Xuân cho giống dâu lai VH17
• 3.5.2. Kết quả nghiên cứu biện pháp hạn chế bệnh bạc thau, gỉ sắt bằng phương pháp thu hoạch lá
• CÁC CÔNG TRÌNH ĐÃ CÔNG BỐ LIÊN QUAN ĐẾN LUẬN ÁN
• TÀI LIỆU THAM KHẢO
• PHỤ LỤC

Tóm tắt

I. Giới thiệu và tính cấp thiết của nghiên cứu

Nghiên cứu này tập trung vào chọn tạo giống dâu lai F1 tam bội thể phù hợp với điều kiện sinh thái của vùng đồng bằng sông Hồng. Mục tiêu chính là phát triển các giống dâu có năng suất và chất lượng lá cao, đáp ứng nhu cầu sản xuất nông nghiệp trong khu vực. Dâu lai F1 và tam bội thể là những công nghệ tiên tiến giúp cải thiện đặc tính di truyền của cây dâu, mang lại hiệu quả kinh tế cao. Nghiên cứu này cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc áp dụng kỹ thuật trồng dâu hiện đại để tối ưu hóa sản xuất.

1.1. Bối cảnh và nhu cầu

Vùng đồng bằng sông Hồng có tiềm năng lớn trong việc phát triển nghề trồng dâu nuôi tằm. Tuy nhiên, năng suất và chất lượng lá dâu hiện tại còn thấp do sử dụng các giống dâu cũ và kỹ thuật canh tác lạc hậu. Việc chọn tạo các giống dâu lai F1 tam bội thể sẽ giúp khắc phục những hạn chế này, đồng thời tăng cường khả năng thích ứng với điều kiện khí hậu và đất đai của khu vực.

1.2. Mục tiêu nghiên cứu

Nghiên cứu nhằm chọn tạo các giống dâu lai F1 tam bội thể có năng suất lá trên 33 tấn/ha/năm, chất lượng lá tốt, và khả năng chống chịu sâu bệnh cao. Đồng thời, nghiên cứu cũng tập trung vào việc phát triển các kỹ thuật trồng dâu phù hợp để nâng cao hiệu quả sản xuất.

II. Phương pháp và quy trình nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng các phương pháp hiện đại trong chọn tạo giống, bao gồm lai hữu tính và đánh giá đa dạng di truyền bằng chỉ thị phân tử RAPD. Quy trình nghiên cứu bao gồm việc lựa chọn vật liệu khởi đầu, lai tạo và chọn lọc các tổ hợp lai F1, cũng như đánh giá khả năng thích ứng của các giống dâu trong điều kiện thực tế tại vùng đồng bằng sông Hồng.

2.1. Lựa chọn vật liệu khởi đầu

Các giống dâu được lựa chọn làm vật liệu khởi đầu dựa trên các đặc điểm hình thái, năng suất lá, và khả năng chống chịu sâu bệnh. Quá trình này bao gồm việc đánh giá sự sai khác di truyền giữa các giống dâu để đảm bảo tính đa dạng và hiệu quả trong lai tạo.

2.2. Lai tạo và chọn lọc giống

Các tổ hợp lai F1 được tạo ra từ các giống dâu bố mẹ đã được lựa chọn. Quá trình chọn lọc dựa trên các tiêu chí như năng suất lá, chất lượng lá, và khả năng thích ứng với điều kiện sinh thái của vùng đồng bằng sông Hồng.

III. Kết quả và đánh giá

Nghiên cứu đã chọn tạo thành công các giống dâu lai F1 tam bội thể có năng suất lá cao và chất lượng tốt. Các giống này thể hiện khả năng thích ứng tốt với điều kiện khí hậu và đất đai của vùng đồng bằng sông Hồng, đồng thời có khả năng chống chịu sâu bệnh tốt. Các kỹ thuật trồng dâu được đề xuất cũng giúp tăng cường hiệu quả sản xuất và nâng cao chất lượng lá dâu.

3.1. Đánh giá năng suất và chất lượng

Các giống dâu lai F1 tam bội thể được đánh giá dựa trên năng suất lá, chất lượng lá, và khả năng chống chịu sâu bệnh. Kết quả cho thấy các giống này có năng suất lá đạt trên 33 tấn/ha/năm, chất lượng lá tốt, và khả năng chống chịu sâu bệnh cao.

3.2. Khả năng thích ứng

Các giống dâu được đánh giá khả năng thích ứng với điều kiện khí hậu và đất đai của vùng đồng bằng sông Hồng. Kết quả cho thấy các giống này có khả năng thích ứng tốt, đặc biệt là trong điều kiện ngập úng và nhiệt độ cao.

IV. Kết luận và đề xuất

Nghiên cứu đã chứng minh hiệu quả của việc chọn tạo các giống dâu lai F1 tam bội thể trong việc nâng cao năng suất và chất lượng lá dâu tại vùng đồng bằng sông Hồng. Các giống này không chỉ đáp ứng nhu cầu sản xuất nông nghiệp mà còn góp phần phát triển bền vững nghề trồng dâu nuôi tằm trong khu vực. Các kỹ thuật trồng dâu được đề xuất cần được áp dụng rộng rãi để tối ưu hóa sản xuất.

4.1. Ý nghĩa thực tiễn

Nghiên cứu mang lại ý nghĩa thực tiễn lớn trong việc cải thiện năng suất và chất lượng lá dâu, đồng thời góp phần phát triển bền vững nghề trồng dâu nuôi tằm tại vùng đồng bằng sông Hồng.

4.2. Hướng phát triển tương lai

Cần tiếp tục nghiên cứu và phát triển các giống dâu mới có khả năng thích ứng tốt hơn với điều kiện biến đổi khí hậu, đồng thời áp dụng các kỹ thuật trồng dâu tiên tiến để nâng cao hiệu quả sản xuất.