Nâng cao năng lực cạnh tranh trong đấu thầu xây lắp tại Tập đoàn Quốc tế Đông Á

• Tác giả: Vũ Lê Phương
• Người hướng dẫn: TS. Tạ Văn Phấn
• Trường học: Trường Đại học Thủy lợi
• Chuyên ngành: Quản lý xây dựng
• Đề tài: Nâng cao năng lực cạnh tranh trong đấu thầu xây lắp tại Tập đoàn Quốc tế Đông Á
• Loại tài liệu: luận văn thạc sĩ
• Năm xuất bản: 2017
• Địa điểm: Hà Nội

• LỜI CAM ĐOAN
• LỜI CẢM ƠN
• PHẦN MỞ ĐẦU
• 0.1. Tính cấp thiết của đề tài nghiên cứu
• 0.2. Mục đích nghiên cứu đề tài
• 0.3. Cách tiếp cận và phương pháp nghiên cứu
• 0.4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của đề tài
• 0.4.1. Đối tượng nghiên cứu của đề tài
• 0.4.2. Phạm vi nghiên cứu của đề tài
• 0.5. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài
• 0.5.1. Ý nghĩa khoa học của đề tài
• 0.5.2. Ý nghĩa thực tiễn của đề tài
• 0.6. Kết quả dự kiến đạt được
• 0.7. Nội dung của luận văn
• 1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ CÔNG TÁC ĐẤU THẦU
• 1.1. Tổng quan về công tác đấu thầu
• 1.2. Sự hình thành và phát triển của đấu thầu trên thế giới
• 1.3. Sự phát triển của đấu thầu ở Việt Nam trong những năm qua
• 1.4. Đấu thầu và các khái niệm liên quan. Vai trò của Đấu thầu trong hoạt động xây dựng
• 1.5. Cơ sở pháp lý trong công tác đấu thầu
• 1.5.1. Hệ thống văn bản pháp luật trước khi có Luật đấu thầu 2005
• 1.5.2. Hệ thống văn bản pháp luật hướng dẫn, thi hành Luật đấu thầu 2005
• 1.6. Những tồn tại trong hệ thống văn bản pháp lý về đấu thầu
• 1.7. Những điểm mới trong luật đấu thầu 2013
• 1.8. Các vấn đề liên quan đến đấu thầu
• 1.9. Quản lý nhà nước về đấu thầu trong xây dựng
• 1.10. Quá trình áp dụng các hình thức đấu thầu trong xây dựng
• 1.11. Các phương thức đấu thầu
• 1.12. Các hình thức đấu thầu theo phạm vi đấu thầu
• 1.13. Các hành vi bị cấm trong đấu thầu. Quyền và nghĩa vụ của Nhà thầu
• 1.14. Những tồn tại, hạn chế trong đấu thầu xây dựng
• 2. CHƯƠNG 2: CƠ SỞ KHOA HỌC VỀ CẠNH TRANH TRONG CÔNG TÁC ĐẤU THẦU
• 2.1. Cơ sở lý luận và khoa học về cạnh tranh trong công tác đấu thầu
• 2.2. Cạnh tranh trong đấu thầu
• 2.3. Tiếp cận và phân loại cạnh tranh trong đấu thầu
• 2.4. Khả năng và phương thức cạnh tranh trong đấu thầu của DNXD
• 2.5. Các tiêu chí đánh giá khả năng cạnh tranh trong đấu thầu của DNXD
• 2.6. Những nhân tố ảnh hưởng đến năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp trong đấu thầu xây lắp
• 2.6.1. Nhóm nhân tố bên trong doanh nghiệp tham gia đấu thầu xây lắp
• 2.6.2. Nhóm nhân tố bên ngoài doanh nghiệp
• 2.7. Một số bài học về nâng cao năng lực cạnh tranh
• 3. CHƯƠNG 3: MỘT SỐ GIẢI PHÁP NÂNG CAO NĂNG LỰC ĐẤU THẦU XÂY LẮP CỦA TẬP ĐOÀN QUỐC TẾ ĐÔNG Á
• 3.1. Tổng quan về mô hình hoạt động của Tập đoàn Quốc tế Đông Á
• 3.1.1. Giới thiệu chung về Tập đoàn Quốc tế Đông Á. Mô hình tổ chức hoạt động
• 3.1.2. Ngành nghề kinh doanh
• 3.2. Thực trạng về công tác đấu thầu của Tập đoàn Quốc tế Đông Á
• 3.2.1. Kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh của Công ty
• 3.2.2. Kết quả đấu thầu của Công ty CP Tập đoàn Quốc tế Đông Á trong thời gian qua
• 3.2.3. Giới thiệu một số công trình Công ty đã trúng thầu trong thời gian qua
• 3.3. Đánh giá các yếu tố ảnh hưởng đến khả năng cạnh tranh trong đấu thầu xây lắp của Tập đoàn Quốc tế Đông Á
• 3.3.1. Năng lực kinh nghiệm thi công
• 3.3.2. Năng lực cạnh tranh về chất lượng thi công
• 3.3.3. Năng lực cạnh tranh về máy móc thi công
• 3.3.4. Năng lực cạnh tranh về tiến độ thi công
• 3.3.5. Năng lực cạnh tranh về nguồn nhân lực
• 3.3.6. Năng lực cạnh tranh về tài chính
• 3.3.7. Năng lực cạnh tranh về giá dự thầu
• 3.4. Phân tích các tồn tại làm ảnh hưởng đến khả năng cạnh tranh trong đấu thầu xây lắp của Tập đoàn Quốc tế Đông Á
• 3.4.1. Phân tích nhóm những nhân tố nội tại
• 3.4.2. Phân tích nhóm những nhân tố bên ngoài
• 3.5. Đánh giá những cơ hội và thách thức đối với Công ty
• 3.6. Đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh, xây dựng thương hiệu trong công tác đấu thầu xây lắp của Tập đoàn Quốc tế Đông Á trong giai đoạn 2016 – 2020
• 3.6.1. Sự cần thiết phải nâng cao năng lực cạnh tranh trong đấu thầu xây lắp
• 3.6.2. Nhóm giải pháp tăng cường nội lực Công ty
• KẾT LUẬN CHƯƠNG 3
• KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
• TÀI LIỆU THAM KHẢO
• DANH MỤC HÌNH VẼ
• DANH MỤC BẢNG BIỂU
• DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT

I. Tổng Quan Đấu Thầu Xây Lắp Nâng Cao Năng Lực Cạnh Tranh

Đấu thầu xây lắp đóng vai trò then chốt trong sự phát triển của ngành xây dựng và kinh tế quốc dân. Các công trình xây dựng không chỉ nâng cao đời sống vật chất, tinh thần mà còn tác động đến văn hóa, nghệ thuật, và môi trường. Trong bối cảnh hội nhập kinh tế, các doanh nghiệp xây dựng (nhà thầu) phải cạnh tranh gay gắt để giành được các dự án. Đấu thầu là một hình thức cạnh tranh công khai, minh bạch, và bình đẳng. Để thành công, nhà thầu cần trang bị năng lực tài chính, kinh nghiệm, nhân sự, máy móc, và uy tín. Doanh nghiệp không ngừng hoàn thiện sẽ bắt kịp sự phát triển và tồn tại trong thị trường khốc liệt. Thị trường xây dựng Việt Nam ngày càng hoàn thiện về Luật Đấu thầu, đòi hỏi các doanh nghiệp phải tuân thủ nghiêm ngặt và đáp ứng các tiêu chuẩn khắt khe để gia tăng cơ hội trúng thầu, đặc biệt trong bối cảnh cạnh tranh đấu thầu ngày càng gia tăng.

1.1. Lịch Sử Hình Thành và Phát Triển Đấu Thầu Toàn Cầu

Đấu thầu là một hình thức mua bán có lịch sử lâu đời. Cùng với sự phát triển của sản xuất hàng hóa, đấu thầu ngày càng hoàn thiện. Các nước tư bản phát triển như Mỹ, Đức, Pháp, Ý áp dụng rộng rãi đấu thầu cho các công trình công cộng. Vào thập kỷ 70, 80 của thế kỷ trước, nhiều nước đang phát triển sử dụng đấu thầu để mua máy móc thiết bị. Ngân hàng Thế giới (WB) đánh giá trong những năm 60, 70, vốn đầu tư nước ngoài chiếm từ 10 - 20% tổng vốn đầu tư và phần lớn vốn này sử dụng đấu thầu. Khoảng 80% cuộc mua bán máy móc thiết bị ở các nước đang phát triển được thực hiện thông qua phương thức đấu thầu, minh chứng cho sự phổ biến của hoạt động đấu thầu.

1.2. Quá Trình Phát Triển Đấu Thầu Xây Lắp ở Việt Nam

Trước đây, việc đầu tư được thực hiện theo kế hoạch hàng năm, không có đấu thầu. Từ những năm 1989-1990, khi nền kinh tế chuyển sang cơ chế thị trường, đấu thầu trở thành yêu cầu tất yếu. “Điều lệ quản lý đầu tư và xây dựng” năm 1990 xác định đấu thầu là yêu cầu cần thiết. Năm 1994, Bộ Xây dựng ban hành “Quy chế Đấu thầu xây lắp”, song chỉ hạn chế trong lĩnh vực xây lắp và chủ yếu trong ngành xây dựng. Các dự án sử dụng vốn vay của WB, ADB đấu thầu theo quy định của nhà tài trợ. Để quản lý đấu thầu thống nhất, năm 1991, Thủ tướng Chính phủ thành lập Hội đồng xét thầu quốc gia phê duyệt kết quả đấu thầu dự án lớn. Năm 1996, Chính phủ ban hành “Quy chế Đấu thầu”, đánh dấu bước tiến mới trong công tác quản lý, tạo hành lang pháp lý cho việc lựa chọn nhà thầu. Theo đó, Quy chế đấu thầu tạo ra sự công bằng và cạnh tranh giữa các nhà thầu.

II. Phân Tích Thách Thức Giảm Năng Lực Cạnh Tranh Đấu Thầu

Thị trường xây lắp ngày càng cạnh tranh khốc liệt. Các doanh nghiệp xây dựng phải đối mặt với nhiều thách thức, bao gồm: Sự thay đổi của chính sách, sự phát triển của công nghệ, và yêu cầu ngày càng cao của khách hàng. Để đối phó với những thách thức này, các doanh nghiệp cần phải nâng cao năng lực cạnh tranh của mình. Việc này đòi hỏi các doanh nghiệp phải cải thiện năng lực tài chính, năng lực kinh nghiệm, năng lực nhân sự, và năng lực máy móc. Đồng thời, các doanh nghiệp cũng cần phải xây dựng uy tín trên thị trường và đáp ứng các tiêu chuẩn về kỹ thuật, chất lượng, giá cả, và tiến độ thi công. Việc phân tích các thách thức trong đấu thầu là bước quan trọng để đưa ra các giải pháp hiệu quả.

2.1. Những Tồn Tại Hạn Chế Trong Đấu Thầu Xây Dựng Hiện Nay

Mặc dù Luật Đấu thầu đã được ban hành và sửa đổi nhiều lần, vẫn còn tồn tại những hạn chế nhất định. Các quy định chưa thực sự rõ ràng, gây khó khăn cho việc thực hiện. Tình trạng thông thầu, dàn xếp kết quả đấu thầu vẫn còn diễn ra. Năng lực của một số nhà thầu còn hạn chế, không đáp ứng được yêu cầu của dự án. Việc quản lý, giám sát đấu thầu còn lỏng lẻo, dẫn đến sai phạm. Các hạn chế này làm giảm tính cạnh tranh và hiệu quả của đấu thầu. Do đó, cần có các giải pháp để khắc phục những tồn tại trong đấu thầu.

2.2. Nhóm Nhân Tố Bên Trong Ảnh Hưởng Năng Lực Cạnh Tranh

Các nhân tố bên trong doanh nghiệp có ảnh hưởng lớn đến năng lực cạnh tranh trong đấu thầu xây lắp. Năng lực tài chính quyết định khả năng đầu tư vào công nghệ, máy móc, và nhân sự. Kinh nghiệm thi công các dự án tương tự là một lợi thế lớn. Đội ngũ nhân sự chất lượng cao, có kinh nghiệm, và được đào tạo bài bản là yếu tố then chốt. Máy móc thiết bị hiện đại, đầy đủ giúp nâng cao năng suất và chất lượng thi công. Uy tín của doanh nghiệp trên thị trường cũng đóng vai trò quan trọng. Việc cải thiện các nhân tố nội tại giúp nâng cao năng lực cạnh tranh.

III. Giải Pháp Chính Nâng Cao Năng Lực Đấu Thầu Xây Lắp

Để nâng cao năng lực cạnh tranh trong đấu thầu xây lắp, cần thực hiện đồng bộ nhiều giải pháp. Các giải pháp này bao gồm: Tăng cường năng lực tài chính, nâng cao năng lực kinh nghiệm, phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, đầu tư vào máy móc thiết bị hiện đại, và xây dựng uy tín trên thị trường. Đồng thời, cần phải cải thiện quy trình đấu thầu, tăng cường kiểm soát chất lượng, và giảm thiểu chi phí. Các giải pháp này cần được thực hiện một cách bài bản và có hệ thống để đạt được hiệu quả cao nhất. Việc áp dụng các giải pháp nâng cao năng lực sẽ giúp doanh nghiệp tăng cơ hội trúng thầu.

3.1. Tăng Cường Năng Lực Tài Chính Cho Doanh Nghiệp Xây Lắp

Năng lực tài chính là yếu tố quan trọng để đảm bảo khả năng thực hiện dự án. Doanh nghiệp cần tăng cường năng lực tài chính thông qua việc tăng vốn điều lệ, huy động vốn từ các nguồn khác nhau, và quản lý tài chính hiệu quả. Cần phải có kế hoạch tài chính rõ ràng, kiểm soát dòng tiền chặt chẽ, và quản lý rủi ro tài chính. Việc đảm bảo nguồn vốn ổn định giúp doanh nghiệp tự tin tham gia đấu thầu và thực hiện dự án đúng tiến độ. Tăng cường năng lực tài chính tạo nền tảng vững chắc cho sự phát triển bền vững.

3.2. Phát Triển Nguồn Nhân Lực Chất Lượng Cao Đấu Thầu

Nguồn nhân lực là yếu tố then chốt để đảm bảo chất lượng và hiệu quả của dự án. Doanh nghiệp cần phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao thông qua việc tuyển dụng nhân tài, đào tạo và bồi dưỡng kiến thức, kỹ năng cho nhân viên. Cần xây dựng môi trường làm việc chuyên nghiệp, tạo cơ hội phát triển cho nhân viên, và có chính sách đãi ngộ hợp lý. Việc có đội ngũ nhân viên giỏi, nhiệt huyết, và có kinh nghiệm giúp doanh nghiệp nâng cao năng lực cạnh tranh. Đầu tư vào phát triển nguồn nhân lực là đầu tư cho tương lai.

3.3. Đầu Tư Máy Móc Thiết Bị Hiện Đại Nâng Cao Năng Suất

Máy móc thiết bị hiện đại giúp nâng cao năng suất và chất lượng thi công. Doanh nghiệp cần đầu tư vào máy móc thiết bị hiện đại, đồng bộ, và phù hợp với yêu cầu của dự án. Cần có kế hoạch bảo trì, bảo dưỡng máy móc thiết bị định kỳ để đảm bảo hoạt động ổn định. Việc sử dụng công nghệ mới trong thi công cũng giúp nâng cao hiệu quả và giảm chi phí. Đầu tư máy móc hiện đại là yếu tố quan trọng để nâng cao năng lực cạnh tranh.

IV. Kinh Nghiệm Thực Tiễn Áp Dụng Giải Pháp Tại Đông Á Group

Tập đoàn Quốc tế Đông Á (Đông Á Group) là một doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực xây lắp. Để nâng cao năng lực cạnh tranh trong đấu thầu, Đông Á Group đã thực hiện nhiều giải pháp, bao gồm: Tăng cường năng lực tài chính, nâng cao năng lực kinh nghiệm, phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, đầu tư vào máy móc thiết bị hiện đại, và xây dựng uy tín trên thị trường. Kết quả là, Đông Á Group đã trúng thầu nhiều dự án lớn, khẳng định vị thế của mình trên thị trường. Kinh nghiệm của Đông Á Group là một bài học quý giá cho các doanh nghiệp khác. Việc áp dụng các kinh nghiệm đấu thầu thành công giúp nâng cao khả năng cạnh tranh.

4.1. Giới Thiệu Về Tập Đoàn Quốc Tế Đông Á và Hoạt Động

Công ty Cổ phần Tập đoàn Quốc tế Đông Á, tiền thân là Công ty Cổ phần Quốc tế Đông Á, được thành lập ngày 05/05/2006. Công ty hoạt động chủ yếu trong lĩnh vực Tư vấn, khảo sát, thiết kế, thi công các công trình: Giao thông, thủy lợi, xây dựng. Trong thời gian qua Công ty là nhà thầu được Trường Đại học Thủy lợi tin tưởng giao nhiệm vụ thi công Gói thầu số 06 - ĐHTL: Thi công xây lắp hạ tầng. Bằng năng lực kinh nghiệm và trách nhiệm trong việc góp phần vào sự phát triển của Trường Đại học Thủy lợi Công ty đã hoàn thành và đưa công trình vào sử dụng đáp ứng kỳ vọng của lãnh đạo Trường Đại học Thủy lợi và Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn. Đây là giới thiệu về Tập đoàn Đông Á và các hoạt động xây lắp chính.

4.2. Phân Tích Thực Trạng Năng Lực Cạnh Tranh Đấu Thầu Của Đông Á

Đông Á Group có năng lực kinh nghiệm thi công tốt, năng lực cạnh tranh về chất lượng thi công, năng lực cạnh tranh về máy móc thi công, năng lực cạnh tranh về tiến độ thi công, năng lực cạnh tranh về nguồn nhân lực, năng lực cạnh tranh về tài chính và năng lực cạnh tranh về giá dự thầu. Tuy nhiên, vẫn còn một số tồn tại làm ảnh hưởng đến khả năng cạnh tranh, bao gồm: Thiếu chiến lược đấu thầu rõ ràng, quy trình đấu thầu chưa thực sự hiệu quả, và thiếu thông tin về đối thủ cạnh tranh. Phân tích thực trạng cạnh tranh giúp Đông Á Group tìm ra điểm mạnh và điểm yếu.

V. Định Hướng Tương Lai Phát Triển Bền Vững Trong Đấu Thầu

Để phát triển bền vững trong đấu thầu xây lắp, các doanh nghiệp cần phải có tầm nhìn dài hạn và chiến lược rõ ràng. Cần phải liên tục đổi mới, sáng tạo, và áp dụng công nghệ mới. Cần phải xây dựng mối quan hệ tốt với khách hàng, đối tác, và cộng đồng. Cần phải tuân thủ pháp luật, bảo vệ môi trường, và đóng góp vào sự phát triển của xã hội. Các doanh nghiệp phát triển bền vững sẽ có lợi thế cạnh tranh lớn và tồn tại lâu dài trên thị trường. Xây dựng định hướng phát triển bền vững giúp doanh nghiệp trường tồn.

5.1. Cơ Hội và Thách Thức Đối Với Tập Đoàn Quốc Tế Đông Á

Đông Á Group có nhiều cơ hội để phát triển trong tương lai, bao gồm: Sự tăng trưởng của thị trường xây dựng, sự phát triển của công nghệ, và sự hỗ trợ của chính phủ. Tuy nhiên, cũng có nhiều thách thức, bao gồm: Sự cạnh tranh gay gắt, sự thay đổi của chính sách, và yêu cầu ngày càng cao của khách hàng. Để tận dụng cơ hội và vượt qua thách thức, Đông Á Group cần phải có chiến lược phù hợp. Phân tích cơ hội và thách thức giúp Đông Á Group đưa ra quyết định sáng suốt.

5.2. Kiến Nghị Giải Pháp Nâng Cao Năng Lực Cạnh Tranh Bền Vững

Để nâng cao năng lực cạnh tranh bền vững, Đông Á Group cần thực hiện một số kiến nghị sau: Xây dựng chiến lược đấu thầu rõ ràng, cải thiện quy trình đấu thầu, thu thập thông tin về đối thủ cạnh tranh, tăng cường kiểm soát chất lượng, giảm thiểu chi phí, xây dựng mối quan hệ tốt với khách hàng, đối tác, và cộng đồng. Thực hiện các giải pháp bền vững giúp Đông Á Group phát triển lâu dài.

Tổng quan nghiên cứu

Hoạt động xây dựng đóng vai trò then chốt trong phát triển kinh tế xã hội của Việt Nam, đặc biệt trong bối cảnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. Theo ước tính, ngành xây dựng chiếm tỷ trọng lớn trong tổng sản phẩm quốc nội, góp phần nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của người dân. Trong nền kinh tế thị trường hội nhập, cạnh tranh giữa các doanh nghiệp xây dựng ngày càng gay gắt, đặc biệt trong công tác đấu thầu xây lắp – một hình thức cạnh tranh công khai, minh bạch và bình đẳng. Mục tiêu của nghiên cứu là đề xuất các giải pháp nâng cao năng lực cạnh tranh trong đấu thầu xây lắp tại Tập đoàn Quốc tế Đông Á, một doanh nghiệp có hơn 10 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực xây dựng giao thông, thủy lợi và hạ tầng.

Phạm vi nghiên cứu tập trung vào hoạt động đấu thầu xây lắp của Tập đoàn từ năm 2008 đến nay, với định hướng phát triển đến năm 2020. Nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc giúp doanh nghiệp nâng cao khả năng trúng thầu, từ đó khẳng định vị thế trên thị trường xây dựng trong điều kiện hội nhập kinh tế quốc tế. Các số liệu cụ thể về kết quả đấu thầu, năng lực tài chính, máy móc thiết bị và nguồn nhân lực của Tập đoàn được thu thập và phân tích nhằm làm rõ thực trạng và đề xuất giải pháp phù hợp.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên hai khung lý thuyết chính: lý thuyết cạnh tranh trong đấu thầu và mô hình đánh giá năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp xây dựng. Các khái niệm trọng tâm bao gồm:

• Cạnh tranh trong đấu thầu xây lắp: quá trình các doanh nghiệp xây dựng cạnh tranh để giành quyền thực hiện dự án thông qua các tiêu chí như kinh nghiệm, năng lực tài chính, tiến độ thi công và giá dự thầu.
• Năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp xây dựng: tổng hợp các năng lực nội tại như tài chính, kỹ thuật, công nghệ, nhân lực và khả năng tổ chức quản lý nhằm tạo lợi thế cạnh tranh.
• Phương thức đấu thầu: bao gồm đấu thầu rộng rãi, hạn chế, chỉ định thầu, chào hàng cạnh tranh và mua sắm trực tiếp, mỗi phương thức có đặc điểm và phạm vi áp dụng riêng.
• Tiêu chí đánh giá hồ sơ dự thầu: tập trung vào chất lượng công trình, giá cả, tiến độ thi công và uy tín nhà thầu.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp tổng hợp, phân tích số liệu thứ cấp thu thập từ Tập đoàn Quốc tế Đông Á trong giai đoạn 2014-2016, bao gồm báo cáo tài chính, kết quả đấu thầu, danh sách máy móc thiết bị và nhân sự chủ chốt. Cỡ mẫu nghiên cứu là toàn bộ các gói thầu xây lắp mà Tập đoàn tham gia trong giai đoạn này.

Phương pháp chọn mẫu là phương pháp phi xác suất, tập trung vào các dự án tiêu biểu để phân tích sâu. Các phương pháp phân tích bao gồm thống kê mô tả, so sánh tỷ lệ trúng thầu, phân tích SWOT và phương pháp chuyên gia để đánh giá năng lực cạnh tranh và đề xuất giải pháp. Timeline nghiên cứu kéo dài từ năm 2016 đến 2017, với các giai đoạn thu thập dữ liệu, phân tích và đề xuất giải pháp.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Năng lực tài chính ổn định: Báo cáo tài chính giai đoạn 2014-2016 cho thấy doanh thu của Tập đoàn tăng trưởng trung bình khoảng 12% mỗi năm, với nguồn vốn và hạn mức tín dụng đủ đáp ứng các dự án lớn. Tỷ lệ thắng thầu đạt khoảng 65%, cao hơn mức trung bình ngành xây dựng trong nước.

2. Năng lực thi công và máy móc thiết bị: Tập đoàn sở hữu hệ thống máy móc thi công hiện đại, đáp ứng tốt yêu cầu kỹ thuật của các gói thầu. Tỷ lệ máy móc sử dụng hiệu quả đạt trên 80%, góp phần nâng cao tiến độ thi công và chất lượng công trình.

3. Nguồn nhân lực chất lượng cao: Danh sách cán bộ chủ chốt và công nhân lành nghề cho thấy Tập đoàn có đội ngũ nhân sự chuyên môn cao, được đào tạo bài bản. Tỷ lệ cán bộ tham gia đào tạo nâng cao năng lực đấu thầu chiếm khoảng 70% tổng số cán bộ chủ chốt.

4. Tồn tại trong công tác đấu thầu: Một số hạn chế được phát hiện như hồ sơ mời thầu chưa đồng bộ, thủ tục hành chính phức tạp, và tỷ lệ chỉ định thầu còn cao, chiếm khoảng 30% tổng số gói thầu. Ngoài ra, việc lập hồ sơ dự thầu còn mang tính hình thức, chưa phản ánh đúng năng lực thực tế của nhà thầu.

Thảo luận kết quả

Nguyên nhân của những tồn tại trên xuất phát từ hạn chế về năng lực quản lý, thiếu sự cập nhật kịp thời các quy định pháp luật về đấu thầu, cũng như sự phụ thuộc vào đơn vị tư vấn đấu thầu. So với các nghiên cứu trong ngành, kết quả này tương đồng với thực trạng chung của nhiều doanh nghiệp xây dựng trong nước, đặc biệt là ở các địa phương có mức độ cạnh tranh thấp hơn.

Việc sở hữu nguồn lực tài chính và máy móc thiết bị hiện đại giúp Tập đoàn có lợi thế cạnh tranh về tiến độ và chất lượng thi công. Tuy nhiên, để nâng cao tỷ lệ trúng thầu, Tập đoàn cần cải thiện quy trình lập hồ sơ dự thầu, tăng cường đào tạo nhân sự chuyên môn và áp dụng công nghệ thông tin trong quản lý đấu thầu.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ tăng trưởng doanh thu, bảng so sánh tỷ lệ trúng thầu theo từng năm và sơ đồ phân bổ nguồn lực máy móc, nhân sự để minh họa rõ nét hơn các phát hiện.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Tăng cường đào tạo và nâng cao năng lực nhân sự: Tổ chức các khóa đào tạo chuyên sâu về pháp luật đấu thầu, kỹ năng lập hồ sơ dự thầu và quản lý dự án cho cán bộ chủ chốt và nhân viên. Mục tiêu nâng tỷ lệ cán bộ được đào tạo lên 90% trong vòng 2 năm. Chủ thể thực hiện: Ban lãnh đạo Tập đoàn phối hợp với các đơn vị đào tạo chuyên ngành.

2. Cải tiến quy trình lập hồ sơ dự thầu: Xây dựng bộ quy trình chuẩn hóa hồ sơ dự thầu, đảm bảo tính minh bạch, đầy đủ và phản ánh đúng năng lực thực tế của Tập đoàn. Thời gian triển khai trong 12 tháng, nhằm giảm thiểu sai sót và tăng khả năng trúng thầu. Chủ thể thực hiện: Phòng Quản lý dự án và Phòng Đấu thầu.

3. Đầu tư nâng cấp hệ thống máy móc thiết bị: Tiếp tục bổ sung và hiện đại hóa máy móc thi công, ưu tiên các thiết bị công nghệ cao để nâng cao năng suất và chất lượng thi công. Mục tiêu tăng tỷ lệ sử dụng máy móc hiệu quả lên 90% trong 3 năm tới. Chủ thể thực hiện: Ban Quản lý đầu tư và Phòng Kỹ thuật.

4. Ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý đấu thầu: Triển khai hệ thống đấu thầu điện tử nhằm đơn giản hóa thủ tục hành chính, tăng tính minh bạch và giảm thời gian xử lý hồ sơ. Thời gian thực hiện dự kiến 18 tháng. Chủ thể thực hiện: Ban Công nghệ thông tin phối hợp với Phòng Đấu thầu.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Ban lãnh đạo và quản lý doanh nghiệp xây dựng: Giúp hiểu rõ các yếu tố ảnh hưởng đến năng lực cạnh tranh trong đấu thầu, từ đó xây dựng chiến lược phát triển phù hợp.

2. Cán bộ chuyên trách đấu thầu và quản lý dự án: Cung cấp kiến thức chuyên sâu về quy trình, tiêu chí đánh giá và các phương pháp nâng cao hiệu quả đấu thầu.

3. Các nhà nghiên cứu và sinh viên ngành quản lý xây dựng, kinh tế xây dựng: Là tài liệu tham khảo quý giá về lý thuyết và thực tiễn đấu thầu xây lắp tại Việt Nam.

4. Cơ quan quản lý nhà nước về xây dựng và đấu thầu: Hỗ trợ đánh giá thực trạng và đề xuất chính sách nhằm hoàn thiện pháp luật và nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước trong lĩnh vực đấu thầu xây dựng.

Câu hỏi thường gặp

1. Năng lực cạnh tranh trong đấu thầu xây lắp được đánh giá dựa trên những tiêu chí nào?
   Năng lực cạnh tranh được đánh giá qua các tiêu chí chính gồm kinh nghiệm thi công, năng lực tài chính, tiến độ thi công và giá dự thầu. Ví dụ, Tập đoàn Quốc tế Đông Á đã nâng tỷ lệ trúng thầu lên 65% nhờ cải thiện các tiêu chí này.

2. Tại sao việc cải tiến quy trình lập hồ sơ dự thầu lại quan trọng?
   Quy trình lập hồ sơ dự thầu chuẩn hóa giúp đảm bảo tính minh bạch, giảm thiểu sai sót và phản ánh đúng năng lực thực tế, từ đó tăng khả năng trúng thầu. Nhiều doanh nghiệp gặp khó khăn do hồ sơ không đầy đủ hoặc không phù hợp với yêu cầu.

3. Làm thế nào để nâng cao năng lực nhân sự trong công tác đấu thầu?
   Đào tạo chuyên sâu về pháp luật đấu thầu, kỹ năng lập hồ sơ và quản lý dự án là cách hiệu quả. Tập đoàn đã tổ chức các khóa đào tạo nâng cao năng lực cho 70% cán bộ chủ chốt, góp phần cải thiện kết quả đấu thầu.

4. Ứng dụng công nghệ thông tin có tác động như thế nào đến công tác đấu thầu?
   Đấu thầu điện tử giúp đơn giản hóa thủ tục, tăng tính minh bạch và giảm thời gian xử lý hồ sơ, đồng thời hạn chế tiêu cực và nâng cao hiệu quả quản lý. Đây là xu hướng được nhiều doanh nghiệp và cơ quan quản lý áp dụng.

5. Những tồn tại phổ biến trong công tác đấu thầu xây lắp hiện nay là gì?
   Các tồn tại gồm thủ tục hành chính phức tạp, tỷ lệ chỉ định thầu cao, hồ sơ mời thầu chưa đồng bộ và hồ sơ dự thầu mang tính hình thức. Những vấn đề này làm giảm tính cạnh tranh và hiệu quả của hoạt động đấu thầu.

Kết luận

• Nghiên cứu đã hệ thống hóa lý luận về đấu thầu và năng lực cạnh tranh trong lĩnh vực xây lắp, làm rõ các tiêu chí và nhân tố ảnh hưởng.
• Đánh giá thực trạng năng lực đấu thầu của Tập đoàn Quốc tế Đông Á cho thấy nhiều điểm mạnh về tài chính, máy móc và nhân lực, nhưng cũng còn tồn tại hạn chế trong quy trình và thủ tục.
• Đề xuất các giải pháp cụ thể nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh, bao gồm đào tạo nhân sự, cải tiến quy trình, đầu tư thiết bị và ứng dụng công nghệ thông tin.
• Nghiên cứu có thể được áp dụng làm cơ sở cho các doanh nghiệp xây dựng khác trong việc nâng cao hiệu quả đấu thầu.
• Các bước tiếp theo là triển khai các giải pháp đề xuất trong giai đoạn 2017-2020, đồng thời tiếp tục theo dõi, đánh giá và điều chỉnh để phù hợp với thực tiễn thị trường.

Quý độc giả và các doanh nghiệp xây dựng được khuyến khích áp dụng các kết quả nghiên cứu nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh và phát triển bền vững trong lĩnh vực đấu thầu xây lắp.