Tổng quan nghiên cứu

Quản trị chuỗi cung ứng (SCM) đã trở thành một lĩnh vực trọng yếu trong quản lý doanh nghiệp hiện đại, đặc biệt trong bối cảnh cạnh tranh toàn cầu ngày càng gay gắt. Tại Việt Nam, ngành dược phẩm đang phát triển mạnh mẽ với sự gia tăng nhu cầu tiêu thụ thuốc và sản phẩm y tế. Công ty Liên doanh Dược phẩm Sanofi-Aventis Việt Nam, với hơn 30 năm hoạt động, là một trong những doanh nghiệp đi đầu trong việc áp dụng các giải pháp quản trị chuỗi cung ứng nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động. Nghiên cứu tập trung vào việc đánh giá thực trạng công tác quản trị chuỗi cung ứng tại Sanofi-Aventis Việt Nam, từ đó đề xuất các giải pháp nâng cao hiệu quả công tác này.

Mục tiêu nghiên cứu là phân tích các hoạt động chính trong chuỗi cung ứng của công ty, bao gồm lập kế hoạch, tìm nguồn hàng, sản xuất, giao hàng và xử lý hàng trả về, đồng thời đánh giá hiệu quả và những hạn chế hiện tại. Phạm vi nghiên cứu tập trung vào hoạt động của công ty tại TP. Hồ Chí Minh trong giai đoạn 2004-2006, dựa trên số liệu doanh thu và cơ cấu tổ chức nhân sự. Ý nghĩa nghiên cứu thể hiện qua việc cung cấp các giải pháp thiết thực giúp doanh nghiệp giảm chi phí, nâng cao năng lực cạnh tranh và đáp ứng tốt hơn nhu cầu thị trường, góp phần phát triển bền vững ngành dược phẩm Việt Nam.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên các lý thuyết và mô hình quản trị chuỗi cung ứng hiện đại, trong đó:

  • Lý thuyết quản trị chuỗi cung ứng (SCM): SCM được định nghĩa là quá trình lập kế hoạch, thực hiện và kiểm soát các hoạt động trong chuỗi cung ứng nhằm thỏa mãn yêu cầu khách hàng với chi phí tối ưu nhất. SCM bao gồm quản lý các mối quan hệ giữa nhà cung cấp, nhà sản xuất, nhà phân phối và khách hàng cuối cùng.

  • Mô hình ba quy trình lớn trong SCM: Bao gồm quản trị quan hệ khách hàng (CRM), quản trị chuỗi cung ứng nội bộ (ISCM) và quản trị quan hệ với nhà cung cấp (SRM). Mỗi quy trình đảm nhận vai trò kết nối các hoạt động kinh doanh, từ tạo nhu cầu, lập kế hoạch sản xuất đến quản lý nhà cung cấp.

  • Khái niệm về hiệu quả chuỗi cung ứng: Đo lường qua các chỉ số như chi phí toàn chuỗi, mức độ sẵn sàng phục vụ khách hàng, chất lượng sản phẩm và thời gian giao hàng. Hiệu quả chuỗi cung ứng được xem là khả năng tối đa hóa giá trị gia tăng trong khi giảm thiểu chi phí và rủi ro.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp kết hợp giữa thu thập dữ liệu thứ cấp và phân tích định lượng, định tính:

  • Nguồn dữ liệu: Số liệu doanh thu, cơ cấu nhân sự, báo cáo hoạt động sản xuất kinh doanh của Công ty Sanofi-Aventis Việt Nam giai đoạn 2004-2006; tài liệu pháp luật liên quan đến ngành dược phẩm; các báo cáo nội bộ về hoạt động SCM.

  • Phương pháp phân tích: Phân tích mô tả thực trạng tổ chức và hoạt động chuỗi cung ứng, đánh giá hiệu quả qua các chỉ số KPI, so sánh với các chuẩn mực ngành và nghiên cứu tương tự. Phân tích SWOT được áp dụng để xác định điểm mạnh, điểm yếu, cơ hội và thách thức trong công tác SCM của công ty.

  • Timeline nghiên cứu: Thu thập và xử lý dữ liệu trong vòng 6 tháng, từ tháng 1 đến tháng 6 năm 2007, bao gồm khảo sát thực tế tại công ty, phỏng vấn các bộ phận liên quan và tổng hợp báo cáo.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Tổ chức nhân sự chuỗi cung ứng: Công ty có tổng số 430 lao động, trong đó 70% là lao động phổ thông, 30% có trình độ đại học và trung cấp. Bộ phận chuỗi cung ứng gồm các phòng mua hàng, logistics, phân phối và phát triển thị trường, tuy nhiên các bộ phận này hoạt động khá phân tán, chưa thực sự liên kết chặt chẽ. (Bảng cơ cấu nhân sự năm 2006)

  2. Hiệu quả hoạt động SCM: Doanh thu công ty tăng trưởng ổn định qua các năm với tỷ lệ tăng trưởng lần lượt là 14,9%, 15,3% và 15,6% trong giai đoạn 2004-2006. Chuỗi cung ứng đảm bảo cung cấp hàng hóa đầy đủ, giao hàng trong vòng 24 giờ theo đơn đặt hàng, đáp ứng tốt nhu cầu thị trường. Tuy nhiên, hoạt động lập kế hoạch và giao hàng còn chưa đồng bộ, dẫn đến tồn kho cao và chi phí lưu kho tăng. (Bảng kết quả kinh doanh 2004-2006)

  3. Quy trình lập kế hoạch và dự báo nhu cầu: Công ty sử dụng phần mềm Manugistic để dự báo nhu cầu dựa trên số liệu bán hàng và các yếu tố thị trường. Tuy nhiên, số liệu dự báo chưa được phối hợp chặt chẽ với bộ phận marketing và bán hàng, dẫn đến sai lệch trong kế hoạch cung ứng, ảnh hưởng đến hiệu quả hoạt động.

  4. Hoạt động mua hàng và quản lý nhà cung cấp: Phòng mua hàng chịu trách nhiệm tìm kiếm, lựa chọn và đánh giá nhà cung cấp nguyên liệu, vật tư. Công tác kiểm soát chất lượng nguyên liệu đầu vào được thực hiện nghiêm ngặt với quy trình thẩm định và kiểm nghiệm mẫu. Tuy nhiên, việc phối hợp giữa các phòng ban trong chuỗi cung ứng còn hạn chế, ảnh hưởng đến khả năng đáp ứng nhanh chóng và linh hoạt.

Thảo luận kết quả

Nguyên nhân chính của các hạn chế trong công tác SCM tại Sanofi-Aventis Việt Nam là do mô hình tổ chức còn phân tán, thiếu sự liên kết và phối hợp hiệu quả giữa các bộ phận. So với các nghiên cứu trong ngành dược phẩm, việc tích hợp các quy trình CRM, ISCM và SRM là yếu tố then chốt để nâng cao hiệu quả chuỗi cung ứng. Việc sử dụng phần mềm quản lý hiện đại như Navision và Manugistic là điểm mạnh giúp công ty kiểm soát tốt các hoạt động tài chính, kho bãi và dự báo nhu cầu, tuy nhiên cần cải thiện quy trình phối hợp dữ liệu giữa các phòng ban.

Hiệu quả chuỗi cung ứng được thể hiện qua khả năng duy trì mức tồn kho hợp lý, thời gian giao hàng nhanh và chất lượng sản phẩm đảm bảo. Tuy nhiên, tồn kho cao và chi phí lưu kho tăng cho thấy cần tối ưu hóa quy trình lập kế hoạch và điều phối hàng hóa. Các biểu đồ thể hiện tỷ lệ tăng trưởng doanh thu và cơ cấu nhân sự sẽ minh họa rõ nét sự phát triển và thách thức trong quản trị chuỗi cung ứng của công ty.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Tái cấu trúc tổ chức chuỗi cung ứng: Thiết lập bộ phận quản lý chuỗi cung ứng tập trung, kết nối chặt chẽ các phòng ban mua hàng, sản xuất, logistics và phân phối nhằm tăng cường phối hợp và giảm thiểu sự phân tán thông tin. Thời gian thực hiện dự kiến 6-12 tháng, do Ban Giám đốc chủ trì.

  2. Cải tiến quy trình lập kế hoạch và dự báo nhu cầu: Tăng cường phối hợp giữa bộ phận marketing, bán hàng và chuỗi cung ứng trong việc thu thập và xử lý dữ liệu dự báo. Áp dụng các công cụ phân tích dữ liệu nâng cao để nâng cao độ chính xác dự báo, giảm tồn kho và chi phí lưu kho. Thời gian triển khai 3-6 tháng, do phòng Marketing và SCM phối hợp thực hiện.

  3. Đào tạo nâng cao năng lực nhân sự: Tổ chức các khóa đào tạo chuyên sâu về quản trị chuỗi cung ứng, kỹ năng phối hợp liên phòng ban và sử dụng phần mềm quản lý hiện đại cho nhân viên các bộ phận liên quan. Mục tiêu nâng cao năng lực và nhận thức về SCM, thời gian 6 tháng, do phòng Nhân sự phối hợp với chuyên gia bên ngoài.

  4. Tăng cường quản lý nhà cung cấp và kiểm soát chất lượng: Xây dựng hệ thống đánh giá, lựa chọn và giám sát nhà cung cấp chặt chẽ hơn, đảm bảo nguyên liệu đầu vào ổn định về chất lượng và thời gian cung ứng. Thực hiện kiểm tra định kỳ và audit nhà cung cấp. Thời gian thực hiện 6 tháng, do phòng Mua hàng và Kiểm soát chất lượng phối hợp.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Ban lãnh đạo doanh nghiệp ngành dược phẩm: Nắm bắt các giải pháp quản trị chuỗi cung ứng hiệu quả, từ đó xây dựng chiến lược phát triển bền vững, nâng cao năng lực cạnh tranh trên thị trường trong nước và quốc tế.

  2. Phòng quản lý chuỗi cung ứng và logistics: Áp dụng các mô hình tổ chức, quy trình vận hành và công cụ quản lý hiện đại để tối ưu hóa hoạt động cung ứng, giảm chi phí và nâng cao chất lượng dịch vụ.

  3. Chuyên gia tư vấn quản lý và đào tạo nhân sự: Sử dụng luận văn làm tài liệu tham khảo để thiết kế các chương trình đào tạo, tư vấn cải tiến quy trình SCM phù hợp với đặc thù ngành dược.

  4. Các nhà nghiên cứu và sinh viên ngành quản trị kinh doanh, logistics: Tham khảo các khung lý thuyết, phương pháp nghiên cứu và kết quả thực tiễn trong lĩnh vực quản trị chuỗi cung ứng tại doanh nghiệp dược phẩm Việt Nam.

Câu hỏi thường gặp

  1. Quản trị chuỗi cung ứng là gì và tại sao quan trọng với doanh nghiệp dược phẩm?
    Quản trị chuỗi cung ứng là quá trình quản lý các hoạt động từ cung cấp nguyên liệu đến giao hàng sản phẩm cuối cùng nhằm tối ưu chi phí và nâng cao giá trị cho khách hàng. Trong ngành dược phẩm, SCM giúp đảm bảo chất lượng sản phẩm, đáp ứng kịp thời nhu cầu thị trường và tuân thủ quy định pháp luật.

  2. Các yếu tố chính ảnh hưởng đến hiệu quả SCM tại Sanofi-Aventis Việt Nam là gì?
    Bao gồm mô hình tổ chức phân tán, thiếu sự phối hợp liên phòng ban, quy trình lập kế hoạch chưa đồng bộ và quản lý nhà cung cấp chưa tối ưu. Những yếu tố này làm tăng tồn kho, chi phí và giảm khả năng đáp ứng thị trường.

  3. Phần mềm nào được sử dụng để hỗ trợ quản lý chuỗi cung ứng tại công ty?
    Sanofi-Aventis sử dụng phần mềm Navision của Microsoft cho quản lý tài chính và kho bãi, phần mềm Manugistic để dự báo nhu cầu và tính toán lượng hàng bổ sung, giúp tạo thành chu trình quản lý khép kín từ sản xuất đến tiêu thụ.

  4. Làm thế nào để cải thiện sự phối hợp giữa các bộ phận trong chuỗi cung ứng?
    Cần thiết lập bộ phận quản lý chuỗi cung ứng tập trung, tăng cường giao tiếp, chia sẻ dữ liệu và phối hợp lập kế hoạch giữa các phòng ban như marketing, bán hàng, sản xuất và logistics. Đào tạo nhân sự cũng đóng vai trò quan trọng.

  5. Các giải pháp đề xuất có thể áp dụng trong thời gian bao lâu để thấy hiệu quả?
    Các giải pháp như tái cấu trúc tổ chức và cải tiến quy trình dự báo có thể triển khai trong 6-12 tháng. Đào tạo nhân sự và quản lý nhà cung cấp cần khoảng 6 tháng để nâng cao năng lực và ổn định hoạt động.

Kết luận

  • Quản trị chuỗi cung ứng là yếu tố then chốt giúp Sanofi-Aventis Việt Nam nâng cao hiệu quả hoạt động và năng lực cạnh tranh trong ngành dược phẩm.
  • Công ty đã có nền tảng tốt với hệ thống phần mềm quản lý hiện đại và nhận thức rõ tầm quan trọng của SCM.
  • Tuy nhiên, tổ chức phân tán và thiếu phối hợp liên phòng ban là những điểm hạn chế cần khắc phục.
  • Các giải pháp tái cấu trúc tổ chức, cải tiến quy trình và đào tạo nhân sự được đề xuất nhằm nâng cao hiệu quả chuỗi cung ứng trong vòng 6-12 tháng tới.
  • Nghiên cứu khuyến khích các doanh nghiệp dược phẩm khác tham khảo để áp dụng phù hợp, góp phần phát triển ngành dược Việt Nam bền vững.

Hành động tiếp theo: Ban lãnh đạo và các phòng ban liên quan cần phối hợp triển khai các giải pháp đề xuất, đồng thời theo dõi, đánh giá hiệu quả qua các chỉ số KPI để điều chỉnh kịp thời.