Nâng Cao Chất Lượng Giám Sát Của Thường Trực Hội Đồng Nhân Dân Tỉnh Quảng Bình

Giám sát khác với kiểm tra và thanh tra ở chỗ chủ thể và đối tượng giám sát không trực thuộc nhau theo chiều dọc. Kiểm tra có thể là tự kiểm tra, còn giám sát luôn là hoạt động của cơ quan khác. Thanh tra thường chỉ xem xét khi có dấu hiệu vi phạm, còn giám sát là chủ động theo dõi. Hậu quả pháp lý của giám sát chủ yếu thông qua kiến nghị, còn thanh tra có thể áp dụng biện pháp xử lý cụ thể. Thanh tra là hoạt động của hành pháp, còn giám sát là hoạt động của cơ quan quyền lực nhà nước. Giám sát dùng để chỉ hoạt động của chủ thể giám sát theo dõi, xem xét, đánh giá hoạt động của cơ quan, tổ chức, cá nhân chịu sự giám sát trong việc tuân theo Hiến pháp và pháp luật về việc thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn của mình, xử lý theo thẩm quyền hoặc yêu cầu, kiến nghị cơ quan có thẩm quyền xử lý.

Hội đồng nhân dân (HĐND) tỉnh là cơ quan quyền lực nhà nước ở địa phương, đại diện cho ý chí, nguyện vọng và quyền làm chủ của nhân dân. HĐND do nhân dân địa phương bầu ra và chịu trách nhiệm trước nhân dân và cơ quan nhà nước cấp trên. Theo Điều 113, Hiến pháp năm 2013 và Điều 6, Luật Tổ chức Chính quyền địa phương năm 2015: “Hội đồng nhân dân là cơ quan quyền lực nhà nước ở địa phương, đại diện cho ý chí, nguyện vọng và quyền làm chủ của nhân dân, do nhân dân địa phương bầu ra, chịu trách nhiệm trước nhân dân địa phương và cơ quan nhà nước cấp trên”. HĐND có hai chức năng chính: quyết định các vấn đề của địa phương và giám sát việc tuân theo Hiến pháp và pháp luật.

Năng lực của Thường trực Hội đồng nhân dân và bộ máy giúp việc còn hạn chế so với yêu cầu thực tế. Cần nâng cao trình độ chuyên môn, kỹ năng nghiệp vụ cho đội ngũ cán bộ chuyên trách trong các cơ quan chuyên môn của HĐND. Đào tạo cán bộ giám sát là một trong những giải pháp quan trọng để nâng cao chất lượng giám sát. Cần có cơ chế khuyến khích cán bộ học tập, nâng cao trình độ.

Cơ chế phối hợp giữa Thường trực HĐND với các cơ quan, tổ chức liên quan còn chưa chặt chẽ. Cần tăng cường phối hợp với Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam (UBMTTQVN), các sở ban ngành, và UBND tỉnh để thu thập thông tin, phản biện xã hội, và tham vấn ý kiến người dân, doanh nghiệp. Cần có quy chế phối hợp rõ ràng, cụ thể để đảm bảo hiệu quả giám sát.

Việc tiếp cận và sử dụng thông tin phục vụ giám sát còn gặp nhiều khó khăn. Cần tăng cường công khai, minh bạch thông tin về hoạt động giám sát, kết quả giám sát, và việc thực hiện kiến nghị sau giám sát. Cần có cơ chế để người dân, doanh nghiệp tham gia cung cấp thông tin cho hoạt động giám sát. Cần xây dựng hệ thống thông tin giám sát hiệu quả.

Cần rà soát, sửa đổi, bổ sung các văn bản pháp luật liên quan đến hoạt động giám sát của HĐND và Thường trực HĐND. Cần cụ thể hóa các quy định về chủ thể giám sát, đối tượng giám sát, nội dung giám sát, hình thức giám sát, và quy trình giám sát. Cần có chế tài xử lý nghiêm các hành vi vi phạm pháp luật trong hoạt động giám sát.

Cần áp dụng các phương pháp giám sát mới, phù hợp với tình hình thực tế của địa phương. Cần tăng cường giám sát thông qua hoạt động khảo sát, thẩm tra, chất vấn, và xem xét báo cáo. Cần tăng cường giám sát trực tiếp tại cơ sở, lắng nghe ý kiến của người dân, doanh nghiệp. Cần sử dụng công nghệ thông tin trong hoạt động giám sát.

Cần lựa chọn các vấn đề bức xúc, nổi cộm để thực hiện giám sát chuyên đề. Cần xác định rõ mục tiêu, phạm vi, và nội dung giám sát chuyên đề. Cần có kế hoạch giám sát chuyên đề cụ thể, chi tiết. Cần có báo cáo kết quả giám sát chuyên đề đầy đủ, khách quan, trung thực. Cần có kiến nghị sau giám sát chuyên đề rõ ràng, khả thi.

Cần giám sát việc lập, phân bổ, quản lý, và sử dụng ngân sách nhà nước. Cần giám sát việc thực hiện các dự án đầu tư công. Cần giám sát việc quản lý nợ công. Cần giám sát việc sử dụng tài sản công. Cần giám sát việc thực hiện các chính sách tài chính, tiền tệ.

Cần giám sát việc quản lý, sử dụng đất đai. Cần giám sát việc bảo vệ môi trường. Cần giám sát việc khai thác tài nguyên. Cần giám sát việc xử lý chất thải. Cần giám sát việc thực hiện các dự án có tác động đến môi trường.

Cần giám sát việc cung cấp dịch vụ y tế. Cần giám sát việc đảm bảo an toàn thực phẩm. Cần giám sát việc thực hiện các chính sách y tế. Cần giám sát việc cung cấp dịch vụ giáo dục. Cần giám sát việc đảm bảo chất lượng giáo dục. Cần giám sát việc thực hiện các chính sách giáo dục.

Cần xây dựng bộ tiêu chí đánh giá hiệu quả giám sát dựa trên các yếu tố như: tính kịp thời, tính chính xác, tính khách quan, tính khả thi, và tính hiệu quả. Cần có sự tham gia của các chuyên gia, nhà khoa học, và đại diện các cơ quan, tổ chức liên quan trong quá trình xây dựng tiêu chí đánh giá.

Cần sử dụng cả phương pháp định tính và định lượng để đánh giá hiệu quả giám sát. Cần thu thập thông tin từ nhiều nguồn khác nhau, như báo cáo giám sát, kết quả khảo sát, ý kiến phản hồi từ đối tượng giám sát và người dân. Cần phân tích, so sánh, và đối chiếu thông tin để đưa ra kết luận đánh giá.

Cần xây dựng cơ chế phản hồi từ đối tượng giám sát và người dân về hoạt động giám sát của Thường trực HĐND. Cần tiếp thu ý kiến phản hồi để cải thiện phương pháp giám sát, nâng cao chất lượng giám sát, và tăng cường hiệu quả giám sát. Cần công khai kết quả đánh giá hiệu quả giám sát.

Cần ứng dụng công nghệ thông tin vào hoạt động giám sát. Xây dựng hệ thống thông tin giám sát, sử dụng phần mềm quản lý văn bản, và ứng dụng các công cụ phân tích dữ liệu. Sử dụng các phương tiện truyền thông hiện đại để công khai thông tin giám sát và thu thập ý kiến phản hồi từ người dân.

Cần tăng cường hợp tác quốc tế trong lĩnh vực giám sát. Học hỏi kinh nghiệm của các nước tiên tiến về tổ chức và hoạt động giám sát của cơ quan dân cử. Tham gia các hội thảo, hội nghị quốc tế về giám sát. Mời các chuyên gia quốc tế đến chia sẻ kinh nghiệm về giám sát.

Cần phát huy vai trò của người dân trong hoạt động giám sát. Tạo điều kiện để người dân tham gia cung cấp thông tin, phản biện xã hội, và giám sát hoạt động của các cơ quan nhà nước. Xây dựng cơ chế bảo vệ người dân tham gia giám sát.