I. Tổng Quan Nghiên Cứu Chất Lượng HTTTKT Tại DNNVV Hà Nội
Ngày nay, Hệ thống thông tin kế toán (HTTTKT) đóng vai trò then chốt trong việc ra quyết định, hoạch định, và quản lý rủi ro cho doanh nghiệp. Nhiều quyết định quan trọng dựa trên thông tin từ HTTTKT. Các tổ chức ngày càng nhận thức tầm quan trọng của chất lượng thông tin, theo Wang và cộng sự (1998). Tuy nhiên, quá trình vận hành hệ thống cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro, ảnh hưởng đến tính chính xác và độ tin cậy. Thông tin kém chất lượng có thể gây tác động tiêu cực đến xã hội và hoạt động kinh doanh (Strong và cộng sự, 1997). Vì vậy, việc xác định các yếu tố ảnh hưởng đến chất lượng HTTTKT là rất cần thiết để kiểm soát rủi ro và nâng cao độ tin cậy. Theo Noravesh, H. báo cáo tài chính đóng vai trò là kênh chuyển thông tin hiệu quả cho những người bên ngoài cũng như bên trong tổ chức một cách đáng tin cậy và kịp thời. Do đó, việc nghiên cứu về HTTTKT tại DNNVV ở Hà Nội là vô cùng quan trọng.
1.1. Tầm Quan Trọng của HTTTKT đối với DNNVV
DNNVV chiếm phần lớn số lượng doanh nghiệp tại Hà Nội, đóng góp đáng kể vào nền kinh tế. Nghiên cứu này tập trung vào các yếu tố ảnh hưởng đến chất lượng HTTTKT tại các DNNVV, giúp các doanh nghiệp này cung cấp thông tin tài chính hữu ích cho việc ra quyết định kinh doanh. Số liệu thống kê đã cho thấy các DNNVV có vai trò đáng kể đối với nền kinh tế Việt Nam trong việc tạo việc làm, gia tăng thu nhập cho người lao động (Bộ kế hoạch đầu tư, 2017). Để hỗ trợ các DNNVV, về phía nhà nước cũng đã có nhiều văn bản quy định và hướng dẫn, ưu đãi nhằm tạo điều kiện cho các DNNVV tăng trưởng và phát triển như Luật hỗ trợ DNNVV năm 2017.
1.2. Mục Tiêu và Câu Hỏi Nghiên Cứu Chính
Nghiên cứu này hướng đến việc xác định các yếu tố ảnh hưởng đến chất lượng HTTTKT tại các DNNVV ở Hà Nội, đo lường mức độ ảnh hưởng của chúng, và đề xuất các khuyến nghị để nâng cao chất lượng HTTTKT. Các câu hỏi nghiên cứu chính bao gồm: (1) Những yếu tố nào ảnh hưởng đến chất lượng HTTTKT? (2) Mức độ ảnh hưởng và chiều tác động của các yếu tố này như thế nào? (3) Những khuyến nghị nào có thể giúp nâng cao chất lượng HTTTKT tại các DNNVV?
II. Thách Thức Vấn Đề Chất Lượng Hệ Thống Thông Tin Kế Toán
Quá trình vận hành Hệ thống thông tin kế toán tại các Doanh nghiệp nhỏ và vừa (DNNVV) ở Hà Nội đang đối mặt với nhiều thách thức. Sự thiếu hụt về nguồn lực tài chính và nhân lực, cùng với trình độ quản lý hạn chế và khả năng ứng dụng công nghệ thông tin trong kế toán còn yếu, ảnh hưởng đến khả năng cung cấp thông tin tài chính hữu ích cho việc ra quyết định kinh doanh. Theo Sở Kế hoạch và Đầu tư Hà Nội, 2020. DNNVV chiếm đến hơn 98% trong tổng số các doanh nghiệp, và đang gặp phải những khó khăn trong quá trình hoạt động sản xuất kinh doanh như các vấn đề về năng suất thấp, công nghệ lỗi thời, và những thiết hụt về nguồn lực tài chính và nhân lực. Do đó, việc cải thiện chất lượng HTTTKT là vô cùng quan trọng để nâng cao hiệu quả hoạt động của các DNNVV.
2.1. Rủi Ro Ảnh Hưởng Đến Độ Tin Cậy Thông Tin Kế Toán
Nghiên cứu cho thấy rằng việc thiếu kiểm soát nội bộ cũng như kế toán, báo cáo tài chính không chính xác, thông tin kế toán không đủ điều kiện để báo cáo tài chính đáng tin cậy và không thể sử dụng báo cáo để đưa ra quyết định tại các doanh nghiệp ở Indonesia. Vì thế chất lượng thông tin kế toán là vấn đề cực kỳ quan trọng vì nó ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng và hiệu quả quyết định của người sử dụng thông tin. Do đó việc xác định các nhân tố ảnh hưởng đến chất lượng của HTTTKT là vấn đề cấp thiết để tìm ra công cụ kiểm soát tốt nhất làm giảm rủi ro, gia tăng độ tin cậy thông tin.
2.2. Khó Khăn Trong Ứng Dụng Công Nghệ Thông Tin Kế Toán
Những tồn tại mà các DNNVV gặp phải xuất phát từ môi trường kinh doanh cũng như xuất phát từ phía nội tại quá trình quản lý kinh doanh của doanh nghiệp như trình độ quản lý, khả năng ứng dụng công nghệ thông tin trong kế toán, trình độ nhân lực… Chính vì vậy, nghiên cứu này tập trung vào các nhân tố ảnh hưởng đến chất lượng của HTTTKT tại các DNNVV tại Hà Nội.
III. Phương Pháp Đánh Giá Chất Lượng HTTTKT Tại DNNVV
Nghiên cứu này sử dụng kết hợp phương pháp nghiên cứu định tính và định lượng để đánh giá chất lượng HTTTKT tại DNNVV ở Hà Nội. Phương pháp định tính được sử dụng để xác định các yếu tố ảnh hưởng đến chất lượng HTTTKT. Nghiên cứu định lượng được thực hiện qua bảng câu hỏi khảo sát, thu thập dữ liệu từ các kế toán viên làm việc trong các doanh nghiệp tại Hà Nội. Dữ liệu thu thập được xử lý bằng phần mềm SPSS 25 để đánh giá độ tin cậy và kiểm định mô hình nghiên cứu.
3.1. Nghiên Cứu Định Tính Xác Định Các Yếu Tố Ảnh Hưởng
Nghiên cứu định tính: nhằm xác định các nhân tố ảnh hưởng đến chất lượng HTTTKT tại các DNNVV tại Hà Nội đồng thời xây dựng và hoàn thiện bảng phỏng vấn: từ mục tiêu ban đầu, dựa trên cơ sở lý thuyết, tác giả xây dựng bảng câu hỏi định tính. Tiếp đến sẽ phỏng vấn sâu với 30 đối tượng, kết cấu mẫu gồm chuyên gia, giảng viên giảng dạy về KTQT, Giám Đốc và Kế toán Trưởng các DN. Họ là những người thường xuyên quản lý về các vấn đề liên quan đến việc vận dụng KTQT nên những ý kiến từ họ sẽ là những thông tin thực tế hết sức quan trọng nhằm xây dựng bảng câu hỏi.
3.2. Nghiên Cứu Định Lượng Đo Lường Mức Độ Ảnh Hưởng
Nghiên cứu định lượng với kỹ thuật thu thập dữ liệu là phỏng vấn qua bảng câu hỏi đóng dựa trên quan điểm, ý kiến đánh giá của những kế toán viên làm việc trong các doanh nghiệp tại Hà Nội. Toàn bộ dữ liệu hồi đáp sẽ được xử lý với sự hỗ trợ của phần mềm SPSS 25. Thang đo sau khi được đánh giá bằng phương pháp hệ số tin cậy Cronbach‟s Alpha và phân tích nhân tố khám phá EFA, phân tích hồi quy tương quan được sử dụng để kiểm định mô hình nghiên cứu.
IV. Kết Quả Các Nhân Tố Tác Động Đến HTTTKT Tại Hà Nội
Nghiên cứu này xác định nhiều nhân tố ảnh hưởng đến chất lượng HTTTKT tại DNNVV ở Hà Nội, bao gồm: sự hỗ trợ của nhà quản lý, trình độ nhân viên kế toán, tuân thủ pháp luật, và ứng dụng công nghệ thông tin. Các nhân tố này có tác động trực tiếp đến tính chính xác, kịp thời, và độ tin cậy của thông tin kế toán. Theo kết quả nghiên cứu, sự hỗ trợ của nhà quản lý đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo chất lượng HTTTKT, tạo điều kiện cho nhân viên kế toán nâng cao trình độ chuyên môn và tuân thủ các quy định pháp luật.
4.1. Ảnh Hưởng của Sự Hỗ Trợ Quản Lý Đến Chất Lượng
Một nghiên cứu tiêu biểu liên quan đến chất lượng HTTTKT là nghiên cứu của Carolina (2014). Kết quả nghiên cứu cho thấy văn hóa tổ chức ảnh hưởng 55.45% đến chất lượng HTTTKT, trong khi đó cam kết tổ chức ảnh hưởng đến 62.17% và mức độ ảnh hưởng của cơ cấu tổ chức là 23.16%, mức độ ảnh hưởng của các nhân tố này không chỉ trong giai đoạn thiết kế phát triển mà cả trong giai đoạn ứng dụng HTTTKT.
4.2. Vai Trò của Trình Độ Nhân Viên Kế Toán
Nghiên cứu sử dụng phương pháp tổng hợp, phân tích lý thuyết và phương pháp phỏng vấn chuyên gia. Mục tiêu của phương pháp nghiên cứu định tính là tìm ra cách thức đo lường chất lượng HTTTKT và xác định các nhân tố ảnh hưởng đến chất lượng HTTTKT, gắn với các DN may Việt Nam. Kết quả nghiên cứu chỉ ra 3 nhân tố ảnh hưởng đến chất lượng HTTTKT, gồm: (i) Kiến thức của người làm kế toán; (ii) Kiến thức của nhà quản lý; (iii) Sự hỗ trợ của nhà quản lý.
V. Ứng Dụng Nâng Cao Chất Lượng Hệ Thống Thông Tin Kế Toán
Để nâng cao chất lượng HTTTKT tại các DNNVV ở Hà Nội, cần tăng cường sự tham gia của nhà quản trị trong quá trình thực hiện HTTTKT, nâng cao năng lực đội ngũ kế toán, gia tăng kiến thức kế toán của người quản lý, và khuyến khích sự cải tiến liên tục. Ngoài ra, việc gia tăng quản trị rủi ro và tuân thủ pháp luật cũng rất quan trọng. Từ đó đưa ra các khuyến nghị nhằm nâng cao chất lượng HTTTKT tại các DNNVV tại Hà Nội.
5.1. Tăng Cường Quản Trị Rủi Ro Và Tuân Thủ Pháp Luật
Nghiên cứu này tập trung vào các yếu tố ảnh hưởng đến chất lượng của HTTTKT tại các DNNVV tại Hà Nội, là loại hình doanh nghiệp chiếm đa số và chủ yếu trong nền kinh tể, đóng vai trò quan trọng. Chính vì vậy, việc thực hiện đề tài “Nghiên cứu các nhân tố ảnh hưởng đến chất lượng hệ thống thông tin kế toán tại các doanh nghiệp nhỏ và vừa tại Hà Nội” là rất cấp thiết. Nghiên cứu này tập trung vào các yếu tố ảnh hưởng đến chất lượng của HTTTKT tại các DNNVV tại Hà Nội, giúp các doanh nghiệp này cung cấp thông tin tài chính hữu ích cho việc ra quyết định kinh doanh.
5.2. Khuyến Khích Sự Tham Gia Của Nhà Quản Trị
Để giải quyết các mục tiêu đặt ra cho nghiên cứu thì các câu hỏi nghiên cứu được đặt ra là: - Các nhân tố nào ảnh hưởng đến chất lượng HTTTKT tại các DNNVV tại Hà Nội? - Mức độ ảnh hưởng và chiều tác động của các nhân tố ảnh hưởng đến chất lượng HTTTKT tại các DNNVV tại Hà Nội như thế nào? - Các khuyến nghị nào giúp nâng cao chất lượng HTTTKT tại các DNNVV tại Hà Nội?
VI. Kết Luận Tương Lai Nghiên Cứu Về Chất Lượng HTTTKT
Nghiên cứu này đã cung cấp cái nhìn tổng quan về các yếu tố ảnh hưởng đến chất lượng HTTTKT tại DNNVV ở Hà Nội. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều hạn chế và hướng nghiên cứu tiếp theo có thể tập trung vào việc mở rộng phạm vi nghiên cứu, áp dụng các mô hình nghiên cứu phức tạp hơn, và xem xét các yếu tố vĩ mô như chính sách của nhà nước và môi trường kinh doanh. Tương lai của HTTTKT là ngày càng phát triển, ứng dụng các công nghệ mới như trí tuệ nhân tạo và blockchain để nâng cao hiệu quả và độ tin cậy.
6.1. Hạn Chế Của Nghiên Cứu Và Hướng Phát Triển
Có thể thấy các công trình nghiên cứu ảnh hưởng của các nhân tố đến chất lượng hệ thống thông tin kế toán thường tập trung vào các yếu tố nội bộ của các doanh nghiệp. Các công trình nghiên cứu quốc tế thường đánh giá các nhân tố ảnh hưởng đến chất lượng thông tin kế toán thông qua trung gian chất lượng hệ thống thông tin kế toán.
6.2. Ứng Dụng Công Nghệ Mới Vào Hệ Thống Thông Tin Kế Toán
Trong tương lai việc ứng dụng các công nghệ như trí tuệ nhân tạo và blockchain sẽ là một hướng đi mới để nâng cao hiệu quả và độ tin cậy của Hệ thống thông tin kế toán.
