I. Tổng quan Đào tạo nghề Nông nghiệp tại Lạng Sơn Bí quyết
Toàn cầu hóa và hội nhập kinh tế đặt ra yêu cầu cấp thiết về nguồn nhân lực chất lượng cao, đặc biệt trong lĩnh vực nông nghiệp. Nguồn nhân lực này là chìa khóa cho sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa (CNH-HĐH), đảm bảo tăng trưởng kinh tế bền vững và khả năng cạnh tranh. Đảng ta khẳng định "Giáo dục là quốc sách hàng đầu", tạo ra nguồn lực phục vụ CNH-HĐH. Nâng cao chất lượng nguồn nhân lực là nhiệm vụ then chốt. Tại Việt Nam, phần lớn dân cư sống ở nông thôn, nên CNH-HĐH nông nghiệp, nông thôn có vai trò quan trọng. Hiện nay, khu vực nông thôn tập trung số lượng lớn lao động, nhưng phần lớn chưa được đào tạo. Đào tạo và nâng cao chất lượng nguồn nhân lực phục vụ CNH-HĐH nông nghiệp, nông thôn trở thành nhiệm vụ cấp bách để xóa đói giảm nghèo, thu hẹp khoảng cách giữa thành thị và nông thôn. Trường Dạy nghề Lạng Sơn có nhiệm vụ đào tạo nhân lực cho thị trường lao động trong và ngoài tỉnh, trong đó nông nghiệp là một ngành mũi nhọn.
1.1. Vai trò của đào tạo nghề nông nghiệp chất lượng cao
Đào tạo nghề nông nghiệp chất lượng cao đóng vai trò then chốt trong việc cung cấp nguồn nhân lực có kỹ năng và kiến thức chuyên môn, đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của thị trường lao động trong lĩnh vực nông nghiệp. Việc nâng cao chất lượng đào tạo nghề không chỉ giúp người lao động có việc làm ổn định, thu nhập tốt hơn mà còn góp phần thúc đẩy sự phát triển của ngành nông nghiệp, tăng năng suất và chất lượng sản phẩm. Theo tác giả Lý Minh Nguyệt, đào tạo nghề giúp người học có điều kiện tự tạo việc làm hoặc tìm được việc làm khi tham gia thị trường lao động.
1.2. Tầm quan trọng của Trường Dạy nghề Lạng Sơn
Trường Dạy nghề Lạng Sơn đóng vai trò quan trọng trong việc đào tạo nguồn nhân lực cho ngành nông nghiệp tại địa phương. Trường có nhiệm vụ cung cấp các chương trình đào tạo nghề chất lượng, phù hợp với nhu cầu của thị trường lao động và góp phần vào sự phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh. Trong các ngành nghề đang đào tạo, nghề nông nghiệp là một trong những nghề mũi nhọn của nhà trường. Nhìn chung số học sinh tốt nghiệp của trường đã được các doanh nghiệp, các cơ sở sản xuất chấp nhận.
II. Thực trạng Đào tạo nghề Nông nghiệp Lạng Sơn Vấn đề
Những năm gần đây, Trường Dạy nghề Lạng Sơn đã có nhiều cố gắng nâng cao chất lượng và hiệu quả đào tạo. Tuy nhiên, chất lượng đào tạo còn hạn chế, chưa theo kịp nhu cầu phát triển của xã hội. Nguyên nhân chủ yếu là do các điều kiện đảm bảo chất lượng như mục tiêu, nội dung, chương trình đào tạo còn chưa sát thực tế; phương pháp đào tạo còn nặng về lý thuyết; đội ngũ giáo viên dạy nghề vừa thiếu lại vừa yếu cả về tay nghề lẫn nghiệp vụ sư phạm; cơ sở vật chất còn nghèo nàn, lạc hậu; quá trình tổ chức đào tạo còn xa vời so với yêu cầu của sản xuất…Việc nâng cao chất lượng đào tạo của nhà trường là vấn đề cấp thiết hiện nay, nhằm đáp ứng nhu cầu nhân lực cho các cơ sở sản xuất kinh doanh, nhu cầu học nghề cho mọi đối tượng, cũng như lòng mong mỏi của nhân dân và lãnh đạo ở địa phương.
2.1. Hạn chế về chương trình và phương pháp đào tạo
Chương trình đào tạo nghề nông nghiệp tại Trường Dạy nghề Lạng Sơn còn nặng về lý thuyết, ít thực hành. Nội dung đào tạo chưa cập nhật với các tiến bộ khoa học kỹ thuật mới trong sản xuất nông nghiệp. Phương pháp giảng dạy còn thụ động, ít khuyến khích sự sáng tạo và chủ động của học sinh. Nguyên nhân chính là các điều kiện đảm bảo về chất lượng như: mục tiêu, nội dung, chương trình đào tạo còn chưa sát thực tế.
2.2. Đội ngũ giáo viên và cơ sở vật chất còn thiếu
Đội ngũ giáo viên dạy nghề nông nghiệp tại Trường Dạy nghề Lạng Sơn còn thiếu về số lượng và yếu về chất lượng. Giáo viên còn hạn chế về kinh nghiệm thực tế, kỹ năng sư phạm và khả năng cập nhật kiến thức mới. Cơ sở vật chất, trang thiết bị phục vụ đào tạo còn nghèo nàn, lạc hậu, chưa đáp ứng được yêu cầu thực hành của học sinh. Đội ngũ giáo viên vừa thiếu lại vừa yếu cả về tay nghề lẫn nghiệp vụ sư phạm; cơ sở vật chất còn nghèo nàn, lạc hậu.
III. Cách Cải tiến Tuyển sinh Đào tạo nghề Nông nghiệp
Công tác tuyển sinh đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo chất lượng đầu vào của chương trình đào tạo nghề nông nghiệp. Cần có những giải pháp cải tiến công tác tuyển sinh để thu hút được những học sinh có năng lực và đam mê với nghề. Cần tăng cường công tác tư vấn hướng nghiệp cho học sinh THCS và THPT, giới thiệu về các cơ hội việc làm trong ngành nông nghiệp. Đồng thời, cần có chính sách ưu đãi cho học sinh có hoàn cảnh khó khăn, vùng sâu vùng xa theo học các chương trình đào tạo nghề nông nghiệp. Chương trình, giáo trình chưa được đổi mới. Trình độ văn hóa phổ thông đầu vào của trường rất thấp. Tất cả những điều đó làm cho chất lượng đào tạo bị hạn chế.
3.1. Đa dạng hóa hình thức tuyển sinh và tư vấn hướng nghiệp
Cần đa dạng hóa các hình thức tuyển sinh như xét tuyển học bạ, thi tuyển năng lực, phỏng vấn... Tổ chức các buổi tư vấn hướng nghiệp, giới thiệu về các ngành nghề nông nghiệp, các cơ hội việc làm, mức lương, điều kiện làm việc... tại các trường THCS, THPT. Tăng cường sự phối hợp giữa nhà trường, doanh nghiệp và các tổ chức xã hội trong công tác tuyển sinh.
3.2. Chính sách hỗ trợ và ưu đãi cho học sinh
Xây dựng chính sách hỗ trợ học phí, sinh hoạt phí, chỗ ở... cho học sinh có hoàn cảnh khó khăn, học sinh thuộc diện chính sách. Có chính sách ưu tiên tuyển sinh cho học sinh có thành tích học tập tốt, có đam mê với nghề nông nghiệp. Có thể nâng cao được chất lượng đào tạo của trường nói chung, của nghề nông nghiệp nói riêng. Từ đó mới cung cấp được nguồn nhân lực có chất lượng, góp phần phát triển kinh tế - xã hội cho tỉnh.
IV. Phương pháp Nâng cao Chất lượng đội ngũ Giáo viên
Đội ngũ giáo viên là yếu tố then chốt quyết định chất lượng đào tạo. Cần có những giải pháp nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ sư phạm và kinh nghiệm thực tế cho giáo viên. Cần tạo điều kiện cho giáo viên được tham gia các khóa đào tạo, bồi dưỡng nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ. Đồng thời, cần khuyến khích giáo viên tự học tập, nghiên cứu, cập nhật kiến thức mới. Đánh giá thực trạng chất lượng đào tạo nghề nông nghiệp tại Trường Dạy nghề Lạng Sơn. Mục đích nghiên cứu trên cơ sở nghiên cứu lý luận và thực tiễn đề xuất các giải pháp nâng cao chất lượng đào tạo nghề nông nghiệp tại trường Dạy nghề Lạng Sơn.
4.1. Đào tạo và bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ sư phạm
Tổ chức các khóa đào tạo, bồi dưỡng ngắn hạn và dài hạn về chuyên môn, nghiệp vụ sư phạm cho giáo viên. Mời các chuyên gia, nhà khoa học, doanh nghiệp tham gia giảng dạy, chia sẻ kinh nghiệm thực tế. Xây dựng chương trình đào tạo, bồi dưỡng phù hợp với nhu cầu và trình độ của giáo viên. Nghiên cứu cơ sở lý luận về chất lượng đào tạo.
4.2. Tạo điều kiện để giáo viên học tập và nghiên cứu
Khuyến khích giáo viên tham gia các hội thảo khoa học, các khóa học trực tuyến, các chương trình trao đổi kinh nghiệm. Tạo điều kiện để giáo viên được đi thực tế tại các doanh nghiệp, các cơ sở sản xuất nông nghiệp. Hỗ trợ giáo viên thực hiện các đề tài nghiên cứu khoa học, viết bài báo khoa học. Đề tài chỉ tập trung nghiên cứu về chất lượng đào tạo của 3 nghề nông nghiệp: Chọn và nhân giống cây trồng, kỹ thuật trồng trọt và kỹ thuật chăn nuôi gia cầm tại trường Dạy nghề Lạng Sơn.
V. Bí quyết Đổi mới Phương pháp giảng dạy Nông nghiệp
Phương pháp giảng dạy đóng vai trò quan trọng trong việc truyền đạt kiến thức và kỹ năng cho học sinh. Cần có những giải pháp đổi mới phương pháp giảng dạy theo hướng tích cực, phát huy tính chủ động, sáng tạo của học sinh. Cần tăng cường sử dụng các phương pháp giảng dạy trực quan, sinh động, gắn liền với thực tế sản xuất. Đồng thời, cần khuyến khích học sinh tham gia các hoạt động thực hành, thí nghiệm, tham quan, thực tập. Nếu tìm được những giải pháp hữu hiệu thì có thể nâng cao được chất lượng đào tạo của trường nói chung, của nghề nông nghiệp nói riêng.
5.1. Áp dụng phương pháp giảng dạy tích cực và sáng tạo
Sử dụng các phương pháp giảng dạy như thảo luận nhóm, đóng vai, giải quyết vấn đề, dự án... Khuyến khích học sinh tự tìm tòi, nghiên cứu, khám phá kiến thức. Tạo môi trường học tập thân thiện, cởi mở, khuyến khích sự trao đổi, chia sẻ giữa giáo viên và học sinh. Nhiệm vụ nghiên cứu: Nghiên cứu cơ sở lý luận về chất lượng đào tạo. Đánh giá thực trạng chất lượng đào tạo nghề nông nghiệp tại trường Dạy nghề Lạng Sơn.
5.2. Tăng cường thực hành và trải nghiệm thực tế
Tổ chức các buổi thực hành, thí nghiệm tại xưởng trường, trang trại. Tổ chức các chuyến tham quan, thực tập tại các doanh nghiệp, các cơ sở sản xuất nông nghiệp. Tạo điều kiện để học sinh được tiếp xúc với các công nghệ, kỹ thuật tiên tiến trong sản xuất nông nghiệp. Đề xuất các giải pháp nhằm nâng cao chất lượng đào tạo nghề nông nghiệp tại trường Dạy nghề Lạng Sơn. Phạm vi nghiên cứu - Đề tài chỉ tập trung nghiên cứu về chất lượng đào tạo của 3 nghề nông nghiệp
VI. Giải pháp Tăng cường Cơ sở vật chất Đào tạo Nông nghiệp
Cơ sở vật chất đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo chất lượng đào tạo. Cần có những giải pháp tăng cường cơ sở vật chất, trang thiết bị phục vụ đào tạo nghề nông nghiệp. Cần đầu tư xây dựng, nâng cấp xưởng trường, trang trại, phòng thí nghiệm. Đồng thời, cần mua sắm các trang thiết bị, máy móc, dụng cụ hiện đại, đáp ứng yêu cầu thực hành của học sinh. Xuất phát từ lý luận và thực tế khách quan đã nêu trên, việc nâng cao chất lượng đào tạo của nhà trường là vấn đề cấp thiết nhất hiện nay, nhằm đáp ứng nhu cầu nhân lực cho các cơ sở sản xuất kinh doanh, nhu cầu học nghề cho mọi đối tượng, cũng như lòng mong mỏi của nhân dân và lãnh đạo ở địa phương.
6.1. Đầu tư xây dựng và nâng cấp cơ sở vật chất
Xây dựng và nâng cấp các xưởng trường, trang trại, phòng thí nghiệm, thư viện, phòng học... Đảm bảo cơ sở vật chất đáp ứng được yêu cầu về diện tích, ánh sáng, thông gió, vệ sinh... Bố trí cơ sở vật chất hợp lý, khoa học, tạo điều kiện thuận lợi cho việc học tập và thực hành của học sinh.
6.2. Mua sắm trang thiết bị và vật tư đào tạo
Mua sắm các trang thiết bị, máy móc, dụng cụ hiện đại, phù hợp với chương trình đào tạo. Đảm bảo số lượng và chất lượng trang thiết bị đáp ứng yêu cầu thực hành của học sinh. Cung cấp đầy đủ vật tư, hóa chất, nguyên liệu phục vụ cho việc thực hành, thí nghiệm.
