Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh kinh tế Việt Nam phát triển bền vững với tốc độ tăng trưởng GDP trung bình 6.2%/năm giai đoạn 2012-2017 và thu nhập bình quân đầu người đạt khoảng 2,540 USD, thị trường tiêu dùng nhanh ngày càng mở rộng, đặc biệt là ngành thức ăn nhẹ. Giá trị thị trường thức ăn nhẹ năm 2017 đạt 12.5 nghìn tỷ đồng, dự báo tăng trưởng 7.6%/năm tại thành thị đến năm 2020. Trong đó, sản phẩm bột bánh rán pha sẵn được đánh giá là tiềm năng với 85% trẻ em tại TP. Hồ Chí Minh thường xuyên sử dụng bánh rán.

Công ty Ajinomoto Việt Nam, với hơn 25 năm phát triển và vị thế dẫn đầu ngành gia vị, đã mở rộng sang ngành thực phẩm chế biến sẵn, trong đó có sản phẩm Bột Bánh Rán Pha Sẵn ra mắt từ năm 2016. Mặc dù đạt doanh thu vượt 202% mục tiêu năm đầu tiên, sản lượng bán ra năm 2018 chỉ đạt 68% so với cùng kỳ năm trước, đặc biệt tại TP. Hồ Chí Minh chiếm 25% doanh số toàn quốc. Sự sụt giảm này đặt ra vấn đề cấp thiết về hiệu quả hoạt động khuyến mại và truyền thông.

Mục tiêu nghiên cứu tập trung phân tích hiện trạng hoạt động khuyến mại của thương hiệu tại TP. Hồ Chí Minh giai đoạn 2016-2018, xác định nguyên nhân cốt lõi dẫn đến suy giảm kết quả kinh doanh, từ đó đề xuất giải pháp hoàn thiện nhằm cải thiện doanh thu và phát triển bền vững trong giai đoạn 2019-2022. Nghiên cứu có ý nghĩa thực tiễn quan trọng trong việc hỗ trợ Ajinomoto Việt Nam phục hồi và nâng cao hiệu quả kinh doanh sản phẩm bột bánh rán pha sẵn trong thị trường thức ăn nhẹ đầy cạnh tranh.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên mô hình marketing hỗn hợp 4P (Product, Price, Place, Promotion) của Jerome McCarthy, được xem là nền tảng trong hoạch định chiến lược marketing. Mô hình này giúp phân tích toàn diện các yếu tố ảnh hưởng đến hành vi mua hàng và kết quả kinh doanh.

  • Sản phẩm (Product): Chất lượng sản phẩm và thiết kế bao bì là hai yếu tố trọng tâm ảnh hưởng trực tiếp đến sự hài lòng và ý định mua hàng của khách hàng.
  • Giá cả (Price): Chiến lược định giá theo lợi nhuận mục tiêu, đảm bảo mức giá phù hợp với giá trị cảm nhận của khách hàng.
  • Phân phối (Place): Độ phủ và sự hiện diện sản phẩm tại điểm bán ảnh hưởng trực tiếp đến doanh thu và khả năng tiếp cận khách hàng.
  • Khuyến mại (Promotion): Các hoạt động kích thích mua hàng ngắn hạn như phát mẫu dùng thử, trưng bày sản phẩm, quảng cáo truyền hình và bán hàng cá nhân.

Ngoài ra, nghiên cứu còn tham khảo các khái niệm về xúc tiến thương mại, hiệu quả truyền thông và hành vi tiêu dùng trong ngành thực phẩm chế biến sẵn.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng kết hợp phương pháp định tính và định lượng:

  • Dữ liệu thứ cấp: Thu thập từ các báo cáo nghiên cứu thị trường do Ajinomoto Việt Nam thực hiện, bao gồm thảo luận nhóm (Focus Group Discussion - FGD) và khảo sát định lượng qua bảng hỏi tập trung (Central Local Test - CLT). Các số liệu thống kê, báo cáo ngành và tài liệu khoa học cũng được sử dụng để bổ trợ.
  • Dữ liệu sơ cấp: Phỏng vấn tay đôi với các chuyên gia và nhân viên liên quan nhằm khai thác sâu các vấn đề thực tiễn.

Cỡ mẫu khảo sát định lượng gồm 150 khách hàng mục tiêu tại TP. Hồ Chí Minh, được chọn mẫu ngẫu nhiên có chủ đích nhằm đảm bảo tính đại diện cho nhóm khách hàng nữ từ 30-40 tuổi có con từ 5-12 tuổi. Phân tích dữ liệu sử dụng các công cụ thống kê mô tả, so sánh tỷ lệ phần trăm và phân tích SWOT để đánh giá điểm mạnh, điểm yếu và cơ hội, thách thức của hoạt động khuyến mại.

Timeline nghiên cứu kéo dài từ năm 2016 đến 2018 cho giai đoạn phân tích hiện trạng, đề xuất giải pháp và kế hoạch thực hiện cho giai đoạn 2019-2022.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Sản lượng bán giảm 32% năm 2018 so với 2017: Tổng doanh thu sản phẩm Bột Bánh Rán Pha Sẵn Ajinomoto tại TP. Hồ Chí Minh giảm xuống còn 70.87% so với cùng kỳ, tương ứng 53.7 tỷ đồng doanh thu và 847 tấn sản phẩm bán ra.

  2. Tần suất sử dụng sản phẩm giảm một nửa: Khách hàng mục tiêu sử dụng sản phẩm trung bình 8 lần/tháng năm 2017, giảm còn khoảng 4 lần/tháng năm 2018, ảnh hưởng trực tiếp đến doanh số.

  3. Độ phủ sản phẩm giảm từ 56% xuống 36% tại kênh bán hàng truyền thống: Số lượng cửa hàng phân phối giảm đáng kể, trong khi tỷ lệ đặt hàng trung bình giảm 9% so với năm trước, làm giảm khả năng tiếp cận khách hàng.

  4. Hiệu quả truyền thông và khuyến mại chưa tối ưu: Mặc dù độ nhận biết thương hiệu đạt 78%, tỷ lệ khách hàng dùng thử chỉ đạt 31%, và tỷ lệ chuyển đổi từ nhận biết sang mua hàng thấp (39%). Chương trình phát mẫu dùng thử tại siêu thị đạt tỷ lệ chuyển đổi 25%, cao nhất trong các thương hiệu Ajinomoto năm 2018, nhưng chưa đủ để bù đắp sự sụt giảm chung.

Thảo luận kết quả

Nguyên nhân chính của sự suy giảm là do tần suất sử dụng sản phẩm giảm, không phải do khách hàng rời bỏ thương hiệu (tỷ lệ khách hàng trung thành vẫn đạt 90%). Điều này phản ánh sự nhàm chán hoặc thiếu đa dạng trong trải nghiệm sản phẩm, đồng thời thiếu các hoạt động khuyến mại kích thích mua hàng lặp lại.

Hệ thống phân phối hiện tại chưa phù hợp với đặc tính sản phẩm bột bánh rán pha sẵn, khi kênh truyền thống chủ yếu tập trung vào chợ và cửa hàng tạp hóa, trong khi sản phẩm phù hợp hơn với cửa hàng bánh kẹo, nước giải khát và cửa hàng tiện lợi. Tuy nhiên, việc thay đổi hệ thống phân phối gặp khó khăn do áp lực công việc của đội ngũ bán hàng và cấu trúc tổ chức hiện tại.

Hoạt động truyền thông, đặc biệt quảng cáo truyền hình, được đánh giá cao về nội dung và mức độ yêu thích, nhưng chưa tạo được sự gợi nhớ và thúc đẩy hành vi mua hàng thực tế. Sự thiếu liên kết giữa quảng cáo và các chương trình khuyến mại tại điểm bán làm giảm hiệu quả tổng thể.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ so sánh doanh thu theo tháng, biểu đồ tần suất sử dụng sản phẩm, và bảng phân tích tỷ lệ chuyển đổi từ nhận biết sang mua hàng để minh họa rõ ràng các xu hướng và điểm nghẽn.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Mở rộng và đa dạng hóa hoạt động phát mẫu dùng thử tại kênh bán hàng hiện đại: Tăng ngân sách và phạm vi triển khai tại các siêu thị lớn như BigC, Vinmart, Sài Gòn Coop trong vòng 12 tháng tới nhằm nâng cao tỷ lệ chuyển đổi khách hàng mới và kích thích mua hàng lặp lại.

  2. Triển khai chương trình khuyến mại mua hàng tặng quà: Thiết kế các chương trình tặng quà hấp dẫn, đặc biệt dành cho trẻ em, nhằm tăng sự hấp dẫn và tạo động lực mua hàng, dự kiến thực hiện trong 6 tháng đầu năm 2019 tại TP. Hồ Chí Minh.

  3. Tối ưu hóa hệ thống phân phối: Mở rộng mạng lưới phân phối đến các cửa hàng bánh kẹo, cửa hàng tiện lợi và nước giải khát phù hợp với đặc tính sản phẩm, đồng thời giảm tải công việc cho đội ngũ bán hàng bằng cách áp dụng công nghệ quản lý đơn hàng và giao nhận hiện đại trong 2 năm tới.

  4. Tăng cường liên kết giữa quảng cáo và khuyến mại: Phối hợp chặt chẽ giữa các hoạt động quảng cáo truyền hình và các chương trình khuyến mại tại điểm bán để tạo hiệu ứng gợi nhớ và thúc đẩy hành vi mua hàng, triển khai đồng bộ trong chiến dịch truyền thông năm 2019.

  5. Nghiên cứu phát triển hương vị mới: Đầu tư nghiên cứu phát triển các hương vị đa dạng nhằm duy trì sự mới mẻ và tăng tần suất sử dụng sản phẩm trong dài hạn, kế hoạch thực hiện trong giai đoạn 2020-2022.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Ban lãnh đạo và phòng marketing Ajinomoto Việt Nam: Nhận diện các vấn đề cốt lõi và áp dụng giải pháp nâng cao hiệu quả hoạt động khuyến mại, từ đó cải thiện kết quả kinh doanh sản phẩm bột bánh rán pha sẵn.

  2. Các nhà quản lý ngành hàng thực phẩm chế biến sẵn: Tham khảo mô hình phân tích marketing hỗn hợp và các chiến lược khuyến mại hiệu quả trong thị trường tiêu dùng nhanh tại Việt Nam.

  3. Chuyên gia nghiên cứu thị trường và sinh viên ngành quản trị kinh doanh: Học hỏi phương pháp nghiên cứu kết hợp định tính và định lượng, cách phân tích dữ liệu thực tiễn và đề xuất giải pháp cụ thể.

  4. Các doanh nghiệp sản xuất và phân phối sản phẩm tiêu dùng nhanh: Áp dụng kinh nghiệm xây dựng và hoàn thiện hoạt động khuyến mại, đặc biệt trong bối cảnh thị trường cạnh tranh và nhu cầu khách hàng thay đổi nhanh.

Câu hỏi thường gặp

  1. Tại sao doanh số Bột Bánh Rán Pha Sẵn Ajinomoto giảm mạnh năm 2018?
    Do tần suất sử dụng sản phẩm giảm một nửa trong nhóm khách hàng mục tiêu, cùng với sự giảm độ phủ tại kênh bán hàng truyền thống và hiệu quả khuyến mại chưa tối ưu.

  2. Hoạt động khuyến mại nào hiệu quả nhất cho sản phẩm này?
    Chương trình phát mẫu dùng thử tại siêu thị đạt tỷ lệ chuyển đổi khoảng 25%, cao nhất trong các hoạt động khuyến mại của Ajinomoto năm 2018.

  3. Khách hàng có hài lòng với chất lượng sản phẩm không?
    Có, 93% khách hàng đánh giá chất lượng sản phẩm trên mức trung bình và 94% khách hàng từng sử dụng tiếp tục tái mua trong 3 tháng gần nhất.

  4. Tại sao quảng cáo truyền hình không thúc đẩy hành vi mua hàng hiệu quả?
    Mặc dù quảng cáo được đánh giá cao về nội dung và mức độ yêu thích, nhưng thiếu các hoạt động gợi nhớ và khuyến mại tại điểm bán để chuyển đổi ý định thành hành vi mua thực tế.

  5. Giải pháp nào giúp tăng tần suất sử dụng sản phẩm?
    Đa dạng hóa hương vị sản phẩm và khuyến khích sử dụng kèm các nguyên liệu ăn kèm như phô mai, mứt dâu, mật ong để tạo sự mới mẻ và hấp dẫn cho khách hàng.

Kết luận

  • Doanh số Bột Bánh Rán Pha Sẵn Ajinomoto tại TP. Hồ Chí Minh giảm 32% năm 2018 so với 2017, chủ yếu do tần suất sử dụng sản phẩm giảm.
  • Hệ thống phân phối chưa phù hợp và áp lực công việc của đội ngũ bán hàng ảnh hưởng đến độ phủ sản phẩm.
  • Hoạt động truyền thông và khuyến mại chưa tạo được sự gắn kết hiệu quả giữa nhận biết thương hiệu và hành vi mua hàng.
  • Đề xuất các giải pháp mở rộng phát mẫu dùng thử, chương trình tặng quà, tối ưu phân phối và liên kết quảng cáo-khuyến mại nhằm phục hồi và phát triển kết quả kinh doanh giai đoạn 2019-2022.
  • Khuyến nghị nghiên cứu phát triển hương vị mới để duy trì sự hấp dẫn lâu dài cho sản phẩm.

Luận văn cung cấp cơ sở khoa học và thực tiễn để Ajinomoto Việt Nam hoàn thiện hoạt động khuyến mại, nâng cao hiệu quả kinh doanh sản phẩm bột bánh rán pha sẵn. Các bước tiếp theo bao gồm triển khai kế hoạch chi tiết, theo dõi đánh giá hiệu quả và điều chỉnh linh hoạt theo phản hồi thị trường. Đề nghị các nhà quản lý và chuyên gia ngành thực phẩm tham khảo để áp dụng và phát triển chiến lược phù hợp.