Tái thiết nước Mỹ 1863-1877: Luận án tiến sĩ

LỜI CAM ĐOAN

LỜI CẢM ƠN

MỞ ĐẦU

1. Lý do chọn đề tài

2. Mục đích và nhiệm vụ

3. Đối tƣợng, phạm vi nghiên cứu

4. Phƣơng pháp luận và phƣơng pháp nghiên cứu

5. Đóng góp của luận án

6. Bố cục của luận án

1. CHƢƠNG 1: TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU VẤN ĐỀ

1.1. Những công trình về lịch sử Mỹ có liên quan đến vấn đề nghiên cứu

1.1.1. Công trình của các học giả trong nước

1.1.2. Công trình của các học giả nước ngoài

1.2. Những công trình đề cập trực tiếp đến thời kỳ Tái thiết (1863 - 1877)

1.2.1. Công trình của học giả trong nước

1.2.2. Công trình của học giả nước ngoài

1.3. Nhận xét về tình hình nghiên cứu

1.4. Những vấn đề luận án tập trung giải quyết

2. CHƢƠNG 2: BỐI CẢNH CỦA QUÁ TRÌNH TÁI THIẾT NƢỚC MỸ (1863 - 1877)

2.1. Tình hình quốc tế và khu vực

2.1.1. Tình hình quốc tế

2.1.2. Tình hình khu vực

2.2. Sự khác biệt giữa hai miền Nam - Bắc

2.2.1. Sự khác biệt về kinh tế

2.2.2. Sự khác biệt về văn hóa - xã hội

2.2.3. Sự khác biệt về chính trị

2.3. Vấn đề mở rộng chế độ nô lệ

2.4. Nội chiến (1861-1865) và những yêu cầu đặt ra cho quá trình Tái thiết

2.4.1. Quá trình ly khai của miền Nam và Nội chiến bùng nổ

2.4.2. Hệ quả chiến tranh và những yêu cầu Tái thiết

2.5. Tiểu kết chƣơng 2

3. CHƢƠNG 3: QUÁ TRÌNH TIẾN HÀNH CÔNG CUỘC TÁI THIẾT (1863 - 1877)

3.1. Tái thiết dƣới thời Tổng thống Lincoln (1863 - 1865)

3.1.1. Tuyên bố giải phóng nô lệ (1863)

3.1.2. Tuyên bố Ân xá và Tái thiết (Kế hoạch 10%)

3.1.3. Quá trình thực hiện kế hoạch của Lincoln

3.1.4. Phản ứng của Quốc hội Cấp tiến

3.2. Tái thiết dƣới thời Tổng thống Andrew Johnson (1865 - 1867)

3.2.1. Kế hoạch “Phục hồi” (Restoration)

3.2.2. Quá trình thực thi kế hoạch của Johnson

3.2.3. Phản ứng của Quốc hội Cấp tiến

3.3. Tái thiết dƣới sự chỉ đạo của Quốc hội cấp tiến (1867 - 1876)

3.3.1. Kế hoạch Tái thiết của Quốc hội

3.3.2. Tổng thống Johnson bị luận tội

3.3.3. Thiết lập chính quyền Cấp tiến ở miền Nam

3.3.4. Phản ứng của người da trắng miền Nam

3.3.5. Thỏa ƣớc 1877 và kết thúc quá trình Tái thiết (1876 - 1877)

3.3.5.1. Sự khủng hoảng của đảng Cộng hòa

3.3.5.2. Miền Bắc thay đổi thái độ với công cuộc Tái thiết

3.3.5.3. Cuộc bầu cử năm 1876 và bản Thỏa hiệp năm 1877

3.3.5.4. Miền Nam dưới thời kỳ “cứu thoát”

3.4. Tiểu kết chƣơng 3

4. CHƢƠNG 4: NHỮNG KẾT QUẢ, ĐẶC ĐIỂM VÀ TÁC ĐỘNG CỦA QUÁ TRÌNH TÁI THIẾT (1863 - 1877)

4.1. Những kết quả của quá trình Tái thiết (1863 - 1877)

4.1.1. Xác lập lại địa vị pháp lý của 11 bang ly khai

4.1.2. Sửa đổi và hoàn thiện hệ thống Hiến pháp

4.1.3. Phục hồi kinh tế, hàn gắn vết thương chiến tranh

4.1.4. Thiết lập hệ thống tổ chức lao động mới

4.1.5. Phát triển giáo dục và các dịch vụ công

4.2. Những hạn chế của quá trình Tái thiết

4.2.1. Kinh tế miền Nam chưa đạt được mục tiêu phát triển đề ra

4.2.2. Tình trạng tham nhũng diễn ra phổ biến

4.2.3. Chưa giải quyết triệt để những vấn đề của người Mỹ gốc Phi

4.2.4. Sự thất bại của các phong trào xã hội khác

4.3. Đặc điểm của quá trình Tái thiết (1863 - 1877)

4.3.1. Quá trình Tái thiết được coi là một cuộc cách mạng chính trị - xã hội trong lịch sử nước Mỹ

4.3.2. Quá trình Tái thiết (1863-1877) là tập hợp những thử nghiệm chính trị khác nhau, thậm chí đối lập nhau

4.3.3. Quá trình Tái thiết diễn ra dưới sự chi phối mạnh mẽ của Đảng Cộng hòa, đặc biệt là phái Cấp tiến trong Đảng

4.3.4. Vai trò tích cực, chủ động của người Mỹ gốc Phi trong quá trình Tái thiết

4.4. Tác động của quá trình Tái thiết (1863 - 1877)

4.4.1. Trên lĩnh vực chính trị

4.4.2. Trên lĩnh vực kinh tế

4.4.3. Trên lĩnh vực xã hội

4.5. Tiểu kết chƣơng 4

TÀI LIỆU THAM KHẢO

PHỤ LỤC

I. Giới thiệu về quá trình Tái thiết nước Mỹ 1863 1877

Quá trình Tái thiết nước Mỹ diễn ra từ năm 1863 đến 1877, đánh dấu một giai đoạn quan trọng trong lịch sử quốc gia này. Nền tảng của quá trình này là cuộc Chiến tranh Nội chiến Mỹ (1861-1865), đã dẫn đến sự ly khai của 11 bang miền Nam và việc thành lập chính phủ riêng. Sau khi chiến tranh kết thúc, nước Mỹ phải đối mặt với thách thức lớn trong việc khôi phục và tái cấu trúc các bang này trong khuôn khổ Chính quyền Liên bang. Quá trình này không chỉ đơn thuần là phục hồi mà còn là một cuộc cách mạng chính trị - xã hội nhằm thiết lập một hệ thống mới, bao gồm việc xóa bỏ chế độ nô lệ và đảm bảo quyền công dân cho người Mỹ gốc Phi. Sự phức tạp của quá trình Tái thiết thể hiện qua các kế hoạch khác nhau của các Tổng thống như Abraham Lincoln và Andrew Johnson cũng như sự can thiệp của Quốc hội.

II. Bối cảnh lịch sử và chính trị của Tái thiết

Bối cảnh lịch sử của Tái thiết được hình thành từ những khác biệt sâu sắc giữa miền Bắc và miền Nam. Tình hình kinh tế, chính trị và xã hội của hai miền có sự phân hóa rõ rệt. Miền Bắc phát triển công nghiệp trong khi miền Nam chủ yếu dựa vào nông nghiệp và chế độ nô lệ. Cuộc Chiến tranh Nội chiến không chỉ là cuộc xung đột quân sự mà còn là sự đấu tranh về tư tưởng giữa hai hệ thống kinh tế và xã hội. Sau chiến tranh, các bang miền Nam phải đối mặt với việc khôi phục kinh tế và xã hội trong bối cảnh phải xóa bỏ chế độ nô lệ. Điều này tạo ra những yêu cầu mới cho quá trình Tái thiết, yêu cầu một hệ thống chính trị mới có thể bảo đảm quyền lợi cho mọi công dân, đặc biệt là người Mỹ gốc Phi.

III. Các giai đoạn của quá trình Tái thiết

Quá trình Tái thiết được chia thành nhiều giai đoạn, mỗi giai đoạn có những đặc điểm và thách thức riêng. Dưới sự lãnh đạo của Tổng thống Lincoln, việc ban hành Tuyên bố giải phóng nô lệ vào năm 1863 là một bước ngoặt quan trọng, xác định hướng đi cho chính sách Tái thiết. Sau khi Lincoln bị ám sát, Tổng thống Andrew Johnson tiếp tục thực hiện kế hoạch nhưng gặp phải nhiều phản đối từ Quốc hội. Giai đoạn tiếp theo, Quốc hội Cấp tiến đã can thiệp mạnh mẽ vào quá trình này, thiết lập các chính sách nhằm đảm bảo quyền lợi cho người Mỹ gốc Phi và thiết lập chính quyền mới ở miền Nam. Sự phức tạp trong các kế hoạch Tái thiết và các phản ứng từ phía người dân miền Nam đã tạo ra nhiều biến động trong chính trị Mỹ.

IV. Kết quả và tác động của quá trình Tái thiết

Quá trình Tái thiết đã đạt được một số thành tựu quan trọng, như việc xác lập lại địa vị pháp lý của 11 bang ly khai và sửa đổi Hiến pháp Mỹ với các bản tu chính án 13, 14 và 15. Những thay đổi này không chỉ khôi phục sự thống nhất của quốc gia mà còn mở đường cho việc xác lập quyền công dân cho người Mỹ gốc Phi. Tuy nhiên, quá trình này cũng ghi nhận nhiều hạn chế, bao gồm tình trạng tham nhũng và việc không giải quyết triệt để các vấn đề của người da đen. Hệ quả của Tái thiết vẫn còn ảnh hưởng đến xã hội Mỹ hiện đại, đặc biệt là trong các phong trào Dân quyền sau này. Những vấn đề như phân biệt chủng tộc và quyền lợi của người Mỹ gốc Phi vẫn tiếp tục là những thách thức lớn cho xã hội Mỹ.

Luận án tiến sĩ về quá trình tái thiết nước Mỹ từ 1863 đến 1877