I. Tổng quan tài liệu và cơ sở lý luận
Phần này trình bày tổng quan về các nghiên cứu liên quan đến ảnh hưởng đô thị hóa đến bảo tồn di sản văn hóa, đặc biệt là tại Cố đô Huế. Các khái niệm cơ bản như đô thị hóa, bảo tồn di sản, và công nghệ viễn thám được phân tích chi tiết. Các phương pháp nghiên cứu sử dụng GIS và viễn thám để đánh giá tác động của quá trình đô thị hóa cũng được đề cập. Phần này cung cấp nền tảng lý thuyết cho việc phân tích sâu hơn trong các chương tiếp theo.
1.1. Khái niệm cơ bản
Các khái niệm như đô thị hóa, bảo tồn di sản, và công nghệ viễn thám được định nghĩa và phân tích. Đô thị hóa được xem là quá trình mở rộng không gian đô thị, trong khi bảo tồn di sản liên quan đến việc duy trì các giá trị văn hóa và lịch sử. Công nghệ viễn thám và GIS là công cụ quan trọng để theo dõi và đánh giá các thay đổi này.
1.2. Phương pháp nghiên cứu
Các phương pháp nghiên cứu bao gồm sử dụng ảnh vệ tinh đa thời gian và GIS để phân tích sự biến động của lớp phủ/sử dụng đất (LCLU). Các thuật toán như SVM (Support Vector Machine) được áp dụng để nâng cao độ chính xác trong phân loại dữ liệu.
II. Phân tích quá trình đô thị hóa và bảo tồn di sản
Phần này tập trung vào việc phân tích quá trình đô thị hóa tại Cố đô Huế và tác động của nó đến bảo tồn di sản văn hóa. Các dữ liệu viễn thám và GIS được sử dụng để đánh giá sự mở rộng không gian đô thị và sự phân mảnh cảnh quan. Các chỉ số như Urbanization Intensity Index (UII) và Risk to Outstanding Universal Value (ROUV) được tính toán để đánh giá mức độ rủi ro đối với giá trị nổi bật toàn cầu của di sản.
2.1. Phân tích không gian đô thị
Sử dụng ảnh vệ tinh đa thời gian, nghiên cứu đã phân tích sự mở rộng không gian đô thị tại Cố đô Huế từ năm 1968 đến 2020. Các khu vực có mật độ xây dựng cao và thấp được xác định, cùng với xu hướng mở rộng theo các hướng khác nhau.
2.2. Đánh giá rủi ro đối với di sản
Các chỉ số ROUV được tính toán để đánh giá mức độ rủi ro đối với giá trị nổi bật toàn cầu của Cố đô Huế. Kết quả cho thấy sự gia tăng rủi ro trong các giai đoạn đô thị hóa mạnh mẽ, đặc biệt là từ năm 1995 đến 2016.
III. Ứng dụng công nghệ viễn thám và GIS
Phần này trình bày việc ứng dụng công nghệ viễn thám và GIS trong nghiên cứu. Các phương pháp xử lý dữ liệu ảnh vệ tinh và tích hợp thông tin bối cảnh được sử dụng để phân tích lớp phủ/sử dụng đất (LCLU). Các chỉ số cảnh quan như LPI (Largest Patch Index) và SHDI (Shannon’s Diversity Index) được tính toán để đánh giá sự phân mảnh cảnh quan.
3.1. Xử lý dữ liệu viễn thám
Các phương pháp xử lý ảnh vệ tinh bao gồm hiệu chỉnh khí quyển, hình học, và trộn ảnh theo phương pháp UNB. Các dữ liệu sau xử lý được sử dụng để phân loại LCLU và đánh giá sự biến động không gian.
3.2. Phân tích cảnh quan
Các chỉ số cảnh quan như LPI, SHDI, và PAFRAC được tính toán để đánh giá sự phân mảnh và đa dạng của cảnh quan. Kết quả cho thấy sự gia tăng phân mảnh cảnh quan do quá trình đô thị hóa.
IV. Kết luận và kiến nghị
Phần này tổng hợp các kết quả nghiên cứu và đưa ra các kiến nghị cho việc bảo tồn di sản tại Cố đô Huế. Nghiên cứu khẳng định tầm quan trọng của công nghệ viễn thám và GIS trong việc theo dõi và đánh giá tác động của đô thị hóa. Các kiến nghị bao gồm việc tăng cường quản lý đô thị và áp dụng các công nghệ hiện đại để bảo vệ di sản văn hóa.
4.1. Kết luận
Nghiên cứu đã chứng minh rằng quá trình đô thị hóa có tác động đáng kể đến bảo tồn di sản tại Cố đô Huế. Việc sử dụng công nghệ viễn thám và GIS đã cung cấp cơ sở khoa học vững chắc cho việc đánh giá và quản lý di sản.
4.2. Kiến nghị
Các kiến nghị bao gồm việc tăng cường quản lý đô thị, áp dụng các công nghệ hiện đại như GIS và viễn thám, và xây dựng các chính sách bảo tồn di sản hiệu quả hơn.
