Nghiên cứu ảnh hưởng của mật độ cấy và phương pháp trừ cỏ đến sinh trưởng và năng suất lúa BC15 canh tác theo phương pháp SRI tại huyện Thanh Ba, tỉnh Phú Thọ

• Tác giả: Đinh Viết Hoàng
• Người hướng dẫn: PGS. Hoàng Văn Phụ
• Trường học: Đại học Thái Nguyên
• Chuyên ngành: Khoa học cây trồng
• Đề tài: Nghiên Cứu Ảnh Hưởng Mật Độ Cấy Và Phương Pháp Trừ Cỏ Đến Năng Suất Lúa BC15 Theo SRI Tại Thanh Ba, Phú Thọ
• Loại tài liệu: luận văn thạc sĩ
• Năm xuất bản: 2013
• Địa điểm: Thái Nguyên

• LỜI CAM ĐOAN
• LỜI CẢM ƠN
• MỞ ĐẦU
• 0.1. Mục đích, yêu cầu nghiên cứu
• 0.2. Yêu cầu nghiên cứu
• 0.3. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn
• 0.3.1. Ý nghĩa khoa học
• 0.3.2. Ý nghĩa thực tiễn
• 1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN TÀI LIỆU
• 1.1. Cơ sở khoa học của đề tài
• 1.2. Các nghiên cứu về mật độ cấy
• 1.2.1. Mật độ ảnh hưởng tới sự sinh trưởng, năng suất và chất lượng lúa
• 1.2.2. Các nghiên cứu mật độ cấy trên thế giới
• 1.2.3. Các nghiên cứu về mật độ ở Việt Nam
• 1.3. Các nghiên cứu về tác hại và biện pháp phòng trừ cỏ dại
• 1.3.1. Tác hại của cỏ dại
• 1.3.2. Các phương pháp trừ cỏ
• 1.4. Lịch sử SRI
• 1.5. Các nguyên tắc của SRI
• 1.6. Tình hình ứng dụng SRI trên thế giới
• 2. CHƯƠNG 2: ĐỐI TƯỢNG, NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 2.1. Đối tượng nghiên cứu
• 2.2. Địa điểm và thời gian nghiên cứu
• 2.3. Nội dung nghiên cứu
• 2.4. Phương pháp nghiên cứu
• 2.4.1. Phương pháp bố trí thí nghiệm
• 2.4.2. Điều kiện thí nghiệm
• 2.4.3. Phương pháp lấy mẫu theo dõi và các chỉ tiêu theo dõi
• 2.4.4. Chỉ tiêu về thời gian sinh trưởng
• 2.4.5. Các chỉ tiêu về khả năng đẻ nhánh
• 2.4.6. Khả năng tích lũy vật chất khô
• 2.4.7. Chỉ tiêu về sự phát triển của bộ rễ
• 2.4.8. Chỉ tiêu dung trọng đất
• 2.4.9. Các chỉ tiêu chống chịu
• 2.4.10. Chỉ tiêu về năng suất và các yếu tố cấu thành năng suất
• 2.4.11. Phương pháp xử lí số liệu
• 3. CHƯƠNG 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN
• 3.1. Ảnh hưởng của phương pháp trừ cỏ và mật độ đến thời gian sinh trưởng của giống lúa BC 15
• 3.2. Ảnh hưởng của mật độ cấy và phương pháp trừ cỏ đến khả năng đẻ nhánh của giống lúa BC 15
• 3.3. Ảnh hưởng của mật độ cấy và phương pháp trừ cỏ đến sự phát triển của bộ rễ giống lúa BC 15
• 3.4. Ảnh hưởng của mật độ cấy và phương pháp trừ cỏ đến số rễ trên khóm
• 3.5. Ảnh hưởng của mật độ cấy và phương pháp trừ cỏ đến chiều dài rễ trên khóm của giống lúa BC 15
• 3.6. Ảnh hưởng của mật độ cấy và phương pháp trừ cỏ đến đường kính rễ
• 3.7. Ảnh hưởng của mật độ cấy và phương pháp trừ cỏ đến trọng lượng khô rễ ở các thời kỳ
• 3.8. Ảnh hưởng của mật độ cấy và phương pháp trừ cỏ đến dung trọng đất
• 3.9. Ảnh hưởng của mật độ cấy và phương pháp trừ cỏ đến dung trọng đất ở vụ mùa 2012
• 3.10. Ảnh hưởng của mật độ cấy và phương pháp trừ cỏ đến dung trọng đất ở vụ xuân 2013
• 3.11. Ảnh hưởng của mật độ cấy và phương pháp trừ cỏ đến chất khô/ khóm giống lúa BC 15
• 3.12. Ảnh hưởng của mật độ cấy và phương pháp trừ cỏ đến chất khô ở vụ mùa 2012
• 3.13. Ảnh hưởng của mật độ cấy và phương pháp trừ cỏ đến chất khô ở vụ xuân 2013
• 3.14. Ảnh hưởng mật độ cấy và phương pháp trừ cỏ đến khả năng chống chịu giống lúa BC15
• 3.15. Ảnh hưởng của mật độ cấy và phương pháp trừ cỏ đến yếu tố cấu thành năng suất và năng suất của giống lúa BC 15
• 3.16. Ảnh hưởng của mật độ cấy và phương pháp trừ cỏ đến yếu tố cấu thành năng suất và năng suất ở vụ mùa 2012
• 3.17. Ảnh hưởng của mật độ cấy và phương pháp trừ cỏ đến yếu tố cấu thành năng suất và năng suất ở vụ xuân 2013
• KẾT LUẬN VÀ ĐỀ NGHỊ
• TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Mật độ cấy lúa

Mật độ cấy lúa là yếu tố kỹ thuật quan trọng ảnh hưởng trực tiếp đến sinh trưởng, năng suất và chất lượng lúa. Nghiên cứu chỉ ra rằng mật độ cấy cao làm giảm khả năng đẻ nhánh, tăng tỷ lệ hạt lép và giảm năng suất. Ngược lại, mật độ thưa giúp cây lúa phát triển tốt hơn nhưng có thể dẫn đến số bông/m2 thấp. Kỹ thuật trồng lúa theo SRI (System of Rice Intensification) khuyến nghị mật độ cấy hợp lý để tối ưu hóa năng suất. Tại Thanh Ba, Phú Thọ, việc áp dụng mật độ cấy phù hợp đã giúp tăng năng suất lúa BC15 đáng kể.

1.1. Ảnh hưởng của mật độ cấy

Mật độ cấy ảnh hưởng đến khả năng quang hợp, đẻ nhánh và chống chịu sâu bệnh của lúa. Cấy quá dày làm giảm ánh sáng và dinh dưỡng, dẫn đến cây lúa yếu và dễ bị sâu bệnh tấn công. Ngược lại, cấy thưa giúp cây lúa phát triển mạnh nhưng có thể không đạt được số bông/m2 cần thiết. Nghiên cứu tại Thanh Ba cho thấy mật độ cấy 30-40 khóm/m2 là tối ưu cho giống lúa BC15.

1.2. Kỹ thuật canh tác lúa

Kỹ thuật canh tác lúa theo SRI tập trung vào việc giảm mật độ cấy, sử dụng mạ non và quản lý nước hiệu quả. Phương pháp này giúp tăng năng suất lúa BC15 tại Phú Thọ thông qua việc cải thiện khả năng đẻ nhánh và giảm tỷ lệ hạt lép. Nghiên cứu cũng chỉ ra rằng việc áp dụng SRI giúp giảm chi phí sản xuất và tăng hiệu quả kinh tế.

II. Phương pháp trừ cỏ

Phương pháp trừ cỏ là yếu tố quan trọng trong quản lý cỏ và tăng năng suất lúa. Nghiên cứu tại Thanh Ba cho thấy việc sử dụng thuốc trừ cỏ quá mức gây ảnh hưởng xấu đến môi trường và sức khỏe người nông dân. Phương pháp canh tác theo SRI khuyến khích sử dụng các biện pháp trừ cỏ thân thiện với môi trường như làm cỏ thủ công hoặc sử dụng máy sục bùn. Các phương pháp này không chỉ hiệu quả mà còn giúp duy trì nông nghiệp bền vững.

2.1. Tác hại của cỏ dại

Cỏ dại là kẻ thù số 1 của nông dân, gây thiệt hại lớn về năng suất và kinh tế. Nghiên cứu chỉ ra rằng cỏ dại cạnh tranh dinh dưỡng, ánh sáng và nước với cây lúa, dẫn đến giảm năng suất. Tại Thanh Ba, việc quản lý cỏ dại hiệu quả đã giúp tăng năng suất lúa BC15 lên 10-15%.

2.2. Biện pháp trừ cỏ hiệu quả

Các biện pháp trừ cỏ hiệu quả bao gồm làm cỏ thủ công, sử dụng máy sục bùn và áp dụng thuốc trừ cỏ hợp lý. Nghiên cứu tại Phú Thọ cho thấy việc kết hợp các phương pháp này giúp giảm chi phí và tăng hiệu quả trừ cỏ. Phương pháp canh tác theo SRI cũng khuyến khích sử dụng các biện pháp trừ cỏ thân thiện với môi trường.

III. Năng suất lúa BC15

Năng suất lúa BC15 được cải thiện đáng kể nhờ áp dụng mật độ cấy và phương pháp trừ cỏ phù hợp. Nghiên cứu tại Thanh Ba cho thấy việc áp dụng SRI giúp tăng năng suất lúa lên 9-15%. Các yếu tố cấu thành năng suất như số bông/m2, số hạt/bông và trọng lượng hạt đều được cải thiện. Đánh giá năng suất cho thấy mật độ cấy 30-40 khóm/m2 và phương pháp trừ cỏ thủ công là tối ưu cho giống lúa BC15.

3.1. Yếu tố cấu thành năng suất

Các yếu tố cấu thành năng suất bao gồm số bông/m2, số hạt/bông và trọng lượng hạt. Nghiên cứu tại Thanh Ba cho thấy mật độ cấy và phương pháp trừ cỏ ảnh hưởng trực tiếp đến các yếu tố này. Việc áp dụng SRI giúp tăng số bông/m2 và giảm tỷ lệ hạt lép, từ đó tăng năng suất lúa BC15.

3.2. Ứng dụng thực tiễn

Nghiên cứu này có ý nghĩa thực tiễn lớn trong việc hoàn thiện quy trình canh tác lúa tại Phú Thọ. Việc xác định mật độ cấy và phương pháp trừ cỏ phù hợp giúp nông dân tăng năng suất và giảm chi phí sản xuất. Nghiên cứu nông nghiệp này cũng là tài liệu tham khảo quan trọng cho các nghiên cứu sau này.