Nghiên Cứu Một Số Đặc Điểm Bệnh Viêm Ruột Truyền Nhiễm Do Parvovirus Ở Chó Tại Thái Bình

Bệnh Parvo ở chó được phát hiện lần đầu tiên vào năm 1977 tại Texas, Hoa Kỳ và nhanh chóng lan rộng ra toàn thế giới. Đến năm 1979, bệnh đã xuất hiện ở nhiều quốc gia, gây ra những đợt dịch lớn. Tại Việt Nam, bệnh được ghi nhận lần đầu tiên vào năm 1990 trên chó nghiệp vụ. Sự lây lan nhanh chóng của bệnh viêm ruột truyền nhiễm đã thúc đẩy các nhà khoa học nghiên cứu và tìm hiểu về virus gây bệnh, cũng như các biện pháp phòng ngừa và điều trị hiệu quả.

Parvovirus thuộc họ Parvoviridae, giống Parvovirus, loài Canine Parvovirus type 2. Virus có cấu trúc DNA đơn, không có vỏ bọc, đường kính khoảng 20nm. Parvovirus có sức đề kháng cao với môi trường bên ngoài, có thể tồn tại trong phân hơn 6 tháng ở nhiệt độ phòng. Virus nhân lên trong nhân tế bào và gây bệnh tích tế bào trên tế bào tim chó con hoặc tế bào ruột. Sự nhân lên của Parvovirus ở chó làm xuất hiện kháng thể gây ức chế phản ứng ngưng kết hồng cầu và phản ứng trung hòa huyết thanh.

Chó ở mọi lứa tuổi đều có thể mắc bệnh viêm ruột truyền nhiễm, nhưng chó con từ 6-12 tuần tuổi dễ mắc bệnh nhất do kháng thể mẹ truyền giảm. Bệnh lây lan nhanh chóng qua tiếp xúc trực tiếp với chó bệnh hoặc gián tiếp qua phân, dụng cụ chăn nuôi, và các vật trung gian khác. Mùa hè, khi thời tiết nóng ẩm, là điều kiện thuận lợi cho sự phát triển và lây lan của Parvovirus. Bệnh có thể gây ra tỷ lệ mắc bệnh lên đến 50% và tỷ lệ tử vong ở chó con từ 50-100%.

Các triệu chứng lâm sàng thường gặp của bệnh Parvo ở chó bao gồm: sốt cao, bỏ ăn, nôn mửa, tiêu chảy ra máu, mất nước, suy nhược và giảm số lượng bạch cầu. Chó bệnh thường lừ đừ, mệt mỏi, và có thể tử vong nhanh chóng nếu không được điều trị kịp thời. Mức độ nghiêm trọng của triệu chứng có thể khác nhau tùy thuộc vào độ tuổi, tình trạng miễn dịch và chủng virus gây bệnh.

Phương pháp chẩn đoán nhanh CPV (Canine Parvovirus One-step Test Kit) là một công cụ hữu ích để phát hiện Parvovirus trong phân chó. Phương pháp này nhanh chóng, dễ thực hiện và cho kết quả trong vòng vài phút. Tuy nhiên, độ nhạy và độ đặc hiệu của test nhanh có thể khác nhau tùy thuộc vào nhà sản xuất và chất lượng của kit. Kết quả âm tính giả có thể xảy ra nếu lượng virus trong phân quá thấp hoặc nếu chó đang ở giai đoạn sớm của bệnh.

Nghiên cứu tại Thái Bình đã tiến hành phân tích các chỉ tiêu sinh lý máu ở chó mắc bệnh viêm ruột truyền nhiễm. Kết quả cho thấy có sự thay đổi đáng kể về số lượng hồng cầu, bạch cầu và các chỉ số khác. Số lượng hồng cầu, thể tích khối hồng cầu, thể tích trung bình của hồng cầu, hàm lượng huyết sắc tố, số lượng bạch cầu, bạch cầu đa nhân trung tính ở chó mắc bệnh giảm. Bạch cầu đơn nhân ở chó mắc bệnh tăng. Những thay đổi này có thể giúp hỗ trợ chẩn đoán và đánh giá mức độ nghiêm trọng của bệnh.

Phác đồ điều trị hỗ trợ bệnh Parvo ở chó bao gồm: truyền dịch tĩnh mạch để bù nước và điện giải bị mất do nôn mửa và tiêu chảy. Sử dụng dung dịch Ringer Lactate hoặc NaCl 0.9% để truyền. Liều lượng và tốc độ truyền dịch cần được điều chỉnh dựa trên mức độ mất nước của chó. Sử dụng thuốc kháng sinh phổ rộng để ngăn ngừa nhiễm trùng thứ phát do vi khuẩn xâm nhập qua niêm mạc ruột bị tổn thương. Sử dụng thuốc chống nôn như Metoclopramide hoặc Ondansetron để giảm nôn mửa và cải thiện sự thoải mái cho chó.

Chó mắc bệnh Parvo thường bỏ ăn do nôn mửa và đau bụng. Cần cung cấp dinh dưỡng dễ tiêu hóa và giàu năng lượng để hỗ trợ quá trình phục hồi. Cho chó ăn thức ăn mềm, dễ tiêu, chia thành nhiều bữa nhỏ trong ngày. Có thể sử dụng thức ăn đặc biệt dành cho chó bệnh đường ruột. Đảm bảo chó luôn có nước sạch để uống. Vệ sinh sạch sẽ khu vực chó nằm để ngăn ngừa lây lan bệnh. Giữ ấm cho chó, đặc biệt là trong thời tiết lạnh.

Cần theo dõi chặt chẽ các triệu chứng lâm sàng của chó trong quá trình điều trị, bao gồm: thân nhiệt, tần số hô hấp, tần số tim mạch, mức độ nôn mửa và tiêu chảy. Định kỳ kiểm tra các chỉ tiêu sinh lý máu để đánh giá hiệu quả điều trị và điều chỉnh phác đồ nếu cần thiết. Nếu chó có dấu hiệu xấu đi, cần liên hệ ngay với bác sĩ thú y để được tư vấn và điều trị kịp thời.

Vaccine Parvo là biện pháp phòng ngừa hiệu quả nhất bệnh viêm ruột truyền nhiễm ở chó. Lịch tiêm phòng thường bắt đầu khi chó con được 6-8 tuần tuổi, tiêm nhắc lại sau 3-4 tuần cho đến khi chó được 16 tuần tuổi. Sau đó, tiêm nhắc lại hàng năm để duy trì khả năng bảo vệ. Việc tuân thủ đúng lịch tiêm phòng là rất quan trọng để đảm bảo chó được bảo vệ đầy đủ.

Vệ sinh môi trường sống của chó là một biện pháp quan trọng để ngăn ngừa lây lan bệnh Parvo. Thường xuyên lau dọn, khử trùng khu vực chó nằm, đồ chơi và bát ăn uống. Sử dụng các chất khử trùng có khả năng tiêu diệt Parvovirus, chẳng hạn như dung dịch thuốc tẩy pha loãng. Tránh cho chó tiếp xúc với phân chó lạ hoặc các khu vực có nguy cơ ô nhiễm cao.

Dinh dưỡng đóng vai trò quan trọng trong việc tăng cường hệ miễn dịch của chó và giúp chó chống lại bệnh tật. Cung cấp cho chó thức ăn chất lượng cao, giàu protein, vitamin và khoáng chất. Bổ sung các chất tăng cường miễn dịch như vitamin C, vitamin E và omega-3 fatty acids. Đảm bảo chó luôn có nước sạch để uống.

Nghiên cứu cho thấy chó ngoại có tỷ lệ mắc bệnh Parvo cao hơn chó nội. Điều này có thể do chó ngoại thường có hệ miễn dịch yếu hơn hoặc do chúng được nhập khẩu từ các khu vực có tỷ lệ mắc bệnh cao. Chó từ 6-12 tháng tuổi có tỷ lệ mắc bệnh cao nhất, có thể do chúng đang trong giai đoạn phát triển và hệ miễn dịch chưa hoàn thiện.

Tỷ lệ mắc bệnh Parvo giảm dần từ mùa xuân đến mùa đông. Điều này có thể do thời tiết nóng ẩm của mùa hè tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển và lây lan của Parvovirus. Vào mùa đông, thời tiết khô ráo và lạnh giá có thể làm giảm khả năng tồn tại của virus trong môi trường.

Chó đã tiêm vaccine có tỷ lệ mắc bệnh Parvo thấp hơn và tỷ lệ chữa khỏi cao hơn so với chó chưa tiêm vaccine. Điều này chứng tỏ vai trò quan trọng của vaccine trong việc bảo vệ chó khỏi bệnh viêm ruột truyền nhiễm. Việc tiêm phòng đầy đủ và đúng lịch là biện pháp phòng ngừa hiệu quả nhất.

Nghiên cứu đã xác định được tỷ lệ mắc bệnh Parvo ở chó tại Thái Bình, các yếu tố nguy cơ liên quan và hiệu quả của các biện pháp phòng ngừa và điều trị. Kết quả cho thấy chó ngoại, chó từ 6-12 tháng tuổi và chó chưa tiêm vaccine có nguy cơ mắc bệnh cao hơn. Việc tiêm phòng vaccine, vệ sinh môi trường sống và cung cấp dinh dưỡng đầy đủ là những biện pháp quan trọng để kiểm soát bệnh.

Cần tăng cường tuyên truyền, giáo dục về bệnh Parvo cho người nuôi chó, đặc biệt là về tầm quan trọng của việc tiêm phòng vaccine. Khuyến khích người nuôi chó tuân thủ đúng lịch tiêm phòng và thực hiện vệ sinh môi trường sống sạch sẽ. Nâng cao năng lực chẩn đoán và điều trị bệnh Parvo tại các phòng khám thú y. Nghiên cứu và phát triển các phác đồ điều trị hiệu quả hơn.

Cần tiếp tục nghiên cứu về sự biến đổi của Parvovirus và hiệu quả của các loại vaccine khác nhau. Nghiên cứu về các yếu tố di truyền ảnh hưởng đến khả năng mắc bệnh Parvo ở chó. Nghiên cứu về các biện pháp điều trị mới, chẳng hạn như sử dụng kháng thể đơn dòng hoặc liệu pháp gen.